Giáo án Vật lý lớp 9 - Bài 52: Ánh sáng trắng và ánh sáng màu

Tuần: 31 Ngày soạn: 10/03/2013 Tiết: 58 Ngày dạy: 25/03/2013 BÀI 52: ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU I/ MỤC TIÊU. 1. Kiến thức. - Nêu được ví dụ về nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu. - Nêu được ví dụ về tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. - Giải thích được sự tạo ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. 2. Kỹ năng. - Nhận biết được ánh sáng trắng và ánh sáng màu. - Giải thích được sự tạo ánh sáng màu qua tấm lọc. 3. Thái độ. - Rèn luyện tư duy logic. II/ CHUẨN BỊ 1. Chuẩn bị của giáo viên. 2. Chuẩn bị của học sinh. III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung Hoạt động 1: Ổn định lớp, đặt vấn đề vào bài. - Gọi lớp trưởng báo cáo sĩ số. - Đặt vấn đề: Trong cuộc sống thường ngày chúng ta đã bắt gặp những nguồn ánh sáng, có những nguồn sáng có những màu sắc khác nhau, có khi nguồn sáng chiếu qua một tấm màu thì nguồn sáng đó sẽ cho một màu khác, tại sao như vậy? để biết rõ về điều đó thì hôm nay cô sẽ giới thiệu cho các em bài tiếp theo là bài 52: Ánh sáng trắng và ánh sáng màu. - Lớp trưởng báo cáo sĩ số. - Học sinh lắng nghe. Bài 52: ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU Hoạt động 2: Tìm hiểu nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu. - Giáo viên cho học sinh quan sát một số nguồn phát sáng và yêu cầu học sinh cho biết nguồn sáng là gì? - Gọi học sinh khác nhận xét và nhận xét. - Yêu cầu học sinh cho biết nguồn phát ánh sáng trắng là gì? - Yêu cầu học sinh nhận xét và nhận xét. - Yêu cầu học sinh cho biết nguồn phát ánh sáng màu là gì? - Giáo viên rút ra kết luận về ánh sáng màu và ánh sáng trắng. - Chúng ta có thể tạo ra ánh sáng màu bằng anh sáng trắng, vậy làm cách nào tạo ra ánh sáng màu từ ánh sang trắng như thế nào thì chúng ta cùng tìm hiểu phần tiếp theo. - Học sinh quang sát và trả lời nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. - Học sinh khác nhận xét. - Học sinh trả lời: Mặt trời, các đèn có dây tóc nóng sáng là nguồn phát ánh sáng trắng. - Học sinh nhận xét. - Học sinh trả lời: Đèn LED phát ra ánh sáng màu: đỏ, vàng, lục...Và có những đèn ống phát ra ánh sáng màu. - Học sinh lắng nghe. I. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu: 1. Các nguồn phát ánh sáng trắng: - Mặt Trời và các đèn có dây tóc nóng sáng (bóng đèn pha của ôtô, xe máy, đèn hùynh quang, bóng đèn pin, đèn compac..v.v.) 2. Các nguồn phát ánh sáng màu: - Đèn led co loại phát ra ánh sáng đỏ, vàng, lục.. - Bút laze khi họat động phát ra ánh sáng màu đỏ - Các đèn ống phát ánh sáng màu dùng trong quảng cáo. Hoạt động 3: Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. - Yêu cầu học sinh quan sát thí nghiệm và trả lời câu C1. + Chiếu chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ. + Chiếu một chùm ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc màu đỏ. + Chiếu một chùm ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc mà xanh. - Giáo viên cho học sinh quan sát một số thí nghiệm tương tự: + Chiếu chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu xanh. + Chiếu chùm ánh sáng màu xanh qua tấm lọc màu xanh. + Chiếu một chùm ánh sáng màu xanh qua tấm lọc mà đỏ. - Từ các thí nghiệm yêu cầu học sinh trả lời một số câu hỏi: + Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu ? + Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ? + Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc màu khác ? - Yêu cầu học sinh rút ra kết