Giáo án Vật lý 11 NC - Tiết 45 - Phương và chiều của lực từ tác dụng lên dòng điện

Ngµy so¹n : 22/01/08 TiÕt : 45 G/V: §ç Quang S¬n Bµi:ph­¬ng vµ chiÒu cña lùc tõ T¸c dông lªn dßng ®iÖn A/ Môc tiªu: Kiến thức - Trình bày được phương của lực từ tác dụng lên một đoạn dòng điện. - Phát biểu được quy tắc bàn tay trái và vận dụng được quy tắc đó. Kĩ năng - Xác định được vectơ lực từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua được đặt trong từ trường đều. B. CHUẨN BỊ GV - Dụng cụ thí nghiệm như hình 27.1 SGK. 2) Häc sinh: HS: Ôn lại quy tắc bàn tay trái đã học ở lớp 9. C/TiÕn tr×nh D¹y- Häc: Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - §Æt c©u hái yªu cÇu h/s tr¶ lêi : +. Nªu kh¸i niÖm tõ tr­êng , T/C c¬ b¶n cña tõ tr­êng ? +. Nªu kÕt luËn vÒ ph­¬ng ,chiÒu cña vÐc t¬ c¶m øng tõ ? +. Nªu ®Þnh nghÜa ®­êng søc tõ , c¸c tÝnh chÊt cña ®­êng søc tõ , Kh¸i niÖm tõ tr­êng ®Òu ? - NhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña h/s - Nhí l¹i kiÕn thøc tr¶ lêi c©u hái cña g/v - NhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n vµ cñng cè kiÕn thøc Ho¹t ®éng 2: .Lùc tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn ....... Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Giíi thiÖu thÝ nghiÖm (H27.1) - Nªu t¸c dông cña tõng dông cô trong thÝ nghiÖm vµ môc ®Ých cña thÝ nghiÖm -. Giíi thiÖu c¸c b­íc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm - Quan s¸t ghi nhí c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm (H27.1) - HiÓu môc ®Ých cña thÝ nghiÖm vµ c¸c b­íc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm Ho¹t ®éng 3:Ph­¬ng vµ chiÒu cña lùc tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß -.Bố trí thí nghiệm hình 27.1 -.Chỉ cho HS thấy rằng, cạnh khung dây chịu tác dụng của lực từ (cạnh nằm ngang ở phía dưới) không đặt quá sâu vào bêb trong nam châm hình chữ U nên dù làm thí nghiệm với khung dây nhưng thật ra chỉ có lực từ tác dụng lên một cạnh của khung là đáng kể.Mặt phẳng khung dây được đặt vuông góc với đường sức từ của nam châm. - Tiến hành thí nghiệm như trong SGK, yêu cầu HS quan sát và nhận xét. Nêu câu hỏi: + Tại sao khung lại bị kéo xuống? + Qua vÞ trÝ của khung dây trong thí nghiệm, ta có thể kết luận gì về phương của lực từ tác dụng lên đoạn dòng điện AB? .GV nhận xét câu trả lời của HS sau đó kết luận như SGK. - Yªu cÇu h/s tr¶ lêi c©u hái C1 - Quan sát thí nghiệm, rút ra nhận xét Khi cho dòng điện chạy qua khung. Þ khung không bị lêch khỏi mặt phẳng thẳng đứng, chỉ bị kéo xuống. HS trả lời câu hỏi của GV: do lực từ tác dụng lên cạnh AB của khung. - HS đưa ra kết luận về phương của lực từ tác dụng lên đoạn dòng điện: phương thẳng đứng,là phương vuông góc với AB và cả với đường sức từ. * Lực từ tác dụng lên đoạn dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng chứa đoạn dòng điện và cảm ứng từ tại điểm khảo sát. - HS trả lời theo yêu cầu của GV. - Tr¶ lêi c©u hái C1 Ghi nhËn kiÕn thøc Ho¹t ®éng 4: . ChiÒu cña lùc tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn ....... Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Gợi ý cho HS về chiều của lực từ, chiều của dòng điện, chiều của cảm ứng từ hay chiều của đường sức từ, sử dụng phép thử với bàn tay trái, yêu cầu HS phát biểu quy tắc xác định chiều của lực từ - Quy tắc bàn tay trái. - Nhận xét câu trả lời của HS. - Đưa hình ảnh quy tác bàn tay trái và nêu quy tắc bàn tay trái (SGK) *. Ph©n tÝch cho h/s c¸ch x¸c ®Þnh chiÒu cña lùc tõ khi ®­êng søc tõ hîp víi chiÒu dßng ®iÖn mét gãc - HS phát biểu quy tắc theo ý hiểu. - HS ghi nhớ. * Quy tắc bàn tay trái: đặt bàn tay trái duỗi thẳng để cho các đường cảm ứng từ xuyên vào lòng bàn tay và chiều từ cổ tay đến ngón tay trùng với chiều dòng điện. Khi đó ngón tay cái choãi ra 900 sẽ chỉ chiều lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn. Ghi nhËn kiÕn thøc Ho¹t ®éng 5: Cñng cè vËn dông ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Gọi HS phát biểu lại quy tắc bàn tay trái - Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK - HS phát biểu lại theo yêu cầu của GV - Trả lời câu hỏi trong SGK. Ho¹t ®éng 6: ...H­íng dÉn bµi vÒ nhµ ..... Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Yªu cÇu h/s bµi bµi tËp trong SGK vµ SBT Ghi nhí bµi vÒ nhµ