Bài 1: Chuyển động cơ học
I - Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Nêu được dấu hiệu để nhận biết chuyển động cơ. Nêu được ví dụ về chuyển động cơ.
- Nêu được ví dụ về tính tương đối của chuyển động cơ.
- Nêu được ý nghĩa của tốc độ là đặc trưng cho sự nhanh, chậm của chuyển động và nêu được đơn vị đo tốc độ.
- Nêu được tốc độ trung bình là gì và cách xác định tốc độ trung bình.
- Phân biệt được chuyển động đều, chuyển động không đều dựa vào khái niệm tốc độ.
33 trang |
Chia sẻ: lephuong6688 | Lượt xem: 652 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Vật lý 8 - Trường THCS Đông Tiến, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TiÕt 1: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 1: ChuyÓn ®éng c¬ häc
I - Môc tiªu:
1. Kiến thức:
- Nêu được dấu hiệu để nhận biết chuyển động cơ. Nêu được ví dụ về chuyển động cơ.
- Nêu được ví dụ về tính tương đối của chuyển động cơ.
- Nêu được ý nghĩa của tốc độ là đặc trưng cho sự nhanh, chậm của chuyển động và nêu được đơn vị đo tốc độ.
- Nêu được tốc độ trung bình là gì và cách xác định tốc độ trung bình.
- Phân biệt được chuyển động đều, chuyển động không đều dựa vào khái niệm tốc độ.
2. Kĩ năng: - Vận dụng được công thức v =
- Xác định được tốc độ trung bình bằng thí nghiệm.
- Tính được tốc độ trung bình của chuyển động không đều.
* Chó ý : Chuyển động cơ là sự thay đổi vị trí theo thời gian của một vật so với
vật mốc.
II - ChuÈn bÞ: Tranh vÏ h×nh 1.1 SGK, h×nh 1.2 SGK h×nh 1.3 SGK.
III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
A - Gi¸o viªn giíi thiÖu ch¬ng tr×nh:
B - Tæ chøc d¹y häc bµi míi:
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi B¶ng
GV: Cho c¸c nhãm HS tr¶ lêi c©u hái C1
GV: Chèt l¹i c¸c ph¬ng ¸n tr¶ lêi nªu c¸ch chung ®Ó nhËn biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn. Trong vËt lý ®Ó nhËn biÕt vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn ngêi ta chän vËt lµm mèc, dùa vµo sù thay ®æi vÞ trÝ cña vËt nµy so víi vËt kh¸c.
GV: Trªn c¬ së ®· häc em tr¶ lêi c©u hái C2, C3.
GV?: lÊy vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn?
I - Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt mét vËt ®ang chuyÓn ®éng hay ®øng yªn.
Khi vÞ trÝ cña vËt thay ®æi víi vËt mèc theo thêi gian th× vËt chuyÓn ®éng so víi vËt mèc.
ChuyÓn ®éng nµy gäi lµ chuyÓn ®éng c¬ häc( gäi t¾t lµ chuyÓn ®éng)
Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu tÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn
GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C4, C5.
HS: So víi nhµ ga th× hµnh kh¸ch chuyÓn ®éng nhng so víi tµu th× hµnh kh¸ch l¹i ®øng yªn.
H: Qua c¸c c©u trªn em cã kÕt luËn g× ? Tr¶ lêi c©u hái C6.
H: T×m vÝ dô trong thùc tÕ kh¼ng ®Þnh chuyÓn ®éng hay ®øng yªn cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi.
II - TÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn.
- Mét vËt lµ chuyÓn ®éng so víi vËt nµy nhng l¹i lµ ®øng yªn so víi vËt kh¸c ta nãi chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi.
Ho¹t ®éng3: T×m hiÓu mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp trong thùc tÕ.
GV: Treo h×nh vÏ 1.3 cho HS quan s¸t chuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng trßn, chuyÓn ®éng cong.
H: Em h·y nªu thªm vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong, chuyÓn ®éng trßn thêng gÆp trong ®êi sèng.
III - Mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp.
- ChuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong, chuyÓn ®éng trßn.
Ho¹t ®éng 4: VËn dông - Cñng cè - híng dÉn vÒ nhµ
IV - VËn dông: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái phÇn vËn dông
HS: C©u C10 : ¤ t« døng yªn so víi ngêi l¸i xe, chuyÓn ®éng so víi ngêi ®øng bªn ®êng vµ c©y cét ®iÖn.
- Ngêi l¸i xe ®øng yªn so víi « t«, chuyÓn ®éng so víi ngêi ®øng bªn ®êng vµ c©y cét ®iÖn.
- Ngêi ®øng bªn ®êng: ChuyÓn ®éng so víi « t« vµ ngêi l¸i xe, ®øng yªn so víi c©y cét ®iÖn, c©y cét ®iÖn døng yªn so víi ngêi ®øng bªn ®êng, chuyÓn ®éng so víi ngêi l¸i xe vµ « t«.
Cñng cè: ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng c¬ häc ? T¹i sao nãi chuyÓn ®éng hay ®øng yªn cã tÝnh t¬ng ®èi ?
