Giáo án Toán học 9 - Đại số - Tiết 21: Hàm số bậc nhất

Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết 21 hàm số bậc nhất I. Mục tiêu 1. Kiến thức :- Biết được hàm số bậc nhất là hàm số có dạng y=ax+b (a0), luôn xácđịnh với mọi x thuộc R - Biết được hàm số y=ax+b đồng biến a > 0, nghịch biến a < 0 2. Kĩ năng :- Biết chứng minh hàm số bậc nhất đồng biến, nghịch biến trên R từ đó thừa nhận tính chất chất tổng quát - áp dụng tính chất để giải bài tập cơ bản trong sách giáo khoa. 3. Thái độ : Học sinh thấy được toán học là một môn khoa học trừu tượng nói chung và hàm số nói riêng xuất phát từ thực tế II. Chuẩn bị 1. GV: Bảng phụbài toán,?1,?2, bài tập 8 2. HS: Ôn lại khái niệm hàm số III. Tiến trình lên lớp 1. ổn định tổ chức: 9A3…………………., 9A5………………….. 2. Kiểm tra : ? Hàm số y=f(x) đồng biến, nghịch biến khi nào 3. Các hoạt động Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng HĐ 1 : Khái niệm hàm số bậc nhất - Đưa ra bảng phụ bài toán và vẽ sơ đồ tóm tắt Y/c HS làm ?1 ? Sau 1(h), ôtô di được bao nhiêu km ? Sâu t (h) ôtô đi được bao nhiêu km ? Sau t (h), ôtô cách trung tâm Hà Nội là bao nhiêu Y/c HS làm ?2 - Đưa ra bảng phụ ? Bài toán y/c ta tìm gì ? Tại sao s là hàm số của t ? Nếu s=y, t=x, 50=a ta được công thức ntn ? Hàm số bậc nhất có dạng như thế nào ? y=2x có phải là hàm số bậc nhất không, xác định a,b ? Các hàm số sau có phải là hàm số bậc nhất không ? Xác định hệ số a,b - chốt lại kiến thức HĐ 2: Tính chất GV: Đưa ra ví dụ - Yêu cầu học sinh đọc ? Hàm số xác định với những gí trị nào của x ? Ta chứng minh hàm số này nghịch biến như thế nào ? Nêu cách chứng minh - Y/c HS làm ?3 ? Hàm số xác định với những gí trị nào của x - Em hẫy dự đoán xem hàm số này ĐB,NB ? Chứng minh điều đó? ? Rút ra nhận xét qua VD, ?3 đối với hệ số a. ? Khi nào thì hàm số y=ax+b ĐB, NB - Y/c hs làm ? 4 ? cho ví dụ hàm số ĐB,NB - GV chốt lại kiến thức HĐ 3: Củng cố - Y/c Hs làm bài 8/48 GV:đưa nội dung bài 8/48 lên bảng phụ ? Bài toán y/c gì GV : chốt lại cách làm và lời giải - Y/cHS làm bài 9/48 ? Bài toán y/c gì ? Nêu cách làm GV chốt lại kiến thức toàn bài HS quan sát và đọc bài toán - HS suy ngĩ, trả lời - HS quan sát và lên bảng điền - Tìm S S phụ thuộc vàot Mỗi giá trị của t chỉ có một giá trị của s tương ứng y=ax+b - Nêu dạng tổn quát - Là một hàm số bậc nhất a=2,b=0 a, y=1-5x b, y= c, y=2x+3 d, y= HĐ cá nhân HS đọc VD - Xác định với mọi x thuộc R - Lấy bất kỳ sao cho Xét Xác định với mọi x thuộc R - Nêu dự đoán - HS nêu cm a=-3<0 (NB) a=3>0 (ĐB) - Khi a>0 ĐB a<0 NB HĐ cá nhân y=2x-7 y=-5x+6 HS Đọc bài8 và quan sát trên bảng phụ Hàm số nào là hàm số bậc nhất Xác định a,b Tìm hàm số ĐB, NB HĐ cá nhân Với gí trị nào của m thì - ĐB -NB Hàm số ĐB khi m-2>0 Hàm số NB khi m-2<0 1. Khái niệm hàm số bậc nhất a) bài toán ? 1 +) 50(km) +) 50t (km) +) s =50t+8( km) ?2. t 1 2 3 4 … S=50t+8 58 108 158 208 Vậy s=50t+8( là hàm số bậc nhất) S là hàm số của t b) Định nghĩa (SGK) TQ: y=ax+b (a0) Chú ý: khi b=0 hàm số cho dưới dạng y=ax ( là hàm số bậc nhất) a, Là hàm số bậc nhất (a=-5, b=1) b, Không phải là hàm số bậc nhất c, Là hàm số bậc nhất (a=2, b=3) d, Không phải là hàm số bậc nhất 2.Tính chất Ví dụ (SGK) - Hàm số y=-3x+1 NB trên R ?3 Xét hàm số y=f(x)=3x+1 Xác định với mọi x Lấy bất kỳ sao cho Xét Vậy hàm số y=3x+1 ĐB trên R TQ: (SGK) Y=ax+b Xác định với mọi x a>0 ĐB a<0 NB ?4 y=2x-7 (vì a=2>0) ĐB y=-5x+6(vì a=-5<0) NB 3.Luyện tập Bài8/48 a, Là hàm số bậc nhất a=-5,b=1 (Vì a<0 NB) b, Là hàm số bậc nhất a=-0.5, b=0 (vì a<0 NB) c, Là hàm số bậc nhất a=,b= (vì a>0 ĐB) d, Không phải là hàm số bậc nhất Bài 9/48 Cho hàm số y=(m-2)x+3 Giải Hàm số ĐB khi m-2>0 hay m>2 Hàm số NB khi m-2<0 hay m<2 IV. Hướng dẫn về nhà: Học bài và làm bài 10,11,12/48 HD: Bài 12. Thay x và y vào hàm số y = ax +3