Giáo án Toán học 7 - Tiết 19: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số

Chương II: Hàm số bậc nhất Tiết 19: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số Ngày soạn: 07/ 11/ 2007 Ngày giảng: 12/ 11/ 2007 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng A.Mục tiêu: -Qua bài Học sinh cần: Nắm được các khái niệm: Hàm số; Biến số. HS có thể cho bằng bảng hoặc bằng C.thức; Khi y là HS của x thì có thể viết y = f(x), y= g(x)....; Gtrị của HS y = f(x) tại x0, x1.,... được kí hiệu là f(x0), f(x1)...; -Đồ thị HS y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các gt tương ứng (x ,f(x)) trên mp tọa độ. -KN HS đồng biến, nghịch biến B.Chuẩn bị: -GV: Bảng phụ ghi bài tập; phiếu bài tập. -HS: Bảng phụ nhóm; Bút dạ C.Các hoạt động dạy học: Hoạt động của hS Hoạt động của giáo viên Ghi bảng 1.Hoạt động 1: Đặt vấn đề giới thiệu nội dung của chương II: -Nghe GV trình bầy, mở phần mục lục Sgk-129 theo dõi +ở lớp 7 đã được nghiên cứu KN: Hàm số; Mặt phẳng toạn độ; Đồ thị hàm số y = ax. Lớp 9 ngoài ôn tập các KN trên còn bổ sung thêm một số KN: Hàm số đồng biến, nghịch biến; Đường thẳng Song song và xét kĩ một hàm số cụ thể: y = ax +b (a # 0). Trong tiết học này ta nhắc lại và bổ xung các KN Hàm số. 2.Hoạt động 2: Tìm hiểu Khái niệm hàm số: + Trả lời các câu hỏi của GV: +Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi gtrị của x, ta luôn xác định được chỉ một gtrị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x; x được gọi là biến số. +Hàm số có thể cho bằng bảng hoặc bằng công thức: +Tìm hiểu Ví dụ 1a,b Sgk-42: + Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: -Khi nào đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x? -Hàm số có thể được cho bằng những cách nào? + Yêu cầu HS nghiên cứu VD 1a,b Sgk-42 -Trong VD1a: y được gọi là hàm số của x . Vì sao? -Trong VD 1b y được gọi là hàm số của x được cho bởi các công thức . Vì sao CT: y = 2x là một hàm số? +Cho VD y không phải là HS của x. Yêu cầu giải thích. +Nếu hàm số được cho bởi công thức y = f(x) ta hiểu rằng biếna số x chỉ lấy những giá trị mà tại đó f(x) xác định. 1.Khái niệm hàm số: +Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi gtrị của x, ta luôn xác định được chỉ một gtrị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x; x được gọi là biến số. +Hàm số có thể cho bằng bảng hoặc bằng công thức: Ví dụ 1a,b Sgk-42: x 1 2 3 4 y 6 4 2 1 b.y là hàm số của x cho bằng CT: y=2x; y = 2x + 3; y = x2 +2x+ 5... +Tập xác định của hàm số: +Tìm giá trị của mà số khi biết giá trị tương ứng của biến; +KN Hàm hằng:  Hoạt động của hS Hoạt động của giáo viên Ghi bảng 3.Hoạt động 3: Tìm hiểu đồ thị của HSBN: -Biểu diễn các điểm trên mp tọa độ. -Vẽ đồ thị HS: y = 2x + Yêu cầu HS làm C2 Sgk: -HDHS biểu diễn các điểm trên mp tọa độ. -HDHS Vẽ đồ thị HS: y = 2x 2.Đồ thị của hàm số: +Biểu diễn các điểm sau trên mp tọa độ Oxy: A, B, E, F C(1; 2), D(2;1) +Vẽ đồ thị của hàm số: y = 2x -Với x = 1 => y = 2. Vậy A(1; 2) thuộc đồ thị hàm số y = 2x 4.Hoạt động 4: +Làm C 3: Tính toán điền các gt vào bảng Sgk-43: -Hàm số: y1=2x+1: Biểu thức 2x+1 Xác định với mọi gt x thuộc R. Khi x tăng dần thì gt tương ứng của y1=2x+1 tăng dần => HS y1= 2x+1 đồng biến trên tập R -Hàm số:y2=-2x+1: Biểu thức -2x+1 Xác định với mọi gt x thuộc R. Khi x tăng dần thì gt tương ứng của y2 giảm dần => HS y2= -2x+1 ngịch biến trên tập R +Nêu ND phần TQ Sgk-44 + Yêu cầu HS làm C 3: Tính toán điền các gt vào bảng Sgk-43: +Xét HS: y = 2x + 1: -Biểu thức 2x + 1 xác định với những giá trị nào của x? -Khi x tăng dần các giá trị tương ứng của y = 2x +1 thay đổi thế nào -Giới thiệu HS y = 2x +1 đồng biến trên tập R + Xét HS y = -2x + 1: tương tự: -Giới thiệu HS y = -2x +1 nghịch biến trên tập R +Nêu KN hàm số đồng biến, nghịch biến. 3.Hàm số đồng biến, nghịch biến Xét hai HS: y1= 2x+1; y2= -2x+1 +Bảng giá trị: x -2,5 -2 -1,5 -1 -0,5 0 0,5 1 1,5 y1 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 y2 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 +Nhận xét: -Hàm số: y1=2x+1: Biểu thức 2x+1 Xác định với mọi gt x thuộc R. Khi x tăng dần thì gt tương ứng của y1=2x+1 tăng dần => HS y1= 2x+1 đồng biến trên tập R -Hàm số:y2=-2x+1: Biểu thức -2x+1 Xác định với mọi gt x thuộc R. Khi x tăng dần thì gt tương ứng của y2 giảm dần => HS y2= -2x+1 ngịch biến trên tập R +Tổng quát: Sgk-44 5.Hoạt động 5: Vận dụng-Củng cố-Hướng dẫn về nhà: -Nắm vững khái niệm hàm số, đồ thị hàm số, hàm số đồng biến, nghịch biến. -Giải Bài tập 1,2,3 Sgk-44,45 +Nghe HD giải bài tập 3 Sgk-45 +HDVN: -Nắm vững khái niệm hàm số, đồ thị hàm số, hàm số đồng biến, nghịch biến. -Giải Bài tập 1,2,3 Sgk-44,45 +HDHS giải Bài tập 3 Sgk-45 Bài 3 Sgk-45: Cách 1: Lập bảng như C3 Sgk Cách 2: Xét hàm số y = f(x)= 2x Lấy x1, x2 R sao cho x1<x2 f(x1) = 2x1; f(x2) = 2x2. Ta có: x1 f(x1)< f(x2). Từ : x1 f(x1)< f(x2). Hàm số y = 2x đồng biến trên tập xác đỉnh Với hàm số y = -2x, xét tương tự