DÆn dß: HS ®äc thuéc phÇn ghi nhí. Lµm bµi tËp: 1, 2, 3, 4, 5, 6 SBT trang 3, 4.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y:
..........................................................................................................................................................................................................................................................................
.
TiÕt 2: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 2 : VËn tèc
I - Môc tiªu:
- Tõ thÝ dô, so s¸nh qu·ng ®êng chuyÓn ®éng trong mét gi©y cña mçi chuyÓn ®éng ®Ó rót ra c¸ch nhËn biÕt sù nhanh, chËm cña chuyÓn ®éng ( gäi lµ vËn tèc ).
- N¾m v÷ng c«ng thøc tÝnh vËn tèc v = s/t vµ ý nghÜa cña c¸c kh¸i niÖm vËn tèc.
- §¬n vÞ hîp ph¸p cña vËn tèc lµ m/s, km/h. C¸ch ®æi ®¬n vÞ vËn tèc,
- VËn dông c«ng thøc tÝnh vËn tèc ®Ó tÝnh qu·ng ®êng, thêi gian chuyÓn ®éng.
II - ChuÈn bÞ : B¶ng phô
III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra tæ chøc t×nh huèng häc tËp
A - KiÓm tra bµi cò:
1 - Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn ? T¹i sao nãi chuyÓn ®éng hay ®øng yªn cã tÝnh t¬ng ®èi?
2 - Nªu c¸c d¹ng chuyÓn ®éng thêng gÆp ? LÊy vÝ dô?
B - Tæ chøc cho HS tiÕp nhËn kiÕn thøc míi: (SGK)
Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu kh¸i niÖm vËn tèc lµ g×?
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
GV: §a b¶ng phô kÎ s½n h×nh 2.1.
- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vµ ®iÒn vµo cét 5,6.
HS: §äc b¶ng 2.1 th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái C1 , C2.
GV?: Yªu cÇu HS nªu c¸ch lµm
GV: Qu·ng ®êng ®i ®îc trong mét gi©y gäi lµ vËn tèc.
HS: Tr¶ lêi c©u hái C3.
I.VËn tèc lµ g× ?
- Lµ qu·ng ®êng ®i ®îc trong thêi gian 1 gi©y.
- §é lín cña vËn tèc cho biÕt sù nhanh, chËm cña chuyÓn ®éng. §é lín cña vËn tèc cho biÕt qu·ng ®êng vËt ®i ®îc trong mét ®¬n vÞ thêi gian.
Ho¹t ®éng 3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh vËn tèc
GV: §a ra c«ng thøc tÝnh vËn tèc.
Yªu cÇu HS ph¸t biÓu l¹i c«ng thøc tÝnh vËn tèc.
II. C«ng thøc tÝnh vËn tèc.
v =
v: lµ vËn tèc
s : lµ qu·ng ®êng vËt ®i ®îc.
t : lµ thêi gian vËt ®i hÕt qu·ng ®êng ®ã
Ho¹t ®éng 4: XÐt ®¬n vÞ vËn tèc
GV: Th«ng b¸o ®¬n vÞ tÝnh vËn tèc tuú thuéc ®¬n vÞ qu·ng ®êng ®i ®îc vµ ®¬n vÞ thêi gian ®i hÕt qu·ng ®êng ®ã, giíi thiÖu thªm c¸c ®¬n vÞ vËn tèc.
GV: Yªu cÇu HS ®iÒn vµo b¶ng 2.2 tr¶ lêi .
III.§¬n vÞ vËn tèc :
§¬n vÞ vËn tèc thêng dïng lµ
km/h, m/s.
Ho¹t ®éng 5: Nghiªn cøu dông cô ®o vËn tèc
GV: Cho HS quan s¸t h×nh 2.2 vµ giíi thiÖu vÒ dông cô ®o ®é lín cña vËn tèc
§é lín cña vËn tèc ®îc ®o b»ng tèc kÕ(®ång hå vËn tèc)
Ho¹t ®éng 6: VËn dông – cñng cè
GV?: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái C5, C6, C7, C8
HS: C5: a) 1 giê « t« ®i ®îc 36 km, 1 giê xe ®¹p ®i ®îc 10,8 km.
1 gi©y tµ ho¶ ®i ®îc 10 m.
b) 36 km/h = 10m/s ; 10,8 km/h = 3m/s
VËy « t« vµ tÇu ho¶ nhanh nh nhau, xe ®¹p chËm nhÊt.
C©u C5 : t = 1,5 h ; S = 81 km
V = ? km/h = ? m/s
C©u C6: VËn tèc cña tµu lµ : v = 54 (km/h) = 15 (m/s)
Chó ý: khi so s¸nh vËn tèc ta ph¶i chó ý quy vÒ cïng lo¹i ®¬n vÞ, khi nãi 54 > 15 kh«ng cã nghÜa lµ hai vËn tèc kh¸c nhau.
C©u C7: t = 40 phót ; V = 12km/h ; S = ?
Tr¶ lêi: 40 phót = h Qu·ng ®êng ®i ®îc lµ: s = vt = 12. = 8(km)
C©u C8: v = 4km/h ; t= 30 phót ; s = ?
