Hướng dẫn thực hiện phân phối chương trình môn Âm Nhạc

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH MÔN ÂM NHẠC A. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG PPCT CẤP THCS I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1. Về phân phối chương trình dạy học tự chọn a) Thời lượng và cách tổ chức dạy học tự chọn Thời lượng dạy học tự chọn của các lớp cấp THCS trong Kế hoạch giáo dục là 2 tiết/tuần, dạy học chung cho cả lớp. Việc sử dụng thời lượng dạy học tự chọn THCS theo 1 trong 2 cách sau đây: Cách 1: Chọn 1 trong 3 môn học, hoạt động giáo dục: Tin học, Ngoại ngữ 2, Nghề phổ thông (trong đó Ngoại ngữ 2 có thể bố trí vào 2 tiết dạy học tự chọn này hoặc bố trí ngoài thời lượng dạy học 6 buổi/tuần). Cách 2: Dạy học các chủ đề tự chọn nâng cao, bám sát (CĐNC, CĐBS). - Dạy học CĐNC là để khai thác sâu hơn kiến thức, kĩ năng của chương trình, bổ sung kiến thức, bồi dưỡng năng lực tư duy nhưng phải phù hợp với trình độ tiếp thu của học sinh. - Dạy học các CĐBS là để ôn tập, hệ thống hóa, khắc sâu kiến thức, kĩ năng (không bổ sung kiến thức nâng cao mới). Trong điều kiện chưa ban hành được tài liệu CĐNC, cần dành thời lượng dạy học tự chọn để thực hiện CĐBS nhằm ôn tập, hệ thống hóa, khắc sâu kiến thức, kĩ năng cho HS. Hiệu trưởng các trường THCS chủ động lập Kế hoạch dạy học các CĐBS (chọn môn học, ấn định số tiết/tuần cho từng môn, tên bài dạy) cho từng lớp, ổn định trong từng học kì trên cơ sở đề nghị của các tổ trưởng chuyên môn và GV chủ nhiệm lớp. GV chuẩn bị kế hoạch bài dạy (bài soạn) CĐBS với sự hỗ trợ của tổ chuyên môn. b) Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học tự chọn: Việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập CĐTC của môn học thực hiện theo quy định tại Quy chế đánh giá, xếp loại HS trung học cơ sở và HS trung học phổ thông. Lưu ý: Các bài dạy CĐTCNC, CĐBS bố trí trong các chương như các bài khác, có thể có điểm kiểm tra dưới 1 tiết riêng nhưng không có điểm kiểm tra 1 tiết riêng, điểm CĐTC môn học nào tính cho môn học đó. 2. Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá a) Đổi mới phương pháp dạy học (PPDH): - Những yêu cầu quan trọng trong đổi mới PPDH là: + Bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình (căn cứ chuẩn của chương trình cấp THCS và đối chiếu với hướng dẫn thực hiện của Bộ GDĐT); + Phát huy tính tích cực, hứng thú trong học tập của HS và vai trò chủ đạo của GV; + Thiết kế bài giảng khoa học, sắp xếp hợp lý hoạt động của GV và HS, thiết kế hệ thống câu hỏi hợp lý, tập trung vào trọng tâm, tránh nặng nề quá tải (nhất là đối với bài dài, bài khó, nhiều kiến thức mới); bồi dưỡng năng lực độc lập suy nghĩ, vận dụng sáng tạo kiến thức đã học, tránh thiên về ghi nhớ máy móc không nắm vững bản chất; + Sử dụng hợp lý SGK khi giảng bài trên lớp, tránh tình trạng yêu cầu HS ghi chép quá nhiều theo lối đọc - chép; + Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, khuyến khích sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng các phương tiện nghe nhìn, thực hiện đầy đủ thí nghiệm, thực hành, liên hệ thực tế trong giảng dạy phù hợp với nội dung từng bài học; + GV sử dụng ngôn ngữ chuẩn xác, trong sáng, sinh động, dễ hiểu, tác phong thân thiện, khuyến khích, động viên HS học tập, tổ chức hợp lý cho HS làm việc cá nhân và theo nhóm; + Dạy học sát đối tượng, coi trọng bồi dưỡng HS khá giỏi và giúp đỡ HS học lực yếu kém. - Đối với các môn học đòi hỏi năng khiếu như: Mĩ thuật, Âm nhạc, Thể dục cần coi trọng truyền thụ kiến thức, hình thành kỹ năng, bồi dưỡng hứng thú học tập, không quá thiên về đánh giá thành tích theo yêu cầu đào tạo chuyên ngành hoạ sỹ, nhạc sỹ, vận động viên. - Tăng cường chỉ đạo đổi mới PPDH thông qua công tác bồi dưỡng GV và dự giờ thăm lớp của GV, tổ chức rút kinh nghiệm giảng dạy ở các tổ chuyên môn, hội thảo cấp trường, cụm trường, địa phương, hội thi GV giỏi các cấp. b) Đổi mới kiểm tra, đánh giá (KTĐG): - Những yêu cầu quan trọng trong đổi mới KTĐG là: + GV đánh giá sát đúng trình độ HS với thái độ khách quan, công minh và hướng dẫn HS biết tự đánh giá năng lực của mình; + Trong quá trình dạy học, cần kết hợp một cách hợp lý hình thức tự luận với hình thức trắc nghiệm khách quan trong KTĐG kết quả học tập của HS, chuẩn bị tốt cho việc đổi mới các kỳ thi theo chủ trương của Bộ GDĐT. + Thực hiện đúng quy định của Quy chế Đánh giá, xếp loại HS THCS, HS THPT do Bộ GDĐT ban hành, tiến hành đủ số lần kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ, kiểm tra học kỳ cả lý thuyết và thực hành. - Đổi mới đánh giá các môn Mỹ thuật, Âm nhạc (THCS), Thể dục (THCS, THPT): Thực hiện đánh giá bằng nhận xét kết quả học tập theo quy định tại Quy chế Đánh giá, xếp loại HS THCS, HS THPT sửa đổi. c) Đối với một số môn khoa học xã hội và nhân văn như: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân, cần coi trọng đổi mới PPDH, đổi mới KTĐG theo hướng hạn chế chỉ ghi nhớ máy móc, không nắm vững kiến thức, kỹ năng môn học. Trong quá trình dạy học, cần đổi mới KTĐG bằng cách nêu vấn đề mở, đòi hỏi HS phải vận dụng tổng hợp kiến thức, kỹ năng và biểu đạt chính kiến của bản thân. d) Tập trung đổi mới KTĐG thúc đẩy đổi mới PPDH các môn học và hoạt động giáo dục, khắc phục tình trạng dạy học theo lối đọc-chép. II. NHỮNG VẤN ĐỀ CỤ THỂ CỦA MÔN ÂM NHẠC Dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng trong chương trình GDPT môn Âm nhạc ban hành theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 và PPCT của Sở GDĐT. 1. Kế hoạch và thời gian dạy học - Môn Âm nhạc học 1 tiết/tuần. Cả năm học 37 tuần vẫn là 35 tiết (riêng ở lớp 9 học trong 1 học kì là 18 tiết). Thời gian 2 tuần còn lại (đối với lớp 6,7,8) và 1 tuần đối với lớp 9 dành cho giáo viên và các trường tự bố trí cho phù hợp (có thể cho HS tự ôn tập, rèn luyện kĩ năng hoặc sưu tầm, tìm hiểu mở rộng nhận thức về văn hoá âm nhạc truyền thống của địa phương...). - Căn cứ vào điều kiện thực tế của từng trường, khả năng tiếp thu của học sinh, giáo viên có thể tự điều chỉnh nội dung các bài học và các bài kiểm tra cho phù hợp (trên cơ sở bám sát Chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu cầu về thái độ đối với học sinh). - Ở lớp 9 môn Âm nhạc chỉ học trong 1 học kì (Học kì II). Điểm tổng kết của học kì II cũng là điểm tổng kết của cả năm học. 2. Định hướng đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá a. Đổi mới phương pháp dạy