Giáo án Toán lớp 6 - Hình học - Tiết 1 đến tiết 3

Ngày soạn: 22.8.2009 Ngày giảng: 6C: 24.8.2009 Tiết: 1 Ch­¬ng i. ®o¹n th¼ng Bài 1: ĐIỂM. ĐƯỜNG THẲNG A. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Giúp HS nắm được hình ảnh của điểm, hình ảnh của đường thẳng. - HS hiểu được quan hệ điểm thuộc đương thẳng, không thuộc đường thẳng. 2. Kĩ năng: - Biết vẽ điểm, đường thẳng. - Biết đặt tên điểm, đường thẳng. - Biết kí hiệu điểm, đường thẳng. - Biết sử dụng kí hiệu và - Quan sát các hình ảnh thực tế 3. Thái độ: - Rèn luyện cho HS tính chính xác khi sử dụng các kí hiệu và vẽ hình. B. Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề. Thảo luận nhóm C. Chuẩn bị: 1. GV: Phấn màu, phiếu bài tập, bảng phụ bài tập củng cố, thước thẳng. 2. HS: Thước thẳng D. Tiến trình hoạt động: I. Ổn định: 1’ II. Bài cũ: không III.Bài mới: 1. Đặt vấn đề: 3’GV: Hình học đơn giản nhất đó là điểm. Muốn học hình trước hết phải biết vẽ hình. Vậy điểm được vẽ như thế nào? Ở đây ta không định nghĩa điểm, mà chỉ đưa ra hình ảnh của điểm. Và bài học hôm nay chúng ta sẽ làm quen với hình ảnh điểm và đường thẳng. HS: Lắng nghe 2. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1: Tìm hiểu điểm (15’) GV: Một chấm nhỏ trên giấy hoặc bảng đen là hình ảnh của điểm HS: Lắng nghe GV: Vẽ một điểm (một chấm nhỏ) trên bảng và đặt tên. GV: Ta dùng các chữ cái in hoa A, B, C… để đặt tên cho điểm. Một tên chỉ dùng cho một điểm. Một điểm có thể có nhiều tên HS: Lắng nghe và ghi vở GV: Trên hình mà ta vừa vẽ có mấy điểm? A ● B ● C ● HS: quan sát và chỉ ra các điểm GV: Cho HS quan sát hình 2 M ● N Hình 2 HS: Quan sát và đọc mục “Điểm” ở SGK ta cần chú ý gì? GV: Từ điểm ta xây dựng các hình tiếp theo Hoạt động 2:Tìm hiểu đường thẳng (20’) GV: Ngoài điểm, đường thẳng cũng là hình cơ bản, không định nghĩa, mà chỉ mô tả hình ảnh của nó bằng sợi chỉ căng thẳng, mép bàn, mép bảng thẳng… HS: Lắng nghe GV: Làm thế nào để vẽ được một đường thẳng? HS: Suy nghĩ trả lời GV: Chúng ta hãy dùng bút chì vạch theo mép thước thẳng, dùng chữ cái in thường đặt tên cho nó. HS: lắng nghe và ghi vở a ● b GV: Sau khi kéo dài các đường thẳng về hai phía ta có nhận xét gì? HS: Trả lời GV: Trong hình vẽ sau, có những đường thẳng và điểm nào? Điểm nào nằm trên, không nằm trên đường thẳng đã cho? a N ● A ● M ● B● HS: Trả lời GV: Trong hình có đường thẳng a và các điểm A, M, N, B có những điểm nằm trên đường thẳng a, có những điểm không nằm trên đường thẳng a HS: Lắng nghe Hoạt động 3: Tìm hiểu điểm thuộc và không thuộc đường thẳng: GV:Điểm A thuộc đường thẳng d Điểm A nằm trên đường thẳng d Đường thẳng d đi qua điểm A Đường thẳng d chứa điểm A HS: Lắng nghe và ghi vở GV: Yêu cầu HS nói theo cách khác về kí hiệu HS: Thực hiện 1. Điểm: + Một chấm nhỏ trên giấy hoặc bảng đen là hình ảnh của điểm A ● B ● C ● + Một tên chỉ dùng cho một điểm. + Một điểm có thể có nhiều tên + Quy ước: Nói hai điểm mà không nói gì thêm thì hiểu đó là hai điểm phân biệt. * Chú ý: Bất cứ hình nào cũng là tập hợp điểm 2. Đường thẳng: - Biểu diễn đường thẳng: Dùng nét bút vạch theo mép thước thẳng - Đặt tên: Dùng chữ cái in thường a, b, c,… - Hai đường thẳng khác nhau có hai tên khác nhau a b + Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía 3. Điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng: d A ● B + Điểm A thuộc đường thẳng d + ĐiểmB không thuộc đường thẳng d Nhận xét: Với bất kì đường thẳng nào, có những điểm thuộc đường thẳng và có những điểm không thuộc đường thẳng. IV. Củng cố: 3’ GV cho HS làm bài tập ?5 SGK HS quan sát hình và trả lời miệng a C ● E ● GV cho HS hoạt động nhóm làm bài tập 1, 2, 3, 4 SGK HS thực hiện yêu cầu của GV. V. Dặn dò: 3’ Làm các bài tập 5, 6 SGK, bài tập1 đến 4 SBT GV hướng dẫn HS làm các bài tập Nghiên cứu nội dung bài mới: “Ba điểm thẳng hàng” + Nắm rõ về điểm và đường thẳng + Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng VI. Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. Ngày soạn: 29.8.2009 Ngày giảng: 31.8.2009 Tiết: 2 Bài 2: BA ĐIỂM THẲNG HÀNG A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - HS n¾m ®­îc ba ®iÎm th¼ng hµng, ®iÓm n»m gi÷a hai ®iÓm. -Trong ba ®iÓm th¼ng hµng chØ cã 1 ®iÓm n»m gi÷a hai ®iÓm cßn l¹i 2. Kỹ năng: - BiÕt vÏ 3 ®iÓm th¼ng hµng, ba ®iÓm kh«ng th¼ng hµng -Sö dông ®­îc c¸c thuËt ng÷: N»m cïng phÝa, n»m kh¸c phÝa, n»m gi÷a. 3. Thái độ: RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn chÝnh x¸c khi sö dông th­íc. B. Ph­¬ng ph¸p: Phát hiện-giải quyết vấn đề. Vấn đáp. Luyện tập-thực hành C. ChuÈn bÞ: 1.ThÇy :PhÊn mµu, m¸y chiÕu, th­íc kÏ. 2. Trß : Xem tr­íc néi dung cña bµi, dông cô häc tËp. D. TiÕn tr×nh d¹y häc: I. æn ®Þnh tæ chøc (1phót): II. Bµi cò(7phót): Nội dung kiểm tra Cách thức thực hiện + VÏ ®iÓm M, ®­êng th¼ng b sao cho M Ïb +VÏ ®­êng th¼ng a, ®iÓm A sao cho MÎ a; A Î b; A Î a +VÏ ®iÓm N Î a vµ N Ï b + H×nh vÏ nµy cã g× ®Æc biÖt Gäi 1 häc sinh lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp . III. Bµi míi: 1. §Æt vÊn ®Ò (2phót): TiÕt tr­íc c¸c ªm ®­îc häc kh¸i niÖm ®iÓm, ®­êng th¼ng. vËy thÕ nµo ®­îc gäi lµ ba ®iÓm, ®­êng th¼ng. §ã chÝnh lµ néi dung cña bµi …….. 2. TriÓn khai bài: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiến thức Ho¹t ®éng 1: (15phót): I.ThÕ nµo lµ ba ®iÓm th¼ng hµng: - G1-1: : VÏ h×nh ( H1,2) lªn b¶ng. + Khi nµo ta cã thÓ nãi ba ®iÓm A,B ,C th¼ng hµng, ba ®iÓm A, B, C kh«ng th¼ng hµng? + Cho VD vÒ ba ®iÓm th¼ng hµng, ba ®iÓm kh«ng th¼ng hµng. - H1-1: Quan s¸t h×nh vÏ, tr¶ lêi c©u hái. - G1-2: Cho HS lµm BT 8,10 c©u a, c , trang 106 (sgk). + B»ng c¸ch nµo ®Ó vÔ ®­îc ba ®iÓm th¼ng hµng, ba ®iÓm kh«ng th¼ng hµng. - Khi ba ®iÓm A,B,C cïng n»m trªn mét ®­êng th¼ng, ta nãi chóng th¼ng hµng (H1) - Khi ba ®iÓm A,B,C kh«ng cïng thuéc bÊt kú ®­êng th¼ng nµo, ta nãi chóng kh«ng th¼ng hµng (H2) Ho¹t ®éng 2(7phót:: 2. Quan hÖ gi÷a ba ®iÓm th¼ng hµng - G2-1: VÏ h×nh 9 sgk. + yªu cÇu HS m« t¶ vi tri t­¬ng ®èi cña 3 ®iÓm A, B, C. - H2-1: : Quan s¸t h×nh vÏ, m« t¶ => nhËn xet. - G2-2: Cho hs lµm bµi tËp 10b, 11/107 ( sgk). - H2-2: Lµm bµi tËp. - §iÓm B n»m gi÷a hai ®iÓm A vµ C - §iÓm A,C kh¸c phÝa ®èi víi ®iÓm B. - §iÓm B,C n»m cïng phÝa ®èi víi ®iÓm A - §iÓm A,B n»m cïng phÝa ®èi víi ®iÓm C. NhËn xÐt: Trong ba ®iÓm th¼ng hµnh, cã 1 ®iÓm vµ chØ mét ®iÓm n»m gi÷a hai ®iÓm cßn l¹i. * Chó ý: -NÕu biÕt 1 ®iÓm n»m gi÷a hai ®iÓm cßn l¹i th× ba ®iÓm ®ã th»ng hµng -NÕu kh«ng cã kh¸i niÖm “n»m gi÷a” th× ba ®iÓm ®ã kh«ng th¼ng hµng. * . Bµi tËp: 1. Bµi 10b-sgk 2. BT11/107-sgk a. -§iÓm R n»m gi÷a hai ®iÓm M vµ N b.-§iÓm R,N n»m cïng phÝa ®èi víi ®iÓm M. c. -§iÓm M,N n»m kh¸c phÝa ®èi víi ®iÓm R IV. Cñng cè (4phót):: - Gv nh¾c l¹i kh¸i niÖm ba ®iÓm th¼ng hµng, quan hÖ gi÷a ba ®iÓm th¼ng hµng. - HS lµm BT9 SGK. V. DÆn dß (2phót): - Xem l¹i bµi, c¸c kh¸i niÖm ®· häc - Lµm bµi tËp cßn l¹i SGK + SBT, xem tr­íc bµi: §­êng th¨ng ®i qua hai ®iÓm. VI. Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết: 3 Bài 3: ĐƯỜNG THẲNG ĐI QUA HAI ĐIỂM A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS hiÓu cã 1 vµ chØ 1 ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm ph©n biÖt HS l­u ý cã v« sã ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm 2. Kỹ năng: HS biÕt vÏ ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm, ®­êng th¼ng cøt nhau, song song. N¾m ®­îc vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña ®­êng th¼ng trªn mÆt ph¼ng. 3. Thái độ: VÏ cÈn thËn vµ chÝnh x¸c ®­êng th¼ng ®i qua 2 ®iÓm A,B. B. Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, luyÖn tËp –thùc hµnh. C. ChuÈn bÞ: 1.ThÇy :PhÊn mµu, th­íc kÎ. 2. Trß : Xem tr­íc néi dung cña bµi, dông cô häc tËp. D. TiÕn tr×nh d¹y häc: I. æn ®Þnh tæ chøc (1’) II. Bµi cò (5’): C©u 1. Thª nµo lµ 3 ®iÓm th¼ng hµng, 3 ®iÓm kh«ng th¼ng hµng. C©u 2. Cho ®iÓm A, vÏ ®­êng th¼ng ®i qua A. Hái co thÓ vÏ ®­îc bao nhiªu ®­êng th¼ng ®i qua A. - Cho ®iÓm B (BA), vÏ ®­êng th¼ng ®i qua c¶ A, B III. Bµi míi: 1. §Æt vÊn ®Ò (1’): NÕu cho hai ®iÓm A, B th× ta cã thÓ vÏ ®­îc ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm kh«ng, vµ nÕu vÏ ®­îc th× ta cã thÓ vÏ ®­îc bao nhiªu ®­êng th¼ng? . §ã chÝnh lµ néi dung cña bµi 2. TriÓn khai: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiến thức Ho¹t ®éng 1(8’): I. VÏ ®­êng th¼ng: - G1-1 : Cho HS ®äc c¸ch vÏ ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm A, B. (sgk). - H1-1 : §äc, nghiªn cøu c¸ch vÏ vµ ¸p dông ®Ó thùc hµnh vÏ … - G1-2 : Cã thÓ vÏ ®­îc bao nhiªu ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm A, B. - H1-2 : NhËn xÐt: …. - G1-3 : Cho HS lµm B.tËp 15. - H1-3 : Q.s¸t=> + chØ co 1 ®.th¼ng ®i qua A,B. + Co v« sè ®­êng kh«ng th¼ng ®i qua 2 ®iÓm A, B. 1. C¸ch vÏ: §Ó vÏ ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓn A, B ta thùc hiÖn nh­ sau: §Æt th­íc ®i qua hai ®iÓm A, B Dïng ®Çu ch× v¹ch theo c¹nh th­íc ! * NhËn xÐt: Cã mét ®­êng th¼ng vµchØ mét ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm A, B. 2. Bµi tËp : 15/109(sgk). Ho¹t ®éng 2(10’). II. Tªn ®­êng th¼ng: - G2-1 : Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸ch ®Æt tªn cho ®­êng th¼ng ®· häc. - H2-1 : Nh¾c l¹i c¸ch ®Æt tªn cho ®­êng th¼ng ®· häc. - G2-2 : Giíi thiÖu thªm c¸c c¸ch ®Æt tªn míi. - G2-3 : Cho HS lµm .?.. sgk. - G2-3 : lµm ? SGK C1: Dïng mét ch÷ c¸i in th­êng (H2) C2: Dïng hai ch÷ c¸i in th­êng (H3) C3: Dïng hai ch÷ c¸i in hoa AB (AB) H1 .?.. (Sgk). - §­êng th¼ng trªn co 6 c¸ch gäi: ®­êng th¼ng AB (BA; AC; CA; BC; CB). Ho¹t ®éng 3(8’): III. Quan hÖ gi÷a 2 ®­êng th¼ng . - G3-1 : Cho 3 ®iÓm A,B, C kh«ng th¼ng hµng. VÏ ®­êng th¼ng AB, AC. Hai ®­êng th¼ng nµy cã ®Æc ®iÓm g×? - H3-1 : VÏ, quan s¸t h×nh=> ®Æc ®iÓm. - G3-2 : Cho 2 ®iÓm M,N . VÏ 2 ®­êng th¼ng a, b ®ªu ®i qua 2 ®iÓm M, N. Hai ®­êng th¼ng nµy cã ®Æc ®iÓm g×? - H3-2 : VÏ, quan s¸t h×nh=> ®Æc ®iÓm. - G3-3 . Hai ®­êng th¾ng xy, zt cã ®iÓm chung kh«ng ? - H3-3 . Tr¶ lêi=> 2 ®.th¼ng song song. - G3-4: T×m trong thùc tÕ vÒ hai ®­êng th¼ng c¾t nhau cã mét ®iÓm chung, hai ®­êng th¼ng song song. 1. Hai ®­êng th¼ng c¾t nhau: Hai ®­êng th¼ng AB, AC co 1 ®iÎm chung A => ta noi chóng c¾t nhau. 2. Hai ®­êng th¼ng trïng nhau: chóng co v« sè ®iÓm chung. 3. Hai ®­êng th¼ng song song: Hai ®­êng th¼ng xy, zt kh«ng cã ®iÓm chung (dï kÐo dµi vÒ hai phÝa) ta nãi chóng song song víi nhau ?Chó ý: - Hai ®­êng th¼ng kh«ng trïng nhau cßn ®­îc gäi lµ hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt . - Hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt chØ cã mét ®iÓm chung hoÆc kh«ng cã ®iÓm chung nµo. - Khi nãi ®Õn hai ®­êng th¼ng mµ kh«ng gi¶i thÝch g× thªm , ta hiÓu ®ã lµ hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt. IV. Cñng cè (5’): - Gv nh¾c l¹i kh¸i niÖm ®· häc . - HS lµm BT15, 16 SGK V. DÆn dß:(4’): - Xem l¹i bµi, c¸c kh¸i niÖm ®· häc. - Lµm bµi tËp 16 à 20SGK + BT 19, 20 SBT, - Xem tr­íc bµi:Thùc hµnh trång c©y th¼ng hµng. - ChuÈn bÞ: Mçi nhãm 3 cäc tiªu cao 1,5m. 1 d©y däi VI. Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………….