Tr¶ lêi: t = 30 phót = 0,5h Qu·ng ®êng lµ: s = v.t = 4.0,5 = 2(km)
DÆn dß: Lµm bµi tËp trong SBT bµi 2, häc thuéc phÇn ghi nhí.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y:
........
TiÕt 3: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 3 : ChuyÓn ®éng ®Òu - chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu
I - Môc tiªu:
Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh nghÜa chuyÓn ®éng ®Òu, chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu vµ nªu ®îc nh÷ng thÝ dô vÒ chuyÓn ®éng ®Òu thêng gÆp , chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu.
VËn dông tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn mét ®o¹n ®êng.
II - ChuÈn bÞ:
B¶ng phô , 1m¸ng nghiªng, 1 b¸nh xe, 1 bót d¹ ®Ó v¹ch dÊu
§ång hå ®iÖn tö hoÆc ®ång hå bÊm gi©y
III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra vµ tæ chøc t×nh huèng häc tËp
A - KiÓm tra bµi cò:
- ViÕt c«ng thøc tÝnh vËn tèc cña chuyÓn ®éng, gi¶i thÝc c¸c ký hiÖu c¸c ®¹i lîng cã trong c«ng thøc.
- Nªu tªn c¸c ®¬n vÞ vËn tèc thêng dïng, ®æi 54 km/h ra m/s.
B - Tæ chøc cho HS tiÕp nhËn kiÕn thøc míi : Nh SGK
Ho¹t ®éng2: T×m hiÓu chuyÓn ®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
GV ®a th«ng b¸o ®Þnh nghÜa, yªu cÇu HS lÊy vÝ dô.
GV yªu cÇu HS ®äc C1 , híng dÉn lµm TN.
GV: §a b¶ng phô vÏ c¸c vÞ trÝ cña xe l¨n chuyÓn ®éng trªn m¸ng nghiªng vµ trªn ®êng n»m ngang.
HS: Tr¶ lêi c©u hái C1.
Trªn ®o¹n ®êng AB, BC, CD lµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu.
Trªn ®o¹n ®êng DE, DF lµ chuyÓn ®éng ®Òu
C©u C2: ChuyÓn ®éng a lµ ®Òu, chuyÓn ®éng b,d,e lµ kh«ng ®Òu.
HS: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái C4, C5.
1- §Þnh nghÜa.
- ChuyÓn ®éng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ vËn tèc cã ®é lín kh«ng thay ®æi theo thêi gian.
- ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ vËn tèc cã ®é lín thay ®æi theo thêi gian.
Ho¹t ®éng 3: Nghiªn cøu vËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu
GV?:Trªn c¸c ®o¹n ®êng AB, BC, CD trung b×nh 1 gi©y xe l¨n ®îc bao nhiªu m?
GV?: Trªn qu·ng ®êng AD xe chuyÓn ®éng nhanh lªn hay chËm ®i?
GV?: TÝnh Vtb trªn c¶ ®o¹n ®êng AD?
GV?: Muèn tÝnh Vtb ta lµm thÕ nµo?
GV: §a ra c«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh.
2-VËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu:
vtb =
- s lµ qu·ng ®êng ®i ®îc.
- t lµ thêi gian ®Ó ®i hÕt qu·ng ®êng ®ã.
Ho¹t ®éng 4: VËn dông - cñng cè
+VËn dông: GV: Yªu cÇu HS lµm c¸c c©u hái phÇn vËn dông
HS: C4: ChuyÓn ®éng cña « t« tõ Hµ Néi ®Õn H¶i Phßng lµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu v× trong c¸c kho¶ng thêi gian nh nhau th× qu·ng ®êng ®i ®îc kh¸c nhau. Khi nãi « t« ch¹y víi vËn tèc 50km/h lµ nãi tíi vËn tèc trung b×nh cña « t« trªn c¶ ®o¹n ®êng.
C5: Cho biÕt : s1 = 120 m , s2 = 60m , t1 = 30 s , t2 = 24s , tÝnh vtb?
Tr¶ lêi : VTB1 = = = 4 (m/s) , VTB2 = = = 2,5 (m/s)
VTB = = 3,3 (m/s)
C6: Qu·ng ®êng tµu ®i lµ: s = vtb.t = 30.5 =150km.
+ DÆn dß: Lµm bµi TH c©u C7 , häc thuéc “ghi nhí” vµ lµm BT trong SBT.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y:
........
TiÕt 4: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 4: biÓu diÔn lùc
I - Môc tiªu:
1. Kiến thức:
- Nêu được ví dụ về tác dụng của lực làm thay đổi tốc độ và hướng chuyển động của vật.
- Nêu được lực là đại lượng vectơ.
2. Kĩ năng:
Biểu diễn được lực bằng vectơ.
II - ChuÈn bÞ:
xe l¨n, gi¸, nam ch©m, qu¶ bãng cao xu, tranh vÏ H.4.3 - 4.4 SGK.
III - C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp
A – KiÓm tra bµi cò:
- ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng ®Òu, chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu ? ViÕt c«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu, nªu ký hiÖu cña c¸c ®¹i lîng cã mÆt trong c«ng thøc.
- Lµm bµi tËp 3.6 SBT.
B - Tæ chøc cho HS tiÕp thu kiÕn thøc míi: SGK
Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ mèi quan hÖ gi÷a lùc vµ sù thay ®æi vËn tèc
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
HS: §äc c©u hái th¾c m¾c phÇn më bµi.
GV?: Nh¾c l¹i t¸c dông cña lùc ë líp 6 GV: Lµm thÝ nghiÖm h×nh 4.1 vµ 4.2 SGK. HS : Tr¶ lêi c©u hái C1.
GV?: T¸c dông cña lùc ngoµi phô thuéc vµo ®é lín cßn phô thuéc vµo yÕu tè nµo kh«ng?
I- ¤n l¹i kh¸i niÖm lùc:
Lùc cã thÓ lµm thay ®æi vËn tèc cña vËt hoÆc lµm cho vËt bÞ biÕn d¹ng.
Ho¹t ®éng 3: BiÓu diÔn lùc
GV?: Lùc t¸c dông cña nam ch©m vµo xe cã ph¬ng vµ chiÒu nh thÕ nµo?
GV?: Lùc t¸c dông cña ngãn tay vµo qu¶ bãng cã ph¬ng vµ chiÒu nh thÕ nµo?
GV th«ng b¸o :
Nh÷ng ®¹i lîng võa cã ph¬ng, chiÒu vµ ®é lín gäi lµ ®¹i lîng vÐc t¬.
GV: §a h×nh vÏ 4.3 cho häc sinh ph©n tÝch c¸c yÕu tè vÒ ®iÓm ®Æt, ph¬ng, chiÒu vµ ®é lín cña c¸c lùc.
GV: Th«ng b¸o c¸ch biÓu diÔn lùc
II- BiÓu diÔn lùc:
1- Lùc lµ ®¹i lîng vec t¬.
Lùc lµ ®¹i lîng võa cã ph¬ng, chiÒu vµ ®é lín . Lùc lµ ®¹i lîng vÐc t¬.
2- C¸c c¸ch biÓu diÔn lùc.
§é dµi
Gèc Ph¬ng, chiÒu
a . BiÓu diÔn lùc b»ng mòi tªn cã:
Gèc lµ ®iÓm ®Æt lùc.
Ph¬ng vµ chiÒu cña mòi tªn lµ
ph¬ng vµ chiÒu cña lùc.
§é bµi mòi tªn biÓu diÔn cêng ®é cña lùc theo tû xÝch cho tríc.
b . Ký hiÖu vec t¬ lùc: F
Ho¹t ®éng 4: VËn dông - cñng cè
III- VËn dông:
- C©u C2: HS tù lªn b¶ng lµm
Hc: Lùc t¸c dông vµo ®iÓm C cã ph¬ng xiªn gãc 300 so víi ph¬ng n»m ngang, chiÒu híng lªn vµ cã ®é lín F3 = 30N
GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.4 tr¶ lêi c©u hái C3.
- C©u C3: Ha: Lùc t¸c dông vµo ®iÓm A cã ph¬ng th¼ng ®øng, chiÒu tõ díi lªn trªn vµ cã ®é lín F1 = 20N.
Hb: Lùc t¸c dông vµo ®iÓm B cã ph¬ng n»m ngang, chiÒu tõ tr¸i sang vµ cã ®é lín F2 = 30N.
+ Cñng cè:
§Ó biÓu diÔn lùc ta lµm thÕ nµo? T¹i sao nãi lùc lµ ®¹i lîng vec t¬?
+ DÆn dß:
Häc thuéc phÇn ghi nhí vµ lµm c¸c bµi tËp SBT.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y:
TiÕt 5: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 5: Sù C©n b»ng lùc - qu¸n tÝnh
I - Môc tiªu:
1. Kiến thức:
- Nêu được ví dụ về tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật chuyển động,
hoÆc ®øng yªn
- Nêu được quán tính của một vật là gì, lÊy ®îc vÝ dô vÒ qu¸n tÝnh.
2. Kĩ năng:
Giải thích được một số hiện tượng thường gặp liên quan tới quán tính.
II - ChuÈn bÞ: Xe l¨n, bóp bª, m¸y A tót.
III - C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra t¹o t×nh huèng häc tËp
A - KiÓm tra bµi cò:
1-BiÓu diÔn b»ng vec t¬ c¸c lùc t¸c dông lªn quyÓn s¸ch ®Æt trªn mÆt bµn n»m ngang cã träng lîng 3N tû xÝch 1cm øng víi 1N:
2- BiÓu diÔn c¸c lùc t¸c dông lªn qu¶ cÇu cã träng lîng 5N treo trªn sîi chØ t¬ tû xÝch 1cm øng víi 1N:
3- BiÓu diÔn b»ng vec t¬ c¸c lùc t¸c dông vµo qu¶ bãng n»m yªn trªn mÆt bµn n»m ngang cã träng lîng 5N, theo tû xÝch tuú chän.
4- T¹i sao nãi lùc lµ ®¹i lîng vec t¬? M« t¶ c¸ch biÓu diÔn lùc b»ng vec t¬ lùc?
B- §Æt vÊn ®Ò : SGK
Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu lùc c©n b»ng
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
GV: Tõ c¸c c©u hái bµi cò cho häc sinh nhËn xÐt ®é lín, ph¬ng, chiÒu cña hai lùc c©n b»ng,
GV: Cho HS nh¾c l¹i t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn vËt ®ang ®øng yªn.