học: Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy khác nhau cùng với việc sử dụng thiết bị dạy học tạo điều kiện cho học sinh hứng thú, tích cực chủ động sáng tạo trong học tập. Tăng cường thực hành âm nhạc theo hình thức tổ, nhóm, cá nhân, chú trọng yêu cầu về bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng hình thành năng lực cảm thụ âm nhạc, giáo dục tình cảm hứng thú, thái độ tích cực, tinh thần chủ động, sáng tạo, ý thức cố gắng vươn lên trong học tập cho học sinh. b. Kiểm tra đánh giá: - Thực hiện đanh giá kết quả học tập theo Quy chế hiện hành - Trong một học kì có 4 lần kiểm tra bao gồm: kiểm tra miệng, kiểm tra 15 phút, kiểm tra 1 tiết và kiểm tra học kì. - Kiểm tra kết quả học tập của học sinh chủ yếu dựa trên cơ sở thực hành âm nhạc (Hát, đọc nhạc, nghe nhạc...). Hạn chế chỉ dùng hình thức kiểm tra viết bài trả lời câu hỏi. - Hoạt động kiểm tra không nên cứng nhắc mà cần linh hoạt. Tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể của từng trường, từng lớp, từng đối tượng học sinh, giáo viên có thể sử dụng các hình thức kiểm tra đa dạng, phong phú, phù hợp. Không kiểm tra lý thuyết dưới hình thức học thuộc, có thể kiểm tra bằng hình thức tự luận kết hợp với trắc nghiệm, kiểm tra theo đề chung của cả lớp hoặc riêng cho từng tổ, nhóm hoặc cá nhân. Trong việc đánh giá kết quả học tập, phải đánh giá hiệu quả của việc giáo dục tình cảm hứng thú, thái độ tích cực, tinh thần chủ động, sáng tạo, ý thức cố gắng vươn lên trong học tập của học sinh. - Giáo viên cần căn cứ vào tài liệu Hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng môn Âm nhạc ở THCS, căn cứ vào mục tiêu, định hướng đổi mới dạy học của bộ môn để đưa ra những tiêu chí, nội dung kiểm tra và đánh giá cho phù hợp. 3. Hướng dẫn dạy học Nhạc lí a) Nội dung và mục tiêu dạy Nhạc lí Nội dung Nhạc lí ở Trung học cơ sở giới thiệu về các kiến thức sau: - Những thuộc tính của âm thanh, một số kí hiệu âm nhạc. - Nhịp và phách; Nhịp , , , ; Nhịp lấy đà. - Cung và nửa cung, dấu hoá. - Gam trưởng, giọng trưởng. - Gam thứ, giọng thứ, giọng La thứ, giọng La thứ hoà thanh. - Giọng song song, giọng cùng tên. - Thứ tự các dấu thăng, dấu giáng ở hoá biểu từ 1 đến 4 dấu hoá. - Giới thiệu sơ lược về quãng, hợp âm, dịch giọng. Phân môn Nhạc lí cung cấp cho HS một số nội dung lí thuyết âm nhạc cơ bản và cần thiết, nhằm hỗ trợ việc học hát, tập đọc nhạc và nâng cao hiểu biết về âm nhạc. Mục tiêu của các bài học trong phân môn Nhạc lí là giúp HS biết khái niệm, đặc điểm, nhận biết kiến thức trên bản nhạc, được nghe âm thanh minh hoạ và có thể áp dụng kiến thức vào bài tập cụ thể. Thời lượng dạy nội dung nhạc lí trong một tiết khoảng 15-20 phút. Kiến thức nhạc lí được phân bố đều ở 4 năm học, HS không được học thường xuyên, lại ít có điều kiện vận dụng, liên kết kiến thức thành hệ thống, nên đây là nội dung tương đối khó với HS. Với thời lượng không nhiều, các nội dung nhạc lí cần được giới thiệu ở mức độ sơ giản, qua thực hành để hiểu biết lí thuyết, chủ yếu để HS công nhận, không cần lí giải. GV không nên khai thác sâu, mở rộng kiến thức nhạc lí như ở trường chuyên nghiệp, chỉ cần giúp các em có khái niệm ban đầu và biết sử dụng kiến thức trong các bài tập cụ thể. b) Quy trình dạy Nhạc lí Những phân môn mang tính chất lí thuyết như Nhạc lí và Âm nhạc thường thức, quy trình dạy học chỉ mang tính tham khảo, không nhất thiết phải thực hiện theo đúng trình tự. Các bước dạy nhạc lí cần thực hiện là: - Giới thiệu kiến thức nhạc lí (tên, khái niệm, vai trò, đặc điểm, tính chất). - Minh họa kiến thức trên bản nhạc. - Minh họa kiến thức bằng âm thanh. - Củng cố. c) Kĩ thuật dạy Nhạc lí * Giới thiệu kiến thức Giới thiệu kiến thức nhằm để HS ghi nhớ tên, đặc điểm, tính chất, tác dụng của nội dung kiến thức nhạc lí. GV giới thiệu hoặc liên hệ những điều HS đã biết để giới thiệu kiến thức mới. Ví dụ: - Dạy về nhịp hoặc , GV có thể yêu cầu HS nhắc lại hiểu biết của các em về nhịp hoặc , vừa củng cố lại kiến thức đã học, vừa dẫn dắt sang kiến thức mới. - Khi giới thiệu về nhịp lấy đà, GV có thể đưa ra hai bài hát đã học (một bài hát có nhịp lấy đà, và một bài hát không có nhịp lấy đà) để HS so sánh và đưa ra khái niệm. Tuy nhiên, cũng có nội dung nhạc lí, GV không nên đưa ra khái niệm mà chỉ giới thiệu về cách viết và tác dụng của nó, ví dụ như: dấu nối, dấu luyến, dấu nhắc lại, dấu hồi, khung thay đổi, dấu thăng, dấu giáng *Minh họa kiến thức trên bản nhạc GV yêu cầu HS tìm các bài hát hoặc bản nhạc có sử dụng kiến thức vừa học, để các em thấy kiến thức đó gần gũi với thực tế. Ví dụ: - Dạy về nhịp , GV yêu cầu HS tìm những bài hát, bản nhạc trong SGK có sử dụng số chỉ nhịp này. - Dạy về thứ tự các dấu thăng, dấu giáng ở hoá biểu, GV yêu cầu HS tìm các bài hát, bài Tập đọc nhạc trong SGK có sử dụng hoá biểu, sau đó hướng dẫn các em xác định giọng của các bản nhạc đó. * Minh họa kiến thức bằng âm thanh Đây là một hoạt động quan trọng trong việc dạy Nhạc lí, giúp HS không chỉ biết lí thuyết mà còn được nghe âm thanh để hiểu rõ hơn về các khái niệm, vai trò, tác dụng của kiến thức nhạc lí. Điều rất quan trọng là cần cho HS nghe ví dụ nào để các em hiểu được bản chất của kiến thức. GV có thể đàn, hát hoặc dùng băng, đĩa hình để cho HS nghe, nhận xét sự khác nhau giữa bản nhạc có sử dụng và không sử dụng kiến thức nhạc lí đó. Dưới đây là một số cách minh hoạ kiến thức nhạc lí bằng âm thanh. - Dạy về nhịp, có thể thực hiện các bước sau: + Cho HS nghe một tiết điệu nhịp như Foxtrot hoặc Country trên đàn phím điện tử, HS nghe và cảm nhận về phách mạnh và phách nhẹ của loại nhịp này. Tốt hơn nếu các em vừa nghe vừa tập vỗ tay thể hiện phách mạnh, phách nhẹ của loại nhịp này. + Trên nền tiết điệu đó, GV đàn giai điệu có dùng phần đệm một bài hát viết ở nhịp mà HS đã học để các em thấy nhịp này được ứng dụng vào thực tế như thế nào (ví dụ bài Tiếng chuông và ngọn cờ). - Dạy về cung và nửa cung, có thể thực hiện các bước sau: + HS nghe gam Đô trưởng, trong đó có 2 quãng nửa cung và 5 quãng một cung. + HS hát 1-2 câu có sử dụng quãng nửa cung, ví dụ bài Bạn ơi lắng nghe (dân ca Ba-na, Tây Nguyên): - Dạy về giọng cùng tên, GV có thể giới thiệu và minh họa bằng bài hát Một mùa xuân nho nhỏ (Trần Hoàn) cho HS nghe và cảm nhận về đặc điểm, ứng dụng của giọng cùng tên. Bài hát có 2 đoạn, đoạn 1 viết ở giọng La thứ, đoạn 2 chuyển sang giọng cùng tên là giọng La trưởng. Cũng có