Kinh nghiệm việc thực hiện rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu giáo trong trường mầm non

Kinh nghiệm việc thực hiện rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu giáo trong trường mầm non Tác giả : lê thị hằng Trình độ chuyên môn: trung học sư phạm mầm non Chức vụ : giáo viên trường Mầm Non Nơi công tác: Trường Mầm non Hải Anh Đơn vị áp dụng : Trường Mầm non Hải Anh Thói quen vệ sinh thường để chỉ những hành động cá nhân được diễn ra trong những điều kiện ổn định về thời gian , không gian và quan hệ xã hội nhất định . Thói quen vệ sinh có nội dung tâm lý ổn định và thường gắn bó với nhu cầu cá nhân . Khi đã trở thành thói quen, mọi hoạt động tâm lý đã trở nên cố định cân bằng và khó loại bỏ. Chính vì thế trong cuộc sống hàng ngày trẻ cần đến nhiều loại thói quen khác nhau như: “vệ sinh thân thể, rửa mặt, rửa tay, đánh răng, thói quen mặc quần áo sạch sẽ , thói quen ăn uống văn hoá” . Muốn thực hiện được mục đích trên chủ yếu nhờ vào quá trình tổ chức cuộc sống trẻ một cách đúng đắn, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và điều kiện của gia đình và trường Mầm Non. Để từng bước nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục bảo vệ sức khoẻ của trẻ theo chỉ thị của ngành học Mầm Non, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp để thực hiện tốt trong công tác chỉ đạo việc thực hiện rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu giáo trong trường Mầm Non như sau: Ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức cuộc họp phụ huynh học sinh, qua buổi họp này tôi đã thông qua lịch sinh hoạt hàng ngày của các cháu ở trường , cũng như một số qui định riêng ở lớp Ví dụ : Phụ huynh không được mua quà bánh cho các cháu đưa vào lớp để tránh tình trạng ngộ độc thực phẩm, hạn chế việc xả rác bừa bãi trong nhóm. Hàng tuần nhắc nhở phụ huynh cắt móng chân, móng tay cho trẻ , đầu tóc , quần áo luôn phải gọn gàng sạch sẽ . Nếu cháu bị đau mắt thì nên để các cháu ở nhà vì trong trường là nơi tập trung đông người , một cháu bị bệnh truyền nhiễm thì sẽ lây lan sang nhiều cháu khác . Bản thân tôi đã suy nghĩ phải làm tấm gương sáng cho giáo viên và các bậc phụ huynh học sinh . Hàng ngày tôi cố gắng xắp xếp việc gia đình để đến nhóm lớp sớm hơn 15 phút mở cửa cho thoáng, quét dọn sạch sẽ để chuẩn bị làm việc vì trường lớp sạch sẽ thoáng mát , sẽ làm tăng sự hưng phấn , giúp mọi người vui tươi và lao động học tập tốt. Hàng ngày trong giờ đón trả trẻ tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với phụ huynh để biết được tình trạng sức khoẻ của trẻ , một số cá tính ở nhà để có hướng rèn cho phù hợp và sau mỗi buổi tập thể dục buổi sáng xong , tôi nhắc nhở các cháu nhặt rác bỏ vào thùng rác, tôi và trẻ cùng nhặt rác đọc bài thơ: Bác lao công của trường “Bác lao công của trường Tay bác đưa nhát chổi Làm sạch đẹp sân trường Mỗi khi mùa phượng đến Lưng bác như còng hơn Cháu yêu bác lao công Cả cuộc đời vất vả Vòng tay chào bác ạ Bác cười khen cháu ngoan” Qua đó giúp trẻ hiểu được sự vất vả của các bác lao công nhiều lần nhặt rác bỏ vào thùng sẽ hình thành thành thói quen giữ gìn vệ sinh nơi công cộng cho trẻ. Ngoài việc giáo dục giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh còn giáo dục cho trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân là hết sức quan trọng. Nhưng ngay từ đầu năm học tôi luôn hướng dẫn tỉ mỉ các thao tác rủa mặt, rửa tay đúng và rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước sạch . Các thao tác tôi thực hành trên trẻ, các thao tác đó cho trẻ nhắc lại nhiều lần. Mỗi lần như vậy tôi thường động viên trẻ , nói