GV?: Dù ®o¸n t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn vËt ®ang chuyÓn ®éng?
GV: Cho c¸c nhãm HS lµm thÝ nghiÖm víi m¸y A Tót.
GV: Yªu cÇu HS quan s¸t ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái C2-> C5
GV?: Qua TN c¸c em rót ra ®îc kÕt luËn g×?
I - Lùc c©n b»ng:
Hai lùc c©n b»ng lµ g× ?
Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cã cïng ®é lín, ph¬ng cïng n»m trªn mét ®êng th¼ng, chiÒu ngîc nhau.
T¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn vËt ®ang chuyÓn ®éng.
dù ®o¸n.
ThÝ nghiÖm kiÓm tra.
c- KÕt luËn:
Díi t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn vËt ®ang chuyÓn ®éng vÉn cø tiÕp tôc chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu.
Ho¹t ®éng 3: Nghiªn cøu qu¸n tÝnh lµ g× ? VËn dông qu¸n tÝnh trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt
GV: Yªu cÇu HS ®äc nhËn xÐt vµ ph¸t biÓu ý kiÕn cña b¶n th©n ®èi víi nhËn xÐt ®ã. Nªu vÝ dô?
HS: Tr¶ lêi c©u C6 lµm thÝ nghiÖm chøng minh.
HS: Tr¶ lêi c©u C7 lµm thÝ nghiÖm chøng minh.
HS: §äc vµ tr¶ lêi c©u C8
II - Qu¸n tÝnh:
1- NhËn xÐt: Mäi vËt ®Òu kh«ng thay ®æi vËn tèc mét c¸ch ®ét ngét ®îc v× mäi vËt ®Òu cã qu¸n tÝnh.
2-VËn dông:
- C©u C6: Bóp bª ng· vÒ phÝa sau v× ch©n bóp bª chuyÓn ®éng theo xe nhng th©n cha kÞp chuyÓn ®éng theo nªn ng· vÒ phÝa sau.
- C©u C7: Bóp bª ng· vÒ phÝa tríc v× ch©n bóp bª kh«ng chuyÓn ®éng theo xe nhng th©n vÉn chuyÓn ®éng theo nªn ng· vÒ phÝa sau.
Cñng cè: - Hai lùc c©n b»ng lµ g×?
- VËt ®ang ®øng yªn chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng sÏ nh thÕ nµo?
- VËt ®ang chuyÓn ®éng chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng sÏ nh thÕ nµo?
- V× sao mäi vËt kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc mét c¸ch ®ét ngét ®îc?
DÆn dß: Häc thuéc phÇn ghi nhí vµ lµm c¸c bµi tËp SBT.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y:
TiÕt 6: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 6: Lùc ma s¸t
I - Môc tiªu:
1. Kiến thức:
- Bíc ®Çu nhËn biÕt thªm mét lo¹i lùc c¬ häc lµ lùc ma s¸t, bíc ®Çu ph©n biÖt
sù xuÊt hiÖn lo¹i lùc lµ lùc ma s¸t, ma s¸t trît, ma s¸t nghØ, ma s¸t l¨n, ®Æc
®iÓm cña mçi lo¹i ma s¸t nµy.
- Nêu được ví dụ về lực ma sát nghỉ, trượt, lăn.
2. Kĩ năng:
Đề ra được cách làm tăng ma sát có lợi và giảm ma sát có hại trong một số
trường hợp cụ thể của đời sống, kĩ thuật.
II - ChuÈn bÞ: 1 lùc kÕ, 1 miÕng gç, 1 qu¶ nÆng, 1 xe l¨n, tranh vÏ vßng bi.
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò - Tæ chøc t×nh huèng häc tËp
A.Bµi cò:
1- ThÕ nµo lµ hai lùc c©n b»ng? BiÓu diÔn c¸c lùc t¸c dông lªn qu¶ cÇu cã träng
lîng 5N treo trªn sîi chØ t¬ tØ xÝch 1cm øng víi 1N
2-VËt ®ang ®øng yªn chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng sÏ nh thÕ nµo?
VËt ®ang chuyÓn ®éng chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng sÏ nh thÕ nµo?
V× sao mäi vËt kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc mét c¸ch ®ét ngét ®îc?
B.Tæ chøc cho häc sinh tiÕp nhËn kiÕn thøc míi:
HS: §äc c©u hái th¾c m¾c phÇn më bµi.
Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ lùc ma s¸t
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
GV: Th«ng b¸o nh÷ng thÝ dô xuÊt hiÖn ma s¸t trît nh SGK.
Cho c¸c nhãm häc sinh lµm thÝ nghiÖm ®Èy cho miÕng gç trît trªn mÆt bµn.
H: M« t¶ hiÖn tîng x¶y ra ?
H:NÕu kh«ngcãlùc nµo t¸c dông lªn miÕng gç hoÆc c¸c lùc t¸c dông lªn miÕng gç lµ c©n b»ng th× miÕng gç vÉn cø chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu, t¹i sao miÕng gç dõng l¹i ?
H: VËy lùc ma s¸t trît xuÊt hiÖn khi nµo?
H: LÊy vÝ dô vÒ sù xuÊt hiÖn lùc ma s¸t
trît trong ®êi sèng vµ trong kü thuËt ?
I - Khi nµo th× cã lùc ma s¸t trît.
1. Lùc ma s¸t trît.
Lùc ma s¸t trît xuÊt hiÖn khi mét vËt trît trªn mÆt mét vËt kh¸c.
Cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm t¸c dông vµo xe l¨n trªn bµn.
H: Xe l¨n chËm dÇn råi dõng l¹i, ®· cã lùc nµo t¸c dông vµo xe?
H: Lùc ma s¸t l¨n sinh ra khi nµo?
H: T×m vÝ dô vÒ ma s¸t l¨n trong ®êi sèng vµ kü thuËt?
GV: Cho c¸c nhãm häc sinh lµm thÝnghiÖm h×nh 6.2.
H: T¹i sao trong thÝ nghiÖm mÆc dï cã lùc t¸c dông vµo miÕng gç nhng miÕng gç vÉn ®øng yªn ?
2. Ma s¸t l¨n.
Lùc ma s¸t l¨n sinh ra khi mét vËt l¨n trªn mÆt mét vËt kh¸c.
Cêng ®é cña lùc ma s¸t trît lín h¬n cêng ®é cña lùc ma s¸t l¨n.
3. Ma s¸t nghØ.
Lùc ma s¸t nghØ gi÷ cho vËt kh«ng bÞ trît khi bÞ lùc kh¸c t¸c dông.
Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu vÒ lîi Ých vµ t¸c h¹i cña ma s¸t trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt
GV: Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 6.3 SGK vµ t×m hiÓu t¸c h¹i cña ma s¸t, nªu nh÷ng biÖn ph¸p lµm gi¶m t¸c dông nµy.
GV: Yªu cÇu HS §äc vµ tr¶ lêi C6, C7.
HS: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u C6 vµ C7.
III. Lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ kü thuËt:
1.Ma s¸t cã h¹i:
- Ma s¸t trît gi÷a ®Üa vµ xÝch lµm mßn ®Üa vµ xÝch: c¸ch lµm gi¶m: tra dÇu mì b«i tr¬n xÝch vµ ®Üa.
- Lùc ma s¸t trît cña trôc lµm mßn trôc vµ c¶n chuyÓn ®éng quay cña b¸nh xe: C¸ch lµm gi¶m thay b»ng trôc quay cã æ bi.
- Lùc ma s¸t trît lín nªn khã ®Èy, c¸ch lµm gi¶m: thay b»ng ma s¸t l¨n.
2.Ma s¸t cã thÓ cã Ých:
- Kh«ng cã lùc ma s¸t b¶ng tr¬n nh½n qu¸ kh«ng thÓ viÕt ®îc. C¸ch lµm gi¶m: T¨ng ®é nh¸m cña b¶ng vµ phÊn.
- Kh«ng cã lùc ma s¸t gi÷a mÆt r¨ng cña èc vÝt con èc sÏ láng dÇn khi bÞ rung ®éng. C¸ch lµm gi¶m: Lµm c¸c r·nh cña èc vÝt.
Ho¹t ®éng 4: VËn dông - cñng cè - DÆn dß:
VËn dông:
GV: Yªu cÇu HS tù lùc tr¶ lêi c©u hái C8, C9
C©u C8: Ma s¸t gi÷a ch©n vµ nÒn nhµ nhá nªn dÔ bÞ trît, ma s¸t nµy cã lîi.
Ma s¸t gi÷a lèp xe vµ mÆt ®êng nhá nªn dÔ bÞ trît, ma s¸t nµy cã lîi.
* M«i Trêng :
KiÕn thøc m«i trêng :
+Trong qu¸ tr×nh lu th«ng cña c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng ®êng bé , ma s¸t gi÷a b¸nh xe vµ mÆt ®êng , gi÷a c¸c bé phËn c¬ khÝ víi nhau, ma s¸t gi÷a phanh xe vµ vµnh b¸nh xe lµm ph¸t sinh c¸c bôi cao su, bôi khÝ vµ bôi kim lo¹i . C¸c bôi khÝ nµy g©y ra t¸c h¹i to lín ®èi víi m«i trêng : ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng cña sinh vËt vµ sù quang hîp cña c©y xanh.
+ NÕu ®êng nhiÒu bïn ®Êt , xe ®i trªn ®êng cã thÓ bÞ trît dÔ g©y tai n¹n, ®Æc biÖt khi trêi ma vµ lèp xe bÞ mßn.
BiÖn ph¸p GDBVMT:
+ §Ó gi¶m thiÓu t¸c h¹i nµy cÇn gi¶m sè ph¬ng tiÖn lu th«ng trªn ®êng vµ cÊm c¸c ph¬ng tiÖn ®· cò n¸t kh«ng ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ khÝ th¶i vµ an toµn ®èi víi m«i trêng.
+ CÇn thêng xuyªn kiÓm tra chÊt lîng xe vµ vÖ sinh mÆt ®êng s¹ch sÏ.
Cñng cè: Qua bµi em ghi nhí ®iÒu g×?
DÆn dß: Lµm c¸c bµi tËp trong SBT.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y :
TiÕt 7: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y :
Bµi 7: ¸p suÊt
I - Môc tiªu:
1. Kiến thức:
- Nêu được áp lực, áp suất và đơn vị đo áp suất là gì.
- N¾m ®îc c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt (P = ), biÕt c¸ch t¨ng vµ gi¶m ¸p suÊt trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt.
2. Kĩ năng:
Vận dụng được công thức p = ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ ¸p suÊt.
II - ChuÈn bÞ: ChËu nhùa ®ùng bét mÞn, 3 thái kim lo¹i gièng nhau,h×nh 7.4, 7.1.
III - c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng1: KiÓm tra t¹o t×nh huèng häc tËp
1.KiÓm tra:
- HS1: Lùc ma s¸t t¹o ra khi nµo? H·y biÓu diÔn lùc ma s¸t khi mét vËt ®îc kÐo trªn mÆt ®Êt chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu (h×nh vÏ)
Tr¶ lêi bµi tËp 6.1,6.2
- HS2: Ch÷a bµi tËp 6.4 FkÐo
- HS3: C÷a bµi tËp 6.5
2.T¹o t×nh huèng häc tËp: Nh SGK
Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu ¸p lùc lµ g× ?
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
GV: cho HS ®äc th«ng b¸o tr¶ lêi ¸p lùc lµ g×? VÝ dô
HS: Tr¶ lêi c©u C1.
Ha: Lùc t¸c dông cña m¸y kÐo t¸c dông lªn mÆt ®êng.
Hb: C¶ hai lùc.
?Tränglîng P cã ph¶i lµ ¸p lùc kh«ng? v× sao?
HS: P kh«ng S bÞ Ðp -> kh«ng gäi lµ ¸p lùc.
GV: Yªi cÇu HS t×m thªm vÝ dô trong cuéc sèng.
I- ¸p lùc lµ g×?
¸p lùc lµ lùc Ðp cã ph¬ng vu«ng gãc víi mÆt bÞ Ðp.
Ho¹t ®éng 3: Nghiªn cøu ¸p suÊt
GV: KÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc lµ ®é lón xuèng cña vËt
- XÐt kÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc vµo 2 yÕu tè lµ ®é lín cña ¸p lùc vµ S bÞ Ðp.
GV: Yªu cÇu HS ®a ra ph¬ng ¸n TN
C¸c nhãm HS lµm TN h×nh 7.4
?So s¸nh ®é lón trong trêng hîp(1)vµ (2).
? Trong hai trêng hîp ®¹i lîng nµo thay ®æi, ®¹i lîng nµo cè ®Þnh?
? Trong trêng hîp 1 vµ 3 ®é lón nµo lín h¬n? Trong hai trêng hîp nµy so s¸nh ®¹i lîng p vµ S.
? Tõ b¶ng so s¸nh em rót ra KLqua c©u C3
? VËy muèn lµm t¨ng ¸p lùc th× ta ph¶i lµm g×?
GV: §a ra c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt, ®¬n vÞ do cña c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc
II - ¸p suÊt:
1- T¸c dông cña ¸p suÊt phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo?
T¸c dông cña ¸p suÊt cµng lín khi ¸p lùc cµng lín vµ diÖn tÝch bÞ Ðp cµng nhá.
2 - C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt.
+ ¸p suÊt lµ ®é lín cña ¸p lùc trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch bÞ Ðp.
+ C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt:
P =.
Trong ®ã: F lµ ¸p lùc t¸c dông, S lµ diÖn tÝch mÆt bÞ Ðp, P lµ ¸p suÊt.
§¬n vÞ ¸p suÊt thêng dïng lµ: N/m2 gäi lµ Pa (1Pa = 1N/m2)
Ho¹t ®éng 4: VËn dông - cñng cè
III. VËn dông: GV: Yªu cÇu HS c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5
HS: C5 Tr×nh bµy c¸ch lµm, ®äc “ cã thÓ em cha biÕt”
M«i trêng:
- ¸p suÊt do c¸c vô næ g©y ra cã thÓ lµm nøt, ®æ vìc¸c c«ng tr×nh x©y dùng vµ ¶nh hëng ®Õn mm«i trêng sinh th¸i vµ søc khoÎ con ngêi. ViÖc sö dông chÊt næ trong khai th¸c ®¸ sÏ t¹o ra c¸c chÊt khÝ ®éc h¹i ¶nh hëng ®Õn m«i trêng, ngoµi ra cßn g©y ra c¸c vô sËp, s¹t lë ®¸ ¶nh hëng ®Õn tÝnh m¹ng c«ng d©n.
- BiÖn ph¸p an toµn: Nh÷ng ngêi thî khai th¸c ®¸ cÇn ®îc ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ an toµn lao ®éng(khÈu trang, mò c¸ch ©m, c¸ch li c¸c khu vùc mÊt an toµn)
Cñng cè: 1.ThÕ nµo lµ ¸p suÊt? ViÕt c«ng thøc tÝnh ¸p xuÊt?
2. §¬n vÞ thêng dïng ®Ó tÝnh ¸p xuÊt? ¸p lùc lµ g×?
