Encore là chương trình soạn nhạc bằng Máy tính đơn giản và dễ dàng. Nếu bạn có chút ít khả năng nhạc lý căn bản, bạn có thể soạn một bản nhạc với dàn nhạc đệm theo ý muốn, đồng thời, bạn có thể viết lời cho bài hát bằng tiếng Việt và in bản nhạc ấy ra nữa. Phần trợ giúp này dựa trên Encore 4.2 là bản thông dụng nhất, còn phiên bản mới đây là Encore 4.5 cũng không khác gì mấy, vì nó chỉ nâng cấp để sử dụng cho Win XP mà thôi. Để giúp giáo viên bộ môn âm nhạc thực hiện một số thao tác cơ bản, ở đây chúng tôi chỉ đưa ra phần hướng dẫn cơ bản để soạn một bản nhạc thông thường mà thôi. Trong Encore còn rất nhiều tính năng khác hấp dẫn hơn nữa, không thể trình bày đầy đủ hết trong phần Hướng Dẫn này được.Với khả năng còn hạn chế, nên trong chương trình này có thể còn nhiều sai sót. Mong các bạn vui lòng chỉ giáo.
14 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 19534 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Hướng dẫn cách chép nhạc bằng chương trình encore 4.5.5, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HƯỚNG DẪN CÁCH CHÉP NHẠCBẰNG CHƯƠNG TRÌNH ENCORE 4.5.5(TÀI LIỆU SƯU TẦM CẦN THIẾTCHO GIÁO VIÊN ÂM NHẠC.)
Giới thiệu chương trình
Encore là chương trình soạn nhạc bằng Máy tính đơn giản và dễ dàng. Nếu bạn có chút ít khả năng nhạc lý căn bản, bạn có thể soạn một bản nhạc với dàn nhạc đệm theo ý muốn, đồng thời, bạn có thể viết lời cho bài hát bằng tiếng Việt và in bản nhạc ấy ra nữa. Phần trợ giúp này dựa trên Encore 4.2 là bản thông dụng nhất, còn phiên bản mới đây là Encore 4.5 cũng không khác gì mấy, vì nó chỉ nâng cấp để sử dụng cho Win XP mà thôi. Để giúp giáo viên bộ môn âm nhạc thực hiện một số thao tác cơ bản, ở đây chúng tôi chỉ đưa ra phần hướng dẫn cơ bản để soạn một bản nhạc thông thường mà thôi. Trong Encore còn rất nhiều tính năng khác hấp dẫn hơn nữa, không thể trình bày đầy đủ hết trong phần Hướng Dẫn này được.Với khả năng còn hạn chế, nên trong chương trình này có thể còn nhiều sai sót. Mong các bạn vui lòng chỉ giáo.
Các thao tác trên khuông nhạc
Khi ghi nhạc, bạn thường sử dụng các thao tác như sau: -Chọn các nốt : Click vào nút mũi tên xéo trên thanh công cụ ngang phía trên rồi đưa xuống khuông nhạc, rê xéo thành một hình chữ nhật bao quanh các nốt nhạc đó. -Chọn tất cả các nốt trên khuông nhạc : Đưa con trỏ chuột ra ngoài lề trái như hình dưới rồi click vào đó. Muốn chọn thêm khuông nhạc khác nữa thì hãy nhấn thêm phím Shift. -Xoá một khuông nhạc trong dòng (system) : Trường hợp này hơi khác, thí dụ như ban đầu bạn chọn viết mỗi dòng là 2 khuông nhạc (khoá Sol & Fa) dành cho những bài hợp ca, nhưng có lúc thì chỉ cần 1 khuông thôi để dành cho phiên khúc chẳng hạn. Encore không cho phép bạn xoá một khuông trong dòng nhạc hệ thống (system) mà chỉ cho bạn giấu đi mà thôi, khi cần thì lấy trở lại. Còn muốn xoá thì phải xoá cả system bằng lệnh Delete staff. Muốn tạm xoá 1 khuông, bạn chọn khuông đó rồi mở menu View, chọn Hide staves. Muốn hiển thị trở lại, bạn chọn khuông kia rồi mở menu View, chọn Show staves.
