NộI dung, địa chỉ, mức độ tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường ở các lớp trong môn Tiếng Việt

II. NộI dung, địa chỉ, mức độ tích hợp GDBVMT ở các lớp trong môn Tiếng Việt : Lớp 1 1- Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 1 bao gồm : 1.1. Giới thiệu về một số cảnh quan thiên nhiên, gia đình, trường học (môi trường gần gũi với HS lớp 1) qua các ngữ liệu dùng để dạy các kĩ năng đọc (Học vần, Tập đọc), viết (Chính tả, Tập viết), nghe - nói (Kể chuyện). 1.2. Giáo dục lòng yêu quý, ý thức bảo vệ môi trường Xanh - Sạch - Đẹp qua các hành vi ứng xử cụ thể : bảo vệ cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường và danh lam thắng cảnh của quê hương, đất nước. 2- Gợi ý về nội dung, địa chỉ và mức độ cụ thể : Tuần Bài học Nội dung tích hợp về GDBVMT Phương thức TH 3 Bài 10. ô - ơ - Luyện nói về chủ điểm bờ hồ, kết hợp khai thác nội dung GDBVMT qua một số câu hỏi gợi ý : Cảnh bờ hồ có những gì ? Cảnh đó có đẹp không ? Các bạn nhỏ đang đi trên con đường có sạch sẽ không ? Nếu được đi trên con đường như vậy, em cảm thấy thế nào ?... - Khai thác gián tiếp nội dung bài luyện nói. 13 Bài 54. ung - ưng - Từ khoá bông súng Liên hệ : Bông hoa súng nở trong hồ ao làm cho cảnh vật thiên nhiên thế nào ? (Thêm đẹp đẽ). (Giáo dục HS tình cảm yêu quý thiên nhiên, có ý thức giữ gìn vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước). - Khai thác gián tiếp nội dung bài học. 14 Bài 55. eng - iêng - Luyện nói về chủ điểm Ao, hồ, giếng, kết hợp khai thác nội dung GDBVMT qua một số câu hỏi gợi ý : Tranh vẽ cảnh vật thường thấy ở đâu ? Ao, hồ, giếng đem đến cho con người những ích lợi gì ? Em cần giữ gìn ao, hồ, giếng thế nào để có nguồn nước sạch sẽ, hợp vệ sinh ?... - Khai thác gián tiếp nội dung bài luyện nói. 16 Bài 68. ot - at - Bài ứng dụng : Ai trồng cây,... Chim hót lời mê say. (HS thấy được việc trồng cây thật vui và có ích, từ đó muốn tham gia vào việc trồng và bảo vệ cây xanh để giữ gìn môi trường Xanh - Sạch - Đẹp). - Khai thác trực tiếp nội dung bài đọc. 17 Bài 70. ôt - ơt - Bài ứng dụng : Hỏi cây bao nhiêu tuổi,... Che tròn một bóng râm. Liên hệ : Cây xanh đem đến cho con người những ích lợi gì ? (Có bóng mát, làm cho môi trường thêm đẹp, con người thêm khoẻ mạnh,...). (HS cảm nhận được vẻ đẹp, ích lợi của cây xanh ; có ý thức BVMT thiên nhiên). - Khai thác gián tiếp nội dung bài ứng dụng. 20 Bài 82. ich - êch - Bài ứng dụng : Tôi là chim chích... Có ích, có ích. (HS yêu thích chú chim sâu có ích cho môi trường thiên nhiên và cuộc sống). - Khai thác trực tiếp nội dung bài đọc. 27 Tập đọc Hoa ngọc lan - HS trả lời các câu hỏi tìm hiểu bài (Nụ hoa lan màu gì?... Hương hoa lan thơm như thế nào ?) / GV liên hệ mở rộng để HS nâng cao ý thức yêu quý và BVMT : Hoa ngọc lan vừa đẹp vừa thơm nên rất có ích cho cuộc sống con người. Những cây hoa như vậy cần được chúng ta gìn giữ và bảo vệ... - HS luyện nói (Gọi tên các loài hoa trong ảnh – SGK) / GV khẳng định rõ hơn : Các loài hoa góp phần làm cho môi trường thêm đẹp, cuộc sống của con người thêm ý nghĩa... - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 29 Tập chép Hoa sen - GV nói về nội dung bài, kết hợp GDBVMT trước khi HS tập chép (hoặc củng cố cuối tiết học) : Hoa sen vừa đẹp lại vừa có ý nghĩa (Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn), do vậy ai cũng yêu thích và muốn gìn giữ để hoa đẹp mãi. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 32 Tập chép Hồ Gươm - HS tập chép đoạn văn : Cầu Thê Húc màu son,... tường rêu cổ kính. / GV kết hợp liên hệ GDBVMT (cuối tiết học) : Hồ Gươm là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở Thủ đô Hà Nội và là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam. Càng yêu quý Hồ Gươm, chúng ta càng có trách nhiệm giữ gìn và bảo vệ để Hồ Gươm đẹp mãi. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 33 Tập đọc Cây bàng - HS trả lời câu hỏi tìm hiểu bài (Theo em, cây bàng đẹp nhất vào mùa nào ?) / GV nêu câu hỏi liên tưởng về BVMT : Để có cây bàng đẹp vào mùa thu, nó phải được nuôi dưỡng và bảo vệ ở những mùa nào ?... - HS luyện nói (Kể tên những cây được trồng ở sân trường em) / GV tiếp tục liên hệ về ý thức BVMT, giúp HS thêm yêu quý trường lớp. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 33 Tập đọc Đi học - HS trả lời câu hỏi tìm hiểu bài (Đường đến trường có những cảnh gì đẹp ?) / GV nhấn mạnh ý có tác dụng gián tiếp về GDBVMT : Đường đến trường có cảnh thiên nhiên thật đẹp đẽ, hấp dẫn (hương rừng thơm, nước suối trong, cọ xoè ô râm mát), hơn nữa còn gắn bó thân thiết với bạn HS (suối thầm thì như trò chuyện, cọ xoè ô che nắng làm râm mát cả con đường bạn đi học hằng ngày). - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 33 Kể chuyện Cô chủ không biết quý tình bạn - Dựa vào nội dung câu chuyện, GV có thể rút ra bài học và liên hệ về ý thức BVMT cho HS : Cần sống gần gũi, chan hoà với các loài vật quanh ta và biết quý trọng tình cảm bạn bè dành cho mình. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 35 Tập đọc Anh hùng biển cả - HS trả lời câu hỏi trong SGK và kết hợp luyện nói (bài tập 3) : Hỏi nhau về cá heo theo nội dung bài : + Cá heo sống ở biển hay ở hồ ? + Cá heo đẻ trứng hay đẻ con ? + Cá heo thông minh như thế nào ? + Con cá heo trong bài đã cứu sống được ai ? (HS nâng cao ý thức BVMT : yêu quý và bảo vệ cá heo - loài động vật có ích) - Khai thác trực tiếp nội dung bài tập đọc và nội dung luyện nói. 3- Một số lưu ý về yêu cầu tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 1 3.1. Những vấn đề chung về môi trường toàn cầu : Vẻ đẹp thiên nhiên được nói đến trong các bài học ở SGK Tiếng Việt 1 (chú trọng các bài luyện đọc ứng dụng ở phần Học vần, bài Tập đọc – Chính tả ở chủ điểm Thiên nhiên - Đất nước ở phần Luyện tập tổng hợp). 3.2. Nguồn thực phẩm : Các loại cây, con dùng làm thực phẩm được nói đến trong các bài Học vần (từ khoá, từ ngữ ứng dụng, bài ứng dụng), các bài Tập đọc – Chính tả trong phần Luyện tập tổng hợp (tập trung ở các chủ điểm Gia đình, Thiên nhiên - Đất nước). 3.3. Duy trì bền vững hệ sinh thái : Các vùng lãnh thổ đất nước, công viên, bảo vệ và chăm sóc cây trồng (chú trọng các bài luyện đọc ứng dụng ở phần Học vần, bài Tập đọc – Chính tả ở các chủ điểm Thiên nhiên - Đất nước, Gia đình ở phần Luyện tập tổng hợp). 3.4. Duy trì bền vững các loài hoang dã : Yêu thích các loài vật hoang dã (một số loài vật nói đến trong bài ứng dụng ở phần Học vần ; trong bài Tập đọc, Kể chuyện ở phần Luyện tập tổng hợp). Lớp 2 1- Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 2 bao gồm : 1.1. Giới thiệu thiên nhiên và môi trường, cuộc sống xã hội (đặc biệt là cuộc sống ở gia đình, nhà trường và ngoài xã hội) được đề cập đến qua các ngữ liệu dùng để dạy kiến thức và kĩ năng, thể hiện ở các phân môn : Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả, Tập viết, Luyện từ và câu, Tập làm văn. Giúp HS hiểu được ý nghĩa của môi trường Xanh - Sạch - Đẹp đối với việc nâng cao chất lượng cuộc sống con người 1.2. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường : không phá hoại môi trường tự nhiên, trồng cây gây rừng và làm đẹp cảnh quan môi trường xung quanh; yêu quý gia đình, bạn bè, quê hương đất nước. 2- Gợi ý nội dung, địa chỉ và mức độ cụ thể : Tuần Bài học Nội dung tích hợp về GDBVMT Phương thức TH 2 TĐ Làm việc thật là vui - HS luyện đọc và tìm hiểu bài / kết hợp gợi ý HS liên hệ (dùng câu hỏi) : Qua bài văn, em có nhận xét gì về cuộc sống quanh ta ? (Mọi vật, mọi người đều làm việc thật nhộn nhịp và vui vẻ...). Từ đó liên hệ ý về BVMT : Đó là môi trường sống có ích đối với thiên nhiên và con người chúng ta. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 5 LT&C Ai là gì ? - HS đặt câu theo mẫu (Ai là gì ?) để giới thiệu trường em, giới thiệu làng (xóm, bản, ấp, buôn, sóc, phố) của em. (BT3); từ đó thêm yêu quý môi trường sống. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 6 Tập đọc – KC Mẩu giấy vụn - Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường lớp học luôn sạch đẹp. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập viết Chữ hoa D - HS tập viết : Đẹp trường đẹp lớp. / Giáo dục ý thức giữ gìn trường lớp luôn sạch đẹp. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 10 Tập đọc – KC Sáng kiến của bé Hà - Giáo dục ý thức quan tâm đến ông bà và những người thân trong gia đình. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập làm văn Kể về người thân - Giáo dục tình cảm đẹp đẽ trong cuộc sống xã hội. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 11 Tập đọc – KC Bà cháu - GD tình cảm đẹp đẽ đối với ông bà. - Khai thác trực tiếp nội dung bài Tập đọc Cây xoài của ông em - Kết hợp GDBVMT thông qua các câu hỏi 2. Tại sao mẹ lại chọn những quả xoài ngon nhất bày lên bàn thờ ông ? – 3. Tại sao bạn nhỏ cho rằng quả xoài cát nhà mình là thứ quả ngon nhất ? (GV nhấn mạnh : Bạn nhỏ nghĩ như vậy vì mỗi khi nhìn thứ quả đó, bạn lại nhớ ông. Nhờ có tình cảm đẹp đẽ với ông, bạn nhỏ thấy yêu quý cả sự vật trong môi trường đã gợi ra hình ảnh người thân...). - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 12 Tập đọc – KC Sự tích cây vú sữa - GD tình cảm đẹp đẽ với cha mẹ. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập đọc Mẹ - HS trả lời câu hỏi trong SGK (chú ý câu 2 : Mẹ làm gì để con ngủ ngon giấc ?), từ đó giúp các em trực tiếp cảm nhận được cuộc sống gia đình tràn đầy tình yêu thương của mẹ. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. LT&C Từ ngữ về tình cảm gia đình - Chọn từ ngữ điền vào chỗ trống để tạo thành câu hoàn chỉnh (Cháu... ông bà; Con... cha mẹ; Em... anh chị). (BT2). Nhìn tranh (SGK), nói 2-3 câu về hoạt động của mẹ và con. (BT3). / Giáo dục tình cảm yêu thương, gắn bó với gia đình. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 13 Tập đọc – KC Bông hoa niềm vui - Giáo dục tình cảm yêu thương những người thân trong gia đình. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập đọc Quà của bố - GV giúp HS cảm nhận : Món quà của bố tuy chỉ là những con vật bình thường nhưng là “cả một thế giới dưới nước” (cà cuống, niềng niễng đực, niềng niễng cái... hoa sen đỏ, nhị sen vàng... con cá sộp, cá chuối), “cả một thế giới mặt đất” (con xập xành, con muỗm to xù, con dế...). Từ đó kết hợp liên hệ mở rộng thêm (đối với HS khá, giỏi) về GDBVMT : Em hiểu vì sao tác giả nói “Quà của bố làm anh em tôi giàu quá !” (Vì có đủ “cả một thế giới dưới nước” và “cả một thế giới mặt đất” – ý nói : có đầy đủ các sự vật của môi trường thiên nhiên và tình yêu thương của bố dành cho các con...). - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 14 Tập đọc – KC Câu chuyện bó đũa - GD tình cảm đẹp đẽ giữa anh em trong gia đình. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 15 Tập đọc – KC Hai anh em - GD tình cảm đẹp đẽ giữa anh em trong gia đình. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập làm văn Kể về anh chị em - GD tình cảm đẹp đẽ trong gia đình. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 16 Tập viết Chữ hoa O - Gợi ý HS liên tưởng đến vẻ đẹp của thiên nhiên qua nội dung viết ứng dụng : Ong bay bướm lượn. (Hỏi : Câu văn gợi cho em nghĩ đến cảnh vật thiên nhiên như thế nào ?). - Khai thác gián tiếp nội dung bài. Tập làm văn Kể ngắn về con vật - Giáo dục ý thức bảo vệ các loài động vật. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 19 Tập đọc – KC Chuyện bốn mùa - GV nhấn mạnh : Mỗi mùa xuân, hạ, thu, đông đều có những vẻ đẹp riêng nhưng đều gắn bó với con người. Chúng ta cần có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường thiên nhiên để cuộc sống của con người ngày càng thêm đẹp đẽ. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 20 Chính tả Gió - GV giúp HS thấy được “tính cách” thật đáng yêu của nhân vật Gió (thích chơi thân với mọi nhà, cù khe khẽ anh mèo mướp, rủ đàn ong mật đến thăm hoa; đưa những cánh diều bay bổng, ru cái ngủ đến la đà, thèm ăn quả, hết trèo cây bưởi lại trèo na). Từ đó, thêm yêu quý môi trường thiên nhiên. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. Tập đọc Mùa xuân đến - GV giúp HS cảm nhận được nội dung : Mùa xuân đến làm cho cả bầu trời và mọi vật đều trở nên đẹp đẽ và giàu sức sống. Từ đó, HS có ý thức về BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập làm văn Tả ngắn về bốn mùa - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 21 Tập đọc – KC Chim sơn ca và bông cúc trắng - GV hướng dẫn HS nêu ý nghĩa của câu chuyện : Cần yêu quý những sự vật trong môi trường thiên nhiên quanh ta để cuộc sống luôn đẹp đẽ và có ý nghĩa. Từ đó, góp phần giáo dục ý thức BVMT. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. Tập làm văn Tả ngắn về loài chim - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 22 LT&C Từ ngữ về loài chim - BT1 (Nói tên các loài chim trong những tranh sau – SGK) : Sau khi HS nêu tên các loài chim theo gợi ý trong SGK (đại bàng, cú mèo, chim sẻ, sáo sậu, cò, chào mào, vẹt), GV liên hệ : Các loài chim tồn tại trong môi trường thiên nhiên thật phong phú, đa dạng, trong đó có nhiều loài chim quý hiếm cần được con người bảo vệ (VD : đại bàng). - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 23 Tập đọc Nội quy Đảo Khỉ - HS luyện đọc bài văn và tìm hiểu những điều cần thực hiện (nội quy) khi đến tham quan du lịch tại Đảo Khỉ chính là được nâng cao về ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 28 Tập làm văn Tả ngắn về cây cối - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 31 Tập đọc – KC Chiếc rễ đa tròn - Giáo dục : Việc làm của Bác Hồ đã nêu tấm gương sáng về việc nâng niu, gìn giữ vẻ đẹp của môi trường thiên nhiên, góp phần phục vụ cuộc sống của con người. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 3- Một số lưu ý về yêu cầu tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 2: 3.1. Những vấn đề chung về môi trường toàn cầu : Vẻ đẹp thiên nhiên, loài vật quanh ta... được nói đến trong các bài học ở SGK Tiếng Việt 2 (chú trọng các bài Tập đọc, Kể chuyện thuộc chủ điểm Bạn trong nhà, Bốn mùa, Chim chóc, Muông thú, Sông biển, Cây cối). 3.2. Không khí và ô nhiễm không khí : Không khí đối với đời sống động vật và với cuộc sống con người (tập trung ở các chủ điểm Bốn mùa, Chim chóc, Muông thú). 3.3. Nguồn thực phẩm : Các loại cây, con dùng làm thực phẩm (chú trọng các bài thuộc chủ điểm Chim chóc, Muông thú, Sông biển, Cây cối). 3.4. Duy trì bền vững hệ sinh thái : Các vùng lãnh thổ đất nước, công viên, bảo vệ và chăm sóc cây trồng (chú trọng các bài thuộc chủ điểm Bốn mùa, Cây cối). 