Giáo án Vật lí Lớp 9 Tiết 39

Ngµy so¹n : 10/1/2012 Ngµy gi¶ng : 9A : 13/1 TiÕt 39 Bµi 34: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU I.Môc tiªu 1.Kiến thức : - Nhận biết được hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra được rôto và stato của mỗi loại máy. - Trình bày được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều. - Nêu được cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục. 2.Kĩ năng : Quan sát, mô tả trên hình vẽ. Thu thập thông tin từ SGK. 3. Thái độ : Thấy được vai trò của vật lý học → yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ : 1. Đối với GV - Một máy phát điện xoay chiều nhỏ. - Một hình vẽ lớn treo lên bảng về sơ đồ cấu tạo 2 loại máy phát điện xoay chiều - Dự kiến ghi bảng : Ghi đầy đủ cấu tạo và nguyên tắc HĐ của MPĐ xoay chiều, cách làm quay máy phát điện. 2. Đối với HS - Học bài cũ và đọc trước bài mới III. TiÕn tr×nh lªn líp: Ho¹t ®éng cña trß Trî gióp cña thÇy HĐ1: KiÓm tra ?Nêu cách tạo ra dòng điện xoay chiều. H§2: Nªu vÊn ®Ò. - Đưa ra dự đoán Dòng điện xoay chiều lấy ở lưới điện sinh hoạt có HĐT 220V đủ để thắp được hàng triệu bóng đèn cùng một lúc → Vậy giữa đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy điện có điểm gì giống và khác nhau ? H§3: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. I. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. 1.Quan sát. - Quan sát hình vẽ 34.1 ; 34.2 để trả lời câu hỏi C1 : -Hai bộ phận chính là cuộn dây và nam châm. -Khác nhau : +Máy ở hình 34.1 : Rôto là cuộn dây, Stato là nam châm.Có thêm bộ góp điện là vành khuyên và thanh quét. +Máy ở hình 34.2 : Rôto là nam châm, Stato là cuộn dây. C2 : Khi nam châm hoặc cuộn dây quay thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luân phiên tăng giảm → thu được dòng điện xoay chiều trong các máy trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện. Suy nghĩ trả lời : - Loại máy có cuộn dây dẫn quay cần có thêm bộ góp điện. Bộ góp điện chỉ giúp lấy dòng điện ra ngoài dễ dàng hơn. - Các cuộn dây của máy phát điện được quấn quanh lõi sắt để từ trường mạnh hơn. - Hai loại máy phát điện trên tuy cấu tạo có khác nhau nhưng nguyên tắc hoạt động đều dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ. 2.Kết luận : Các máy phát điện xoay chiều đều có 2 bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn. Treo hình 34.1 ; 34.2 phóng to. y/c HS quan sát hình vẽ kết hợp với quan sát mô hình máy phát điện trả lời câu C1. Hướng dẫn thảo luận câu C1, C2. ? Loại máy phát điện nào cần có bộ góp điện  ? Bộ góp điện có tác dụng gì  ? Vì sao không coi bộ góp điện là bộ phận chính ? ? Vì sao các cuộn dây của máy phát điện lại được quấn quanh lõi sắt ? ? Hai loại máy phát điện xoay chiều có cấu tạo khác nhau nhưng nguyên tắc hoạt động có khác nhau không ? ? vậy 2 loại máy phát điện ta vừa xét ở trên có các bộ phận chính nào ? H§4: T×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kü thuËt. II. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kü thuËt. - Nghiên cứu phần II để nêu được một số đặc điểm kĩ thuật : -Cường độ dòng điện đến 2000A. -Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V. -Tần số 50Hz. -Cách làm quay máy phát điện : Dùng động cơ nổ, dùng tuabin nước, dùng cánh quạt gió,… ? Y/c HS nghiên cứu phần II sau đó gäi 1, 2 HS nêu những đặc điểm kĩ thuật của máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật : ? Cường độ dòng điện. ? Hiệu điện thế. ? Tần số. ? Kích thước. ? Cách làm quay rôto của máy phát điện. H§5: VËn dông – Cñng cè. III. VËn dông. - Suy nghĩ trả lời câu hỏi C3. C3 : Đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy phát điện. -Giống nhau : Đều có nam châm và cuộn dây dẫn, khi một trong hai bộ phận quay thì xuất hiện dòng điện xoay chiều. -Khác nhau : Đinamô xe đạp có kích thước nhỏ hơn → Công suất phát điện nhỏ, hiệu điện thế, cường độ dòng điện ở đầu ra nhỏ hơn. Y/c HS dựa vào thông tin thu thập được trong bài trả lời câu hỏi C3 HDVN : - Học và làm bài tập 34 (SBT) - §ọc phần “Có thể em chưa biết” IV. Bµi häc kinh nghiÖm .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................