Giáo án Vật lý 8 tuần 6: Lực ma sát

Tuần 6 Ngày soạn: Tiết 7 Ngày dạy: Bài 6: LỰC MA SÁT I-MỤC TIÊU: Kiến thức: - Học sinh biết được lực ma sát là gì? - Hiểu được ma sát trượt, ma sát lăn, ma sát nghỉ và đặc điểm của mỗi loại - Vận dụng: phát hiện ma sát nghỉ bằng thí nghiệm, phân tích một số hiện tượng về lực ma sát có lợi và có hại trong đời sống và kỹ thuật. Cách khắc phục tai hại của lực ma sát và vận dụng ích lợi của lực ma sát Kỹ năng: làm thí nghiệm, quan sát, phân tích. Thái độ: hứng thú làm thí nghiệm, hợp tác hoạt động nhóm II-CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Dụng cụ thí nghiệm H6.2 cho mỗi nhóm(lực kế, máng gỗ, quả cân); ổ bi, tranh H6.2, 6.3, 6.4, 6.5 2. Học sinh: Xem và soạn bài trước ở nhà. III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sỉ số lớp 2. Kiểm tra bài củ: - Hai lực cân bằng là hai lực như thế nào? Búp bê đang đứng yên trên xe, bất chợt đẩy xe chuyển động về phía trước. Búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại sao? - Hai lực cân bằng là hai lực như thế nào? Đẩy xe cùng búpbê chuyển động rồi bất chợt dừng lại. Búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại sao? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HĐ CỦA HS NỘI DUNG HĐ2: Tìm hiểu về lực ma sát: -Khi nào có lực ma sát? Các loại ma sát thường gặp? -GV cho ví dụ: khi thắng xe, kéo một vật trên mặt đường (ta thấy có lực cản trở chuyển động khi cọ sát lên vật khác -> ma sát trượt) -Lực ma sát trượt xuất hiện khi nào? -Kể một số thí dụ về về ma sát trượt? -Tương tự GV cung cấp thí dụ rồi phân tích sự xuất hiện , đặc điểm của ma sát lăn, ma sát nghỉ. Yêu cầu HS trả lời C3 Cho Hs làm thí nghiệm theo nhóm H6.2 , trả lời câu hỏi C4 -> ma sát nghỉ Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi nào? Kể ra một số ví dụ về ma sát nghỉ? HĐ3: Tìm hiểu về ích lợi và tác hại của lực ma sát trong đời sống và kỹ thuật: -Cho HS xem H6.3, yêu cầu HS trả lời câu C6 -Cho HS kể từng loại ma sát và cách khắc phục -Tương tự cho HS xem H6.4, yêu cầu HS phát hiện ích lợi của ma sát trong từng trường hợp HĐ4: Vận dụng. -Yêu cầu HS thảo luận nhóm câu C8, C9 Từng Hs lên bảng trả lời câu hỏi -Đọc phần mở bài SGK -HS suy nghĩ -HS trả lời, cho ví dụ, phân tích lực ma sát trượt -HS cho ví dụ về ma sát lăn -C3:a) Ma sát trượt b) Ma sát lăn -Hoạt động nhóm TN H6.2, câu C4 -C4:có lực cản giữa mặt bàn và vật -HS trả lời -HS cho ví dụ -HS xem H6.3 -Trả lời câu C6 -Quan sát H6.4 -Nêu ích lợi -Hoạt động nhóm câu C8, C9 -HS trả lời câu hỏi -Đọc phần ghi nhớ I-Khi nào có lực ma sát: 1/ Lực ma sát trượt: -Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật chuyển động trượt trên bề mặt một vật khác Ví dụ: khi thắng nhanh, bánh xe trượt trên mặt đường 2/ Lực ma sát lăn: -Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác Ví dụ: bánh xe quay trên mặt đường 3/ Lực ma sát nghỉ: -Lưc ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác Ví dụ: dùng lực kéo vật nặng trên đường nhưng vật không dịch chuyển II-Lực ma sát trong đời sống và kỹ thuật: 1/Lực ma sát có thể có hại Có thể gây cản trở chuyển động Ví dụ: H6.3 2/Lực ma sát có thể có lợi: Khi làm những công việc cần có lực ma sát Ví dụ: viết bảng III-Vận dụng: C8: a) Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ ngã vì lực ma sát nghỉ giữa sàn với chân người rất nhỏ. Ma sát này có ích. b) lực ma sát giữa đường và lớp ôtô nhỏ, bánh xe bị quay trươt trên đường. Trường hợp này cần lực ma sát -> ma sát có lợi. c) Giày mòn do ma sát giữa đường và giày. Lực ma sát trong trương hợp này có hại. d) Khía rảnh mặt lớp ôtô sâu hơn lớp xe đạp để tăng độ ma sát giữa lớp với mặt đường. Ma sát này có lợi e) Bôi nhựa thông để tăng ma sát. C9: 4. Cũng cố: -Khi nào xuất hiện lực ma sát trượt, ma sát lăn, ma sát nghỉ? -Lực ma sát khi nào có lợi, khi nào có hại? 5. Hướng dẫn về nhà. -Về nhà học bài theo phần ghi nhớ. - Làm bài tập 6.1 -> 6.5 SBT Duyệt của tổ chuyên môn IV. Rút kinh nghiệm.