Giáo án Vật lí 11 CB - Học kì 2 - Trường THPT Mang Thít

Tiết: 38 Tuần: 21 Ngày soạn:3/01/09 CHƯƠNG IV. TỪ TRƯỜNG Bài:19. TỪ TRƯỜNG I. MỤC TIÊU: a/ Kiến thức: + Biết được từ trường là gì và nêu lên được những vật nào gây ra từ trường. + Biết cách phát hiện sự tồn tại của từ trường trong những trường hợp thông thường. + Nêu được cách xác định phương và chiều của từ trường tại một điểm. + Phát biểu được định nghĩa và nêu được bốn tính chất cơ bản của đường sức từ. b/ Kỹ năng: + Biết cách xác định chiều các đường sức từ của: dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài, dòng điện chạy trong dây dẫn uốn thành vòng tròn. + Biết cách xác định mặt Nam hay mạt Bắc của một dòng điện chạy trong mạch kín. II. CHUẨN BỊ Giáo viên: Chuẩn bị các thí nghiệm chứng minh về: tương tác từ, từ phổ. Học sinh: Ôn lại phần từ trường ở Vật lí lớp 9. III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC Hoạt động 1 (5 phút) : Giới thiệu chương trình học kỳ II và những nội dung sẽ nghiên cứu trong chương Từ trường. Hoạt động 2 (5 phút) : Tìm hiểu nam châm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Giới thiệu nam châm. Yêu cầu học sinh thực hiện C1. Cho học sinh nêu đặc điểm của nam châm (nói về các cực của nó) Giới thiệu lực từ, từ tính. Yêu cầu học sinh thực hiện C2. Ghi nhận khái niệm. Thực hiện C1. Nêu đặc điểm của nam châm. Ghi nhận khái niệm. Thực hiện C2. I. Nam châm + Loại vật liệu có thể hút được sắt vụn gọi là nam châm. + Mỗi nam châm có hai cực: bắc và nam. + Các cực cùng tên của nam châm đẩy nhau, các cực khác tên hút nhau. Lực tương tác giữa các nam châm gọi là lực từ và các nam châm có từ tính. Hoạt động 3 (5 phút) : Tìm hiểu từ tính của dây dẫn có dòng điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Giới thiệu qua các thí nghiệm về sự tương tác giữa dòng điện với nam châm và dòng điện với dòng điện. Kết luận về từ tính của dòng điện. II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện Giữa nam châm với nam châm, giữa nam châm với dòng điện, giữa dòng điện với dòng điện có sự tương tác từ. Dòng điện và nam châm có từ tính. Hoạt động 4 (10 phút) : Tìm hiểu từ trường. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Yêu cầu học sinh nhắc lại khái niệm điện trường. Tương tự như vậy nêu ra khái niệm từ trường. Giới thiệu nam châm nhỏ và sự định hướng của từ trường đối với nam châm thử. Giới thiệu qui ước hướng của từ trường. Nhắc lại khái niệm điện trường và nêu khái niệm từ trường. Ghi nhận sự định hướng của từ trường đối với nam châm nhỏ. Ghi nhận qui ước. III. Từ trường 1. Định nghĩa Từ trường là một dạng vật chất tồn tại trong không gian mà biểu hiện cụ thể là sự xuất hiện của của lực từ tác dụng lên một dòng điện hay một nam châm đặt trong nó. 2. Hướng của từ trường Từ trường định hướng cho cho các nam châm nhỏ. Qui ước: Hướng của từ trường tại một điểm là hướng Nam – Bắc của kim nam châm nhỏ nằm cân bằng tại điểm đó. Hoạt động 5 (10 phút) : Tìm hiểu đường sức từ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Cho học sinh nhắc lại khái niệm đường sức điện trường. Giới thiệu khái niệm. Giới thiệu qui ước. Giới thiệu dạng đường sức từ của dòng điện thẳng dài. Giới thiệu qui tắc xác định chiều đưòng sức từ của dòng điện thẳng dài. Đưa ra ví dụ cụ thể để học sinh áp dụng qui tắc. Giới thiệu mặt Nam, mặt Bắc của dòng điện tròn. Giới thiệu cách xác định chiều của đường sức từ của dòng điện chạy trong dây dẫn tròn. Yêu cầu học sinh thực hiện C3. Giới thiệu các tính chất của đường sức từ. Nhác lại khái niệm đường sức điện trường. Ghi nhận khái niệm. Ghi nhận qui ước. Ghi nhận dạng đường sức từ. Ghi nhận qui tắc nắm tay phải. Aùp dụng qui tắc để xác định chiều đường sức từ. Nắm cách xác định mặt Nam, mặt Bắc của dòng điện tròn. Ghi nhận cách xác định chiều của đường sức từ. Thực hiện C3. Ghi nhận các tính chất của đường sức từ. IV. Đường sức từ 1. Định nghĩa Đường sức từ là những đường vẽ ở trong không gian có từ trường, sao cho tiếp tuyến tại mỗi điểm có hướng trùng với hướng của từ trường tại điểm đó. Qui ước chiều của đường sức từ tại mỗi điểm là chiều của từ trường tại điểm đó. 2. Các ví dụ về đường sức từ + Dòng điện thẳng rất dài: - Có đường sức từ là những đường tròn nằm trong những mặt phẵng vuông góc với dòng điện và có tâm nằm trên dòng điện. - Chiều đường sức từ được xác định theo qui tắc nắm tay phải: Để bàn tay phải sao cho ngón cái nằm dọc theo dây dẫn và chỉ theo chiều dòng điện, khi đó các ngón tay kia khum lại chỉ chiều của đường sức từ. + Dòng điện tròn - Qui ước: Mặt nam của dòng điện tròn là mặt khi nhìn vào đó ta thấy dòng điện chạy theo chiều kim đồng hồ, còn mặt bắc thì ngược lại. - Các đường sức từ của dòng điện tròn có chiều đi vào mặt Nam và đi ra mặt Bắc của dòng điện tròn ấy. 3. Các tính chất của đường sức từ + Qua mỗi điểm trong không gian chỉ vẽ được một đường sức. + Các đường sức từ là những đường cong khép kín hoặc vô hạn ở hai đầu. + Chiều của đường sức từ tuân theo những qui tắc xác định. + Qui ước vẽ các đường sức mau (dày) ở chổ có từ trường mạnh, thưa ở chổ có từ trường yếu. Hoạt động 6 (5 phút) : Tìm hiểu từ trường Trái Đất. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Yêu cầu học sinh nêu công dụng của la bàn. Giới thiệu từ trường Trái đất. Nêu công dụng của la bàn. Ghi nhận khái niệm. V. Từ trường Trái Đất Trái Đất có từ trường. Từ trường Trái Đất đã định hướng cho các kim nam châm của la bàn. Hoạt động 7 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản. Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập 5 đến 8 trang 124 sgk và 19.3; 19.5 và 19.8 sbt. Tóm tắt những kiến thức cơ bản. Ghi các bài tập về nhà. Trắc nghiệm: .1 Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®ĩng? Ng­êi ta nhËn ra tõ tr­êng tån t¹i xung quanh d©y dÉn mang dßng ®iƯn v×: A. cã lùc t¸c dơng lªn mét dßng ®iƯn kh¸c ®Ỉt song song c¹nh nã. B. cã lùc t¸c dơng lªn mét kim nam ch©m ®Ỉt song song c¹nh nã. C. cã lùc t¸c dơng lªn mét h¹t mang ®iƯn chuyĨn ®éng däc theo nã. D. cã lùc t¸c dơng lªn mét h¹t mang ®iƯn ®øng yªn ®Ỉt bªn c¹nh nã. .2 TÝnh chÊt c¬ b¶n cđa tõ tr­êng lµ: A. g©y ra lùc tõ t¸c dơng lªn nam ch©m hoỈc lªn dßng ®iƯn ®Ỉt trong nã. B. g©y ra lùc hÊp dÉn lªn c¸c vËt ®Ỉt trong nã. C. g©y ra lùc ®µn håi t¸c dơng lªn c¸c dßng ®iƯn vµ nam ch©m ®Ỉt trong nã. D. g©y ra sù biÕn ®ỉi vỊ tÝnh chÊt ®iƯn cđa m«i tr­êng xung quanh. 3 Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®ĩng? A. T­¬ng t¸c gi÷a hai dßng ®iƯn lµ t­¬ng t¸c tõ. B. C¶m øng tõ lµ ®¹i l­ỵng ®Ỉc tr­ng cho tõ tr­êng vỊ mỈt g©y ra t¸c dơng tõ. C. Xung quanh mçi ®iƯn tÝch ®øng yªn tån t¹i ®iƯn tr­êng vµ tõ tr­êng. D. §i qua mçi ®iĨm trong tõ tr­êng chØ cã mét ®­êng søc tõ. 4 Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®ĩng? A. C¸c ®­êng m¹t s¾t cđa tõ phỉ chÝnh lµ c¸c ®­êng søc tõ. B. C¸c ®­êng søc tõ cđa tõ tr­êng ®Ịu cã thĨ lµ nh÷ng ®­êng cong c¸ch ®Ịu nhau. C. C¸c ®­êng søc tõ lu«n lµ nh÷ng ®­êng cong kÝn. D. Mét h¹t mang ®iƯn chuyĨn ®éng theo quü ®¹o trßn trong tõ tr­êng th× quü ®¹o chuyĨn ®éng cđa h¹t chÝnh lµ mét ®­êng søc tõ. Tiết: 39 Tuần: 21 Ngày soạn: 6/01/09 Bài 20. LỰC TỪ. CẢM ỨNG TỪ I. MỤC TIÊU a/ Kiến thức: + Phát biểu được định nghĩa véc tơ cảm ứng từ, đơn vị của cảm ứng từ. + Mô tả được một thí nghiệm xác định véc tơ cảm ứng từ. + Phát biểu đượng định nghĩa phần tử dòng điện. b/ Kỹ năng: Biết vận dụng quy tắc xác định lực tác dụng lên phần tử dòng điện. II. CHUẨN BỊ Giáo viên: Chuẩn bị các thí nghiệm về lực từ. Học sinh: Ôn lại về tích véc tơ. III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ : Nêu định nghĩa và tính chất của đường sức từ. Hoạt động 2 (15 phút) : Tìm hiểu lực từ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Cho học sinh nhắc lại khái niệm điện tường đều từ đó nêu khái niệm từ trường đều. Trình bày thí nghiệm hình 20.2a. Vẽ hình 20.2b. Cho học sinh thực hiện C1. Cho học sinh thực hiện C2. Nêu đặc điểm của lực từ. Nêu khái niệm điện trường đều. Nêu khái niệm từ trường đều. Theo giỏi thí nghiệm. Vẽ hình 20.2b. Thực hiện C1. Thực hiện C2. Ghi nhận đặc điểm của lực từ. I. Lực từ 1. Từ trường đều Từ trường đều là từ trường mà đặc tính của nó giống nhau tại mọi điểm; các đường sức từ là những đường thẳng song song, cùng chiều và cách đều nhau. 2. Lực từ do từ trường đều tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng điện Lực từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng điện đặt trong từ trường đều có phương vuông góc với các đường sức từ và vuông góc với đoạn dây dẫn, có độ lớn phụ thuộc vào từ trường và cường độ dòng điện chay qua dây dẫn. Hoạt động 3 (20 phút) : Tìm hiểu cảm ứng từ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Nhận xét về kết quả thí nghiệm ở mục I và đặt vấn đề thay đổi I và l trong các trường hợp sau đó, từ đó dẫn đến khái niệm cảm ứng từ. Giới thiệu đơn vị cảm ứng từ. Cho học sinh tìm mối liên hệ của đơn vị cảm ứng từ với đơn vị của các đại lượng liên quan. Cho học sinh tự rút ra kết luận về véc tơ cảm ứng từ. Giới thiệu hình vẽ 20.4, phân tích cho học sinh thấy được mối liên hệ giữa và . Cho học sinh phát biểu qui tắc bàn tay trái. Trên cơ sở cách đặt vấn đề của thầy cô, rút ra nhận xét và thực hiện theo yêu cầu của thầy cô. Định nghĩa cảm ứng từ. Ghi nhận đơn vị cảm ứng từ. Nêu mối liên hệ của đơn vị cảm ứng từ với đơn vị của các đại lượng liên quan. Rút ra kết luận về . Ghi nhân mối liên hệ giữa và . Phát biểu qui tắc bàn tay trái. II. Cảm ứng từ 1. Cảm ứng từ Cảm ứng từ tại một điểm trong từ trường là đại lượng đặc trưng cho độ mạnh yếu của từ trường và được đo bằng thương số giữa lực từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng diện đặt vuông góc với đường cảm ứng từ tại điểm đó và tích của cường độ dòng điện và chiều dài đoạn dây dẫn đó. B = 2. Đơn vị cảm ứng từ Trong hệ SI đơn vị cảm ứng từ là tesla (T). 1T = 3. Véc tơ cảm ứng từ Véc tơ cảm ứng từ tại một điểm: + Có hướng trùng với hướng của từ trường tại điểm đó. + Có độ lớn là: B = 4. Biểu thức tổng quát của lực từ Lực từ tác dụng lên phần tử dòng điện đặt trong từ trường đều, tại đó có cảm ứng từ là : + Có điểm đặt tại trung điểm của l; + Có phương vuông góc với và ; + Có chiều tuân theo qui tác bàn tay trái; + Có độ lớn F = IlBsinα Hoạt động 4 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản. Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập từ 4 đến7 trang 128 sgk và 20.8, 20.9 sbt. Tóm tắt những kiến thức cơ bản. Ghi các bài tập về nhà. TRắc nghiệm : 1/ Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®ĩng? Mét dßng ®iƯn ®Ỉt trong tõ tr­êng vu«ng gãc víi ®­êng søc tõ, chiỊu cđa lùc tõ t¸c dơng vµo dßng ®iƯn sÏ kh«ng thay ®ỉi khi A. ®ỉi chiỊu dßng ®iƯn ng­ỵc l¹i. B. ®ỉi chiỊu c¶m øng tõ ng­ỵc l¹i. C. ®ång thêi ®ỉi chiỊu dßng ®iƯn vµ ®ỉi chiỊu c¶m øng tõ. D. quay dßng ®iƯn mét gãc 900 xung quanh ®­êng søc tõ. 