thể dùng những bài hát khác để minh họa về việc chuyển sang giọng cùng tên là bài Trở về Su-ri-en-tô (nhạc Italia), Bóng cây kơ-nia (nhạc Phan Huỳnh Điểu) hoặc Tuổi đời mênh mông (Trịnh Công Sơn) - Dạy về hợp âm, có thể thực hiện các bước sau: + HS nghe hợp âm Đô trưởng với 3 âm lần lượt vang lên. + HS nghe hợp âm Đô trưởng với 3 âm vang lên đồng thời. + Thực hiện tương tự với một vài hợp âm trưởng, hợp âm thứ, hợp âm bảy. - Dạy về dịch giọng, có thể làm theo cách sau: + GV giới thiệu bài TĐN Con kênh xanh xanh, (Nhạc và lời: Ngô Huỳnh) viết ở giọng Đô trưởng. + GV đàn cho học sinh hát lời bài Con kênh xanh xanh ở giọng Đô trưởng. + GV giới thiệu bài Con kênh xanh xanh viết ở giọng Rê trưởng, HS quan sát để nhận thấy bản nhạc đã được dịch giọng. + GV đàn cho HS hát lời bài Con kênh xanh xanh ở giọng Rê trưởng. + GV giới thiệu bài Con kênh xanh xanh viết ở giọng Mi trưởng, HS quan sát để nhận thấy bản nhạc tiếp tục được dịch giọng lần nữa. + GV đàn cho HS hát lời bài Con kênh xanh xanh ở giọng Mi trưởng. + Có thể thực hiện tiếp tục với các giọng Pha trưởng, Son trưởng, La trưởng. Với cách dạy trên, HS vừa được quan sát, vừa được hát lời bài Con kênh xanh xanh với giọng cao dần lên (Đô trưởng, Rê trưởng, Mi trưởng), sẽ giúp các em hiểu rõ bản chất của dịch giọng và sẽ rất hào hứng khi tham gia bài học này. Củng cố HS thực hiện 1-2 bài tập nhạc lí đơn giản hoặc yêu cầu các em nhắc lại kiến thức vừa học. Tuỳ thời gian dạy học và năng lực của HS, GV có thể đưa ra một số bài tập nhằm củng cố kiến thức. Ví dụ về một số dạng bài: - Viết một hình tiết tấu gồm 4 nhịp, trong đó sử dụng một nốt trắng, bốn nốt đen và bốn nốt móc đơn. Ví dụ kết quả HS làm được là: - Viết lên khuông nhạc có 4 nhịp, sử dụng với cao độ bất kì, trường độ có một nốt trắng, bốn nốt đen và bốn nốt móc đơn. Giả sử GV gợi ý HS vẫn dùng tiết tấu trên, kết quả các em làm được có thể là: - Có bạn viết đoạn nhạc ở nhịp , hãy cho biết những ô nhịp nào bạn đã viết sai về trường độ? - Ghi khoảng cách cung và nửa cung giữa các nốt cho đúng. - Xác định những quãng sau là quãng mấy? d) Những điều cần tránh khi dạy Nhạc lí - GV dạy sai về kiến thức, phân tích, giải thích không đúng về bản chất của kiến thức. - GV chỉ thuyết trình, diễn giảng mà không cho HS được nghe âm thanh, được quan sát hay làm bài tập. - GV phân tích sâu, mở rộng về kiến thức nhạc lí, làm nội dung trở nên rườm rà. - GV yêu cầu HS làm bài tập không phù hợp với mục tiêu. 6. Hướng dẫn dạy Tập đọc nhạc a) Mục tiêu dạy Tập đọc nhạc - HS hiểu bản chất của tập đọc nhạc là quá trình khám phá ra giai điệu bản nhạc. - HS nắm vững tên nốt nhạc, có kĩ năng giải mã về cao độ và trường độ của nốt nhạc để đọc đúng giai điệu, biết đọc bài Tập đọc nhạc kết hợp gõ phách hoặc đánh nhịp. - Giúp HS phát triển tai nghe, cảm thụ về âm thanh, hỗ trợ việc học hát và phát triển năng khiếu âm nhạc của các em. b) Quy trình dạy Tập đọc nhạc Hiện nay, đa số GV thường dạy tập đọc nhạc với quy trình gồm 8 bước sau. - Giới thiệu bài Tập đọc nhạc - Tìm hiểu bài Tập đọc nhạc - Luyện tập cao độ - Luyện tập tiết tấu - Tập đọc từng câu - Tập đọc cả bài - Ghép lời ca (nếu có) - Củng cố, kiểm tra Có hai điểm cần lưu ý về quy trình dạy tập đọc nhạc. + Lưu ý thứ nhất : 8 bước trong quy trình là những hoạt động cần thiết để dạy tập đọc nhạc, nhưng đó không phải là các yếu tố cố định, GV có thể thay đổi trình tự 2 bước là luyện tập cao độ và luyện tập tiết tấu mà không ảnh hưởng gì đến kết quả học tập. + Lưu ý thứ hai: GV có thể thực hiện tuần tự từng bước trong quy trình nhưng cũng có thể kết hợp 2-3 bước lại với nhau. Ví dụ có thể đưa bước tập nói tên nốt nhạc, luyện tập cao độ, luyện tập tiết tấu vào trong bước tập đọc từng câu. Như vậy, GV sẽ hướng dẫn HS tập nói tên nốt nhạc, luyện tập cao độ, luyện tập tiết tấu rồi tập đọc câu 1. Sau đó dạy câu 2 tương tự. c) Những điều cần tránh khi dạy Tập đọc nhạc - Tránh dạy sai kiến thức. - Không dạy tập đọc nhạc bằng cách truyền khẩu, không đọc mẫu nhiều và biến tập đọc nhạc thành hát tên nốt nhạc. - Không nên đàn giai điệu quá nhiều hoặc giáo viên đọc mẫu bài Tập đọc nhạc trước khi HS tập đọc, làm giảm tính tích cực của HS, các em không có động lực để giải mã và khám phá giai điệu. - Xác định không đúng trọng tâm, ví dụ luyện tập cao độ hoặc tiết tấu quá lâu. Chỉ thực hiện 4 bước (giới thiệu bài Tập đọc nhạc, tìm hiểu bài, luyện tập cao độ, luyện tập tiết tấu) trong khoảng 10 phút, nếu kéo dài hơn có thể không đủ thời gian để đọc từng câu đồng thời làm giảm hứng thú học của HS. -Với những bài Tập đọc nhạc có lời ca, không nên dạy học sinh tập hát trước để các em nắm được giai điệu, rồi mới hướng dẫn đọc nhạc. Cách dạy này mắc phải 2 sai lầm, thứ nhất làm HS chú ý đến lời ca hơn là nốt nhạc, thứ hai làm các em không còn động lực khám phá giai điệu của bản nhạc. - Không nên căn cứ vào lời ca để chia câu nhạc, không căn cứ vào lời để gõ đệm. - Không để HS ghi tên nốt vào bài Tập đọc nhạc (GV yêu cầu HS cần phải thuộc nốt nhạc). - Không nên yêu cầu HS học thuộc bài Tập đọc nhạc. - Không xác định đúng mục tiêu dạy tập đọc nhạc, coi dạy tập đọc nhạc chỉ để giúp HS hát đúng lời ca. III. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC 1. Mục tiêu của việc điều chỉnh nội dung dạy học Điều chỉnh nội dung dạy học để dạy và học phù hợp với chuẩn kiến thức kĩ năng và mục tiêu giáo dục, phù hợp với thời lượng dạy học và điều kiện thực tế các nhà trường. Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng cắt giảm các nội dung quá khó, trùng lặp, chưa thật sự cần thiết đối với học sinh (HS), các câu hỏi, bài tập đòi hỏi phải khai thác quá sâu kiến thức lí thuyết, để giáo viên (GV), HS dành thời gian cho các nội dung khác, tạo thêm điều kiện cho GV đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông. 2. Thời gian thực hiện Điều chỉnh nội dung dạy học dựa trên sách giáo khoa (SGK) của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành năm 2011 và được áp dụng từ năm học 2011 - 2012. Nếu GV và HS sử dụng SGK của các năm khác thì cần đối chiếu với SGK năm 2011 để điều chỉnh, áp dụng phù hợp. 3. Hướng dẫn thực hiện các nội dung Các nội dung đã được hướng dẫn cụ thể trong PPCT môn học. Cần lưu ý thêm một số vấn đề sau: - Đối với các bài, các phần không dạy thì không ra bài tập và không kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS vào những nội dung được hướng dẫn là ”không dạy” hoặc ”đọc thêm”. Tuy nhiên, GV, HS vẫn có thể tham khảo các nội dung đó để có thêm sự hiểu biết cho bản thân. - Toàn bộ PPCT này được nhà trường in sao gửi cho tất cả GV bộ môn. 4. Hướng dẫn sử dụng phần câu hỏi và bài tập Các câu hỏi và bài tập trong SGK cần được sử dụng một cách linh hoạt. Không cần thiết phải yêu cầu HS thực hiện đầy đủ các câu hỏi và bài tập trong sách giáo khoa. GV có thể lược bớt, thay thế hoặc bổ sung các câu hỏi, bài tập âm nhạc cho phù hợp với năng lực, đối tượng HS và điều kiện dạy học cụ thể của từng vùng, miền PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH LỚP 6 Cả năm: 35 tiết Học kì I: 18 tiết Học kì II: 17 tiết HỌC KÌ I Tiết 1: - Hướng dẫn sử dụng SGK, tài liệu và phương pháp học tập bộ môn - Tập hát Quốc ca Tiết 2: - Học hát: Bài Tiếng chuông và ngọn cờ - Bài đọc thêm: Âm nhạc ở quanh ta Tiết 3: - Ôn tập bài hát: Tiếng chuông và ngọn cờ - Nhạc lí: + Những thuộc tính của âm thanh + Các kí hiệu âm nhạc Tiết 4: - Nhạc lí: Các kí hiệu ghi trường độ của âm thanh - Tập đọc nhạc: TĐN số 1 Tiết 5: Học hát: Bài Vui bước trên đường xa Tiết 6: - Ôn tập bài hát: Vui bước trên đường xa - Nhạc lí: Nhịp và phách - Nhịp - Tập đọc nhạc: TĐN số 2 Tiết 7: - Tập đọc nhạc: TĐN số 3 - Cách đánh nhịp - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Văn Cao và bài hát Làng tôi Tiết 8: Ôn tập (Lớp đông HS có thể kết hợp kiểm tra phần cuối giờ sau khi đã cho ôn tập) Tiết 9: Kiểm tra 1 tiết Tiết 10: Học hát: Bài Hành khúc tới trường Tiết 11: - Tập đọc nhạc: TĐN số 4 - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước và bài hát Lên đàng Tiết 12: - Ôn tập bài hát: Hành khúc tới trường - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 4 - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về dân ca Việt Nam Tiết 13: Học hát: Bài Đi cấy Tiết 14: - Ôn tập bài hát: Đi cấy - Tập đọc nhạc: TĐN số 5 Tiết 15: - Ôn tập bài hát: Đi cấy - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5 - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến Tiết 16: Ôn tập + Giáo dục Âm nhạc địa phương (GV tự biên soạn nội dung) Tiết 17: Ôn tập (Lớp đông HS có thể kết hợp kiểm tra phần cuối giờ sau khi đã cho ôn tập) Tiết 18: Kiểm tra Học kì I (Có thể chuyển Ôn tập lên tiết 16. Kiểm tra HK lên tiết 17. Giáo dục Âm nhạc địa phương xuống tiết 18) HỌC KÌ II Tiết 19: Học hát: Bài Niềm vui của em Tiết 20: - Ôn tập bài hát: Niềm vui của em - Tập đọc nhạc: TĐN số 6 Tiết 21: - Nhạc lí: Nhịp - Cách đánh nhịp - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Phong Nhã và bài hát Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng Tiết 22: Học hát: Bài Ngày đầu tiên đi học Tiết 23: - Ôn tập bài hát: Ngày đầu tiên đi học - Tập đọc nhạc: TĐN số 7 Tiết 24: - Ôn tập bài hát: Ngày đầu tiên đi học - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 7 - Âm nhạc thường thức: Giới thiệu nhạc sĩ Mô-da Tiết 25: Ôn tập (Lớp đông HS có thể kết hợp kiểm tra phần cuối giờ sau khi đã cho ôn tập) Tiết 26: Kiểm tra 1 tiết Tiết 27: - Học hát: Bài Tia nắng, hạt mưa - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về nhạc hát và nhạc đàn Tiết 28: - Ôn tập bài hát: Tia nắng, hạt mưa (7 phút) - Nhạc lí: Những kí hiệu thường gặp trong bản nhạc (10 phút) - Tập đọc nhạc: TĐN số 8 (23 phút) Tiết 29: - Tập đọc nhạc: TĐN số 9 - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Văn Chung và bài hát Lượn tròn, lượn khéo Tiết 30: - Học hát: Bài Hô-la-hê, Hô-la-hô - Bài đọc thêm: Trống đồng thời đại Hùng Vương Tiết 31: - Ôn tập bài hát: Hô-la-hê, Hô-la-hô - Tập đọc nhạc: TĐN số 10 Tiết 32: - Ôn tập bài hát: Hô-la-hê, Hô-la-hô - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 10 - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát và bài hát Lúa thu Tiết 33-34: Ôn tập (Lớp đông HS có thể kết hợp kiểm tra từ tiết 34) Tiết 35: Kiểm tra học kì II LỚP 7 Cả năm: 35 tiết Học kì I: 18 tiết Học kì II: 17 tiết HỌC KÌ I Tiết 1: - Giới thiệu chương trình môn học Âm nhạc 7 - Tập hát Quốc ca Tiết 2: - Học hát: Bài Mái trường mến yêu - Bài đọc thêm: Nhạc sĩ Bùi Đình Thảo và bài hát Đi học Tiết 3: - Ôn tập bài hát: Mái trường mến yêu - Tập đọc nhạc: TĐN số 1 - Bài đọc thêm: Cây đàn bầu Tiết 4: - Ôn tập bài hát: Mái trường mến yêu - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 1 - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Hoàng Việt và bài hát Nhạc rừng Tiết 5: - Học hát: Bài Lí cây đa - Bài đọc thêm: Hội Lim Tiết 6: - Ôn tập bài hát: Lí cây đa - Nhạc lí: Nhịp - Tập đọc nhạc: TĐN số 2 Tiết 7: - Nhạc lí: Nhịp lấy đà - Tập đọc nhạc: TĐN số 3 - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một vài nhạc cụ phương Tây Tiết 8: Ôn tập (Lớp đông HS có thể kết hợp kiểm tra phần cuối giờ sau khi đã cho ôn tập) Tiết 9: Kiểm tra 1 tiết Tiết 10: Học hát: Bài Chúng em cần hòa bình Tiết 11: - Ôn tập bài hát: Chúng em cần hòa bình - Tập đọc nhạc: TĐN số 4 - Bài đọc thêm: Hội xuân “Sắc bùa” Tiết 12: - Ôn tập bài hát: Chúng em cần hòa bình - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 4 - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Đỗ Nhuận và bài hát Hành quân xa Tiết 13: Học hát: Bài Khúc hát chim sơn ca Tiết 14: - Ôn tập bài hát: Khúc hát chim sơn ca - Nhạc lí: Cung và nửa cung - Dấu hóa Tiết 15: - Ôn tập bài hát: Khúc hát chim sơn ca - Tập đọc nhạc: TĐN số 5 - Âm nhạc thường thức: Giới thiệu nhạc sĩ Bét-tô-ven Tiết 16: Ôn tập + Giáo dục Âm nhạc địa phương (GV tự biên soạn nội dung) Tiết 17: Ôn tập Tiết 18: Kiểm tra Học kì I (Có thể chuyển Ôn tập lên tiết 16. Kiểm tra HK lên tiết 17. Giáo dục Âm nhạc địa phương xuống tiết 18) HỌC KÌ II Tiết 19: - Học hát: Bài Đi cắt lúa - Nhạc lí: Sơ lược về quãng Tiết 20: - Ôn tập bài hát: Đi cắt lúa - Tập đọc nhạc: TĐN số 6 Tiết 21: - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 6 - Âm nhạc thường thức: Một số thể loại bài hát Tiết 22: - Học hát: Bài Khúc ca bốn mùa - Bài đọc thêm: Tiếng sáo Việt Nam Tiết 23: - Ôn tập bài hát: Khúc ca bốn mùa - Tập đọc nhạc: TĐN số 7 Tiết 24: - Ôn tập bài hát: Khúc ca bốn mùa - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 7 - Âm nhạc thường thức: Vài nét về âm nhạc thiếu nhi Việt Nam Tiết 25: Ôn tập (Lớp đông HS có thể kết hợp kiểm tra phần cuối giờ sau khi đã cho ôn tập) Tiết 26: Kiểm tra 1 tiết Tiết 27: - Học hát: Bài Ca-chiu-sa - Bài đọc thêm: Bản hành khúc cách mạng Tiết 28: - Ôn tập bài hát: Ca-chiu-sa - Tập đọc nhạc: TĐN số 8