Giáo án Vật lý khối 9 - Học kì I - Tiết 7: Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn

Tuần 4 Tiết 7: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO CHIỀU DÀI DÂY DẪN MỤC TIÊU Nêu được điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào 1 trong các yếu tố ( tiết diện, chiều dài, vật liệu làm dây) Suy luận và tiến hành kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài Nêu được điện trở cảu dây dẫn có cùng tiết diện và được làm cùng 1 loại vật liệu thì tỉ lệ thuận với chiều dài cảu dây. CHUẨN BỊ Dây dẫn Nguồn điện Công tắc Ampe kế Vôn kế Địện trở HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ, tổ chức tình huống học tập - GV: yêu cầu HS chữa bài tập 6.2 phần a - HS : chữa bài tập Đặt vấn đề: chúng ta đã biết mỗi dây dẫn thì R không đổi. Vậy điện trở mỗi dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào bản thân dây dẫn => Bài mới Họat động 2: tìm hiểu điện trở dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? GV: yêu cầu HS quan sát hình 7.1 chúng khác nhau ở yếu tố nào? Điện trở của các dây dẫn này liệu có như nhau không ? HS : quan sát hình 7.1 và nêu được: + Chiều dài dây, tiết diện dây. + Chất liệu làm dây dẫn GV: yêu cầu HS thảo luận nhóm đề ra phương án kiểm tra sự phụ thuộc điện trở vào chiều dài dây dẫn. Gợi ý: Kiểm tra sự phụ thuộc 1 đại lượng vào 1 trong các yếu tố đã học ở lớp dưới. HS : đại diện nhóm trình bày phương án kiểm tra sự phụ thuộc của dây dẫn vào chiều dài cảu dây. Hoạt động 3: xác định điện trở phụ thuộc vào chiều dài cảu dây dẫn GV: yêu cầu HS nêu dự kiến làm thí nghiệm HS : nêu dự kiến cách làm thí nghiệm GV: thống nhất phương án làm thí nghiệm và yêu cầu HS nêu dự đóan về sự phụ thuộc của điện trở vào chiếu dài dây bằng cách làm C1: HS : nêu dự đóan trả lời C1 l => R 2l => 2R 3l => 3R GV: yêu cầu HS tiến hành làm thí nghiệm theo các bước đã thống nhất, và ghi kết quả vào bảng 1 HS : tiến hành thí nghiệm theo nhóm và ghi kết quả vào bảng 1. GV: yêu cầu HS nhận xét kết quả cảu các nhóm, so sánh với dự đoán ban đầu để rút ra kết luận HS nhận xét kết qua với dự đoán ban đầu và rút ra kết luận. GV: với 2 dây dẫn có điện trở tương ứng là R1, R2 có cùng tiết diện và được làm cùng 1 loại vật liệu chiều dài dây dẫn tương ứng là l1, l2 thì ta có: Hoạt động 4: Củng cố vận dụng và hướng dẫn về nhà. GV: yêu cầu HS hoàn thành C2 + Gợi ý: trong 2 trường hợp mắc bóng đèn bằng dây dẫn ngắn và bằng dây dẫn dài, trường hợp nào đọan mạch có điện trở lớn hơn và do đó cường độ dòng điện chạy qua nhỏ hơn. HS : trả lời GV: yêu cầu HS hoàn thành C3 + Gợi ý: trước hết áp dụng định luật ôm để tính điện trở của cuộn dây, sau đó vận dụng kết luận để tím chiều dài dây dẫn HS : trả lời Đáp An: Vì 2 cách mắc đều mắc vào 1 HĐT U=6V C1: điện trở tương đương của đọan mạch RTĐ1=U/I1=15W C2: điện trở tương đương của đọan mạch RTĐ2=U/I2=10/3W RTĐ1 > RTĐ2=> c1: Mắc nối tiếp . C2: mắc song song HS có thể không tính cụ thể nhưng giải thích đúng để đi đến cách mắc (5đ) - vẽ sơ đồ mạch điện đúng (5đ) I. Xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong những yếu tố khác nhau II. Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn Điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ 1 loại vật liệu thì tỉ lệ thuận với chiều dài mỗi dây III. Vận Dụng C2: chiều dài dây dẫn càng lớn thì điện trở càng lớn. Nếu U không đổi, cường độ dòng điện chạy qua đọan mạch càng nhỏ đèn sáng yếu C3: Điện trở của cuộn day: R=U/I = 24W Chiều dài cuộn dây: L = 40m Tuần 4 Tiết 7: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN CỦA DÂY DẪN MỤC TIÊU Nêu được điện trở của dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùmg 1 loại vật liệu thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây Bố trí và tiến hành được thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa tiết diện và điện trở của dây dẫn Nêu được điện trở của dây dẫn có cùng chiều dài và được làm cùng 1 loại vật liệu thì tỉ lệ thuận với chiều dài của dây. CHUẨN BỊ Dây dẫn Nguồn điện Công tắc Ampe kế Vôn kế HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GHI Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ, tổ chức tình huống học tập - GV: điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? - HS : trả lời - GV: phải tiến hành thí nghiệm với các dây dẫn như thế nào để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài của chúng? - HS : trả lời - GV: các dây dẫn có cùng tiết diện và làm từ cùng 1 loại vật liệu phụ thuộc vào chiều dài dây dẫn như thế nào ? - HS : trả lời - GV: yêu cầu HS làm bài tập 7.4 - HS : làm bài Đặt vấn đề: các dây dẫn làm từ cùng một loại vật liệu và có cùng chiều dài nhưng có tiết diện khác nhau thì điện trở cảu chúng phụ thuộc vào tiết diện như thế nào ? => Bài mới Họat động 2: Nêu dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây? GV: để xét sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện thì cần phải sử dụng các dây dẫn loại nào? HS : thảo luận nhóm trả lời dây dẫn đó phải có cùng chiều dài, cùng làm từ 1 loại vật liệu GV: yêu cầu HS quan sát hình 8.1, các điện trở hình 8.1 có đặc điểm gì và được mắc với nhau như thế nào ? yêu cầu HS trả lời C1 HS : các điện trở cảu dây dẫn này có cùng chiều dài, được làm từ cùng 1 loại vật liệu và chúng được măc song song với nhau. R2= R/2 R3=R/3 GV: đề nghị từng nhóm HS nêu dự đoán theo yêu cầu C2. HS : nêu dự đoán điện trở tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây dẫn Hoạt động 3: thí nghiệm kiểm tra dự đoán GV: yêu cầu HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện thí nghiệm kiểm tra HS : vẽ sơ đồ mạch điện GV: yêu cầu HS cho biết dụng cụ cần thiết để làm thí nghiệm HS : vôn kế, ampe kế, dây dẫn, dây nối GV: yêu cầu HS nêu các bước tiến hành thí nghiệm HS : mắc mạch điện theo sơ đồ mạch điện, thay các điện trở R được làm từ cùng 1 loại vật liệu, cùng chiều dài, tiết diện khác nhau. Đo các giá trị U, I => tính R, ghi kết qủa so sánh với dự đoán. GV: từ kết qủa thu được so sánh với dự đoán => rút ra kết luận Hoạt động 4: Củng cố vận dụng và hướng dẫn về nhà. GV: yêu cầu HS hoàn thành C3 HS : hoàn thành C3 GV: yêu cầu HS lên bảng chữa bài HS : khác nhận xét GV: yêu cầu HS hoạt động cá nhân hoàn thành C4. HS : hoàn thành C4 GV: yêu cầu HS lên bảng chữa bài HS : khác nhận xét Đáp Án: Phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện , vật liệu (3đ) - Các dây dẫn có cùng tiết diện, cùng làm từ 1 loại vật liệu (3đ) - điện trở tỉ lệ thuận với chiều dài cảu dây. (3đ) chọn D (2đ) I. Dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện của dây II. Thí nghiệm kiểm tra Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng 1 loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. III. Vận Dụng C3: =3W R1=3R2 Điện trở của dây dẫn thứ nhất gấp 3 lần điện trở của dây dẫn thứ 2. C4: Điện trở của dây dẫn thứ 2 => R2=R1.S1/S2=1.1W