-Di chuyển khuông nhạc : Đưa con trỏ chuột đến đầu góc trên trái của khuông nhạc thứ nhất như hình trên rồi dịch chuyển theo ý muốn, khuông nhạc thứ hai sẽ dịch chuyển theo. Nếu muốn di chuyển khuông thứ hai thôi thì hãy đưa con trỏ chuột vào vị trí của khuông thứ hai rồi dịch chuyển để nới rộng phần soạn lời ca cho bài hát chẳng hạn. -Di chuyển vạch nhịp : Đưa con trỏ chuột vào gần ngay vạch nhịp như hình trên rồi rê đến vị trí mới. -Di chuyển nốt nhạc : Bạn phải tắt chế độ Autospace và Auto Guess/Beam đi đã rồi mới thực hiện được. Nếu di chuyển vị trí thì đưa con con trỏ chuột vào ngay nốt nhạc rồi rê đến vị trí mới tùy bạn chọn cao/thấp hoặc trái/phải. -Sao chép các nốt nhạc : Tương tự như ở trong Winword, khi muốn sao chép, bạn phải chọn các nốt nhạc ấy bằng cách dùng nút mũi tên rê xéo hình chữ nhật bao quanh các nốt, rồi nhấn vào nút Copy hoặc nhấn phím Ctrl+C. Sau đó, bạn đặt điểm chèn vào vị trí cần dán, nhấn nút Paste hoặc nhấn phím Ctrl+V giống như trong Winword vậy. Bạn cũng có thể mở menu Edit để thực hiện các thao tác trên. Muốn sao chép cả bài, nhấn Ctrl+A để chọn cả bài rồi thực hiện việc sao chép như đã nói. Chú ý: Tất cả các tính năng trong các ô nhịp đã được chọn dùng để sao chép như mặc định dấu thăng, giảm ở đầu khuông nhạc, tốc độ của ô nhịp ấy v.v…đều sẽ được sao chép qua, chứ không phải chỉ nốt nhạc mà thôi đâu. Bạn nên cẩn thận về điều này.
Chép nhạc bằng thanh công cụ:
Khi vào chương trình, Encore đã ngầm định cho bạn chế độ AutoSpace và AutoGuess/Beam , nghĩa là nốt nhạc bạn ghi vào khuông sẽ được tự động sắp xếp về vị trí cũng như về hình thức. Bạn click vào nút có hình cây bút chì để chép nhạc, muốn chép nốt nào, bạn click vào nốt ấy trên thanh nút công cụ nằm bên trái màn hình có ghi chữ Notes rồi ghi vào khuông nhạc.Muốn xóa nốt vừa ghi sai, bạn click vào nút có hình cục tẩy, đưa trỏ chuột xuống rồi click vào ngay nốt ấy.Muốn ghi nốt thăng # hoặc giảm b, bạn ghi nốt đó trước rồi hãy click vào dấu # trên thanh công cụ, sau đó, đưa dấu thăng ấy đến ngay nốt đó rồi click vào, các nốt có cùng cao độ ngay sau đó trong cùng một ô nhịp sẽ được tự động bình trở lại, bạn muốn thăng hoặc giảm trở lại thì phải ghi dấu thăng hoặc giảm chồng lên nốt đó.Muốn ghi dấu chấm sau nốt, bạn click cả nốt và dấu chấm rồi mới ghi vào khuông.Muốn ghi dấu liên ba, bạn cũng click cả nốt và dấu liên ba rồi mới ghi vào khuông. Theo chúng tôi, bạn nên kết hợp giữa bàn phím và chuột sẽ ghi nhạc nhanh hơn. Tay trái dùng bàn phím để gõ trường độ của nốt nhạc, tay phải dùng chuột để ghi cao độ nốt nhạc. Muốn biết gõ trường độ nốt nhạc bằng tay trái như thế nào, xin hãy click vào nút dưới đây để tìm hiểu cách chép nhạc bằng bàn phím.
