Ôn tập Văn học 12

ÔN TẬP VĂN HỌC 12A.MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:- Tổng kết, ôn tập một cách có hệ thống những kiến thức cơ bản về vănhọc Việt Nam (truyện và kịch từ cách mạng tháng 8 – 1945 đến cuối thế kỷXX) và văn học nước ngoài đã học trong SGK ngữ văn lớp 12 tập II ; vậndụng một cách linh hoạt và sáng tạo những kiến thức đó.- Rèn năng lực phân tích văn học theo từng cấp độ : tác phẩm, hình tượng,ngôn ngữ văn học ....B.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:1.ổn định tổ chức:2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị đề cương ôn tập của HS3. Giới thiệu bài mới:Hoạt động của thầy và Nội dung cần đạttròTiết 1 I. Ôn tập văn học việt namNhững phát hiện khác 1. Vợ nhặt (Kim Lân) và Vợ chồng A Phủ (Tônhau về số phận và cảnh Hoài)ngộ của ngời dân lao độngtrong các tác phẩm Vợ Vợ nhặt Vợ chồng A Phủnhặt (Kim Lân) và Vợ Số phận Tình cảnh thê Số phận bi thảmchồng A Phủ (Tô Hoài). và cảnh thảm của người của người dânPhân tích nét đặc sắc trong ngộ của dân lao động miền núi Tâytư tưởng nhân đạo của mỗi con ng- trong nạn đói Bắc dưới ách áptác phẩm. năm 1945. bức, bóc lột củaườibọn phong kiến(GV hướng dẫn HS lập trước cách mạng.bảng so sánh. HS phát Ngợi ca tình ng- Ngợi ca sức sốngTư t-biểu từng khía cạnh. GV ười cao đẹp, tiềm tàng của conưởngnhận xét và hoàn chỉnh khát vọng sống người và con đ-nhânbảng so sánh) đạo của và hi vọng vào ường họ tự giảimột tương lai phóng, đi theotáctươi sáng. cách mạng.phẩm 2. Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành,Những đứa con trong gia đình của Nguyễn ThiCần so sánh trên một số phương diện tập trungCác tác phẩm Rừng xà thể hiện chủ nghĩa anh hùng cách mạng:nu của Nguyễn Trung + Lòng yêu nước, căm thù giặc.Thành, Những đứa con + Tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuấttrong gia đình của chống kẻ thù xâm lược.Nguyễn Thi đều viết về + Đời sống tâm hồn, tình cảm cao đẹp.chủ nghĩa anh hùng cách + Những nét đặc sắc về nghệ thuật thể hiện: nghệmạng. Hãy so sánh để thuật kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật,làm rõ những khám phá, nghệ thuật xây dựng hình tượng và những chi tiếtsáng tạo riêng của từng nghệ thuật giàu ý nghĩa,...tác phẩm trong việc thể 3. Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minhhiện chủ đề chung đó. ChâuQuan niệm nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu(GV hướng dẫn HS so được gửi gắm qua truyện ngắn Chiếc thuyềnsánh trên một số phương ngoài xa rất phong phú và sâu sắc:diện. HS thảo luận và + Cuộc sống có những nghịch lí mà con ngườiphát biểu ý kiến) buộc phải chấp nhận, "sống chung" với nó.+ Muốn con người thoát ra khỏi cảnh đau khổ,Tiết 2 tăm tối, man rợ cần có những giải pháp thiết thựcchứ không phải chỉ là thiện chí hoặc các lí thuyếtQuan niệm nghệ thuật đẹp đẽ nhưng xa rời thực tiễn.của Nguyễn Minh Châu + Nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa giống như mộtđược gửi gắm qua truyện gợi ý về khoảng cách, về cự li nhìn ngắm đờingắn Chiếc thuyền ngoài sống mà người nghệ sĩ cần coi trọng. Khi quansát từ "ngoài xa", người nghệ sĩ sẽ không thểxa ?thấy hết những mảng tối, những góc khuất. Chủ(GV gợi cho HS nhớ lại nghĩa nhân đạo trong nghệ thuật không thể xa lạbài học. HS suy nghĩ và với số phận cụ thể của con người. Nghệ thuật màphát biểu). không vì cuộc sống con người thì nghệ thuậtphỏng có ích gì. Người nghệ sĩ khi thực sự sốngvới cuộc sống, thực sự hiểu con người thì mới cónhững sáng tạo nghệ thuật có giá trị đích thựcgóp phần cải tạo cuộc sống.4. Đoạn trích vở kịch Hồn Trương Ba, da hàngPhân tích đoạn trích vở thịt của Lưu Quang Vũkịch Hồn Trương Ba, da Cần tập trung phân tích những điểm cơ bảnhàng thịt của Lưu Quang sau:Vũ để làm rõ sự chiến 1) Phân tích hoàn cảnh trớ trêu của Hồn Trươngthắng của lương tâm, đạo Ba qua độc thoại nội tâm, đối thoại với các nhânđức đối với bản năng của vật đặc biệt là đối thoại với xác anh hàng thịt.con người + Trương Ba bây giờ không còn là Trương Bangày trước.GV định hướng cho HS + Trương Ba bây giờ vụng về, thô lỗ, phũnhững ý chính cần phân phàng.tích và giao việc cho các + Mọi người xót xa trước tình cảnh của Trư-nhóm, mỗi nhóm chuẩn ơng Ba, xác anh hàng thịt cười nhạo Trương Ba,bị một ý- đại diện nhóm bản thân Trương Ba vô cùng đau khổ, dằn vặt.phân tích. GV nhận xét, 2) Phân tích thái độ, tâm trạng của Hồn Trươngkhắc sâu những ý cơ Ba trong cuộc đối thoại với Đế Thích và quyếtbản). định cuối cùng của Hồn Trương Ba để rút ra chủđề, ý nghĩa tư tưởng của đoạn trích nói riêng vàvở kịch nói chung.