cho trẻ biết nếu cháu không rửa tay sạch thì khi ăn vi trùng ở tay sẽ bám vào thức ăn, chúng ta ăn vào bụng sẽ sinh bệnh . Hoặc nếu các cháu sau khi ăn xong và trước khi đi ngủ không đánh răng hoặc ngậm nước muối cháu sẽ bị sâu răng , đau nhức, khó chịu sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ tôi cho giáo viên và trẻ đọc bài thơ Gấu con đau răng “Gấu con đau răng Miệng sưng to quá Nên phải nghỉ học Đã ba hôm rồi Thỏ nâu ân cần Sao đau răng thế Gấu con nói rằng Vì ăn kẹo tối Không chịu đánh răng Sâu chui vào cắn” Nhiều lần tôi hướng trẻ đọc bài thơ và nhắc nhở động viên như vậy các cháu có ý thức hơn và dần dần thói quen để giúp trẻ nhớ vệ sinh sạch sẽ trước khi đến lớp, mỗi buổi sáng sau khi điểm danh xong. Tôi lại cho trẻ chơi một số trò chơi dân gian như trò chơi “ Xỉa cá mè” “ Nu na nu nống”. Mục đích là kiểm tra vệ sinh cá nhân trước khi vào lớp . Nếu cháu nào đó chân tay bẩn thì chiều không được cắm hoa bé ngoan cô đã đưa ra đầu tuần. Ví dụ: Để kiểm tra tay , tôi cho trẻ đọc bài đồng dao “ Xỉa cá mè” trong quá trình trẻ đọc , một bạn đi kiểm tra , còn các cháu khác xèo tay ra để trên đùi. Còn để kiểm tra chân tôi cho trẻ đọc bài đồng dao “ Nu na nu nống” Qua hình thức kiểm tra thường xuyên như vậy sẽ giúp trẻ có ý thức vệ sinh thân thể sạch sẽ từ khi ở nhà. Những cháu bị phát hiện tay hoặc chân bị bẩn tôi cho trẻ ra rửa lại và nhắc nhở trẻ ngày mai đi học phải rửa tay chân ạch sẽ hơn nhé. Các thao tác rửa tay, rửa mặt , đánh răng cho trẻ tôi luôn chú ý hướng dẫn thường xuyên và đúng cách cho trẻ. Ví dụ : Trước mỗi giờ ăn tôi thường nói đã đến giờ rửa tay rồi đấy, cô cháu mình cùng đi rửa tay nào , cô sẽ rửa tay sạch để chia cơm cho các cháu , còn các chàu đi rửa tay sạch để xúc cơm ăn cho ngon miệng . Sau đó tôi và trẻ cùng đọc bài thơ Bé ơi “Bé ơi nhớ nhé Giờ ăn đến rồi Rửa tay sạch sẽ Trước khi ăn cơm Bé ngồi ngay ngắn Mời cô, mời bạn Cùng bé xơi cơm Nhớ có hắt hơi Bé ơi nhớ nhé Quay ra đằng sau Tay che miệng mũi Nếu không như thế Sẽ mất vệ sinh Bạn bè cười chê Chẳng đẹp tí nào Bé ơi nhớ nhé.” Mỗi lần như vậy tôi chú ý quan sát thấy các cháu rất hứng thú thực hiện. Đến giờ ăn trên mỗi bàn ăn tôi tới từng bàn ăn của trẻ để một cái đĩa ở bàn để các cháu nhặt những hạt cơm rơi vãi bỏ vào , khi trẻ ăn thường nhắc trẻ không nói chuyện , cười đùa nếu không may bắn nước bọt vào bạn sẽ mất vệ sinh. Hoặc tôi thường hướng dẫn trẻ trước khi muốn hắt hơi phải lấy tay che miệng và quay ra phía sau không có người để hắt hơi . Khi ăn xong phải bỏ bát vào đúng nơi quy định . Khi uống nước tôi nhắc trẻ lấy đúng cốc có đánh dấu của mình , uống nước không hết phải đổ xuống xô đựng nước thừa và úp cốc cho khỏi bụi . Trong nhóm lớp tôi chia các cháu thành 3 tổ , giá ca cốc , giá phơi khăn phải có 3 tầng và có ký hiệu phân biệt ba tổ rõ ràng : Tổ thỏ trắng có ký hiệu con thỏ màu trắng Tổ gà con có ký hiệu con gà con Tổ vịt xám có ký hiệu con vịt xám. ở mỗi đồ dùng của từng cháu cũng có ký hiệu riêng của từng cháu. Sau mỗi giờ họp mặt cô phải lồng vào tiêu chuẩn bé ngoan và một số yêu cầu vệ sinh trên .Từ đó trẻ sẽ cố gắng giữ gìn vệ sinh chung . Bên cạch đó để giúp trẻ nhớ lâu và biết được nếu không vệ sinh tốt sẽ sinh ra bệnh tật , tôi đã giáo dục trẻ thông qua một số bài hát như : Con mèo rửa mặt “ Meo meo rửa mặt như mèo Xấu xấu lắm chẳng được mẹ yêu ………………………lại khóc meo meo” Khi hát xong tôi hỏi các cháu có biết vì sao chú mèo bị đau mắt không ? Các cháu có học theo chú mèo không ? vì sao? Hoặc tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Thỏ Bông bị ốm” giúp cho trẻ biết được cần phải giữ vệ sinh trong ăn