Chép nhạc bằng bàn phím:
Bạn có thể dùng bàn phím để ghi nhạc mà không cần đụng tới chuột, các phím số dùng để ghi trường độ và các phím chữ dùng để ghi cao độ, điều này rất thích hợp cho bạn sáng tác nhạc bằng bàn phím. Tuy nhiên, một số phiên bản lại không có đầy đủ tính năng này, như phiên bản 4.5 của Gvox Encore chẳng hạn, đòi hỏi phải có card âm thanh riêng hoặc cài đặt đúng Midi Input Device mới được, còn các phiên bản full hoặc cũ hơn thì lại cho phép chúng ta thực hiện dễ dàng. Sau khi cài đặt xong, nếu bạn nhận được hộp thoại thông báo lỗi Midi Input Device thì bạn chỉ nghe được chứ không thu âm (record) được. Để thử nghiệm điều này, trước hết, bạn mở menu Windows của Encore, click chọn Keyboard, đánh dấu chọn vào ô QWERTY Keyboard Note Entry hoặc nhấn phím chữ Q, nếu hình bàn phím keyboard ở giữa sáng lên đèn xanh nghĩa là Encore chấp nhận cho chúng ta ghi nhạc hoàn toàn bằng bàn phím, ta có thể click vào bàn phím piano trong hình và nó sẽ phát ra âm thanh, còn nếu nó vẫn mờ thì nghĩa là chúng ta chỉ dùng bàn phím số thay cho trường độ nốt nhạc mà thôi, không thể dùng phím chữ để ghi cao độ được. Giá trị trường độ của các nốt nhạc và dấu lặng tương ứng được quy định trên bàn phím keyboard như sau :
Số 1 : - Nốt tròn (dấu lặng tròn)
Số 2 : - Nốt trắng (Dấu lặng trắng)
Số 3 : - Nốt đen (Dấu lặng đen)
Số 4 : - Móc đơn (Dấu lặng móc đơn)
Số 5 : - Móc đôi (Dấu lặng móc đôi) v.v…
Chú ý: Nhấn phím chữ R để chuyển đổi giữa các nốt và dấu lặng tương ứng. Bạn có thể nhấn phím chữ T để viết dấu liên ba, chữ D để viết dấu chấm kéo dài trường độ sau nốt, chữ S để ghi dấu thăng, chữ F để ghi dấu giáng… Xem thêm Một số phím chữ tương ứng với nốt nhạc (chữ thường, từ phím a đến phím ‘) trường hợp này chỉ đúng khi bàn phím Qwerty trong Encore sáng lên màu xanh, nghĩa là cho phép chúng ta ghi cao độ nốt nhạc bằng phím chữ:
a s d f g h j k l ; "
Do Re Mi Fa Sol La Si Do Re Mi Fa
Muốn lên cao nữa hoặc xuống thấp thì bạn nhấn dấu + hoặc – để tăng giảm bàn phím lên hoặc xuống một Octave. Hàng phím phía trên gồm các chữ e, t, y, u, o, p dùng để ghi các dấu # hoặc b, thí dụ, bạn nhấn chữ e nghĩa là nốt Re#, chữ o nghĩa là Do# chẳng hạn, bạn hãy tự thử nghiệm.
Chọn khóa nhạc, nhịp và âm giai:
Khi vào Chương trình, Encore đã ngầm định sẵn cho bạn trang nhạc Piano như sau : -Khoá Sol cho khuông nhạc trên và khoá Fa cho khuông nhạc dưới. -Nhịp ngầm định là C hoặc 4/4. -Âm giai Do trưởng (hoặc La thứ) tức đầu khoá không có dấu thăng (#) hoặc giáng (b). Bạn có thể thay đổi các chi tiết này như sau : +Muốn thay đổi khoá nhạc, bạn click vào chữ Notes trên thanh công cụ đến khi có chữ Clefs rồi chọn khoá muốn thay, con trỏ chuột sẽ biến thành hình khoá nhạc đó, bạn đưa con trỏ chuột đến khoá cần thay rồi click chồng lên đó, tất cả các khuông nhạc sau đó đều được đổi theo ý bạn. Nếu muốn thay giữa bài hát, bạn cứ việc đưa trỏ chuột đến vị trí cần thay rồi click vào. +Muốn thay đổi nhịp ở vị trí nào, bạn đưa trỏ chuột đến vị trí ô nhịp đó rồi click vào nút có hình ¾ ở thanh công cụ chuẩn hoặc mở menu Measures, chọn Time Signature. Chú ý là bạn phải chọn từ measure hiện thời đến measure thứ mấy hoặc đến cuối bản nhạc trong mục From measure… To… (xem hình dưới) +Muốn thay đổi Tempo, bạn click vào nút có hình nốt đen=60 hoặc mở menu Measures, chọn Tempo để xác định độ nhanh chậm của bài hát, bạn có thể thay đổi bằng các thao tác y như phần trên, chọn và đánh số tốc độ mới vào khung Set All Tempos to… như hình dưới đây: +Muốn thay đổi Âm giai bài hát, bạn click vào nút có hình các dấu ?#,b hoặc mở menu Measures, chọn Key Signature để định lại Âm giai, tức là chọn các dấu thăng, giảm nằm ở đầu khuông nhạc (xem hình dưới), thí dụ 1 dấu # là Âm giai Sol trưởng (hoặc Mi thứ), 2 dấu # là Rê trưởng (hoặc Si thứ) chẳng hạn, cách thay đổi y như phần hướng dẫn trên. Chú ý là các dấu thăng giảm trên thanh công cụ Notes chỉ dùng cho nốt nhạc, chứ không dùng cho khoá nhạc. Trường hợp một bài hát có nhiều nhịp khác nhau và âm giai khác nhau, bạn cũng vẫn có thể thay đổi bằng cách đưa điểm chèn vào ô nhịp (measure) muốn đổi và chọn các lệnh trên, nhưng cần phải chú ý đến khâu From measure... To... để định lại từ ô nhịp nào đến ô nhịp nào cho thật chính xác.
Sử dụng các nút trên thanh công cụ:
Thanh công cụ soạn nhạc Thanh chứa các nút công cụ này có rất nhiều dạng khác nhau, dùng để ghi nhạc vào khuông. Ngoài các hình nốt nhạc ra, nó còn chứa rất nhiều ký hiệu âm nhạc khác để bạn có thể ghi nhạc như là một nhà soạn nhạc chuyên nghiệp. Khi vào Encore, nó được ngầm định là thanh Notes (chứa các ký hiệu nốt nhạc). Khi bạn click vào bên trái hoặc bên phải chữ Notes ấy, nó sẽ chuyển sang phần công cụ khác như Clefs (khoá nhạc), Tools (dụng cụ), Graphic (đồ hoạ) v.v…, mỗi lần click vào, nó sẽ chuyển sang phần kế tiếp, sau một vòng xoay, nó sẽ trở lại phần Notes như lúc đầu. Bạn cũng có thể tự mở ngay từng thanh công cụ bạn muốn bằng cách mở menu Windows, chọn Palettes, chọn phần thanh công cụ bạn cần. Khi click chọn một nút công cụ trên thanh như nốt nhạc chẳng hạn, thì hình nốt ấy sẽ biến thành con trỏ chuột để bạn ghi vào khuông nhạc ngay đúng vị trí nốt một cách dễ dàng. Trên thanh Notes, bạn có thể nhấn R để chuyển đổi qua lại giữa nốt nhạc và dấu lặng tương đương. Muốn ghi dấu chấm (dotte) hoặc liên ba (tuplet) thì bạn phải click luôn cả hai nút (thí dụ như nốt đen và dấu chấm hoặc dấu móc đơn và dấu liên ba) rồi mới ghi vào khuông nhạc. Để ghi mốt nốt nhạc có dấu hóa như thăng hoặc giáng chẳng hạn, bạn ghi nốt nhạc trước, sau đó click chọn dấu hóa rồi click chồng lên nốt nhạc trên khuông. Các ký hiệu âm nhạc khác thì sau khi click chọn nút, bạn click vào vị trí cần đặt trên bản nhạc là xong. Nếu muốn chỉnh sửa hoặc di dời, bạn click chọn nút mũi tên trên thanh công cụ chuẩn (hoặc nhấn chữ A trên bàn phím) rồi đưa trỏ chuột vào ngay ký hiệu ấy rê đi nơi khác một cách dễ dàng. Muốn xóa, bạn rê chuột xéo thành hình chữ nhật bao quanh ký hiệu ấy để chọn rồi nhấn delete. Bạn cũng có thể click chọn nút Eraser (hình cục gôm) trên thanh công cụ chuẩn rồi click vào ký hiệu ấy để xóa cũng được.Thanh công cụ định dạng Đây là thanh công cụ nằm ngang phía dưới thanh menu, chứa các nút thông thường như New, Open, Save, Print... chẳng hạn. Ngoài ra nó còn có thêm nhiều nút công cụ định dạng nốt nhạc, khuông nhạc, nối kết dòng nhạc, viết tựa đề, chú thích, định dạng text v.v... nói chung là hầu hết các lệnh có trên menu. Tuy nhiên, khi mới cài đặt chương trình, có thể thanh công cụ này chưa xuất hiện và chưa chứa đầy đủ các nút. Để thanh công cụ này xuất hiện, bạn mở menu Windows, click chọn Toolbars, bạn sẽ thấy thanh công cụ này có mặt trên màn hình. Bạn có thể tự mình hiệu chỉnh lại các nút trên thanh công cụ này bằng cách mở menu Setup, chọn Toolbar Setup, chọn tên công cụ bạn muốn trong khung, nhấn Add để thêm vào hoặc nhấn Remove để giấu vào hệ thống. Sau khi hiệu chỉnh xong mọi thứ cho vừa ý, bạn mở menu Setup, click chọn Save Preferences để lưu cấu hình này cho phiên làm việc từ nay về sau.
Chế độ làm việc tự động:
Khi cài đặt thì theo ngầm định, một số lệnh sẽ tự động làm việc trong Encore, thí dụ như Auto Space (nút công cụ có hình 2 nốt đen), nút này sẽ tự động định vị trí của nốt nhạc trên khuông đúng theo trường độ của nốt nhạc, thí dụ như 2 nốt trắng thì nằm đều nhau trong ô nhịp v.v… Nếu bạn muốn ghi vị trí của các nốt theo ý riêng của mình thì hãy click vào nút đó để tắt đi, hoặc vào menu Setup, click để xóa dấu kiểm trong Auto Space đi. Ngoài ra còn có Auto Guess/Beam (nút công cụ có hình dấu ? và nốt đen), dùng để tự động nối liền các nốt có cùng thể loại, thí dụ như 4 nốt móc đơn nằm liền nhau sẽ được nối bằng vạch ngang đơn v.v… Hai nút này đã được ngầm định khi vào chương trình, tức là luôn ở chế độ mở, bạn có thể tắt chúng bằng cách click vào nút đó (nằm ở cuối thanh công cụ) hoặc mở menu Setup, click vào để xoá dấu kiểm phiá trước đi là xong.
Định dạng một trang nhạc mới:
Khi vào Encore, một trang nhạc mới sẽ tự xuất hiện với kiểu ngầm định là Piano, gồm 5 dòng nhạc (systems), mỗi dòng 2 khuông (staves) dùng cho bè cao (khoá Sol) và bè thấp (khoá Fa), mỗi khuông 3 ô nhịp, còn gọi là trường canh (measures) như hình dưới đây: Nếu không ưa thích sự lựa chọn này, bạn nhấn Ctrl+N để mở trang mới rồi chọn theo ý bạn, hộp thoại Choose Page Layout xuất hiện như sau : -Staves per system: số khuông cho mỗi dòng nhạc -Systems per page: số dòng nhạc cho mỗi trang -Measures per system: số ô nhịp cho mỗi dòng nhạc. -Staff format: Định dạng khuông nhạc. Gồm có các kiểu Template (kiểu mẫu có sẵn trên bản Full mới có), Single staves (khuông nhạc đơn, không có bè trầm), Piano và Piano Vocal (soạn cho piano có thêm lời ca). Chọn xong, bạn nhấn OK để mở trang nhạc mới theo chỉ định của bạn. Sau đó, bạn mở menu File, chọn Page Setup (trước đây gọi là Score settings) để định lại trang nhạc vừa rồi như chừa lề (margins) và tỷ lệ (%) khuông nhạc so với tờ giấy để khi in ra cho đẹp. Bạn nên chọn 90 % và margins là 2 cm thì vừa. Chú ý: Nếu bạn không định lại phần margins này thì khi in ra, khuông nhạc sẽ sát với lề khổ giấy A4, trông rất xấu. Nếu muốn in trên một khổ giấy nhỏ hơn, thí dụ như A5 chẳng hạn, bạn cần click vào Printer setup rồi định lại khổ giấy ngay trên máy in của bạn, sau đó nhấn OK để thi hành, trang nhạc trên Encore sẽ có kích thước như bạn đã chỉ định. Bạn có thể mở một bản nhạc nào đấy trong Encore bằng cách nhấn Ctrl+O với thể loại nhạc Midi, phần tên mở rộng là (.mid) bằng cách click vào mũi tên chỉ xuống trong khung File of Types, chọn (.mid), bản nhạc Midi ấy sẽ được chuyển sang Encore với đầy đủ bè và nốt nhạc để bạn có thể in ra được.
Chọn giọng cho bài hát:
Để viết một bài hát nhiều bè, mỗi bè có các nốt nhạc được sắp xếp khác nhau, bạn phải chọn giọng cho mỗi bè trong bài hát. Nếu bạn không chọn, Encore sẽ mặc định là Voice 1. Thí dụ như bạn muốn viết một bài hát có 3 bè, bè nhất ở khuông nhạc trên (khoá Sol) dành cho giọng hát, bè nhì dành cho violon và bè ba dành cho Piano đều ở khuông nhạc dưới (khoá Fa), nhất thiết bạn phải chọn giọng cho bài hát mới dễ viết và sắp xếp theo thứ tự được. Cách làm như sau : Nhấn Ctrl+N để mở một bản nhạc mới, trong hộp thoại Choose Layout View, bạn chọn Single Staves để sau này có thể định loại âm thanh nhạc cụ cho từng giọng, định số ô nhịp (measures) cho mỗi khuông nhạc (staves), số khuông nhạc trong system và số system cho mỗi trang. Bạn click vào nút Voice ở rìa trái thanh công cụ rồi nhấn Voice 1 để quy định giọng ấy dành cho giọng hát, sau đó chép nốt nhạc vào. Sau đó cũng click vào nút Voice, chọn Voice 2 dành cho nhạc cụ khác, bạn sẽ thấy giọng Voice 1 lúc nãy sẽ mờ đi để cho bạn dễ phân biệt, bạn viết tiếp nốt nhạc vào. Bạn tiếp tục nhấn và chọn Voice 3 để viết phần nhạc đệm cho nhạc cụ khác nữa, lúc này, các nốt ở Voice 1 và Voice 2 sẽ mờ đi. Cách làm này rất thuận tiện vì bạn sẽ đỡ bị rối mắt. Khi viết xong, bạn nhấn vào nút Voice và chọn All Voices, tất cả các bè sẽ hiển thị đầy đủ. Khi tấu nhạc bằng nút Play (hình tam giác hoặc nhấn phím cách Spacebar), bạn có thể chọn giọng để nghe từng Voice một, hoặc chọn All Voices để nghe tất cả các bè. Muốn chọn đúng âm thanh nhạc cụ cho từng giọng, bạn hãy click vào nút dưới đây để tìm hiểu cách thực hiện.
Nối liền các nốt nhạc:
Ngân dài (Tie notes) Luyến nốt (Slur notes)
Các nốt nhạc ngân dài hoặc luyến thường được nối với nhau bằng dấu vòng cung từ nốt này đến nốt khác, trong cùng một ô nhịp hoặc ở hai ô nhịp liền nhau. Để nối liền các nốt nhạc ấy với nhau, bạn có thể làm như sau : Dùng lệnh trên thanh menu : Bạn dùng trỏ chuột để chọn hai nốt cần ngân dài rồi nhấn Ctrl+T, hoặc mở menu Notes, chọn lệnh Tie Notes. Cách làm này sẽ cân đối hơn và khi tấu nhạc, nốt ấy sẽ được ngân dài như ý muốn, khi in bản nhạc ra vẫn tốt như thường. Trường hợp các nốt cao thấp khác nhau, không cùng âm vực mà bạn muốn luyến lên bằng dấu vòng cung, trước khi chọn, bạn hãy dùng lệnh Stems như đã nói ở phần Thay đổi hình dáng nốt nhạc để chuyển các nốt nhạc cùng chiều với nhau, sau đó hãy chọn rồi nhấn Ctrl+L, hoặc mở menu Notes, chọn lệnh Slur Notes. Dùng nút công cụ : Trường hợp muốn luyến dài hai nốt bất kỳ, bạn có thể click liên tiếp vào chữ Notes trên thanh công cụ để tìm chữ Tools, bấm nút đầu tiên bên trái hình vòng cung rồi đưa trỏ chuột đến phía trên nốt thứ nhất click một lần, đưa đến phía trên nốt thứ hai click lần nữa, định vị trí vòng cung ở giữa hai nốt rồi click thêm một lần nữa là xong. Cách làm này bất tiện là khi nhấn nút Play để chơi nhạc, nốt ấy sẽ tấu lên hai lần chứ không ngân dài, cách này chỉ thuận tiện khi in ra mà thôi.
Thay đổi hình dáng nốt nhạc:
Nếu muốn thay đổi nốt nhạc khi bạn ghi nhầm mà không muốn dùng cục tẩy để xoá, bạn có thể làm như sau : Cách nhanh nhất là bạn nhấn chữ A để chuyển con trỏ thành mũi tên, hoặc nhấn vào nút mũi tên trên thanh công cụ rồi dùng mũi tên ấy rê nốt nhạc lên xuống theo ý muốn, hoặc dùng chuột rê xéo để chọn nốt nhạc, mở menu Notes, chọn các lệnh sau : - Change Pitch : dùng để thay đổi âm vực lên cao (Up) hoặc xuống thấp (Down) theo thuộc tính ở dưới như quãng 2, quãng 3 v.v…, sau đó nhấn OK. - Change Duration : dùng để thay đổi trường độ của các nốt nhạc được chọn, lệnh này hơi phức tạp, nhưng các bạn hãy thử dùng theo các cách như Tuplet (liên ba, tức là đổi giá trị trường độ từ 3 phần sang 2 phần), Dotted (Dấu chấm sau nốt nhạc, tăng thêm ½ giá trị trường độ) v.v… Muốn cho các nốt nhạc hướng lên trên hoặc hướng xuống cùng một chiều, bạn chọn các nốt ấy rồi mở menu Notes, chọn Stems (Up hay là Down tùy ý), hoặc chọn các nốt nhạc rồi bấm Ctrl+U để chỉa lên, Ctrl+D để chỉa xuống. Muốn liên kết các nốt móc cùng thể loại với nhau mà không cần dùng Auto Guess/Beam, bạn chọn các nốt móc ấy rồi nhấn Ctrl+M, hoặc không muốn liên kết nữa, thích viết rời ra thì cũng chọn và nhấn Ctrl+M.