luận gì ki chiếu ánh sáng qua tấm lọc màu? - Giáo viên rút ra kết luận. - Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận nhóm trả lời câu C2. + Tại sao ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta thu được ánh sáng màu đỏ? + Tại sao ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ ta thu được ánh sáng màu đỏ, còn ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh ta lại không thu được ánh sáng đỏ (thấy tối)? - Yêu cầu học sinh khác nhận xét và nhận xét. - Từ các kiến thức đã học các em hãy vận dụng để trả lời câu hỏi trong phần vận dụng. - Học sinh quan sát thí nghiệm và trả lời câu C1. + Chiếu chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta được ánh sáng màu đỏ. + Chiếu một chùm ánh sáng màu đỏ ta thu được ánh sáng màu đỏ. + Chiếu một chùm ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc mà xanh ta không thu được ánh sáng màu đỏ, mà thấy tối. - Học sinh quan sát thí nghiệm. + Chiếu chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu xanh thu được ánh sáng màu xanh. + Chiếu chùm ánh sáng màu xanh qua tấm lọc màu xanh thu được ánh sáng màu xanh. + Chiếu một chùm ánh sáng màu xanh qua tấm lọc mà đỏ ta không thu được ánh sáng màu xanh, mà thấy tối. - Học sinh trả lời: + Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc. + Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta vẫn thu được ánh sáng có màu đó. + Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc màu khác sẽ không thu được ánh sáng màu đó nữa. - Học sinh trả lời: Chiếu ánh sáng trắng hay ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng màu đó. Ánh sáng màu này khó truyền qua tấm lọc màu khác. - Học sinh lắng nghe. - Học sinh thảo luận và trả lời C2: + Vì trong chùm ánh sáng trắng có ánh sáng màu đỏ. Tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua còn các màu khác thì bị hấp thụ. + Vì tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ, nên chùm sáng đỏ đi qua tấm lọc màu đỏ, còn tấm lọc màu xanh hấp thụ mạnh các ánh sáng màu không phải là màu xanh, nên ánh sáng đỏ khó có thể qua được tấm lọc màu xanh và ta thấy tối. - Học sinh nhận xét. II. Tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 1. Thí nghiệm a) Chiếu 1 chùm sáng trắng qua 1 tấm lọc màu đỏ " được ánh sáng màu đỏ. b) Chiếu 1 chùm sáng đỏ qua 1 tấm lọc màu đỏ " được ánh sáng màu đỏ. c) Chiếu 1 chùm sáng đỏ qua 1 tấm lọc màu xanh " không được ánh sáng, ta thấy tối (không có ánh sáng truyền qua). 2. Kết luận: có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu. - Chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu ta được ánh sáng có màu của tấm lọc. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta được ánh sáng vẫn có màu đó. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác màu sẽ không được ánh sáng màu đó nữa. Hoạt động 4: Vận dụng, củng cố và dặn dò. - Yêu cầu học sinh đọc và trả lời câu C3. - Yêu cầu học sinh nhận xét và nhận xét. - Yêu cầu học sinh đọc và trả lời câu C4. - Yêu cầu học sinh nhắc lại các kiến thức đã học. - Dặn dò: + Về nhà học bài và làm bài tập. + Xem bài trước bài 53: sự phân tích ánh sáng trắng. - Học sinh đọc và trả lời C3: Ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay vàng, các vỏ nhựa đóng vai trò như tấm lọc màu. - Học sinh nhận xét. - Học sinh đọc và trả lời C4: Tấm lọc màu. - Học sinh nhắc lại các kiến thức. - Học sinh lắng nghe. III. Vận dụng C3: Bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay màu vàng. Các vỏ nhựa đóng vai trò như các tấm lọc màu. C4: Tấm lọc màu.