uống để tránh bệnh tật hoặc nhắc nhở trẻ nhỏ thường xuyên rửa mặt đánh răng thì cho trẻ hát bài hát “ Vui đến trường” Hoặc qua bài thơ “ Bé ngoan” cũng có phần nào giáo dục trẻ vệ sinh và tôi đã sưu tầm một số tranh ảnh mô tả một số hành động tốt để giáo dục trẻ như em bé đang bỏ rác vào thùng mà không bỏ ra ngoài ? các cháu có làm được như vậy không . Qua đó sẽ giúp trẻ có hành động đúng hơn . Hoặc để tuyên truyền phòng bệnh cho trẻ theo từng mùa tôi đã cố gắng sưu tầm một số bài báo về phòng chống một số bệnh như bệnh tiêu chảy , bệnh về đường hô hấp qua đó phần nào nâng sự hiểu biết của các bậc cha mẹ về vệ sinh phòng bệnh cho trẻ .Nhiều phụ huynh vì mải mê lao động kiến sống nên đôi khi còn khoán trắng cho cô giáo , con bị bệnh lây lan vẫn mang con đến lớp gửi tôi đã nhẹ nhàng thuyết phục phụ huynh cho trẻ ở nhà để chữa bệnh khỏi mới cho đến lớp. Đối với trẻ nhỏ chưa có ý thức vệ ngăn lắp đồ chơi trẻ chơi xong thường vất bừa bãi , không xếp vào nơi cô đã quy định vì thế sau mỗi lần chơi tôi thường cho trẻ đọc bài thơ: Đồ chơi của lớp “ Chơi xong ta cất Kẻo mất bạn ơi Ta giữ đồ chơi Cho bền cho đẹp” Hoặc muốn giáo dục trẻ biết giữ gìn bàn ghế tôi thường cho trẻ đọc bài thơ : Bàn ghế ta ngồi “ Chớ bôi mực bẩn Giữ gìn cẩn thận Kê ngọn hẳn hoi Đừng kéo đừng lôi Kẻo mà nó gãy.” Tôi cho các cháu cùng đọc và nhắc các cháu cùng làm , hình thức này được lặp đi lặp lai nhiều lần dần dần hình thành thói quen cho trẻ . Tôi thường xuyên tham mưu với chi bộ, nhà trường kết hợp với hội phụ huynh học sinh, hội cựu chiến binh xã tạo điều kiện bổ xung về cơ sở vật chất tối thiểu như : Xây nhà vệ sinh hợp lý , nền nhà được nát gạch hoa , trang trí đồ dùng thiết bị vệ sinh phục vụ cho các cháu . Chính vì thế mà trong công tác giáo dục hướng dẫn vệ sinh cho trẻ tôi thực hiện tốt hơn. Những lần khám sức khoẻ định kỳ cho trẻ tôi chú ý vận động phụ huynh cho các cháu đi học đều để khám bệnh giúp phát hiện một số bệnh ở trẻ để kịp thời phòng và điều trị bệnh. Nhắc nhở phụ huynh chú ý đến tiên phòng đầy đủ cho các cháu. Kết quả đạt được: Nhờ có những biện pháp trên mà bản thân tôi đã đạt được những kết quả như sau: 100% cháu đã có thói quen vệ sinh tốt ở nhà cũng như ở trường , cháu có nền nếp hơn biết tự giác thực hiện nhiệm vụ và cô giáo yêu cầu. 100% trẻ biết rửa tay, rửa mặt , đánh răng , chải đầu đúng cách biết giữ gìn thân thể sạch sẽ quần áo ăn mặc gọn gàng biết nhặt rác bỏ vào đúng nơi quy định . Không còn mang quà bánh đến lớp và không vứt rác bừa bãi. Khi chơi đồ chơi xong trẻ biết sắp xếp gọn gàng không còn quăng ném lung tung. 100% trẻ biết nhận đúng đồ cá nhân của mình không còn nhầm lẫn lúng túng khi sử dụng Phong trào giữ gìn cảnh quan môi trường sư phạm xanh- sạch - đẹp khu tôi được xếp loại tốt. Trong khu không có trường hợp nào cháu mắc bệnh lây lan, hoặc bị ngộ độc thực phẩm ở trường , lớp. Trên đây là một số kinh nghiệm về việc thực hiện rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu giáo trong trường Mầm Non của tôi mà chính tôi đã áp dụng vào việc thực hiện dạy trẻ trong suốt năm học vừa qua . Những kinh nghiệm này đã được tất cả giáo viên trong trường học hỏi và thực hiện đạt kết quả cao. Và tôi mong muốn rằng Phòng giáo dục - Đào tạo sẽ tổ chức thêm nhiều lớp học chuyên đề rèn luyện thói quen vệ sinh cho trẻ .. lớp tập huấn cho giáo viên Mầm non được tiếp cận với ứng dụng thông tin- tin học để giáo viên có thêm nhiều kinh nghiệm về việc rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ trong trường Mầm Non. Tôi xin chân thành cảm ơn./. Hải Anh, ngày 27 tháng 5 năm 2010 Tác giả kinh nghiệm Trần Thị Tươi