2/ ChiỊu cđa lùc tõ t¸c dơng lªn ®o¹n d©y dÉn mang dßng ®iƯn, th­êng ®­ỵc x¸c ®Þnh b»ng quy t¾c: A. vỈn ®inh èc 1. B. vỈn ®inh èc 2. C. bµn tay tr¸i. D. bµn tay ph¶i. 3/ Mét ®o¹n d©y dÉn dµi 5 (cm) ®Ỉt trong tõ tr­êng ®Ịu vµ vu«ng gãc víi vect¬ c¶m øng tõ. Dßng ®iƯn ch¹y qua d©y cã c­êng ®é 0,75 (A). Lùc tõ t¸c dơng lªn ®o¹n d©y ®ã lµ 3.10-2 (N). C¶m øng tõ cđa tõ tr­êng ®ã cã ®é lín lµ: A. 0,4 (T). B. 0,8 (T). C. 1,0 (T). D. 1,2 (T). 4/ Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®ĩng? Mét ®o¹n d©y dÉn th¼ng mang dßng ®iƯn I ®Ỉt trong tõ tr­êng ®Ịu th× A. lùc tõ t¸c dơng lªn mäi phÇn cđa ®o¹n d©y. B. lùc tõ chØ t¸c dơng vµo trung ®iĨm cđa ®o¹n d©y. C. lùc tõ chØ t¸c dơng lªn ®o¹n d©y khi nã kh«ng song song víi ®­êng søc tõ. D. lùc tõ t¸c dơng lªn ®o¹n d©y cã ®iĨm ®Ỉt lµ trung ®iĨm cđa ®o¹n d©y. Tiết : 40 Tuần : 22 Ngày soạn :10/01/09 Bài 21. . TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN CHẠY TRONG CÁC DÂY DẪN CÓ HÌNH DẠNG ĐẶC BIỆT I. MỤC TIÊU a/ Kiến thức : Phát biểu được cách xác định phương chiều và viết được công thức tính cảm ứng từ B của dòng điện chạy trong dây dẫn thẳn dài, dòng điện chạy trong dây dẫn tròn và dòng điện chạy trong ống dây. b/ Kỹ năng : Vận dụng được nguyên lí chồng chất từ trường để giải các bài tập. II. CHUẨN BỊ Giáo viên: Chuẩn bị các thí nghiệm về từ phổ và kim nam châm nhỏ để xác định hướng của cảm ứng từ. Học sinh: Oân lại các bài 19, 20. III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản - Đặt câu hỏi kiểm tra bài củ - GV nhận xét, đánh giá Hđ cá nhân trả lời - Định nghĩa đường sức từ ? - Nêu định nghĩa và đơn vị của cảm ứng từ. - Đđ của vec tơ cảm ứng từ Hoạt động 2 (5 phút) : Giới thiệu cảm ứng từ tại một điểm cho trước trong từ trường của một dòng điện chạy trong dây dẫn có hình dạng nhất định. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản - Y/c hs đọc SGk, trả lời câu hỏi : Cảm ứng từ tại một điểm trong từ trường phụ thuộc yếu tố nào ? - Hđ cá nhân, đọc SGK trả lời Cảm ứng từ tại một điểm M: + Tỉ lệ với cường độ dòng điện I gây ra từ trường; + Phụ thuộc vào dạng hình học của dây dẫn; + Phụ thuộc vào vị trí của điểm M; + Phụ thuộc vào môi trường xubg quanh. Hoạt động 3 (8 phút) : Tìm hiểu từ trường của dòng diện chạy trong dây dẫn thẳng dài. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Vẽ hình 21.1. Giới thiệu dạng đường sức từ và chiều đường sức từ của dòng điện thẳng dài. Vẽ hình 21.2. Yêu cầu học sinh thực hiện C1. Giới thiệu độ lớn của Vẽ hình. Ghi nhận dạng đường sức từ và chiều đường sức từ của dòng điện thẳng dài. Thực hiện C1. Ghi nhận công thức tính độ lớn của . I. Từ trường của dòng diện chạy trong dây dẫn thẳng dài + Đường sức từ là những đường tròn nằm trong những mặt phẵng vuông góc với dòng điện và có tâm nằm trên dây dẫn. + Chiều đường sức từ được xác định theo qui tắc nắm tay phải. + Độ lớn cảm ứng từ tại điểm cách dây dẫn một khoảng r: B = 2.10-7. Hoạt động 4 (8 phút) : Tìm hiểu từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn uốn thành vòng tròn. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Vẽ hình 21.3. Giới thiệu dạng đường cảm ứng từ của dòng diện tròn. Yêu cầu học sinh xác định chiều của đường cảm ứng từ trong một số trường hợp. Giới thiệu độ lớn của tại tâm vòng tròn. Vẽ hình. Ghi nhận dạng đường cảm ứng từ của dòng diện tròn. Xác định chiều của đường cảm ứng từ. Ghi nhận độ lớn của . II. Từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn uốn thành vòng tròn + Đường sức từ đi qua tâm O của vòng tròn là đường thẳng vô hạn ở hai đầu còn các đường khác là những đường cong có chiều di vào mặt Nam và đi ra mặt Bác của dòng điện tròn đó. + Độ lớn cảm ứng từ tại tâm O của vòng dây: B = 2p.10-7 Hoạt động 5(7 phút) : Tìm hiểu từ trường của dòng điện chạy trong ống dây dẫn hình trụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Vẽ hình 21.4. Giới thiệu dạng đường cảm ứng từ trong lòng ống dây. Yêu cầu học sinh xác định chiều đường cảm ứng từ. Giới thiệu dộ lớn của trong lòng ống dây. Vẽ hình. Ghi nhận dạng đường cảm ứng từ trong lòng ống dây. Thực hiện C2. Ghi nhận độ lớn của trong lòng ống dây. III. Từ trường của dòng điện chạy trong ống dây dẫn hình trụ + Trong ống dây các đường sức từ là những đường thẳng song song cùng chiều và cách đều nhau. + Cảm ứng từ trong lòng ống dây: B = 4p.10-7mI = 4p.10-7nmI Hoạt động 6 (5 phút) : Tìm hiểu từ trường của nhiều dòng điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Yêu cầu học sinh nhắc lại nguyên lí chồng chất điện trường. Giới thiệu nguyên lí chồng chất từ trường. Nhắc lại nguyên lí chồng chất điện trường. Ghi nhận nguyên lí chồng chất từ trường. IV. Từ trường của nhiều dòng điện Véc tơ cảm ứng từ tại một điểm do nhiều dòng điện gây ra bằng tổng các véc tơ cảm ứng từ do từng dòng điện gây ra tại điểm ấy Hoạt động 7(5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản. Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập từ 3 đến 7 trang 133 sgk và 21.6 ; 21.7 sbt. Tóm tắt những kiến thức cơ bản. Ghi các bài tập về nhà. TRăc nghiệm: 1/ Ph¸t biĨu nµo d­íi ®©y lµ §ĩng? A. §­êng søc tõ cđa tõ tr­êng g©y ra bëi dßng ®iƯn th¼ng dµi lµ nh÷ng ®­êng th¼ng song song víi dßng ®iƯn B. §­êng søc tõ cđa tõ tr­êng g©y ra bëi dßng ®iƯn trßn lµ nh÷ng ®­êng trßn C. §­êng søc tõ cđa tõ tr­êng g©y ra bëi dßng ®iƯn trßn lµ nh÷ng ®­êng th¼ng song song c¸ch ®Ịu nhau D. §­êng søc tõ cđa tõ tr­êng g©y ra bëi dßng ®iƯn th¼ng dµi lµ nh÷ng ®­êng trßn ®ång t©m n»m trong mỈt ph¼ng vu«ng gãc víi d©y dÉn 2/ Hai ®iĨm M vµ N gÇn mét dßng ®iƯn th¼ng dµi. Kho¶ng c¸ch tõ M ®Õn dßng ®iƯn lín gÊp hai lÇn kho¶ng c¸ch tõ N ®Õn dßng ®iƯn. §é lín cđa c¶m øng tõ t¹i M vµ N lµ BM vµ BN th× A. BM = 2BN B. BM = 4BN C. D. 3/ Dßng ®iƯn I = 1 (A) ch¹y trong d©y dÉn th¼ng dµi. C¶m øng tõ t¹i ®iĨm M c¸ch d©y dÉn 10 (cm) cã ®é lín lµ: A. 2.10-8(T) B. 4.10-6(T) C. 2.10-6(T) D. 4.10-7(T) 4/ T¹i t©m cđa mét dßng ®iƯn trßn c­êng ®é 5 (A) c¶m øng tõ ®o ®­ỵc lµ 31,4.10-6(T). §­êng kÝnh cđa dßng ®iƯn ®ã lµ: A. 10 (cm) B. 20 (cm) C. 22 (cm) D. 26 (cm) 5/ Mét d©y dÉn th¼ng dµi cã dßng ®iƯn I ch¹y qua. Hai ®iĨm M vµ N n»m trong cïng mét mỈt ph¼ng chøa d©y dÉn, ®èi xøng víi nhau qua d©y. KÕt luËn nµo sau ®©y lµ kh«ng ®ĩng? A. Vect¬ c¶m øng tõ t¹i M vµ N b»ng nhau. B. M vµ N ®Ịu n»m trªn mét ®­êng søc tõ. C. C¶m øng tõ t¹i M vµ N cã chiỊu ng­ỵc nhau. D. C¶m øng tõ t¹i M vµ N cã ®é lín b»ng nhau. 6/ Mét dßng ®iƯn cã c­êng ®é I = 5 (A) ch¹y trong mét d©y dÉn th¼ng, dµi. C¶m øng tõ do dßng ®iƯn nµy g©y ra t¹i ®iĨm M cã ®é lín B = 4.10-5 (T). §iĨm M c¸ch d©y mét kho¶ng A. 25 (cm) B. 10 (cm) C. 5 (cm) D. 2,5 (cm) 7/ Mét dßng ®iƯn th¼ng, dµi cã c­êng ®é 20 (A), c¶m øng tõ t¹i ®iĨm M c¸ch dßng ®iƯn 5 (cm) cã ®é lín lµ: A. 8.10-5 (T) B. 8π.10-5 (T) C. 4.10-6 (T) D. 4π.10-6 (T) 8/ Mét dßng ®iƯn ch¹y trong d©y dÉn th¼ng, dµi. T¹i ®iĨm A c¸ch d©y 10 (cm) c¶m øng tõ do dßng ®iƯn g©y ra cã ®é lín 2.10-5 (T). C­êng ®é dßng ®iƯn ch¹y trªn d©y lµ: A. 10 (A) B. 20 (A) C. 30 (A) D. 50 (A) Tiết: 41 Tuần: 22 Ngày soạn: 13/02/09 BÀI TẬP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức : + Nắm vững các khái niệm về từ trường, cảm ứng từ, đường sức từ. + Nắm được dạng đường cảm ứng từ, chiều đường cảm ứng từ véc tơ cảm ứng từ của từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn có dạng dặc biệt. 2. Kỹ năng + Thực hiện được các câu hỏi trắc nghiệm có liên quan đến từ trường, đường sức từ, cảm ứng từ và lực từ. + Giải được các bài toán về xác định cảm ứng từ tổng hợp do nhiều dòng diện gây ra. II. CHUẨN BỊ Giáo viên: - Xem, giải các bài tập sgk và sách bài tập. - Chuẩn bị thêm nột số câu hỏi trắc nghiệm và bài tập khác. Học sinh: - Giải các câu hỏi trắc nghiệm và bài tập thầy cô đã ra về nhà. - Chuẩn bị sẵn các vấn đề mà mình còn vướng mắc cần phải hỏi thầy cô. III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản - Đặt câu hỏi kiểm tra bài củ - GV nhận xét, đánh giá Hđ cá nhân trả lời - Nêu dạng đường cảm ứng từ và đđ của véc tơ cảm ứng từ tại một điểm do dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài, khung dây trịn, ống dây hình trụ? Viết biểu thức? - Nếu cĩ nhiều từ trường do