3.5. Duy trì bền vững các loài hoang dã : Yêu thích các loài vật hoang dã (chú trọng các bài thuộc chủ điểm Chim chóc, Muông thú). 3.6. Môi trường và xã hội : Trái đất là ngôi nhà chung; giữ gìn trật tự vệ sinh nơi công cộng là góp phần xây dựng lối sống văn minh (chú trọng các bài thuộc chủ điểm Trường học, Bạn trong nhà, Nhân dân). Lớp 3 1- Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 3 bao gồm : 1.1. HS hiểu biết một số cảnh quan tươi đẹp của môi trường tự nhiên của các địa phương trên đất nước ta qua các ngữ liệu dùng để dạy kiến thức và kĩ năng, thể hiện ở các phân môn : Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả, Tập viết, Luyện từ và câu, Tập làm văn. HS thấy được tác hại của việc phá hoại môi trường : gây nên những thiệt hại lớn qua các trận lũ, giông. 1.2. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường qua các hành động cụ thể : trồng cây, bảo vệ thiên nhiên ; góp phần làm đẹp cảnh quan môi trường của quê hương đất nước. 2- Gợi ý nội dung, địa chỉ và mức độ cụ thể : Tuần Bài học Nội dung tích hợp về GDBVMT Phương thức TH 3 Tập làm văn Kể về gia đình - Giáo dục tình cảm đẹp đẽ trong gia đình. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 5 Tập đọc – KC Người lính dũng cảm - Kết hợp khai thác ý BVMT qua chi tiết : Việc leo rào của các bạn làm giập cả những cây hoa trong vườn trường. Từ đó, giáo dục HS ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường, tránh những việc làm gây tác hại đến cảnh vật xung quanh. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 8 Tập làm văn Kể về người hàng xóm - Giáo dục tình cảm đẹp đẽ trong xã hội. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 10 Chính tả Quê hương ruột thịt - HS yêu cảnh đẹp thiên nhiên trên đất nước ta, từ đó thêm yêu quý môi trường xung quanh, có ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. LT&C So sánh - Hướng dẫn BT2 (Hãy tìm những âm thanh được so sánh với nhau trong mỗi câu thơ, câu văn), GV gợi hỏi : Những câu thơ, câu văn nói trên tả cảnh thiên nhiên ở những vùng đất nào trên đất nước ta ? Từ đó cung cấp hiểu biết, kết hợp GDBVMT : Côn Sơn thuộc vùng đất Chí Linh, Hải Dương, nơi người anh hùng dân tộc-nhà thơ Nguyễn Trãi về ở ẩn; trăng và suối trong câu thơ của Bác tả cảnh rừng ở chiến khu Việt Bắc ; nhà văn Đoàn Giỏi tả cảnh vườn chim ở Nam Bộ. Đó là những cảnh thiên nhiên rất đẹp trên đất nước ta. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 11 Tập đọc – KC Đất quý, đất yêu - GV kết hợp GDBVMT (cần có tình cảm yêu quý, trân trọng đối với từng tấc đất của quê hương) thông qua câu hỏi 3 : Vì sao người Ê-ti-ô-pi-a không thể để khách mang đi, dù chỉ là một hạt cát nhỏ ? (GV nhấn mạnh : Hạt cát tuy nhỏ nhưng là một sự vật “thiêng liêng, cao quý”, gắn bó máu thịt với người dân Ê-ti-ô-pi-a nên họ không rời xa được...). - Khai thác gián tiếp nội dung bài. Chính tả Tiếng hò trên sông - HS yêu cảnh đẹp đất nước ta, từ đó thêm yêu quý môi trường xung quanh, có ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập đọc Vẽ quê hương - HS trả lời câu hỏi 1 : Kể tên những cảnh đẹp được tả trong bài thơ ?, câu hỏi 2 : Cảnh vật quê hương được tả bằng nhiều màu sắc. Hãy kể tên những màu sắc ấy ? / Từ đó giúp các em trực tiếp cảm nhận được vẻ đẹp nên thơ của quê hương thôn dã, thêm yêu quý đất nước ta. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. LT&C Từ ngữ về quê hương - BT2 : Xếp những từ ngữ sau vào hai nhóm (Chỉ sự vật ở quê hương / Chỉ tình cảm đối với quê hương) : cây đa, gắn bó, dòng sông, con đò, nhớ thương, yêu quý, mái đình, thương yêu, ngọn núi, phố phường, bùi ngùi, tự hào. / Giáo dục tình cảm yêu quý quê hương. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập viết Ôn chữ hoa G - Giáo dục tình cảm quê hương qua câu ca dao : Ai về đến huyện Đông Anh / Ghé xem phong cảnh Loa Thành Thục Vương. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập làm văn Nói về quê hương - Giáo dục tình cảm yêu quý quê hương. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 12 Tập đọc – KC Nắng phương Nam - Giáo dục ý thức yêu quý cảnh quan môi trường của quê hương miền Nam. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Chính tả Chiều trên sông Hương - HS yêu cảnh đẹp thiên nhiên trên đất nước ta, từ đó thêm yêu quý môi trường xung quanh, có ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập đọc Cảnh đẹp non sông - HS cảm nhận được nội dung bài và thấy được ý nghĩa : Mỗi vùng trên đất nước ta đều có những cảnh thiên nhiên tươi đẹp; chúng ta cần phải giữ gìn và bảo vệ những cảnh đẹp đó. Từ đó, HS thêm yêu quý môi trường thiên nhiên và có ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập làm văn Nói, viết về cảnh đẹp đất nước - Giáo dục tình cảm yêu mến cảnh đẹp của thiên nhiên và môi trường trên đất nước ta. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 13 Chính tả Đêm trăng trên Hồ Tây - Giáo dục tình cảm yêu mến cảnh đẹp của thiên nhiên, từ đó thêm yêu quý môi trường xung quanh, có ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập đọc Cửa Tùng - HS cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, từ đó thêm tự hào về quê hương đất nước và có ý thức tự giác BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Chính tả Vàm Cỏ Đông - Giáo dục tình cảm yêu mến dòng sông, từ đó thêm yêu quý môi trường xung quanh, có ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 16 Tập đọc Về quê ngoại - GD tình cảm yêu quý nông thôn nước ta qua câu hỏi 3 : Bạn thấy ở quê có những gì lạ ? (Gặp trăng gặp gió bất ngờ / ở trong phố chẳng bao giờ có đâu ; gặp con đường đất rực màu rơm phơi, gặp Bóng tre mát rợp vai người / Vầng trăng như lá thuyền trôi êm đềm .... Từ đó liên hệ và “chốt” lại ý về BVMT : Môi trường thiên nhiên và cảnh vật ở nông thôn thật đẹp đẽ và đáng yêu. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. Tập làm văn Nói về thành thị, nông thôn - Giáo dục ý thức tự hào về cảnh quan môi trường trên các vùng đất quê hương. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 17 Chính tả Vầng trăng quê em - HS yêu quý cảnh đẹp thiên nhiên trên đất nước ta, từ đó thêm yêu quý môi trường xung quanh, có ý thức BVMT - Khai thác trực tiếp nội dung bài. LT&C Ôn tập câu Ai thế nào ? - Giáo dục tình cảm đối với con người và thiên nhiên đất nước (nội dung đặt câu). - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Tập làm văn Viết về thành thị, nông thôn - Giáo dục ý thức tự hào về cảnh quan môi trường trên các vùng đất quê hương. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 21 Tập viết Ôn chữ hoa O Ô Ơ - Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước qua câu ca dao : ổi Quảng Bá, cá Hồ Tây / Hàng đào tơ lụa làm say lòng người. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 22 Tập viết Ôn chữ hoa P - Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước qua câu ca dao : Phá Tam Giang nối đường ra Bắc / Đèo Hải Vân hướng mặt vào Nam. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 23 Tập viết Ôn chữ hoa Q - Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước qua câu thơ : Quê em đồng lúa nương dâu / Bên dòng sông nhỏ, nhịp cầu bắc ngang. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 28 Tập đọc – KC Cuộc chạy đua trong rừng - GV liên hệ : Cuộc chạy đua trong rừng của các loài vật thật vui vẻ, đáng yêu ; câu chuyện giúp chúng ta thêm yêu mến những loài vật trong rừng. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 29 Tập viết Ôn chữ hoa T - HS thấy được giá trị của hình ảnh so sánh (Trẻ em như búp trên cành), từ đó cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên. (Có thể hỏi : Cách so sánh trẻ em với búp trên cành cho thấy điều gì ở trẻ em ?). - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 31 Tập làm văn Thảo luận về bảo vệ môi trường - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 32 Tập đọc – KC Người đi săn và con vượn - Giáo dục ý thức bảo vệ loài động vật vừa có ích vừa tràn đầy tình nghĩa (vượn mẹ sẵn sàng hi sinh tất cả vì con) trong môi trường thiên nhiên - Khai thác trực tiếp nội dung bài. Chính tả Hạt mưa - Giúp HS thấy được sự hình thành và “tính cách” đáng yêu của nhân vật Mưa (từ những đám mây mang đầy nước được gió thổi đi,... đến ủ trong vườn, trang đầy mặt nước, làm gương cho trăng soi - rất tinh nghịch...). Từ đó, thêm yêu quý môi trường thiên nhiên. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. Tập làm văn Nói, viết về bảo vệ môi trường - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 33 Tập đọc – KC Cóc kiện Trời - GV liên hệ : Nạn hạn hán hay lũ lụt do thiên nhiên (“Trời”) gây ra nhưng nếu con người không có ý thức BVMT thì cũng phải gánh chịu những hậu quả đó. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. LT&C Nhân hoá - HS viết đoạn văn ngắn có sử dụng phép nhân hoá để tả bầu trời buổi sớm hoặc tả một vườn cây. Qua đó giáo dục tình cảm gắn bó với thiên nhiên, có ý thức BVMT. - Khai thác trực tiếp nội dung bài. 34 Tập đọc Mưa - GV liên hệ : Mưa làm cho cây cối, đồng ruộng thêm tươi tốt ; mưa cung cấp nguồn nước cần thiết cho con người chúng ta. - Khai thác gián tiếp nội dung bài. 3- Lưu ý về yêu cầu tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 3 3.1. Dân số, tài nguyên, môi trường : Dân số tăng nhanh dẫn đến khai thác quá mức tài nguyên đất, rừng, dẫn đến cạn kiệt tài nguyên và suy thoái môi trường (chú ý khai thác ở một số bài học thuộc các chủ điểm Thành thị và Nông thôn, Ngôi nhà chung). 3.2. Những vấn đề chung về môi trường toàn cầu : Vẻ đẹp thiên nhiên, loài vật quanh ta... (chú ý khai thác ở một số bài học thuộc các chủ điểm Cộng đồng, Quê hương, Bắc-Trung-Nam, Ngôi nhà chung). 3.3. Rủi ro, sức khoẻ, các nguồn tài nguyên và ô nhiễm : Các thiên tai thường gặp; lợi ích và sự có hạn của tài nguyên tự nhiên; khái niệm Xanh - Sạch - Đẹp nơi học, nơi ở, nơi đi lại (có thể khai thác ở một số bài thuộc nhiều chủ điểm trong SGK Tiếng Việt 3, hai tập). 3.4. Các nguồn nước : Các nguồn nước, thể nước, vòng tuần hoàn của nước (chú ý khai thác ở một số bài học thuộc các chủ điểm Cộng đồng, Quê hương, Thành thị-Nông thôn, Ngôi nhà chung, Bầu trời và mặt đất). 3.5. Đất đai và khoáng sản : Bảo vệ đất đai (chú ý khai thác ở một số bài học thuộc các chủ điểm Quê hương, Thành thị và Nông thôn, Bảo vệ Tổ quốc, Bầu trời và mặt đất). 3.6. Nguồn thực phẩm : Các loại cây, con dùng làm thực phẩm (chú trọng bài học thuộc các chủ điểm Quê hương, Thành thị và Nông thôn). 3.7. Duy trì bền vững hệ sinh thái : Các vùng lãnh thổ đất nước, công viên, bảo vệ và chăm sóc cây trồng (chú ý khai thác ở một số bài học thuộc các chủ điểm Tới trường, Bắc-Trung-Nam, Thành thị và Nông thôn, Bảo vệ Tổ quốc, ). 3.8. Duy trì bền vững các loài hoang dã : Yêu thích các loài vật hoang dã (chú ý khai thác ở một số bài học thuộc các chủ điểm Thể thao, Ngôi nhà chung, Bầu trời và mặt đất). 3.9. Môi trường và xã hội : Trái đất là ngôi nhà chung ; giữ gìn trật tự vệ sinh nơi công cộng là góp phần xây dựng lối sống văn minh (chú trọng