+ Cuộc đối thoại với Đế Thích, đặc biệt lờithoại mang ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.+ Cái chết của cu Tị và những hình dung củaHồn Trương Ba khi Hồn nhập vào xác cu Tị.+ Quyết định cuối cùng của Hồn Trương Ba:xin cho cu Tị sống và mình chết hẳn- ý nghĩ nhân văn của quyết định ấy.3) Tổng hợp những điều đã phân tích, đánh giáchiều sâu triết lí và ý nghĩa tư tưởng của vở kịch:sự chiến thắng của lương tâm, đạo đức đối vớibản năng của con người.Tiết 3 II. Ôn tập văn học Nước ngoàiÝ nghĩa tư tưởng và đặc 1. Số phận con người của Sô-lô-khốpsắc nghệ thuật của truyện + Ý nghĩa tư tưởng:ngắn Số phận con người Số phận con người của Sô-lô-khốp đã khiến tacủa Sô-lô-khốp. suy nghĩ nhiều hơn đến số phận của từng conngười cụ thể sau chiến tranh. Tác phẩm đã khẳng(GV yêu cầu HS xem lại ịnh một cách viết mới về chiến tranh: không néđphần tổng kết bài Số phậnránh mất mát, không say với chiến thắng mà biếttcon người, trên cơ sở đó đểảm nhận chia sẻ những đau khổ tột cùng củacphát biểu thành 2 ý lớn. HSon người sau chiến tranh. Từ đó mà tin yêu hơnclàm việc cá nhân và phát ối với con người. Số phận con ngời khẳng địnhđbiểu) sức mạnh của lòng nhân ái, tinh thần tráchnhiệm, nghị lực con người. Tất cả những điều đósẽ nâng đỡ con người vợt lên số phận.+ Đặc sắc nghệ thuật: Số phận con người có sức rung cảm vô hạncủa chất trữ tình sâu lắng. Nhà văn đã sáng tạo rahình thức tự sự độc đáo, sự xen kẽ nhịp nhànggiọng điệu của người kể chuyện (tác giả và nhânvật chính). Sự hoà quyện chặt chẽ chất trữ tìnhcủa tác giả và chất trữ tình của nhân vật đã mởtruyện ngắn rộng, tăng cường đến tối đa cảm xúc nghĩ suy vàTrongThuốc, Lỗ Tấn phê phán những liên tưởng phong phú cho người đọc.căn bệnh gì của người 2. Truyện ngắn Thuốc của Lỗ TấnTrung Quốc đầu thế kỉ + Lỗ Tấn phê phán những căn bệnh của ngườiXX? Đặc sắc nghệ thuật Trung Quốc đầu thế kỉ XX:của tác phẩm? - Bệnh u mê lạc hậu của người dân.- Bệnh xa rời quần chúng của những người cáchGV yêu cầu HS xem lại mạng tiên phong.phần tổng kết bài Thuốc, + Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:trên cơ sở đó để phát biểu - Cốt truyện đơn giản nhưng hàm súc.thành 2 ý lớn. HS làm - Các chi tiết, hình ảnh đều giàu ý nghĩa tượngviệc cá nhân và phát trựng. Đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh bao tẩmbiểu) máu, hình ảnh con đường, hình ảnh vòng hoatrên mộ Hạ Du,... - Không gian, thời gian của truyện là một tín hiệunghệ thuật có ý nghĩa .Ý nghĩa biểu tượng trong 3. Đoạn trích Ông già và biển cả của Hê ming-đoạn trích Ông già và uêbiển cả của Hê-ming-uê? Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông già(GV yêu cầu HS xem lại b và biển cả của Hê-ming-uêÔng già và biển cả, trên cơ Ông lão và con cá kiếm. Hai hình tượng mang+sở đó để thảo luận. HS làm ột vẻ đẹp song song tương đồng trong một tìnhmviệc cá nhân và phát biểu, uống căng thẳng đối lập.hthảo luận) + Ông lão tượng trng cho vẻ đẹp của con ngườitrong việc theo đuổi ước mơ giản dị nhưng rất tolớn của đời mình.+ Con cá kiếm là đại diện cho tính chất kiêuhùng vĩ đại của tự nhiên.+ Trong mối quan hệ phức tạp của thiên nhiên vớicon người không phải lúc nào thiên nhiên cũng làkẻ thù. Con người và thiên nhiên có thể vừa là bạnvừa là đối thủ. Con cá kiếm là biểu tượng của ướcmơ vừa bình thường giản dị nhưng đồng thời cũngrất khác thường, cao cả mà con người ít nhất từngtheo đuổi một lần trong đời.III. Củng cố dặn dò: