Giáo án Vật lý khối 10 - Trường THPT Nhã Nam - Bài 20: Lực hấp dẫn

Bài 20 LỰC HẤP DẪN I. Mục đích yêu cầu : - Học sinh hiểu được những đặc điểm của trọng lực và của lực hấp dẫn. - Trọng lực chỉ là những trường hợp riêng của lực hấp dẫn. - Vận dụng những đặc điểm trên đây của trọng lực và của lực hấp dẫn giải thích một số hiện tượng vật lý. II. Chuẩn bị: Sách giáo khoa và các tài liệu có liên quan. III. Lên lớp: 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài cũ: a. Nêu định nghĩa và tính chất khối lượng. b. Nêu hai cách đo khối lượng. c. Định nghĩa khối lượng riêng. Nêu ý nghĩa thực tiễn của khối lượng riêng. d. Chạy sao máy bay phải chạy hết đường băng mới cất cánh được. e. Tại sao khi bắt bóng, thủ môn thường phải rụt tay và co người lại? 3. Bài mới: Phương pháp NỘI DUNG 1. Trọng lực: a. Biểu thức trọng lực: -Lực hút của trái đất vào các vật gần mặt đất gọi là trọng lực, kí hiệu là FG. -Ở cùng một nơi trọng lực truyền cho mọi vật một gia tốc rơi tự do như nhau. FG=mg hay b. Những đặc điểm của trọng lực: - Có phương thẳng đứng và có chiều từ trên xuống. - Tác dụng vào mọi của vật. - Hợp lực của các trọng lực của các phần nhỏ gọi là trọng lực tác dụng lên vật. - Điểm đặc của trọng lực gọi là trọng tâm của vật. - Trọng lượng của vật được đo bằng lực kế kí hiệu là P. - Ở điều kiện bình thường,hệ quy chiếu của trái đất trọng lượng của vật bằng trọng lực tác dụng lên vật. P=mg hay m : là khối lượng của vật. -Trọng lực tác dụng lên vật thay đổi theo vị trí của trái đất. -Trọng lực tỉ lệ với khối lượng của chúng. (Cùng một nơi trên trái đất). * Nguyên tắc của phép cân là so sánh khối lượng Mục đích yêu cầu của vật với khối lượng chuẩn thông qua so sánh trọng lực tác dụng lên chúng. 2. Lực hấp dẫn: a. Định nghĩa vạn vật hấp dẫn: Hai chất điểm bất kỳ hút nhau với 1 lực tỉ lệ thuận với tích của hai khối lượng của hai vật và tỉ lệ nghịch bình phương khoảng cách giữa hai vật. G: là hằng số hấp dẫn gọi là hằng số hấp dẫn. G=6,68.10-11Nm2/kg2. Vì giá trị này rất bé àkhông các vật xung quanh hút nhau. b. Trọng lực chỉ là trường hợp riêng của lực hấp dẫn M, R là khối lượng của bán kính trái đất. Nếu h<<Rà 4. Củng cố : - Trọng lực là gì? - Nêu những đặc điểm của trọng lực. - Phân bệt trọng lực với khối lượng: + Trọng lực là lực hút giữa vật và trái đất (đo bằng lực kế). + Khối lượng đặc trưng cho mỗi vật về mức quán tính, vô hướng, không thay đổi. 5. Dặn dò: - Bài tập 4, 5, trang 73. - Xem trước “Đo hằng số hấp dẫn khối lượng của trái đất”.