Sàng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp sửa chữa đồ dùng dạy học ở lớp 8 và lớp 9 bộ môn Vật Lý”

PHÁệN THặẽ nhất: MÅÍ ÂÁệU. 1. Lờ do choỹn õóử taỡi: Vỏỷt lờ laỡ mọỹt bọỹ mọn khoa hoỹc thổỷc nghióỷm, trổồùc õỏy bàừt õỏửu õổồỹc giaớng daỷy ồớ lồùp 7. Thổỷc hióỷn chố thở sọỳ 14/2001 ngaỡy 11/6/2001cuớa thuớ tổồùng chờnh phuớ vaỡ nghở quyóỳt sọỳ 40/2000 QH 10 cuớa Quọỳc Họỹi vóử õọứi mồùi chổồng trỗnh giaùo duỷc phọứ thọng. Chổồng trỗnh vaỡ saùch giaùo khoa mồùi bọỹ mọn Vỏỷt lờ caùc em bàừt õỏửu hoỹc tổỡ lồùp 6. Vồùi chổồng trỗnh vaỡ SGK mồùi hióỷn nay vióỷc sổớ duỷng õọử duỡng daỷy hoỹc khọng thóứ thióỳu trong phỏửn lồùn caùc tióỳt hoỹc. Do õoù việc sữa chữa õọử duỡng daỷy hoỹc laỡ mọỹt cọng vióỷc thổồỡng xuyón vaỡ cỏửn thióỳt õọỳi vồùi tỏỳt caớ giaùo vión vaỡ hoỹc sinh. Vỗ vỏỷy chuùng ta õàỷt ra vỏỳn õóử laỡm sao õóứ caùc tióỳt hoỹc coù thờ nghióỷm HS õổồỹc nghión cổùu, quan saùt mọỹt thờ nghióỷm cuỷ thóứ, chờnh xaùc khoa hoỹc. Hoỹc sinh bổồùc õỏửu laỡm quen vồùi bọỹ mọn Vỏỷt lờ luọn hổùng thuù vồùi caùc tióỳt hoỹc trón lồùp thỗ phaới trang bở phổồng tióỷn , duỷng cuỷ daỷy hoỹc õỏửy õuớ. Qua hàng năm nhìn lại những dụng cụ thí nghiệm đã qua sử dụng có phần hư hỏng mỗi một giáo viên ai cũng có sự lo lắng cho những năm học tiếp theo, để có những thí nghiệm đầy đủ cho tất cẩ học sinh và cho tất cả các bài học. Qua quaù trỗnh daỷy hoỹc vaỡ nghión cổùu saùch giaùo khoa cuớa nhổợng lồùp thổỷc hióỷn chổồng trỗnh Vỏỷt lí voỡng hai, baớn thỏn tọi xin maỷnh daỷn õổa ra saùng kióỳn kinh nghióỷm vóử “Mọỹt sọỳ bióỷn phaùp sổớa chổợa õọử duỡng daỷy hoỹc bọỹ mọn Vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ lồùp 9 ồớ trổồỡng THCS“. 2. Muỷc õờch õọỳi tổồỹng vaỡ phaỷm vi nghión cổùu: 2.1. Muỷc õờch nghión cổùu: Tỗm ra hổồùng õi õuùng õóứ khàừc phuỷc tỗnh traỷng xuọỳng cỏỳp cuớa thióỳt bở thờ nghióỷm theo thồỡi gian, õoù laỡ vióỷc sổớa chổợa õọử duỡng thióỳt bở phuỷc vuỷ cho daỷy hoỹc. Bổồùc õỏửu õaớm baớo nhổợng thióỳt tọỳi thióứu cho giồỡ hoỹc vỏỷt lờ, õàỷc bióỷt laỡ nhổợng thờ nghióỷm cho hoỹc sinh laỡm trong giồỡ hoỹc. Tổỡ õoù phỏỳn õỏỳu xỏy dổỷng caùc phoỡng hoỹc bọỹ mọn cho vióỷc daỷy hoỹc Vỏỷt lờ ngày càng tốt hơn, taỷo õióửu kióỷn tọỳt cho vióỷc sổớ duỷng caùc phổồng tióỷn daỷy hoỹc hióỷn õaỷi trong