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y:
TiÕt 8: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 8: ¸p suÊt chÊt láng
I. Môc tiªu:
1. Kiến thức:
- Mô tả được hiện tượng chứng tỏ sự tồn tại của áp suất chất lỏng.
- Nêu được áp suất có cùng trị số tại các điểm ở cùng một độ cao trong lòng
một chất lỏng.
2. Kĩ năng:
Vận dụng công thức p = dh đối với áp suất trong lòng chất lỏng.
II. ChuÈn bÞ: B×nh nhùa h×nh trô cã ®¸y cao xu, thµnh b×nh cã hai lç bÞt mµng cao su, chËu thuû tinh hoÆc nhùa trong.
III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra - T¹o t×nh huèng häc tËp
A - KiÓm tra 15 phót:
C©u 1 (2®): Khi chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng:
VËt ®ang ®øng yªn sÏ chuyÓn ®éng nhanh dÇn
VËt ®ang chuyÓn ®éng sÏ dõng l¹i
VËt ®ang chuyÓn ®éng ®Òu sÏ kh«ng cßn chuyÓn ®éng ®Òu n÷a
VËt ®ang ®øng yªn sÏ tiÕp tôc ®øng yªn,vËt ®ang chuyÓn ®éng sÏ chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu m·i m·i
C©u 2(2®): §Ó t¨ng ¸p suÊt ta ph¶i:
A. Gi÷ nguyªn ¸p lùc, gi¶m diÖn tÝch bÞ Ðp
B. Gi¶m diÖn tÝch bÞ Ðp vµ ¸p lùc
C. T¨ng diÖn tÝch bÞ Ðp, gi¶m ¸p lùc
D. T¨ng c¶ ¸p lùc vµ diÖn tÝch bÞ Ðp
C©u 3(4®): Nªu lîi Ých vµ t¸c h¹i cña lùc ma s¸t? C¸ch lµm t¨ng, gi¶m lùc ma s¸t?
C©u 4(2®): Mét ngêi ®i xe ®¹p trªn ®o¹n ®êng dµi 9km hÕt 45 phót, sau ®ã ®i tiÕp trªn ®o¹n ®êng thø hai dµi 6km hÕt 15 phót. TÝnh vËn tèc trung b×nh cña ngêi ®ã trªn toµn bé qu·ng ®êng.
B - Bµi míi:
Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp
- GV: T¹i sao khi lÆn s©u ngêi thî lÆn ph¶i mÆc bé ¸o lÆn chÞu ®îc ¸p suÊt lín?
- HS : §a ra dù ®o¸n.
Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt láng
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
- Khi ®æ chÊt láng vµo trong b×nh th× chÊt láng cã g©y ¸p suÊt lªn b×nh? NÕu cã th× cã gièng ¸p suÊt cña chÊt r¾n?
- GV giíi thiÖu dông cô thÝ nghiÖm,nªu râ môc ®Ých cña thÝ nghiÖm. Yªu cÇu HS dù ®o¸n hiÖn tîng, kiÓm tra dù ®o¸n b»ng thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi c©u C1, C2.
- C¸c vËt ®Æt trong chÊt láng cã chÞu ¸p suÊt do chÊt láng g©y ra kh«ng?
- GV giíi thiÖu dông cô,c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, cho HS dù ®o¸n hiÖn tîng x¶y ra.
- §Üa D kh«ng rêi khái ®¸y h×nh trô ®iÒu ®ã chøng tá g×? (C3)
- Tæ chøc th¶o luËn chung ®Ó thèng nhÊt phÇn kÕt luËn.
1. Sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt láng
a. ThÝ nghiÖm 1
- HS nªu dù ®o¸n. NhËn dông cô lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra, quan s¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi C1, C2.
C1: Mµng cao su bÞ biÕn d¹ng chøng tá chÊt láng g©y ra ¸p lùc vµ ¸p suÊt lªn ®¸y b×nh vµ thµnh b×nh.
C2: ChÊt láng g©y ¸p suÊt lªn mäi ph¬ng.
b. ThÝ nghiÖm 2
- HS nhËn dông cô, n¾m ®îc c¸ch tiÕn hµnh vµ dù ®o¸n kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.
- HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo sù híng dÉn cña GV vµ tr¶ lêi C3: ChÊt láng g©y ra ¸p suÊt theo mäi ph¬ng lªn c¸c vËt ë trong lßng nã.
c. KÕt luËn: SGK
Ho¹t ®éng 3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Ghi b¶ng
- GV yªu cÇu HS dùa vµo c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt ë bµi tríc ®Ó tÝnh ¸p suÊt chÊt láng.
+ BiÓu thøc tÝnh ¸p suÊt ?
+ ¸p lùc F ?
BiÕt d,V P = ?
- So s¸nh pA, pB, pc?
- GV yªu cÇu HS gi¶i thÝch vµ rót nhËn xÐt.
2. C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng
p = = = = = d.h
Trong ®ã: +p: ¸p suÊt ë ®¸y cét chÊt láng
+d: träng lîng riªng cña chÊt láng (N/m3)
+h: chiÒu c
File đính kèm:
- Giao an vat li 8 Ki I chuan.doc