Giáo án Vật lý 11 NC - Bài 14 - Định luật Ohm đối với các loại mạch điện - Mắc nguồn điện thành bộ

BÀI 14: ĐỊNH LUẬT OHM ĐỐI VỚI CÁC LOẠI MẠCH ĐIỆN MẮC NGUỒN ĐIỆN THÀNH BỘ - MỤC TIÊU: Kiến thức: - Hiểu cách thiết lập, vận dụng được các công thức: - Biểu thị định luật Ohm đối với các loại đoạn mạch - Các công thứctính điện trở trong của bộ nguồn ghép nối tiếp, ghép song song, hỗn hợp và đối xứng. Kỹ năng: - Vận dụng định luật Ohm để giải một số bài tập. - Biết mắc được các loại bộ nguồn điện. CHUẨN BỊ: Giáo viên: Kiến thức, dụng cụ: - Các dụng cụ thí nghiệm, khảo sát trong SGK - Mắc các nguồn điện thành bộ. - Các hình vẽ: 14.1, 14.7, 14.8, 14.9. Phiếu học tập: Nội dung ghi bảng: Bài 14: ĐỊNH LUẬT OHM ĐỐI VỚI CÁC LOẠI MẠCH ĐIỆN MẮC NGUỒN ĐIỆN THÀNH BỘ Định luật Ohm đối với đoạn mạch chứa nguồn: Thí nghiệm: Kết luận: Xét đoạn mạch chứa nguồn: B A I E, r R àCông thức định luật Ohm là: UAB=I(R+r)- à Lưu ý: Dòng điện chạy qua nguồn từ cực âm sang cực dương. Định luật Ohm đối với đoạn mạch chứa máy thu: Xét đoạn mạch chứa máy thu d8iện và điện trở R A B I E, r R àCông thứcđịnh luật Ohm: UAB=I(R+r)+ à Lưu ý: Dòng điện đi vào cực dương của máy thu điện. Công thức tổng quát của định luật Ohm đối với các loại đoạn mạch (có cả nguồn và máy thu) A B I E, r R Xét hai loại đoạn mạch như hình vẽ + Định luật Ohm cho đoạn mạch H1: (H1) A B I E, r R UAB=I(R+r)- + Định luật Ohm cho đoạn mạch H2: (H2) UAB=I(R+r)+ àĐịnh luật Ohm tổng quát cho các loại mạch điện: với : nếu dòng điện đi vào từ cực dương. : nếu dòng điện đi ra từ cực dương. Mắc nguồn điện thành bộ: Mắc nối tiếp: Nếu các nguồn giống nhau có cùng , r thì: Mắc xung đối: Lưu ý: các cực cùng tên mắc với nhau. Mắc song song: Mắc hỗn hợp đối xứng: n hàng R4 m nguồn Học sinh: Nhớ các công thức định luật Ohm đã học. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động 1: (2 phút) Ổn định, tổ chức kiểm tra bài cũ Hoạt động của HS Trợ giúp của GV - Trả lời câu hỏi - Nhận xét câu trả lời của bạn - Nêu câu hỏi về định luật Ohm cho toàn mạch - Nhận xét Hoạt động 2: (10 phút) Tìm hiểu định luật Ohm cho đoạn mạch chứa nguồn Hoạt động của HS Trợ giúp của GV - Quan sát TN, xử lý số liệu. - Ghi các cặp giá trị U, I vào bảng số liệu và vẽ đường Volt-Ampere. - Trả lời C1 - Rút ra nhận xét - Trả lời CH khi mạch hở - Nghe, và ghi các công thức UAB=-Ir à - Nếu mạch có thêm R thì: - Thực hiện TN như SGK (14.1), hướng dẫn HS quan sát và xử lý số liệu TN: Di chuyển con chạy để tăng dần I, đọc các giá trị U, I cho HS ghi. - Nêu và hướng dẫn HS trả lời C1. - Đặt tiếp CH: “chiều dòng điện trong mạch theo chiều nào?” - Hướng dẫn HS nhận xét: hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn nhỏ hơn suất điện động của nó. - Đặt CH: “có khi nào hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn bằng suất điện động không?” - Hướng dẫn HS thiết lập công thức 14.3, bằng cách áp dụng định luật Ohm cho mạch chỉ có R và công thức 14.1. B A I E, r R - Nên cho HS viết công thức 14.3 dưới dạng UAB=I(R+r)- Hoạt động 3: (10 phút) Định luật Ohm đối với đoạn mạch chứa máy thu Hoạt động của HS Trợ giúp của GV - Tự thiết lập công thứtc 14.6 theo trình tự: + Điện năng tiêu thụ của máy thu: A=Uit +Mặt khác: + Theo định luật bảo toàn năng lượng: A=AP à à - Hướng dẫn HS tự thiết lập định luật dựa vào áp dụng định luật Joule-Lentz và định luật bảo toàn năng lượng theo từng bước tương tự như bài 13. Vẽ hình và viết công thức 14.6 dưới dạng UAB=I(R+r)+ A B I E, r R à Hoạt động 4: (5 phút) Thiết lập hệ thức tổng quát định luật Ohm đối với các loại đoạn mạch Hoạt động của HS Trợ giúp của GV - Lên bảng viết công thức cho hai hình 14.6a, 14.6b - Viết công thức 14.10 vào tập - Trình bày như SGK - Vẽ hai hình 14.6a, 14.6b và gọi HS lên viết công thức định luật Ohm cho từng hình - Rút ra hệ thức tổng quát - Nhấn mạnh: có thể xem là đại lượng đại số ( có thể dương hoặc âm). Hoạt động 5: (10 phút) Mắc nguồn điện thành bộ Hoạt động của HS Trợ giúp của GV - Trả lời: phải ghép chúng lại với nhau - Trả lời: mắc nối tiếp, song song. - Tự rút ra các công thức 14.11 đến 14.19 và ghi vào tập. - Quan sát và nêu nhận xét - Đặt vấn đề: Giả sử có 4 pin, mỗi pin có =1,5V. - Một nguồn điện cần có suất điện động 6V thì làm thế nào? - Đặt CH: “có mấy cách mắc nguồn thành bộ” - Đối với mỗi cách mắc, hướng dẫn HS tự dùng định luật Ohm vừa học để tìm ra các công thức 14.11à14.19. - Nếu còn thời gian, cho HS tháo 1 đồ chơi gồm 2, 3 pin mắc nối tiếp. Hoạt động 6: (6 Phút) Vận dụng, củng cố Hoạt động của HS Trợ giúp của GV - Trả lời phiếu học tập - Tự lực làm việc - Phát phiếu học tập đã chuẩn bị và hướng dẫn HS trả lời. Hoạt động 7: (2 phút) Hướng dẫn về nhà Hoạt động của HS Trợ giúp của GV - Tự lực làm việc - Làm theo yêu cầu của GV - Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi và bài tập trong SGK trang 72, 73. - Gợi ý phương pháp giải. RÚT KINH NGHIỆM: