Mười dạng bài tập căn bản hóa học 8

PHẦN 1: MƯỜI DẠNG BÀI TẬP CĂN BẢN HÓA HỌC 8 Dạng 1: Lập CTHH của hợp chất khi biết hóa trị. * Lý thuyết về CTHH: 1.1/ Công thức hóa học của đơn chất: Ax Với kim loại và một số phi kim ở trạng thái rắn: x = 1. VD: Cu, Ag, Fe, Ca… Với các phi kim ở trạng thái khí, thường: x = 2. VD: O2; Cl2; H2; N2… 1.2/ Công thức hóa học của hợp chất: AxByCzDt… 1.3/ Ý nghĩa của CTHH: Nguyên tố nào tạo ra chất. Số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 phân tử chất. Phân tử khối của chất. 1.4/ Qui tắc về hóa trị: “ Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia” a b AxBy => a.x = b.y. 1.5/ Lập CTHH của hợp chất khi biết hóa trị: Viết CT dạng chung: AxBy. Áp dụng qui tắc hóa trị: x.a = y.b Rút ra tỉ lệ: x/y = b/a = b’/a’ (tối giản) Viết CTHH. * Bài tập vận dụng: *.* Bài tập mẫu: Lập CTHH cho các hợp chất: Al và O Ca và (OH) - NH4 và -NO3. Giải: III II – CT dạng chung: AlxOy. Áp dụng qui tắc về hóa trị: x.III = y.II Rút ra tỉ lệ: => x = 2; y = 3 CTHH: Al2O3 II I – CT dạng chung: Cax (OH)y. Áp dụng qui tắc về hóa trị: x.II = y.I Rút ra tỉ lệ: => x = 1; y = 2 CTHH: Ca(OH)2 (Chỉ số bằng 1 thì không ghi trên CTHH) – CT dạng chung: (NH4)x (NO3)y. Áp dụng qui tắc về hóa trị: x.I = y.I Rút ra tỉ lệ: => x = 1; y = 1 CTHH: NH4NO3 *.* Bài tập vận dụng: Bài 1: Lập CTHH cho các hợp chất: a. Cu(II) và Cl b. Al và (NO3) c. Ca và (PO4) d. ( - NH4) và (SO4) e. Mg và O g. Fe(III) và (SO4). Bài 2: Lập CTHH giữa sắt có hóa trị tương ứng trong công thức FeCl2 với nhóm (OH). Bài 3: Lập CTHH cho các hợp chất: 1. Al và (PO4) 2. Na và (SO4) 3. Fe (II) và Cl 4. K và (SO3) 5. Na và Cl 6. Na và (PO4) 7. Mg và (CO3) 8. Hg và (NO3) 9. Zn và Br 10.Ba và (HCO3) 11.K và (H2PO4) 12.Na và (HSO4) *.* Cách làm khác: a b Viết CT dạng chung: AxBy. Tìm bội số chung nhỏ nhất của 2 hóa trị (a,b) = c Tìm: x = c: a ; y = c:b Viết CTHH. *.*.* Ví dụ minh họa: Lập CTHH cho hợp chất: Al và O Giải: III II – CT dạng chung: AlxOy. BSCNN (3,2) = 6 x = 6: 3 = 2; y = 6 : 2 =3 CTHH: Al2O3 *.*.* Lưu ý:(Lập nhanh một CTHH) - Khi a = 1 hoặc b = 1 hoặc a = b = 1 => x = b ; y = a. - Khi a, b không phải là bội số của nhau (a không chia hết cho b và ngược lại) thì x = b; y = a. VD: Trong ví dụ trên 2 và 3 không phải là bội số của nhau => x = 2; y = 3 => CTHH: Al2O3. Dạng 2: Tìm hóa trị của 1 nguyên tố khi biết CTHH. * Phương pháp giải: Gọi a là hóa trị của nguyên tố cần tìm. Áp dụng qui tắc về hóa trị để lập đẳng thức. Giải đẳng thức trên -> Tìm n. * Bài giải mẫu: Hãy tính hóa trị của C trong các hợp chất: a. CO b. H2CO3 Giải: – Gọi a là hóa trị của C trong hợp chất CO. Áp dụng QTHT: a.1 = II. 1 => A = 2. Vậy trong hợp chất CO, cacbon có hóa trị II. Gọi b là hóa trị C trong hợp chất H2CO3 Ta có: b = 3.II - 2.I = 4 Vậy trong h/c H2CO3, cacbon có hóa trị IV. * Bài tập vận dụng: Bài 1: Haõy tính hoùa trò cuûa N trong caùc hôïp chaát sau: N2O ;NO ; N2O3;NO2 ;N2O5 ; NH3; HNO3 . Bài 2: Bieát hoùa trò cuûa K(I); H(I) ; Ca(II).Tính hoùa trò cuûa caùc nhoùm nguyeân töû (SO4); (H2PO4) ; (PO4) ; (CrO4) ; (CO3) trong caùc hôïp chaát sau :H2CrO4 ; Ca(H2PO4)2 ; K3PO4 ; K2CO3 ; H2SO4 ; CaCO3 . Bài 3: Trong caùc hôïp chaát cuûa saét :FeO ; Fe2O3 ; Fe3O4 ; Fe(OH)3 ; FeCl2 thì saét coù hoùa trò laø bao nhieâu ? Bài 4: Tìm hóa trị của S trong các hợp chất sau: H2S; SO2; SO3; H2SO3; H2SO4? Bài 5: Xác định hóa trị các nguyên tố trong các hợp chất sau, biết hóa trị của O là II. 1. CO2 2. SO2 3. P2O5 4. N2O5 5.Na2O 6.CaO 7.SO3 8.Fe2O3 9.CuO 10.Cr2O3 11.MnO2 12.Cu2O 13.HgO 14.NO2 15.FeO 16.PbO 17.MgO 18.NO 19.ZnO 20.Fe3O4 21.BaO 22.Al2O3 23.N2O 24.CO 25.K2O 26.Li2O 27.N2O3 28.MnO 29.Hg2O 30.P2O3 31.Mn2O7 32.SnO2 33.Cl2O7 34.ZnO 35.SiO2 Dạng 3: Tính theo CTHH: 3.1: Tìm % các nguyên tố theo khối lượng. * Phương pháp giải: - Tìm khối lượng mol của hợp chất. - Tìm số mol nguyên tử mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất. - Tính thành phần % mỗi nguyên tố theo công thức: %A = . * Bài giải mẫu: Tính thành phần % theo khối lượng các nguyên tố có trong hợp chất: Fe2O3? - Khối lượng mol của hợp chất: MFe2O3 = 56.2 + 16.3 = 160 gam. - Trong 1 mol Fe2O3 có 2 mol Fe và 3 mol O. - Thành phần % mỗi nguyên tố trong hợp chất: %Fe = .100% = 70% %O = .100% = 30% * Bài tập vận dụng: Bài 1: Tính thaønh phaàn % theo khoái löôïng caùc nguyeân toá trong caùc hôïp chaát : a/ H2O b/ H2SO4 c/ Ca3(PO4)2 Baøi 2: Tính thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá coù trong caùc hôïp chaát sau: CO; FeS2; MgCl2; Cu2O; CO2; C2H4; C6H6. FeO; Fe3O4; Fe2O3; Fe(OH)2; Fe(OH)3. CuSO4; CaCO3; K3PO4; H2SO4. HNO3; Na2CO3. Zn(OH)2; Al2(SO4)3; Fe(NO3)3. (NH4)2SO4; Fe2(SO4)3. Bài 3: Trong các hợp chất sau, hợp chất nào có hàm lượng Fe cao nhất: FeO ; Fe2O3 ; Fe3O4 ; Fe(OH)3 ; FeCl2? Bài 4: Trong các loại phân bón sau, loại phân bón nào có hàm lượng N cao nhất: NH4NO3; NH4Cl; (NH4)2SO4; KNO3; (NH2)2CO? 3.2: Tìm khối lượng nguyên tố trong một khối lượng hợp chất. * Phương pháp giải: - Tính số mol của hợp chất. - Tìm số mol từng nguyên tố trong hợp chất. - Tính khối lượng từng nguyên tố. * Bài giải mẫu: Tính khối lượng từng nguyên tố có trong 22,2 gam CaCl2? - Số mol CaCl2: nCaCl2 = 22,2 : 111 = 0,2mol. - Số mol từng nguyên tố trong 0,2 mol hợp chất: nCa = 0,2.1 = 0,2mol nCl = 0,2.2 = 0,4mol. - Khối lượng từng nguyên tố: mCa = 0,2.40 = 8g. mCl = 0,4.35,5 = 14,2g. * Bài tập vận dụng: Baøi 1: Tính khoái löôïng moãi nguyeân toá coù trong caùc löôïng chaát sau: a) 26g BaCl2; 8g Fe2O3; 4,4g CO2; 7,56g MnCl2; 5,6g NO. b) 12,6g HNO3; 6,36g Na2CO3; 24g CuSO4; 105,4g AgNO3; 6g CaCO3. c) 37,8g Zn(NO3)2; 10,74g Fe3(PO4)2; 34,2g Al2(SO4)3; 75,6g Zn(NO3)2. Bài 2: Một người làm vườn đã dùng 500g (NH4)2SO4 để bón rau. Tính khối lượng N đã bón cho rau? Dạng 4: Biết thành phần khối lượng các nguyên tố -> Lập CTHH của hợp chất. * Phương pháp và bài giải mẫu: * D¹ng 4.1: BiÕt tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè trong hîp chÊt. C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy - Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: MA.x : MB..y = mA : mB - T×m ®­îc tØ lÖ :x : y= mA : mB = tØ lÖ c¸c sè nguyªn d­¬ng, tối giản MA MB VD: T×m c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt khi ph©n tÝch ®­îc kÕt qu¶ sau: mH/mO = 1/8 Gi¶i: - §Æy c«ng thøc hîp chÊt lµ: HxOy - Ta cã tØ lÖ: x/16y = 1/8----> x/y = 2/1 VËy c«ng thøc hîp chÊt lµ H2O * D¹ng 4.2: NÕu ®Ò bµi cho biÕt ph©n tö khèi cña hîp chÊt vµ % khối lượng các nguyên tố:y C¸ch gi¶i: - Tính khối lượng từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất. - Tính số mol nguyên tử từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất. - Viết thành CTHH. VD: Moät hôïp chaát coù thaønh phaàn goàm 2 nguyeân toá Fe vaø O. Thaønh phaàn cuûa hôïp chaát coù 70% laø nguyeân toá Fe coøn laïi laø nguyeân toá oxi. Xaùc ñònh CTHH của hôïp chaát biết hợp chất có khối lượng mol là 160gam? - Khối lượng từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất: mFe = .160 = 112gam mO = 160 – 112 = 48gam. - Tính số mol nguyên tử từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất. nFe = 112 : 56 = 2mol nO = 48 : 16 = 3mol - Vậy CTHH của hợp chất: Fe2O3 * D¹ng 4.3: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè mµ ®Ò bµi kh«ng cho ph©n tö khèi. C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: = Rút ra tỉ lệ x: y = : (tối giản) Viết thành CTHH. VD: Phaân tích moät khoái löôïng hôïp chaát M, ngöôøi ta nhaän thaáy thaønh phaàn khoái löôïng cuûa noù coù 50% laø löu huyønh vaø 50% laø oxi. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát M. Đặt công thức tổng quát của hợp chất là: SxOy Ta có: x:y = : = 1:2 CTHH của hợp chất: SO2 *Bài tập vận dụng: Bµi 1: Hîp chÊt X cã ph©n tö khèi b»ng 62 ®vC. Trong ph©n tö cña hîp chÊt nguyªn tè oxi chiÕm 25,8% theo khèi l­îng, cßn l¹i lµ nguyªn tè Na. Sè nguyªn tö cña nguyªn tè O vµ Na trong ph©n tö hîp chÊt lµ bao nhiªu ? Bài 2: Trong hôïp chaát XHn coù chöùa 17,65%laø hidro. Bieát hôïp chaát naøy coù tỷ khoái so vôùi khí meâtan CH4 laø 1,0625. X laø nguyeân toá naøo ? Bài 3: Moät hôïp chaát X coù thaønh phaàn % veà khoái löôïng laø :40%Ca, 12%C vaø 48% O . Xaùc ñònh CTHH cuûa X .Bieát khoái löôïng mol cuûa X laø 100g. Bài 4: Laäp CTHH cuûa saét vaø oxi ,bieát cöù 7phaàn khoái löôïng saét thì keát hôïp vôùi 3 phaàn khoái löôïng oxi. Bµi 5: Hai nguyªn tö X kÕt hîp víi 1 nguyªn tö oxi t¹o ra ph©n tö oxit . Trong ph©n tö, nguyªn tè oxi chiÕm 25,8% vÒ khèi l­îng .T×m nguyªn tè X (§s: Na) Bµi 6: H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc c¸c hîp chÊt sau: a) Hîp chÊt A biÕt : thµnh phÇn % vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè lµ: 40%Cu. 20%S vµ 40% O, trong ph©n tö hîp chÊt cã 1 nguyªn tö S. b) Hîp chÊt B (hîp chÊt khÝ ) biÕt tØ lÖ vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè t¹o thµnh: mC : mH = 6:1, mét lÝt khÝ B (®ktc) nÆng 1,25g. c) Hîp chÊt C, biÕt tØ lÖ vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè lµ : mCa : mN : mO = 10:7:24 vµ 0,2 mol hîp chÊt C nÆng 32,8 gam. d) Hîp chÊt D biÕt: 0,2 mol hîp chÊt D cã chøa 9,2g Na, 2,4g C vµ 9,6g O Bµi 7:Nung 2,45 gam mét chÊt hãa häc A thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ O2 (®ktc). PhÇn r¾n cßn l¹i chøa 52,35% kali vµ 47,65% clo (vÒ khèi l­îng). T×m c«ng thøc hãa häc cña A. Bài 8:T×m c«ng thøc ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt sau. a) Mét chÊt láng dÔ bay h¬i ,thµnh ph©n tö cã 23,8% C .5,9%H ,70,3%Cl vµ cã PTK b»ng 50,5 b ) Mét hîp chÊt rÊn mµu tr¾ng ,thµnh ph©n tö cã 4o% C .6,7%H .53,3% O vµ cã PTK b»ng 180 Bµi 9:Muèi ¨n gåm 2 nguyªn tè ho¸ häc lµ Na vµ Cl Trong ®ã Na chiÕm39,3% theo khèi l­îng .H·y t×m c«ng thøc ho¸ häc cña muèi ¨n ,biÕt ph©n tö khèi cña nã gÊp 29,25 lÇn PTK H2. Bµi 10.X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña CuxOy, biÕt tØ lÖ khèi l­îng gi÷a ®ång vµ oxi trong oxit lµ 4 : 1? Baøi 11: Xaùc ñònh coâng thöùc cuûa caùc hôïp chaát sau: Hôïp chaát taïo thaønh bôûi magie vaø oxi coù phaân töû khoái laø 40, trong ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa chuùng laàn löôït laø 60% vaø 40%. Hôïp chaát taïo thaønh bôûi löu huyønh vaø oxi coù phaân töû khoái laø 64, trong ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa oxi laø 50%. Hôïp chaát cuûa ñoàng, löu huyønh vaø oxi coù phaân töû khoái laø 160, coù phaàn traêm cuûa ñoàng vaø löu huyønh laàn löôït laø 40% vaø 20%. Hôïp chaát taïo thaønh bôûi saét vaø oxi coù khoái löôïng phaân töû laø 160, trong ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa oxi laø 70%. Hôïp chaát cuûa ñoàng vaø oxi coù phaân töû khoái laø 114, phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa ñoàng laø 88,89%. Hôïp chaát cuûa canxi vaø cacbon coù phaân töû khoái laø 64, phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa cacbon laø 37,5%. A coù khoái löôïng mol phaân töû laø 58,5g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng nguyeân toá: 60,68% Cl coøn laïi laø Na. B coù khoái löôïng mol phaân töû laø 106g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá: 43,4% Na; 11,3% C coøn laïi laø cuûa O. C coù khoái löôïng mol phaân töû laø 101g; thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng caùc nguyeân toá: 38,61% K; 13,86% N coøn laïi laø O. D coù khoái löôïng mol phaân töû laø 126g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá: 36,508% Na; 25,4% S coøn laïi laø O. E coù 24,68% K; 34,81% Mn; 40,51%O. E naëng hôn NaNO3 1,86 laàn. F chöùa 5,88% veà khoái löôïng laø H coøn laïi laø cuûa S. F naëng hôn khí hiñro 17 laàn. G coù 3,7% H; 44,44% C; 51,86% O. G coù khoái löôïng mol phaân töû baèng Al. H coù 28,57% Mg; 14,285% C; 57,145% O. Khoái löôïng mol phaân töû cuûa H laø 84g. Baøi 12: Phaân töû khoái cuûa ñoàng sunfat laø 160 ñvC. Trong ñoù coù moät nguyeân töû Cu coù nguyeân töû khoái laø 64, moät nguyeân töû S coù nguyeân töû khoái laø 32, coøn laïi laø nguyeân töû oxi. Coâng thöùc phaân cuûa hôïp chaát laø nhö theá naøo? Baøi 13: Trong 1 taäp hôïp caùc phaân töû ñoàng sunfat (CuSO4) coù khoái löôïng 160000 ñvC. Cho bieát taäp hôïp ñoù coù bao nhieâu nguyeân töû moãi loaïi. Baøi 14. Phaân töû canxi cacbonat coù phaân töû khoái laø 100 ñvC , trong ñoù nguyeân töû canxi chieám 40% khoái löôïng, nguyeân toá cacbon chieám 12% khoái löôïng. Khoái löôïng coøn laïi laø oxi. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát canxi cacbonat? Baøi15: Phaân töû khoái cuûa ñoàng oxit (coù thaønh phaàn goàm ñoàng vaø oxi)vaø ñoàng sunfat coù tæ leä 1/2. Bieát khoái löôïng cuûa phaân töû ñoàng sunfat laø 160 ñvC. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû ñoàng oxit? Baøi 16. Moät hôïp chaát khí Y coù phaân töû khoái laø 58 ñvC, caáu taïo töø 2 nguyeân toá C vaø H trong ñoù nguyeân toá C chieám 82,76% khoái löôïng cuûa hôïp chaát. Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát. Baøi 17. oxit cuûa kim loaïi ôû möùc hoaù trò thaáp chöùa 22,56% oxi, coøn oxit cuûa kim loaïi ñoù ôû möùc hoaù trò cao chöùa 50,48%. Tính nguyeân töû khoái cuûa kim loaïi ñoù. Baøi 18. Moät nhoâm oxit coù tæ soá khoái löôïng cuûa 2 nguyeân toá nhoâm vaø oxi baèng 4,5:4. Coâng thöùc hoaù hoïc cuûa nhoâm oxit ñoù laø gì? Baøi 19. Hai nguyeân töû X keát hôïp vôùi 1 nguyeân töû O taïo ra phaân töû oxit. Trong phaân töû, nguyeân töû oxi chieám 25,8% veà khoái löôïng. Hoûi nguyeân toá X laø nguyeân toá naøo? Baøi 20. Moät nguyeân töû M keát hôïp vôùi 3 nguyeân töû H taïo thaønh hôïp chaát vôùi hiñroâ. Trong phaân töû, khoái löôïng H chieám 17,65%. Hoûi nguyeân toá M laø gì? Baøi 21. Hai nguyeân töû Y keát hôïp vôùi 3 nguyeân töû O taïo ra phaân töû oxit. Trong phaân töû, nguyeân töû oxi chieám 30% veà khoái löôïng. Hoûi nguyeân toá X laø nguyeân toá naøo? Baøi 22. Moät hôïp chaát coù thaønh phaàn goàm 2 nguyeân toá C vaø O. Thaønh phaàn cuûa hôïp chaát coù 42,6% laø nguyeân toá C, coøn laïi laø nguyeân toá oxi. Xaùc ñònh veà tæ leä soá nguyeân töû cuûa C vaø soá nguyeân töû oxi trong hôïp chaát. Baøi 23. Moät hôïp chaát coù phaân töû khoái baèng 62 ñvC. trong phaân töû cuûa hôïp chaát nguyeân toá oxi chieám 25,8% theo khoái löôïng, coøn laïi laø nguyeân toá Na. Xaùc ñònh veà tæ leä soá nguyeân töû cuûa O vaø soá nguyeân töû Na trong hôïp chaát. Baøi 24: Moät loaïi oxit saét coù thaønh phaàn laø: 7 phaàn khoái löôïng saét keát hôïp vôùi 3 phaàn khoái löôïng oxi. Haõy cho bieát: Coâng thöùc hoaù hoïc cuûa oxit saét, bieát coâng thöùc phaân töû cuõng chính laø coâng thöùc ñôn giaûn. Khoái löôïng mol cuûa oxit saét tìm ñöôïc ôû treân. Dạng 5: Áp dụng các công thức để tính toán, chuyển đổi qua lại giữa các đại lượng. * Các công thức tính toán thường gặp trong Hóa học 8: (Xem phần 2: Một số KT phải thuộc lòng) *Bài giải mẫu: Tính khối lượng của: a. 0,25 mol CaSO4 b. 3.1023 phân tử Cu2O c. 6,72 lít khí NH3 Giải: a. – Khối lượng của 0,25 mol CaSO4: mCaSO4 = 0,25. 136 = 34g b. – Số mol của 3.1023 phân tử Cu2O: nCu2O = 3.1023 : 6.1023 = 0,5 mol - Khối lượng của 0,5 mol Cu2O : mCu2O = 0,5.144 = 72g. c. – Số mol của 6,72 lít khí NH3: nNH3 = 6,72: 22,4 = 0,3mol. - Khối lượng của 0,3 mol NH3: 0,3.17 = 5,1g * Bài tập vận dụng: Bài 1: Tính số mol của các chất sau: 1,8.1025 nguyên tử Au. 4,2.1022 phân tử K2O. 18.1023 phân tử CuSO4. 52,2g Fe3O4. 59,4g khí CO2. 126g AgNO3. 10,08 lít khí SO2 (đktc) 6,72 lít khí O2 (đktc) 13,6 lít khí N2 đktc. Bài 2: Tính số nguyên tử, phân tử có trong: 0,24 mol Fe. 1,35mol CuO. 2,17mol Zn(OH)2 9,36g C2H2 24g Mg(OH)2. 29g FeS. 8,96 lít khí C2H4 (đktc) 28 lít khí NO (đktc) 5,6 lít khí N2O (đktc) Bài 3: Tính khối lượng của: 0,17mol C4H10. 0,48mol MgO. 0,25mol Al(OH)3 0,9.1024 phân tử O2. 2,4.1023 phân tử CaO. 4,5.1025 phân tử Cu(OH)2. 3,36 lít khí CO2 (đktc) 2,8 lít khí H2 (đktc) 16,8 lít khí C4H8 (đktc) Bài 4: Tính thể tích (đktc) của: 0,03mol khí HCl. 1,45mol không khí. 0,95 mol khí NO. 9,52g khí H2S. 26,4g khí CH4. 48g khí SO2. 36.1022phân tử khí SO3. 3.1021 phân tử khí N2O4. 9.1025 phân tử khí CO. Bài 5: Tính khối lượng mol của: 0,25mol chất A nặng 12g. 0,76 mol chất D nặng 81,32g. 2,7.1023 phân tử chất E nặng 35,1g. 2,34.1025 phân tử chất G nặng 9,399g. 12,4 lít khí M (đktc) nặng 15,5g. Tỉ khối của khí N đối với H2 bằng 23. Tỉ khối của khí K đối với không khí bằng 2. Tỉ khối của khí F đối với CH4 bằng 2,7. Dạng 6: Lập PTHH. * Phương pháp giải: Viết sơ đồ của pư, gồm CTHH của các chất pư và sản phẩm. Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố bằng cách chọn các hệ số thích hợp điền vào trước các CTHH. Viết PTHH. @Lưu ý: Khi chọn hệ số cân bằng: + Khi gặp nhóm nguyên tố -> Cân bằng nguyên cả nhóm. + Thường cân bằng nguyên tố có số nguyên tử lẻ cao nhất bằng cách nhân cho 2,4… + Một nguyên tố thay đổi số nguyên tử ở 2 vế PT, ta chọn hệ số bằng cách lấy BSCNN của 2 số trên chia cho số nguyên tử của nguyên tố đó. *Bài giải mẫu: ?K + ? -> ?K2O Giải: 4K + O2 -> 2K2O * Bài tập vận dụng: Bài 1: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 46g moät hôïp X ta caàn duøng 96g khí oxi .Sau PÖ ta thu ñöôïc 88g khí cacbonic vaø 54g nöôùc. X goàm nhöõng ng.toá HH naøo? Bài 2: Haõy choïn CTHH vaø heä soá thích hôïp ñaët vaøo nhöõng choã coù daáu hoûi trong caùc PTPÖ sau ñeå ñöôïc PTPÖ ñuùng : a/ ?Na + ? 2Na2O b/ 2HgO t0 ? Hg + ? c/ ? H2 + ? t0 2H2O d/ 2Al + 6HCl ?AlCl3 + ? Bài 3: Hoaøn thaønh caùcsô ñoà PÖHH sau ñeå ñöôïc PTHH ñuùng : a/ CaCO3 + HCl ------> CaCl2 + CO2 + H2 b/ C2H2 + O2 ---------> CO2 + H2O c/ Al + H2SO4 --------> Al2(SO4)3 + H2 d/ KHCO3 + Ba(OH)2 ------->BaCO3 + K2CO3 + H2O e/ NaHS + KOH ------> Na2S + K2S + H2O f/ Fe(OH)2 + O2 + H2O ------> Fe(OH)3 Bài 4: Ñoát chaùy khí axeâtylen (C2H2) trong khí oxi sinh ra khí cacbonic vaø hôi nöùôùc .Daãn hoãn hôïp khí vaøo dung dòch nöôùc voâi trong ( Ca(OH)2) thì thu ñöôïc chaát keát tuûa canxicacbonat (CaCO3) .Vieát caùc PTPÖ xaûy ra . Bài 5: Hoàn thành các PTHH cho các pư sau: 1. Na2O + H2O -> NaOH. 2. BaO + H2O -> Ba(OH)2 3. CO2 + H2O -> H2CO3 4. N2O5 + H2O -> HNO3 5. P2O5 + H2O -> H3PO4 6. NO2 + O2 + H2O -> HNO3 7. SO2 + Br2 + H2O -> H2SO4 + HBr 8. K2O + P2O5 -> K3PO4 9. Na2O + N2O5 -> NaNO3 10. Fe2O3 + H2SO4 -> Fe2(SO4)3 + H2O 11. Fe3O4 + HCl -> FeCl2 + FeCl3 + H2O 12. KOH + FeSO4 -> Fe(OH)2 + K2SO4 13.Fe(OH)2 + O2 -> Fe2O3 + H2O. 14. KNO3 -> KNO2 + O2 15. AgNO3 -> Ag + O2 + NO2 16. Fe + Cl2 -> FeCln 17. FeS2 + O2 -> Fe2O3 + SO2 18. FeS + O2 -> Fe2O3 + SO2 19. FexOy + O2 -> Fe2O3 20. Cu + O2 + HCl -> CuCl2 + H2O 21.Fe3O4 + C -> Fe + CO2 22. Fe2O3 + H2 -> Fe + H2O. 23. FexOy + Al -> Fe + Al2O3 24. Fe + Cl2 -> FeCl3 25. CO + O2 -> CO2 Dạng 7: Tính theo PTHH. Dạng 7.1: Tìm khối lượng, thể tích chất khí, nồng độ dung dịch theo PTHH. *Phương pháp: - Viết và cân bằng PTHH. - Tính số mol của chất đề bài đã cho. - Dựa vào PTHH, tìm số mol các chất mà đề bài yêu cầu. - Tính toán theo yêu cầu của đề bài (khối lượng, thể tích chất khí…) * Bài giải mẫu: Đốt cháy 24,8g P trong bình đựng khí O2. a. Lập PTHH cho pư? b. Tính khối lượng sản phẩm tạo thành? c. Tính thể tích khí O2 cần dung ở đktc? Giải: a. PTHH: 4P + 5O2 -> 2P2O5 - Số mol P: nP = 24,8 : 31 = 0,8 mol. b. – Theo PTHH: nP2O5 = nP = .0,8 = 0,4mol - Khối lượng P2O5 tạo thành: mP2O5 = 0,4. 142 = 56,8g. c. – Theo PTHH: nO2 = .nP = .0,8 = 1mol. - Thể tích O2 cần dung: VO2 = 1. 22,4 = 22,4 lít. * Bài tập vận dụng: Bài 1: Cho Na tác dụng với nước thấy tạo thành 30,04 lít khí thoát ra (đktc). Viết PTHH? Tính khối lượng khí sinh ra? Tính số nguyên tử và khối lượng Na cần dùng? Tính số phân tử, khối lượng bazơ tạo nên? Bài 2: Tính thể tích khí Hidro và khí Oxi (đktc) cần thiết để tác dụng với nhau thu được 1,8g nước? Bài 3: Hòa tan 1,12g Fe trong dung dịch axit sunfuric lấy dư. Tính khối lượng muối tạo thành và thể tích khí thoát ra ở đktc? Bài 4: Cho Zn tan hoàn toàn trong dd axit clohidric thu được 5,6 lít khí thoát ra ở đktc. Tính khối lượng Zn và axit tham gia pư? Tính khối lượng muối tạo thành? Bài 5: Cho 20g NaOH tác dụng với HNO3 dư. Viết PTHH và tính số mol, số phân tử của NaOH đã cho? Tính số mol, khối lượng và số phân tử các chất tạo thành sau pư? Bài 6: Ñoát chaùy m(g) kim loïai Mg trong khoâng khí ta thu ñöôïc 8g hôïp chaát Magie Oxit (MgO). a/Vieát PTPÖ xaûy ra ? b/ Tính khoái löôïng cuûa Mg vaø oxi ñaõ tham gia PÖ ? Bài 7: Cho Zn taùc duïng vôùi axítclohidric HCl taïo thaønh keõm clorua ZnCl2 vaø giaûi phoùng khí hidro. Neáu cho 26g keõm tham gia PÖ , haõy tính : a/Theå tích khí hidro thu ñöôïc ôû ñktc . b/Khoái löôïng axít ñaõ duøng . Bài 8: Hoøa tan moät hôïp chaát X coù chöùa 71,43% veà khoái löôïng canxi vaø 28,57% khoái löôïng oxi vaøo nöôùc ta thu ñöôïc dung dòch nöôùc voâi Ca(OH)2 . a/Neáu sau PÖ thu ñöôïc 14,8gCa(OH)2 thì caànbao nhieâu gam X . b/Tính theå tích nöôùc caàn duøng ñeå PÖ xaûy ra hoaøn toøan .Bieát X coù khoái löôïng mol laø 56g vaø khoái löôïng rieâng cuûa nöôùc laø 1g/ml . Dạng 7.2: Tính toán khi có lượng chất dư. * Phương pháp: - Viết và cân bằng PTHH. - Tính số mol của các chất đề bài đã cho. - Lập tỉ số để xác định chất dư. Giả sử PƯ: A + B -> C + D Số mol chất A đề bài cho (>; =; <) Số mol chất B đề bài cho Số mol chất A trên PT Số mol chất B trên PT (hệ số cân bằng) => Tỉ số của chất nào lớn hơn -> chất đó dư; tỉ số của chất nào nhỏ hơn, chất đó pư hết. - Dựa vào PTHH, tìm số mol các chất sản phẩm theo chất pư hết. - Tính toán theo yêu cầu của đề bài (khối lượng, thể tích chất khí…) *Bài giải mẫu: Khi ®èt, than ch¸y theo s¬ ®å sau: Cacbon + oxi khÝ cacbon ®ioxit a) ViÕt vµ c©n b»ng ph­¬ng tr×nh ph¶n øng. b) Cho biÕt khèi l­îng cacbon t¸c dông b»ng 18 kg, khèi l­îng oxi t¸c dông b»ng 24 kg. H·y tÝnh khèi l­îng khÝ cacbon ®ioxit t¹o thµnh. c) NÕu khèi l­îng cacbon t¸c dông b»ng 8 kg, khèi l­îng khÝ cacbonic thu ®­îc b»ng 22 kg, h·y tÝnh khèi l­îng cacbon còn dư và khối lượng oxi ®· ph¶n øng. Giải: a. PTHH: C + O2 t0 CO2 b. – Số mol C: nC = 18.000 : 12 = 1500 mol. - Số mol O2: nO2 = 24.000 : 32 = 750 mol. Theo PTHH, ta có tỉ số: = = 1500 > = = 750. => O2 pư hết, C dư. - Theo pthh: nCO2 = nO2 = 750 mol. - Vậy khối lượng CO2 tạo thành: mCO2 = 750. 44 = 33.000gam = 33kg. c. – Số mol CO2: nCO2 = 22.000 : 44 = 500 mol. - Theo PTHH: nC = nO2 = nCO2 = 500 mol. - Khối lượng C đã tham gia pư: mC = 500. 12 = 6.000g = 6kg. => Khối lượng C còn dư: 8 – 6 = 2kg. - Khối lượng O2 đã tham gia pư: mO2 = 500 . 32 = 16000g = 16kg. (Lưu ý: Tính theo sản phẩm bao giờ cũng đúng mà không cần lập tỉ lệ với chất tham gia). * Bài tập vận dụng: Bài 1: Cho 22,4g Fe tác dụng với dd loãng có chứa 24,5g axit sulfuric. Tính số mol mỗi chất ban đầu và cho biết chất dư trong pư? Tính khối lượng chất còn dư sau pư? Tính thể tích khí hidro thu được ở đktc? Tính khối lượng muối thu được sau pư Bài 2: Cho dd chứa 58,8g H2SO4 tác dụng với 61,2g Al2O3. Tính số mol mỗi chất ban đầu của hai chất pư? Sau pư chất nào dư, dư bao nhiêu gam? Tính khối lượng muối nhôm sunfat tạo thành? Bài 3: Dùng 6,72 lít khí H2 (đktc) để khử 20g Sắt (III) oxit. Viết PTHH của pư? Tính khối lượng oxit sắt từ thu được? Bài 4: Cho 31g Natri oxit vào 27g nước. Tính khối lượng NaOH thu được? Tính nồng độ % của dd thu được sau pư? Bài 5: Cho dd có chứa 10d NaOH tác dụng với một dd có chứa 10g HNO3. Viết PTHH của PƯ? Thử dd sau pư bằng giấy quì tím. Hãy cho biết màu của quì tím sẽ thay đổi như thế nào? Tính khối lượng muối tạo thành? Bài 6: Cho 4,05g kim loại Al vào dd H2SO4, sa pư thu được 3,36 lít khí đktc. Tính khối lượng Al đã pư? Tính khối lượng muối thu được và khối lượng axit đã pư? Để hòa tan hết lượng Al còn dư cần phải dùng them bao nhiêu gam axit? Dạng 7.3: Tính theo nhiều PTHH. * Phương pháp: - Viết và cân bằng tất cả các PTHH. - Tính số mol của chất đề bài đã cho. - Dựa vào các PTHH, tìm số mol các chất mà đề bài yêu cầu. - Tính toán theo yêu cầu của đề bài (khối lượng, thể tích chất khí…) * Bài giải mẫu: Cho 8,4 gam S¾t t¸c dông víi mét l­îng dung dÞch HCl võa ®ñ: Fe + HCl -> FeCl2 + H2á DÉn toµn bé l­îng khÝ sinh ra qua ®ång (II) oxit nãng: H2 + CuO -> Cu + H2O. a) TÝnh thÓ tÝch khÝ hi®ro sinh ra (®ktc) b) TÝnh khèi l­îng kim lo¹i ®ång thu ®­îc sau ph¶n øng. Giải: - PTHH: Fe + 2HCl -> FeCl2 + H2á (1) H2 + CuO -> Cu + H2O (2) - Số mol Fe: nFe = 8,4 : 56 = 0,15 mol. a. – Theo PTHH (1): nH2 = nFe = 0,15 mol. - Thể tích khí H2 thu được; VH2 = 0,15 . 22,4 = 3,36 lít. b. – Theo PTHH (2): nCu = nH2 = 0,15 mol. - Khối lượng Cu thu được: mCu = 0,15. 64 = 9,6g. * Bài tập vận dụng: Bài 1: Cho 11,2 gam bột Fe tác dụng với dung dịch HCl vừa đủ, sau pư ta thêm dd NaOH vào cho đến khi pư kết thúc thì thu được kết tủa. Viết các PTHH? Tính khối lượng kết tủa thu được? Bài 2: Điện phân 5,4g H2O ta thu được khí O2 và H2. Cho khí O2 thu được tác dụng với S nung nóng thu được chất khí A. Cho khí H2 đi qua bột CuO nung nóng dư thu được chất rắn B. Viết các PTHH? Tính thể tích khí A ở đktc? Tính khối lượng chất rắn B? Bài 3: Cần dùng bao nhiêu gam KClO3 để điều chế ra lượng O2 tác dụng vừa hết với 6,2g P? Bài 4: Hòa tan m gam MgCO3 trong dd HCl dư thu được 1,12 lít khí CO2 (đktc). Dẫn khí CO2 thaot1 ra ở trên vào dung dịch nước vôi trong dư thu được chất kết tủa. Viết PTHH? Tính khối lượng MgCO3 đã dùng? Tín