Dấu vạch nhịp và hồi chuyển: Dấu vạch nhịp (Barline) và dấu hồi chuyển (Ending) thường liên kết với nhau trong một bản nhạc, vì ngoài vạch nhịp thông thường, khi viết nhạc, bạn thường trở lại một đoạn nhạc lúc đầu thì vạch nhịp lúc ấy sẽ có dạng vạch đôi kèm 2 chấm, khi muốn quay lại, bạn phải quy định ô nhịp nào tấu lần thứ nhất [1] ô nhịp nào tấu lần thứ hai [2] cho đến lúc kết v.v…
Muốn thay đổi kiểu vạch nhịp, bạn click chuột để đặt điểm chèn vào trong ô nhịp cần thay, mở menu Measures, chọn Barline Types, trong đó bạn tùy chọn kiểu vạch nhịp ở bên trái (Left style) hoặc bên phải (Right style) ô nhịp theo ý bạn. Muốn quy định dấu hồi chuyển, bạn click chuột vào vị trí cần đặt ở ô nhịp nào trên khuông nhạc rồi mở menu Measures, chọn Endings, trong đó bạn chọn ô nhịp nào là phần [1] (First), ô nhịp nào là phần [2] (Second). Nhớ là phải đánh dấu kiểm vào ô Play Them để khi tấu nhạc, Encore sẽ hồi chuyển cho bạn. Muốn thay đổi kiểu chữ số, bạn nhấn vào nút Fonts rồi định dạng phông chữ như ý muốn, sau đó nhấn OK để chấp nhận và thoát ra ngoài. Bạn cũng có thể dùng chuột rê các dấu này để di chuyển vào các vị trí thích hợp nếu muốn.
Thêm bớt ô nhịp và khuông nhạc:
Trong quá trình viết nhạc, có khi bạn muốn thêm bớt ô nhịp (measures) hoặc khuông nhạc (staff - staves) so với dàn trang (Page Layout View) lúc ban đầu, bạn có thể thao tác như sau : Trước hết, hãy đặt điểm chèn tại ô nhịp cần thêm vào cạnh nó (trước hoặc sau tùy bạn)
-Thêm ô nhịp : mở menu Measures, chọn Add Measures.
-Bớt ô nhịp : mở menu Measures, chọn Delete Measures.
-Thêm khuông nhạc : mở menu Scores, chọn Add staff.
-Bớt khuông nhạc : bạn chọn khuông nhạc ấy rồi mở menu Scores, chọn Delete staff.
-Thêm trang nhạc mới : mở menu Scores, chọn Add page.
Chú ý: Các lệnh này sẽ thực hiện việc thêm bớt ngay điểm chèn và đẩy ô nhịp cạnh nó xuống dưới chứ không thay đổi việc dàn trang được. Thí dụ như ban đầu bạn đã định sẵn một khuông nhạc chứa 3 ô nhịp, thì khi thêm vào, ô nhịp mới sẽ thay thế ô nhịp cạnh nó và khuông nhạc ấy vẫn chỉ có 3 ô nhịp thôi, dồn các ô nhịp kia xuống dưới khuông nhạc cuối cùng, chứ không thay đổi khuông nhạc ấy được. Muốn thay đổi khuông nhạc ấy thành 4 hoặc 5 ô nhịp chẳng hạn, bạn phải dùng cách khác như sau : Bạn mở menu Scores, chọn Measures per system rồi đánh số ô nhịp muốn định lại vào khung Set measures per system to […] rồi nhấn OK. Đánh dấu kiểm vào Only this system để chỉ dùng cho khuông nhạc đang chọn hoặc All remaining systems để áp dụng cho tất cả khuông nhạc còn lại. Muốn định lại số dòng nhạc (systems) trong một trang cũng vậy, bạn mở menu Scores, chọn Systems per page, đánh số dòng nhạc cần chọn vào khung Set systems on Page […] rồi nhấn OK, sau đó muốn thêm bớt gì thì thêm ở khuông nhạc cuối. Ghi chú: Khi bạn thêm ô nhịp hoặc khuông nhạc vượt quá trang giấy so với việc dàn trang lúc ban đầu thì Encore sẽ tự động thêm một trang mới cho bạn. Bạn cũng có thể nhờ Encore tự động dàn trang cho đều giữa khuông nhạc và lời bài hát bằng cách mở menu Scores, chọn Center scores để dàn trang đều theo khuông nhạc hoặc Center systems để dàn trang đều theo cả trang nhạc.
