Giáo án Vật lý 11 NC - Tiết 18 - Định luật ôm đối với toàn mạch

Ngµy so¹n :25/10/07 tiÕt 18 GV : §ç Quang S¬n bµi :ĐỊNH LUẬT ÔM ĐỐI VỚI TOAN MẠCH. A.Mục tiêu: - Phát biểu nội dung và viết được biểu thức của định luật ôm cho toàn mạch trong hai trường hợp: + Mạch chỉ có nguồn và điện trở ở mạch ngoài. + Mạch có máy thu. - Trả lời đoản mạch là gì? giải thích ảnh hưởng điện trở trong của nguồn với cường độ dòng điện đoản mạch. - Vận dụng được định luật ôm đối với toàn mạch tính được hiệu suất của nguồn điện. B.Chuẩn bị: Giáo viên: HÖ thèng c©u hái Học sinh: - Ôn kiến thức điện ở lớp 9. C. TiÕn tr×nh d¹y- häc Ho¹t ®éng 1: kiÓm tra bµi cò Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß §Æt c©u hái yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi +.Nªu c«ng th­c tÝnh c«ng cña nguån ®iÖn + .Nªu c«ng thøc ®Þnh luËt Jun -Len x¬ NhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña h/s -Nhí l¹i kiÕn th­c tr¶ lêi c©u hái cña G?V - NhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n vµ cñng cè l¹i kiÕn thøc Hoạt động 2: Định luật ôm đối với toàn mạch. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Sử dụng kiến thức Bµi 10 để phát biểu nội dung và viết biểu thức đinh luật ôm. - Cho mạch điện §Æt vÊn ®Ò -. Dïng h×nh vÏ (13.1/sgk) ®Ó giíi thiÖu m¹ch ®iÖn .§Æc biÖt chó ý : §o¹n m¹ch ®iÖn ®ang xÐt chØ cã chøa ®iÖn trë thuÇn -.H/dÉn h/s x©y dùng c«ng thøc (13.5) - Gợi ý: Trong mạch kín phần nào sinh công? Phần nào tiêu thụ công? Được thể hiện công thức như thế nào? - Vận dụng định luật bảo toàn. Từ đó tính suất điện động. - Thông báo: I(R+r) là độ giảm thế trên đoạn mạch gồm độ giảm thế mạch ngoài và mạch trong. - Nhận xét công thức tính suất điện động. - Từ đó rut ra I - Thông báo I = là biểu thức định luật ôm đối với toàn mạch. - Phát biểu định luật ôm? - Từ biểu thức (1) Viết biểu thức tính hiệu điện thế mạch ngoài. - Nhận xét khi nào thì U = ξ - Nội dung định luật ôm:. -Liªn hÖ víi thùc tÕ sö dông ®iÖn ë gia ®×nh - VËn dông kiÕn thøc ®Ó chØ ra ®­îc : + Nguồn điện sinh công A = ξIt. -+ điện n¨ng chuyển hoá thành nhiệt năng: Q = R.I2.t + r.I2.t.=A → ξIt = R.I2.t + r.I2.t Hay ξ = I.(R + r). Ghi nhí trong m¹ch ®iÖn kÝn : - SS§ ξ của nguồn điện bằng tổng độ giảm thế mạch ngoàivà mạch trong. I = - Phát biểu theo SGK - U = IR = ξ – Ir. - Khi I = 0 hay r ≈ 0 → ξ = U. - VËn dông :®Ó ®o SS§ cña nguån ®iÖn ph¶i m¾c v«n kÕ cã ®iÖn trë lín vµo hai cùc cña nguån ®iÖn khi m¹ch ngoµi hë ( Kh«ng tiªu thô ®iÖn n¨ng ) Hoạt động 2 : Hiện tượng đoản mạch. Ho¹t ®éng cña thÇy häat ®éng cña trß - Từ (1) nhận xét : khi R ≈ 0. - Thông báo hiện tượng đoản mạch. - Thông báo khi nguồn có r nhỏ như acquy thì I ngoài rất lớn; r lớn như pin thì I mau hết. - Để tránh hiện tượng đoản mạch dùng rơle hay cầu chì -Tõ nhËn xÐt vÒ ®é lín cña I khi R tiÕn ®Õn0 ®Ó suy ra c«ng thøc : I= - tõ biÓu thøc trªn nhËn râ møc ®é nguy hiÓm khi ®o¶n m¹ch nhÊt lµ víi m¹ch ®iÖn sinh häat ,tõ ®ã nªu c¸ch phßng tr¸nh ®o¶n m¹ch - Lắng nghe và chú ý an toàn về điện. Hoạt động 3 : Trường hợp mạch ngoài có máy thu Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Giới thiệu mạch điện kín có máy thu như( hình 13.2) máy thu ξ’p , rp. - Hãy nêu quá trình chuyển hoá năng lượng trong mạch điện này? - Viết công thức tính các loại năng lượng vừa nêu. - Viết biểu thức định luật bảo toàn năng lượng trong trường hợp này. - Rút ra công thức tính I. - (2) là công thức của định luật ôm đối với đoạn mạch có mắc máy thu. +. HiÓu d­îc Công do dòng điện sinh ra chuyển hoá thành nhiệt năng toả ratrêncác điện trở và thực hiện công trên máy thu. + .Công của nguồn: A = ξIt. +.Nhiệt lượng toả ra trên điện trở R và nguồn Q = I2Rt + I2rt. +. Năng lượng tiêu thụ trên máy thu: +. Định luật bảo toàn năng lượng: A = Q + A’ (2) Hoạt động 4: Hiệu suất của nguồn điện. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Hiệu suất của nguồn điện được tính như thế nào? - Hoạt động 5: Củng cố - h­íng dÉn bµi vÒ nhµ - H /D Trả lời C1, C2, C3. - Yêu cầu HS trả lời câu C1, C2, C3. - Trả lời bài tập 1, 2 SGK.