Giáo án Toán học lớp 6 - Hình học - Tiết 1: Đường thẳng

ĐIỂM – ĐƯỜNG THẲNG Tiết 1 I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được hình ảnh của điểm, hình ảnh của đường thẳng, biết được thế nào là một điểm thuộc hoặc không thuộc đường thẳng. 2.Kỹ năng: Biết vẽ điểm, đường thẳng, đặt tên điểm, tên đường thẳng theo qui ước, biết ký hiệu điểm, đường thẳng, sử dụng ký hiệu và . Quan sát hình ảnh thực tế 3.Thái độ: Cẩn thận. II.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: Bảng phụ, phấn màu thước thẳng, SGK. 2.Học sinh: Tập ghi, SGK, thước , viết. III.PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn dề, đàm thoại. IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1 : GIỚI THIỆU CHƯƠNG (1’) §1. ĐIỂM - ĐƯỜNG THẲNG - Giới thiệu chương trình, hứơng dẫn học sinh chuẩn bị dụng cụ để học tập phân môn hình học - Chú ý nghe và ghi tựa bài Hoạt động 2 : ĐIỂM (5’) 1.Điểm : -Dấu chấm nhỏ trên trang giấy là hình ảnh của điểm - Người ta dùng các chữ in hoa để đặt tên cho điểm - Bất kỳ hình nào cũng là tập hợp các điểm - GV giơí thiệu về điểm + Là hình đơn giản nhất + Muốn học HH trước hết phải vẽ hình + Điểm không định nghĩa mà chỉ có hình ảnh - Vẽ một điểm và đặt tên - Dùng các chữ cái in hoa để đặt tên cho điểm ( một tên chỉ dùng cho 1 điểm. 1 điểm có thể có nhiều tên ) - Tìm hiểu các khái niệm cơ bản về điểm - HS làm theo GV hướng dẫn vẽ hình và ghi bài vào tập - Học sinh đọc tên các điểm trên hình vẽ Hoạt động 3 : ĐƯỜNG THẲNG (12’) 2.Đường thẳng: - Sơị chỉ căng thẳng, mép bảng ... là hình ảnh của đường thẳng - Người ta dùng chữ in thường để đặt tên cho đường thẳng a b - Ngoài điểm, đường thẳng cũng là hình cơ bản, không định nghĩa mà chỉ mô tả hình ảnh của nó - Đặt vấn đề làm thế nào để vẽ được đường thẳng - Dùng chữ in thường để đặt tên cho các đường thẳng - Khi kéo dài các đường thẳng về 2 phiá em có nhận xét ? - Mỗi đường thẳng có bao nhiêu điểm nằm trên nó - Treo bảng phụ a) Trên hình vẽ có những đường thẳng nào ? có những điểm nào ? b) Những điểm nào nằm trên a? trên b? những điểm nào không nằm trên a, không nằm trên b? - Dùng viết vạch theo mép của thước thẳng - Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía - Có vô số điểm nằm trên đường thẳng - Có 2 đường thẳng a và b - Có 3 điểm M, N, O -Điểm M nằm trên a - Điểm O nằm trên b - Điểm N,O,F không nằm trên a -Điểm M,O,F không nằm trên b Hoạt động 4 : ĐIỂM THUỘC ĐƯỜNG THẲNG, KHÔNG THUỘC ĐƯỜNG THẲNG (10’) 3.Điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng - Điểm M thuộc đường thẳng a Ký hiệu : M a - Điểm N không thuộc đường thẳng a Ký hiệu : N a - Chỉ vào hình vẽ. Khi điểm M nằm trên đường thẳng a điều này đồng nghĩa với các câu như : ... - Giới thiệu cách đọc điểm thuộc đường thẳng - Tương tự đối vơí điểm O và đường thẳng b - Giới thiệu cách đọc điểm không thuộc đường thẳng - Tương tự đối vơí điểm N và đường thẳng b - Giới thiệu ký hiệu , - Cho học sinh lên bảng điền vào ô trống M c a , O c a , N c a M c b , O c b , N c b - Nhận xét bài làm của HS - Nhìn vào hình vẽ chú ý phần GV hướng dẫn quan hệ giữa điểm và đường thẳng - Chú ý nghe - Phát biểu tương tự - Phát biểu tương tự - Lên bảng ghi M a , O a , N a M b, O b , N b Hoạt động 5 : CỦNG CỐ (15’) Bài 1 trang104 SGK Bài 3 trang104 SGK Bài 4 trang104 SGK Bài 7 trang104 SGK - Cho học sinh làm BT ? SGK - Yêu cầu học sinh lên bảng vẽ hình theo cách diễn đạt bằng lơì có ghi trong bảng phụ - Bài 1 trang104 SGK - Gọi HS lên vẽ hình, đặt tên - Gọi HS khác nhận xét bài của bạn - Bài 3 trang104 SGK a) b) c) - Bài 4 trang104 SGK -Gọi HS lên bảng vẽ hình - Gọi HS khác nhận xét - Bài 7 trang104 SGK -Hướng dẫn HS làm - Quan sát hình vẽ và trả lơì tại chổ : C a , E a - Lên bảng vẽ hình a) A n, A q, B n , B m B p b) B n , B m, B p C m, C q c) D q , D q - Làm theo GV Hoạt động 6 : DẶN DÒ (2’) Bài 2 trang104 SGK Bài 5 trang104 SGK Bài 6 trang104 SGK - Bài 2 trang104 SGK -Vẽ điểm và đường thẳng - Bài 5 trang104 SGK ! Vẽ điểm thuộc, không thuộc đường thẳng - Bài 6 trang104 SGK - Tương tự bài 5 - Ôn tập kỹ nội dung bài học chú ý cách đặt tên cho điểm và đường thẳng - Xem trước bài " Ba điểm thẳng hàng " - HS về làm bài tương tự như các bài đã làm ở lớp - Ôn lại cách vẽ điểm thuộc đường thẳng - HS nghe và ghi chú vào tập BA ĐIỂM THẲNG HÀNG Tiết 2 I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: Học sinh nắm vững thế nào là 3 điểm thẳng hàng, điểm nằm giữa 2 điểm, biết được trong 3 điểm thẳng hàng có một điểm duy nhất nằm giữa 2 điểm còn lại. 2.Kỹ năng: - Biết vẽ điểm, đường thẳng, 3 điểm không thẳng hàng, sử dụng đúng các thuật ngữ nằm cùng phía, khác phiá, nằm giữa. - Sử dụng thước thẳng vẽ và kiểm tra 3 điểm thẳng hàng 3.Thái độ: Cẩn thận, chính xác. II.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: Bảng phụ, phấn màu thước thẳng, SGK. 2.Học sinh: Tập ghi, SGK, thước , viết. III.PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, gợi mở, nêu vấn đề. IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1 : KIỂM TRA BÀI CŨ (7’) 1.Nêu khái niệm đường thẳng (3đ) 2/ - Vẽ Aa Ba Ca - Vẽ Mb Nb Pb - Treo bảng phụ. Gọi HS lên bảng làm. Cả lớp cùng làm - Kiểm tra bài tập về nhà của HS - Gọi HS nhận xét - Đánh giá cho điểm - HS phát biểu - HS khác nhận xét Hoạt động 2 : VÀO BÀI MỚI (1’) - Khi nào thì ba điểm thẳng hàng khi nào thì 3 điểm không thẳng hàng? - Chú ý nghe và ghi tựa Hoạt động 3 : THẾ NÀO LÀ BA ĐIỂM THẲNG HÀNG (15’) 1.Thế nào là ba điểm thẳng hàng? * Khi 3 điểm A, B, C cùng thuộc d ta nói chúng thẳng hàng * Khi 3 điểm A, M, D không thuộc đường thẳng m ta nói chúng không thẳng hàng - Đặt câu hỏi khi nào có thể nói 3 điểm A, B, C thẳng hàng ? - Khi nào 3 điểm A, B, C không thẳng hàng ? - Cho học sinh lên bảng vẽ 3 điểm thẳng hàng 1 học sinh khác lên bảng vẽ 3 điểm không thẳng hàng - Để nhận biết 3 điểm có thẳng hàng hay không ta làm như thế nào ? - Bài 8 trang 106 SGK - Gọi HS kiểm tra hình vẽ - Bài 9 trang 106 SGK - Gọi 2 HS lên bảng làm - Mở rộng vấn đề có thể có nhiều điểm cùng thuộc 1 đường thẳng không ? Vì sao? nhiều điểm không thuộc đường thẳng không ? Vì sao ? - Khi 3 điểàm A, B, C cùng thuộc một đường thẳng ta nói chúng thẳng hàng - Khi 3 điểm không cùng nằm trên 1 đường thẳng ta nói chúng không thẳng hàng - HS1: Vẽ 3 điểm thẳng hàng - HS2: Vẽ 3 điểm không thẳng hàng - Ta dùng thước thẳng - Điểm A,M,N thẳng hàng - Điểm B,E, A thẳng hàng - Điểm D,E, G thẳng hàng - Điểm B,D, C thẳng hàng - Điểm G,E, A không thẳng hàng - Điểm B,E,D ko thẳng hàng - Có, vì 1 đường thẳng chưá rất nhiều điểm và cũng có rất nhiều điểm cùng không thuộc đường thẳng Hoạt động 3: QUAN HỆ GIỮA 3 ĐIỂM THẲNG HÀNG (9’) 2.Quan hệ giữa 3 điểm thẳng hàng: +Bvà C nằm cùng phiá vơí A +Avà B nằm cùng phiá vơí C +Avà C nằm cùng phiá vơí B +B nằm giữa A, C - Trong 3 điểm thẳng hàng có một và chỉ một điểm nằm giữa 2 điểm còn lại - Vẽ hình lên bảng - Cho học sinh nhận xét vị trí của: + Điểm B, C đối vơí A + Điểm A và B đối vơí C + Điểm A và C đối vơí B + Điểm B nằm như thế nào so với 2 điểm A và C ? - Trên hình vẽ biểu diễn mấy điểm ? có mấy điểm nằm giữa ? -Trong 3 điểm thẳng hàng có mấy điểm nằm giữa 2 điểm còn lại? - Nếu có điểm M nằm giữa 2 điểm A và B thì ta được điều gì ? - Vẽ hình vào tập - Trả lời : +B và C nằm cùng phiá vơí A +A và B nằm cùng phiá vơí C +A và C nằm cùng phiá vơí B +B nằm giữa A, C - Hình vẽ có 3 điểm và chỉ có 1 điểm nằm giữa - Nhận xét ( Đọc theo SGK) - Ba điểm A, M,B thẳng hàng Hoạt động 4 : CỦNG CỐ (10’) Bài 10a,c trang 106 Sgk Bài 11 trang 107 SGK a) Điểm R nằm giữa 2 điểm M và N b) Hai điểm R và N nằm khác phía đối với điểm M c) Hai điểm M và N nằm khác phía đối với diểm R - Bài 10a,c trang 106 Sgk - Gọi 2 HS lên vẽ hình - HS khác nhận xét - Bài 11 trang 107 SGK - Gọi 3 HS đứng tại chỗ đọc - Cho HS khác nhận xét - GV hoàn chỉnh bài làm - HS lên bảng vẽ hình - HS hoàn chỉnh câu a) Điểm R nằm giữa 2 điểm M và N b) Hai điểm R và N nằm khác phía đối với điểm M c) Hai điểm M và N nằm khác phía đối với diểm R - HS khác nhận xét Hoạt động 5 : DẶN DÒ (3’) Bài 12 trang 107 Sgk Bài 13 trang 107 Sgk Bài 14 trang 107 Sgk - Ôn kỹ nội dung bài học - Bài 12 trang 107 Sgk - Quan hệ giữa 3 điểm thẳng hàng - Bài 13 trang 107 Sgk - Vẽ từng bước - Bài 14 trang 107 Sgk - Vẽ ngôi sao năm cánh - Xem trước bài "Đường thẳng đi qua hai điểm " - HS chú ý nghe - HS ghi chú vào tập - HS vẽ theo hướng dẫn