Các thao tác thông thường:
Thao tác với điểm chèn-Dùng phím mũi tên chỉ lên hoặc chỉ xuống để đưa điểm chèn lên hoặc xuống dưới khuông nhạc.-Dùng phím mũi tên trái/phải dùng để đưa điểm chèn sang ô nhịp (measure) kế bên trái hoặc bên phải ô nhịp hiện hành.
-Phím dấu dùng để chọn nốt nhạc bên phải điểm chèn.-Nếu bấm kèm thêm phím shift và phím dấu sẽ chọn liên tiếp các nốt nhạc bên trái hoặc bên phải.-Phím Home dùng để đưa điểm chèn về ô nhịp đầu tiên.
-Phím End dùng để đưa điểm chèn về ô nhịp cuối cùng.-Phím cách (spacebar) dùng để nghe bản nhạc bạn vừa soạn (Play) hoặc nhấn lần nữa để tắt đi (Stop).-Muốn chép nhạc bằng bàn phím, bạn nhớ chọn trường độ nốt nhạc trước (phím số) rồi mới đánh nốt sau.Hiệu chỉnh và sửa chữa -Để sửa một nốt nhạc, bạn không cần dùng nút hình cục tẩy để xóa đi viết lại, vì bạn có thể chỉnh sửa nốt nhạc ấy lại bằng cách đưa con trỏ chuột vào ngay nốt ấy rê lên hoặc rê xuống để thành một nốt nhạc khác, bạn nên tắt chế độ AutoSpace và AutoGuess/Beam đi để có thể dịch chuyển theo ý muốn trên khuông nhạc. -Còn nếu muốn thay đổi giá trị trường độ của nốt đó thì hãy chọn nốt đó, mở menu Notes, chọn Change Duration rồi chọn giá trị theo các nút ở bên phải. -Muốn chọn kiểu Single Staves, bạn phải thực hiện ngay từ lúc đầu, tức là mở một trang nhạc mới, bằng cách nhấn Ctrl+N hoặc mở menu File, chọn New. Trong hộp thoại vừa xuất hiện, bạn đánh dấu vào ô tròn trước chữ Single Staves rồi chọn số khuông cho mỗi dòng nhạc trong mục Staves per System, nếu muốn có 4 loại tiếng khác nhau thì chọn 4, các khuông nhạc sẽ ngầm định đều là khoá Sol, bạn có thể sửa lại thành khoá nhạc khác tùy theo ý muốn, cách sửa như đã nói ở Phần Chọn khóa nhạc.
Ghi đề bài hát và lời:
Ghi tựa đề và tên Tác giả Bạn nhấn vào nút có hình chữ T (phía trên có các gạch nhỏ) trên thanh công cụ thứ hai để mở hộp thoại này, hoặc mở menu Scores, chọn Text Elements. Một hộp thoại xuất hiện cho bạn điền Tựa đề bài nhạc như sau: Tên bài hát (Title- nằm ở giữa), Nhịp điệu bài hát (Instructions- bên trái), Tác giả (Composer- bên phải), hoặc các tiêu đề đầu trang (Header), cuối trang (Footer) theo ý bạn. Muốn đánh chữ bằng Tiếng Việt, bạn nhấn vào nút Fonts rồi chọn trong hộp thoại Fonts phông chữ VNI, VN, Vn tùy theo ý bạn muốn, nhưng phải đúng với Mã bạn đang dùng, giống như trong Winword vậy. Sau đó, bạn đưa con trỏ chuột click vào khung cần ghi để đưa điểm chèn nhấp nháy vào đó rồi gõ chữ vào, chữ bạn vừa gõ sẽ không hiển thị ngay lập tức bằng tiếng Việt đâu, nhưng bạn yên tâm, cứ việc gõ cho đúng, khi nhấn OK để thoát ra ngoài, chữ ấy sẽ thành tiếng Việt ngay, khi in ra cũng thành Tiếng Việt nghiêm chỉnh. Riêng các phông chữ Unicode Tiếng Việt thì hiện tại Encore chưa hỗ trợ nên bạn không thể dùng Unicode được.Ghi lời bài hát Bạn nhấn vào chữ Notes ở thanh nút công cụ bên trái hai lần, thanh ấy sẽ biến thành thanh Graphic với các nút công cụ ở dưới, bạn nhấn vào nút chữ [L] trên thanh công cụ Graphic này, sau đó bạn click vào nốt nhạc đầu tiên, điểm chèn sẽ nhấp nháy ngay tại phía dưới nốt nhạc đó, bạn gõ chữ vào để ghi lời bài hát, ghi
File đính kèm:
- HƯỚNG DẪN CÁCH CHÉP NHẠC.doc