nhiều dịng điện gây ra thì ntn? Hoạt động 2 (15 phút) : Giải các câu hỏi trắc nghiệm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Yêu cầu hs giải thích tại sao chọn B. Yêu cầu hs giải thích tại sao chọn B. Yêu cầu hs giải thích tại sao chọn B. Yêu cầu hs giải thích tại sao chọn B. Yêu cầu hs giải thích tại sao chọn A. Yêu cầu hs giải thích tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Câu 5 trang 124 : B Câu 6 trang 124 : B Câu 4 trang 128 : B Câu 5 trang 128 : B Câu 3 trang 133 : A Câu 4 trang 133 : C Hoạt động 3 (25 phút) : Giải các bài tập tự luận. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Vẽ hình. Yêu cầu học sinh xác định phương chiều và độ lớn của vàtại O2. Yêu cầu học sinh xác định phương chiều và độ lớn của véc tơ cảm ứng từ tổng hợp tại O2. Vẽ hình. Yêu cầu học sinh lập luận để tìm ra vị trí điểm M. Yêu cầu học sinh lập luận để tìm ra quỹ tích các điểm M. Vẽ hình. Xác định phương chiều và độ lớn của vàtại O2. Xác định phương chiều và độ lớn của véc tơ cảm ứng từ tổng hợp tại O2. Vẽ hình. Lập luận để tìm ra vị trí điểm M. Lập luận để tìm ra quỹ tích các điểm M. Bài 6 trang 133 Giả sử các dòng điện được đặt trong mặt phẵng như hình vẽ. Cảm ứng từ do dòng I1 gây ra tại O2 có phương vuông góc với mặt phẵng hình vẽ, có chiều hướng từ ngoài vào và có độ lớn B1 = 2.10-7. = 2.10-7.= 10-6(T) Cảm ứng từ do dòng I2 gây ra tại O2 có phương vuông góc với mặt phẵng hình vẽ, có chiều hướng từ ngoài vào và có độ lớn B1 = 2p.10-7 = 2p.10-7 = 6,28.10-6(T) Cảm ứng từ tổng hợp tại O2 = + Vì và cùng pương cùng chiều nên cùng phương, cùng chiều với vàvà có độ lớn: B = B1+ B2 = 10-6+ 6,28.10-6 = 7,28.10-6(T) Bài 7 trang 133 Giả sử hai dây dẫn được đặt vuông góc với mặt phẵng hình vẽ, dòng I1 đi vào tại A, dòng I2 đi vào tại B. Xét điểm M tại đó cảm ứng từ tổng hợp do hai dòng I1 và I2 gây ra là: = + = => = - Để vàcùng phương thì M phải nằm trên đường thẳng nối A và B, để va ngược chiều thì M phải nằm trong đoạn thẳng nối A và B. Để và bằng nhau về độ lớn thì 2.10-7= 2.10-7 => AM = 30cm; BM = 20cm. Quỹ tích những điểm M nằm trên đường thẳng song song với hai dòng điện, cách dòng điện thứ nhất 30cm và cách dòng thứ hai 20cm. TRắc nghiệm : 1/ Mét èng d©y dµi 50 (cm), c­êng ®é dßng ®iƯn ch¹y qua mçi vßng d©y lµ 2 (A). c¶m øng tõ bªn trong èng d©y cã ®é lín B = 25.10-4 (T). Sè vßng d©y cđa èng d©y lµ: A. 250 B. 320 C. 418 D. 497 2/ Mét d©y dÉn rÊt dµi c¨ng th¼ng, ë gi÷a d©y ®­ỵc uèn thµnh vßng trßn b¸n kÝnh R = 6 (cm), t¹i chç chÐo nhau d©y dÉn ®­ỵc c¸ch ®iƯn. Dßng ®iƯn ch¹y trªn d©y cã c­êng ®é 4 (A). C¶m øng tõ t¹i t©m vßng trßn do dßng ®iƯn g©y ra cã ®é lín lµ: A. 7,3.10-5 (T) B. 6,6.10-5 (T) C. 5,5.10-5 (T) D. 4,5.10-5 (T)