mọỹt tổồng lai khọng xa. 2.2. Âọỳi tổồỹng vaỡ phaỷm vi nghión cổùu: Tất cả các loại đồ dùng dạy học được trang cấp của bộ giáo dục bộ môn Vật lý lớp 8 và lớp 9. Tìm ra biện pháp sửa chữa đồ dùng dạy học ở lớp 8 và lớp 9 bộ môn Vật lý trong trường THCS. Cụ thể áp dụng biện pháp này cho giáo viên giảng dạy Vật lý trường THCS Hồng Thuỷ. Phạm vi: - Hoạt động dạy và học Vật lý ở lớp 8 - 9 ( Vòng 2). - Hoạt động của giáo viên sửa chữa đồ dùng dạy học bộ môn vật lý ở trường THCS Hồng Thuỷ. - Tìm hiểu việc sửa chữa đồ dùng dạy học của giáo viên và học sinh trên địa bàn huyện Lệ Thuỷ. 2.3. Nhiệm vụ nghiên cứu: Thu thập các thông tin về đồ dùng dạy học Vật lý nói chung và và của lớp 8 và lớp 9 nói riêng. Tìm hiểu thực tiễn về công tác sửa chữa đồ dùng dạy học trên địa bàn huyện Lệ Thuỷ và cụ thể công tác này ở trường THCS Hồng Thuỷ. Đưa ra các ví dụ cụ thể về việc sửa chữa đồ dùng dạy học cũng như quy trình thực hiện. 2.4. Phương pháp nghiên cứu: - Đọc tài liệu nghiên cứu SGK, SGV, SBT Vật lí. - Quan sát, điều tra, nắm tình hình. - Tham gia trực tiếp vào quá trình thực hiên thực hành với nghiên cứu đề tài. - Phân tích, tổng hợp, rút ra nhận xét, rút kinh ngiệm tổng kết. 2.5. Dự thảo nội dung: Phần I: Mở đầu. Phần II: Nội dung. I. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn. II. Thực trạng về việc sửa chữa và làm đồ dùng dạy học Vật lí. III. Các giải pháp cụ thể. Phần III: Bài học kinh nghiệm và tổng kết. PHÁệN THặẽ HAI: NÄĩI DUNG. i. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn 1. Cơ sở lí luận : Trổồùc hóỳt ta nhỗn laỷi chổồng trỗnh khung vaỡ sọỳ tióỳt daỷy hoỹc bọỹ mọn vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ lồùp 9 : Lồùp 8: Tọứng sọỳ tióỳt hoỹc: 1 tióỳt / tuỏửn x 35 tuỏửn = 35 tióỳt. Gọửm : Thổỷc haỡnh vaỡ kióứm tra thổỷc haỡnh: 1 tióỳt. Än tỏỷp tọỳng kóỳt: 4 tióỳt. Kióứm tra: 4 tióỳt. Sọỳ tióỳt baỡi hoỹc - õóử taỡi:26 tióỳt (Trong õoù 20 tióỳt coù baỡi thờ nghióỷm) Lồùp 9: Tọứng sọỳ tióỳt hoỹc: 2 tióỳt / tuỏửn x 35 tuỏửn = 70 tióỳt. Gọửm : Thổỷc haỡnh vaỡ kióứm tra thổỷc haỡnh: 2 tióỳt. Thực hành: 5 tiết. Än tỏỷp tọỳng kóỳt: 7 tióỳt. Kióứm tra: 4 tióỳt. Sọỳ tióỳt baỡi hoỹc - õóử taỡi: 52 tióỳt. (Trong õoù 40 tióỳt coù baỡi thờ nghióỷm) Chuùng ta nhỏỷn thỏỳy ràũng tố lóỷ baỡi coù thờ nghióỷm trong chổồng trỗnh rỏỳt cao, coù gỏửn nhổ hỏửu hóỳt trong caùc baỡi hoỹc. ÅÍ chổồng trỗnh vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ 9 phuỡ hồỹp vồùi õàỷc õióứm tỏm sinh lờ vaỡ khaớ nàng nhỏỷn thổùc cuớa hoỹc sinh ồớ õọỹ tuọứi naỡy. Chổồng trỗnh õóử cỏỷp õóỳn caùc hióỷn tổồỹng caùc quaù trỗnh vaỡ caùc khaùi nióỷm vỏỷt lờ vóử Cồ hoỹc Nhióỷt hoỹc, Âióỷn hoỹc, Quang hoỹc chuớ yóỳu ồớ mổùc õọỹ õởnh tờnh vaỡ ồớ mổùc õọỹ õởnh lổồỹng. Nóỳu nhổ ồớ vòng 1 caùc khaùi nióỷm khoa hoỹc hỗnh thaỡnh ở mức độ định tính thỗ ngay ồớ voỡng 2 Vỏỷt lờ cỏỳp THCS, hoỹc sinh õaợ tham gia vaỡo mọỹt quaù trỗnh hỗnh thaỡnh hóỷ thọỳng caùc khaùi nióỷm Vỏỷt lờ vaỡ sổớ duỷng chuùng õóứ mọ taớ, giaới thờch mọỹt sọỳ sổỷ vỏỷt hióỷn tổồỹng hay quaù trỗnh Vỏỷt lờ với mức độ định lượng cao. Caùc hióỷn tổồỹng, caùc thuọỹc tờnh vaỡ caùc quaù trỗnh vỏỷt lờ ồớ chổồng trỗnh lồùp 8 vaỡ lồùp 9 rỏỳt gỏửn guới vồùi kinh nghióỷm vaỡ hióứu bióỳt cuớa hoỹc sinh, hỏửu hóỳt caùc kóỳt luỏỷn do hoỹc sinh tổỷ lổỷc ruùt ra trón cồ sồớ quan saùt hióỷn tổồỹng cuớa thờ nghióỷm. Caùc hióỷn tổồỹng vaỡ caùc quaù trỗnh vaỡ caùc quaù trỗnh vỏỷt lờ õổồỹc tỗm hióứu coù taùc duỷng kờch thờch hổùng thuù hoỹc tỏỷp vaỡ oùc toỡ moỡ khoa hoỹc cuớa hoỹc sinh. Âọửng thồỡi vióỷc tióỳn haỡnh trổỷc tióỳp caùc thờ nghióỷm Vỏỷt lờ taỷo õióửu kióỷn reỡn luyóỷn cho hoỹc sinh caùc kộ nàng thổỷc haỡnh, caùc thaùi õọỹ ổùng xổợ thổỷc tióứn rỏỳt cỏửn thióỳt cho vióỷc hoỹc vỏỷt lờ ồớ caùc lồùp bậc trung học phổ thông. Do õoù trong quaù trỗnh daỷy hoỹc phaới cho hoỹc sinh trổỷc tióỳp tióỳp xuùc vồùi caùc thờ nghióỷm. Nóỳu thờ nghióỷm coù sổỷ cọỳ thỗ giaùo vión giaớng daỷy laỡ ngổồỡi õỏửu tión phaới tờch cổỷc sổớa chổợa caùc nhổồỹc õióứm. Vồùi muỷc õờch cuọỳi cuỡng laỡ õaớm baớo cho caùc tióỳt hoỹc đaùp ổùng vồùi õởnh hổồùng cuớa SGK cuợng nhổ vióỷc thióỳt kóỳ baỡi soaỷn cuớa giaùo vión, õọửng thồỡi õaùp ổùng vồùi nhu cỏửu tióỳp cỏỷn kióỳn thổùc khoa hoỹc cuớa hoỹc sinh. 2. Cơ sở thực tiễn: Vóử cồ baớn duỷng cuỷ daỷy hoỹc õaợ coù sàụn ồớ phoỡng thờ nghióỷm õổồỹc Bọỹ GD trang cỏỳp tổồng õọỳi õỏửy õuớ. Song trong quaù trỗnh daỷy hoỹc coỡn gàỷp mọỹt sọỳ vỏỳn õóử khoù khàn. Âoù laỡ: Mọỹt sọỳ thờ nghióỷm trang cỏỳp coỡn thióỳu hoàỷc õọỹ chờnh xaùc khọng cao cũng nhổ coù õọỹ sai lóỷch trong quaù trỗnh laỡm thờ nghióỷm. Mọỹt sọỳ duỷng cuỷ qua thồỡi gian sổớ duỷng õaợ coù sổỷ xuọỳng cỏỳp dỏựn õóỳn keùm chỏỳt lổồỹng vaỡ khọng sổớ duỷng õổồỹc. Âọỳi vồùi bọỹ mọn vỏỷt lờ ồớ THCS sọỳ lổồỹng tióỳt sổớ duỷng õọử duỡng vỏỷt lờ rỏỳt lồùn, õàỷc bióỷt trong chổồng trỗnh õọứi mồùi SGK hióỷn nay phỏửn lồùn caùc baỡi hoỹc õóửu sổớ duỷng õọử duỡng thờ nghióỷm. Qua nghión cổùu SGK vaỡ trong quaù trỗnh daỷy hoỹc, baớn thỏn nhỏỷn thỏỳy ràũng ngổồỡi thỏửy khọng chố dổỡng laỷi ồớ vióỷc giaớng daỷy, sổớ duỷng õọử duỡng daỷy hoỹc hióỷn coù maỡ coỡn sổớa chổợa õọử duỡng dạy học phuỷc vuỷ cho caùc thờ nghióỷm. Vióỷc sổớa chổợa vaỡ laỡm õọử duỡng daỷy hoỹc laỡ mọỹt cọng vióỷc rọỹng lồùn õàỷt ra cho tỏỳt caớ caùc khọỳi lồùp. Âọỳi vồùi caùc lồùp 8 vaỡ 9, mổùc õọỹ nọỹi dung chổồng trỗnh cuớa mọn Vỏỷt lờ laỡ khaớo saùt õởnh tờnh và định lượng các hióỷn tổồỹng, thuọỹc tờnh vaỡ quaù trỗnh vỏỷt lờ cuớa tổỷ nhión, õồỡi sọỳng vaỡ kộ thuỏỷt, gỏửn guới vồùi kinh nghióỷm vaỡ hióứu bióỳt cuớa hoỹc sinh dổồùi sổỷ hổồùng dỏựn cuớa giaùo vión. Caùc kóỳt luỏỷn hỏửu hóỳt do hoỹc sinh tổỷ ruùt ra trón cồ sồớ quan saùt trổỷc tióỳp vaỡ và các số liệu thu thập được khi tiến hành thí nghiệm. Trong quá trình dạy học, bản thân tự nhận thấy rằng: Qua thời gian các đồ dùng thí nghiệm thường xuống cấp, hư hỏng, một số dụng cụ thường hay bị ô xi hoá theo thời gian không đáp ứng được yêu cầu của thí nghiệm thì cần phải khắc phục sửa chữa. II. THặÛC TRAÛNG ÂÄệ DUèNG VÁÛT Lấ VAè VIÃÛC SặÍA CHặẻA ÂÄệ DUèNG DAÛY HOĩC ÅÍ TRặÅèNG THCS. 1. Thổỷc traỷng õọử duỡng daỷy hoỹc Vỏỷt lờ hióỷn nay ồớ trổồỡng THCS. Phaới noùi ràũng khi tióỳn haỡnh õọứi mồùi chổồng trỗnh vaỡ saùch giaùo khoa ồớ trổồỡng THCS, Bọỹ giaùo duỷc õaợ trang bở mọỹt hóỷ thọỳng õọử duỡng khaù õỏửy õuớ õaợ õaùp ổùng phỏửn loùn nhu cỏửu õọử duỡng vaỡ phổồng tióỷn daỷy hoỹc trong nhaỡ trổồỡng. Caùc thờ nghióỷm trang cỏỳp theo danh muỷc õaợ õaùp ổùng phỏửn naỡo nhổợng yóu cỏửu cồ baớn vóử thờ nghióỷm cho tổỡng baỡi hoỹc trong SGK. Nhỗn chung chỏỳt lổồỹng caùc thióỳt bở trang cỏỳp bổồùc õỏửu sổớ dung khaù tọỳt, đặc biệt là các dụng cụ thí nghiêm của Vật lí lớp 8 rất ít hư hỏng, trong daỷy hoỹc õaớm baớo tờnh thaỡnh cọng cuớa thờ nghióỷm khaù cao. Tuy nhión trong quaù trỗnh daỷy hoỹc vỏựn gàỷp phaới khoù