Giáo án Vật lý 11 - CT nâng cao - Tiết 40 - Linh kiện bán dẫn (t2)

Tiết: 40 Ngày soạn: / /2013 BÀI 24: LINH KIỆN BÁN DẪN (T2) Mục tiêu Kiến thức: - Biết được cấu tạo nguyên tắc hoạt động của Tranzito - Hiểu được các mạch khuếch đại dùng tranzito loại chuyển tiếp p – n . - Biết vân dụng các hiểu biết về tính chất của chất bán dẫn và của lớp chuyển tiếp p – n để giải thích các hoạt động của các dụng cụ bán dẫn. Kỹ năng: - Giải thích hoạt động của tranzito - Biết được một số ứng dụng thực tế của Tranzito đặc biệt trong mạch khuếch đại. Thái độ: Có thái độ nghiêm túc, tích cực, chủ động trong học tập, yêu thích môn học. Phương pháp Kết hợp phương pháp phát vấn và phương pháp thuyết trình và phương pháp trực quan. Chuẩn bị Giáo viên: Giáo án, SGK. Học sinh: Chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên. Tiến trình lên lớp Ổn định lớp: Nắm sĩ số Lớp 11A: Kiểm tra bài củ: Nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động và ứng dụng cơ bản của điốt chỉnh lưu? Nêu cấu tạo nguyên tắc hoạt động và ứng dụng của điốt phát quang? Nội dung bài mới: Đặt vấn đề: Trong tiết trước chúng ta đã nghiên cứu về đặc tính chỉnh lưu của điốt trong tiết hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục nghiên cứu tiếp một loại linh kiện bán dẫn nữa đó là Tranzito. Vậy Tranzito có đặc tính gì? Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của nó ra sao chúng ta sẽ tìm hiểu trong tiết hôm nay. Triển khai bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của Tranzito GV: Nêu cấu tạo của Tranzito? HS: Suy nghỉ trả lời câu hỏi. GV: Thông báo cách phân loại Tranzito. HS: Chú ý nghe giảng tiếp thu ghi nhớ. GV: Chú ý thêm cho học sinh về đặc điểm kí hiệu của Tranzito n-p-n và p-n-p. 2. Tranzito a. Cấu tạo Là một dụng cụ bán dẫn có hai lớp chuyển tiếp p – n. Nó gồm ba phần có tính chất dẫn điện khác nhau. b. Phân loại Tranzito p – n – p , Tranzito n – p – n B :cực gốc ( Bazơ) ;E :cực phát (emitơ) ;C :cực góp(côlectơ) Hoạt động 2: Tìm hiểu về nguyên tắc hoạt động của Tranzito GV: Cho học sinh thảo luận nhóm trình bày nguyên tắc hoạt động của Tranzito HS: Các nhóm thay nhau trình bày ý kiến của mình GV: Tổng kết đưa ra kết luận cuối cùng. GV: Điều gì xảy ra nếu nối cực E với cực dương và cực B với cực âm của nguồn? GV: Lớp n dày và mỏng có điều khac nhau hay không? c. Nguyên tắc hoạt động - Nối hai cực E và B vào nguồn để phân cực thuận lớp chuyển tiếp E-B - Nối hai cực C và B vào nguồn lớn hơn từ 5 đến 10 lần làm cho lớp chuyển tiếp B – C phân cực ngược - Vì lớp chuyển E-B được phân cực thuận, nên có sự phun hạt tải điện qua lớp chuyển tiếp, tạo nên dòng điện IE, vì lớp bán dẫn n mỏng nên phần lớn lỗ trống từ E sang B rồi sang C ð có dòng IC do đó IB<IC≈IE. Tỉ số gọi là hệ số khuếch đại. - Nếu hiệu điện thế giữa E và B biến thiên một lượng UEB Þ IB và IE biến thiên Þ IC cũng biến thiên theo Þ xuất hiện IC Þ xuất hiện UR =IC R = IB > UEB nhiều lần Þ Biến thiên hiệu điện thế UEB được khuyếch đại trong mạch tranzito Lưu ý : Khi IB = 0 Þ tranzito ở trạng thái ngắt Khi IB có giá trị lớn và IC đạt giá trị cực đại Þ tranzito ở giá trị bảo hòa . Củng cố: P1. Tranzito bán dẫn có cấu tạo gồm A. một lớp tiếp xúc p – n. B. hai lớp tiếp xúc p – n. C. ba lớp tiếp xúc p – n. D. bốn lớp tiếp xúc p – n. P2. Tranzito bán dẫn có tác dụng A. chỉnh lưu. B. khuếch đại. C. cho dòng điện đi theo hai chiều. D. cho dòng điện đi theo một chiều từ catốt sang anốt. *Hãy vẽ sơ đồ mạch khuếch đại dùng Tranzito n-p-n? Đáp án phiếu học tập P1 (B); P2 (B). 5. Dặn dò * Nghiên cứu kỉ nguyên tắc hoạt động của Tranzito. * Bài mới: “Bài tập về dòng điện trong chất bán dẫn và linh kiện bán dẫn” BTVN: 3.20, 3.21, 3.22 SBT