khàn vổồùng màừc, õoù laỡ mọỹt sọỳ duỷng cuỷ qua thồỡi gian sổớ duỷng (1 õóỳn 2 nàm) õaợ coù sổỷ xuọỳng cỏỳp, như các thí nghiệm ở phần Điện học và Điện từ học ở Vật li lớp 9 thì có sự hư hõng khá nhiều nên ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm rất lớn. 2. Âàỷc õióứm tỗnh hỗnh: 2.1. Thuỏỷn lồỹi: Cọng cuọỹc õọứi mồùi giaùo duỷc õang dỏửn hoaỡn thióỷn õóứ xỏy dổỷng mọỹt nóửn giaùo duỷc tión tiến vaỡ taùc õọỹng rỏỳt tờch cổỷc õóỳn vióỷc sửa chữa õọử duỡng daỷy hoỹc trong giaớng daỷy. Caùc giaùo vión yóu nghóử luọn tờch cổỷc vaỡ tràn trồớ õóứ laỡm sao caùc thờ nghióỷm cuớa caùc baỡi daỷy luọn thaỡnh cọng vaỡ coù thờ nghióỷm õỏửy õuớ cho mọỹt tióỳt daỷy. Caùc hổ hoợng cuớa cuớa thióỳt bở vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ lồùp 9 phaùt hióỷn õồn giaớn vaỡ dóự khàừc phuỷc. Chố cỏửn coù tờnh cỏứn thỏỷn kión trỗ laỡ laỡ sổớa chổớa õổồỹc caùc duỷng cuỷ thờ nghióỷm. 2.2. Khoù khàn. Ngoaỡi cọng vióỷc giaớng daỷy giaùo vión phaới õỏửu tổ mọỹt sọỳ thồỡi gian khaù lồùn õóớ chuỏứn bở õọử duỡng cho tióỳt daỷy. Khi tióỳn haỡnh sổớa chổợa cỏửn coù thồỡi gian phaùt hióỷn hổ hoớng tổỡ õoù coù bióỷn phaùp khàừc phuỷc cuỷ thóứ. Mọỹt sọỳ duỷng cuỷ thờ nghióỷm coỡn khoù sửa chữa đặc biệt là các thiết bị có gắn mạch điều khiển điện tử. Trong giaớng daỷy mọỹt sọỳ giaùo vión coỡn ngaỷi sổớ duỡng daỷy hoỹc nón vióỷc sửa chữa đồ duỡng dạy học còn khoù khàn hồn nhióửu. III. CAẽC BIÃÛN PHAẽP SặÍA CHặẻA VAè LAèM ÂÄệ DUèNG DAÛY HOĩC BÄĩ MÄN VÁÛT Lấ ÅÍ LÅẽP 6, LÅẽP 7. 1. Khaùi quaùt chung vóử sổớa chổợa õọử duỡng daỷy hoỹc: Ta coù thóứ chia bọỹ mọn vỏỷt lờ xỏy dổỷng ồớ voỡng 2 cuớa bỏỷc THCS theo caùc lộnh vổỷc õoù laỡ: Cồ hoỹc, Nhióỷt hoỹc, Quang hoỹc, Âióỷn hoỹc và Điện từ học. Vióỷc sửa chữa õọử duỡng daỷy hoỹc cuớng dổỷa vaỡo caùc lộnh vổỷc õoù. Trong lộnh vổỷc Cồ hoỹc phỏửn lồùn caùc thờ nghióỷm dóứ sửa chữa õoỡi hoới chố coù sổỷ gia cọng chờnh xaùc laỡ coù õổồỹc mọỹt duỷng cuỷ thờ nghióỷm. Caùc thờ nghióỷm ồớ phỏửn cồ hoỹc õoỡi hoới coù sổỷ chờnh xaùc cao, caùc chuyóứn õọỹng quay phaới giaớm lổỷc ma saùt. Caùc duỷng cuỷ õo lổồỡng phaới õoỡi hoới tờnh chờnh xaùc cao. Âọỳi vồùi lộnh vổỷc Nhióỷt hoỹc caùc thờ nghióỷm phỏửn lồùn ồớ daỷng õởnh tờnh hoỹc sinh chố quan saùt õổồỹc hióỷn tổồỹng chổù khọng õi sỏu tỗm hióứu baớn chỏỳt. Do õoù caùc thờ nghióỷm trong lộnh vổỷc naỡy ngổồỡi sửa chữa đồ dùng thờ nghióỷm phaới chuù yù õóỳn kóỳt quaớ cuọỳi cuỡng õoù laỡ caùc hióỷn tổồỹng xaớy ra theo yóu cỏửu. Vồùi lộnh vổỷc Quang hoỹc laỡ mọỹt lộnh vổỷc rỏỳt khoù sửa chữa duỷng cuỷ thờ nghióỷm, bồới vỗ caùc thờ nghióỷm phaới õoỡi hoới coù tinh chờnh xaùc cao vaỡ cỏửn coù hỗnh aớnh tổồỡng minh. Ngổồỡi sửa chữa thờ nghióỷm phaới õoỡi hoới coù sổỷ họỹ trồỹ vóử kộ thuỏỷt. Vồùi lộnh vổỷc Đióỷn hoỹc vaỡ õióỷn tổỡ hoỹc theo tọi caùc duỷng cuỷ thờ nghióỷm rỏỳt dễ sửa chữa, õàỷc bióỷt laỡ caùc thióỳt bở thờ nghióỷm vóử doỡng õióỷn. 2. Caùc yóu cỏửu õọỳi vồùi vióỷc sổớa chổợa vaỡ laỡm õọử duỡng daỷy hoỹc: 2.1.Caùc duỷng cuỷ cồ baớn: -Tua vit, kỗm, keùo, duợa... -Moớ haỡn õọửng họử da nàng, khoan õióỷn. -Keo 502, giỏỳy õóử can, bàng daùn. -Đồng hồ đa năng. 2.2. Kyợ nàng cồ baớn: - Nàừm vổợng muỷc õờch vaỡ yóu cỏửu cuớa thờ nghióỷm cỏửn sổớa chổợa cũng nhổ caùc õọử duỡng daỷy hoỹc daỷy hoỹc cỏửn laỡm. - Am hióứu caùc nguyón tàừc hoaỷt õọỹng cuớa thióỳt bở thờ nghióỷm. - Sử dụng thành thạo các dụng cụ sửa chữa cũng như dụng cụ làm đồ dùng dạy học. 3. Caùc giaới phaùp về vióỷc sổớa chổợa õọử duỡng daỷy hoỹc: 3.1 Cọng taùc baớo quaớn: Cọng taùc baớo quaớn thióỳt bở laỡ trong nhổợng yóỳu tọỳ quyóỳt õởnh õóỳn độ bóửn cuớa caùc õọử duỡng thờ nghióỷm. Nhổ ta õaợ bióỳt, caùc thióỳt bở Vỏỷt lờ ồớ bỏỷc THCS baớo quaớn chuớ yóỳu ồớ õióửu kióỷn thổồỡng, cho nón vióỷc baớo quaớn õọử duỡng laỡ rỏỳt cỏửn thióỳt. Trổồùc hóỳt doù laỡ vióỷc sàừp xóỳp õọử duỡng ồớ phoỡng thióỳt bở cuợng nhổ phoỡng bọỹ mọn phaới khoa hoỹc hồỹp lờ õuùng tổỡng danh muỷc. Phaới lau chuỡi saỷch seợ vaỡ lau khọ thióỳt bở sau khi thổỷc haỡnh xong. Caùc thióỳt bở vóử õióỷn nhổ nguọửn pin, õeỡn pin,...phaới õóứ ồớ vở trờ khọ raùo vaỡ õóứ xa caùc loaỷi õọử duỡng vóử chỏỳt loớng, dung mọi. Các loại nam châm kim không được để gần với các nam châm có từ tính mạnh. Phaới tióỳn haỡnh kióứm tra cọng taùc baớo quaớn thổồỡng xuyón vaỡ lau chuỡi thióỳt bở õuùng õởnh kỗ. 3.2 Caùc loaỷi õọử duỡng daỷy hoỹc dóự hổ hoớng thổồỡng gàỷp: Âọỳi vồùi duỷng cuỷ thờ nghióỷm Vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ lồùp 9. Trong quaù trỗnh giaớng daỷy ngổồỡi giaùo vión phaới xaùc õởnh õổồỹc nhổợng loaỷi õọử duỡng naỡo dóự hoớng, dóự khàừc phuỷc vaỡ loaỷi õọử duỡng naỡo vióỷc hoớng hoùc ờt xaớy ra. Qua quaù trỗnh daỷy hoỹc baớn thỏn tọi nhỏỷn thỏỳy vaỡ thu nhỏỷn õổồỹc: ở lớp 8: +Các trục con lăn ở thí nghiệm trong máng Mac xoen bị ô xi hoá. +Các cốc đựng trong thí nghiệm về lực đẩy ác si mét bị rạn nứt ở đáy. +Một số thí dụng cụ thí nghiệm về tính dẫn nhiệt của các chất thường bị hõng ở đầu văn các ốc vít nhỏ nên không lắp được vào giá chung. +Các màng cao su ở thí nghiệm áp suất chất lỏng thường bị rách hoặc bị lỏng không gắn vào được các ống thuỷ tinh... ở lớp 9: +Các dây điện trở bị đứt bị bung dây ra ngoài hoặc không tiếp xúc, dẫn điện kém.(chủ yếu là loai dây con stan tan và ). +Hệ thống dây nối và các chốt cắm đơn thường bị tách rời ra khỏi nhau. +Cấc giá lắp pin bị ô xi hoá theo thời gian nên tiếp xúc dẫn điện kém. +Các biến trở qua thời gian con chạy không tiếp xúc với cuộn dây nên chập chờn khi sử dụng. +Các nam châm kim và các thanh nam châm có cái chỉ các cực không đúng so với màu sơn. + Các thanh ray và thanh nằm ngang trong thí nghiệm lực điên từ làm bằng đồng nên một số cái một số cái bị ô xi hoá nên tiếp xúc về điện kém. +Một số cuộn dây tạo nam châm điện bị đứt hoặc tiếp xúc điện kém. +Các máy phát điện (một chiều, một chiều) nhiều cái bộ phận chổi quét và cổ góp tiếp xúc kém nên phát điện chập chờn. +Một số hộp quan sát ánh sáng ánh sáng tán xạ ở các vật màu không hoạt động được. 3.3 Caùc vờ duỷ vóử sổớa chổợa õọử duỡng daỷy hoỹc: a) Sổớa chổợa caùc hổ hoớng cuớa đồ dùng Vật lí lớp 8: Khàừc phuỷc hổ hoớng ồớ loỡ xo laù khaù õồn giaớn, bàũng caùch thay oùc vờt mồùi vaỡ cổa ngàừn õoaỷn caùn nhổỷa sau õoù duỡng keo 502 daùn cọỳ õởnh loỡ xo vồùi caùn. Các trục con lăn trong máng mắc xoen thường bị ô xi hoá ta nên dùng giấy ráp đánh nhẹ sau đó dùng khăn tẩm dầu máy lau qua cho bóng. Một số thí dụng cụ thí nghiệm về tính dẫn nhiệt của các chất thường bị hõng ở đầu văn các ốc vít nhỏ nên không lắp được vào giá chung, ta phải dùng dũa, dũa lại phần êcu sau đó dùng kìm văn vào giá đở. +Các màng cao su ở thí nghiệm áp suất chất lỏng thường bị rách hoặc bị lỏng không gắn vào được các ống thuỷ tinh, ta thường dùng các sợi dây cao su nhỏ để gắn chặt màng cao su vào ống thuỷ tinh hoặc thay mới màng cao su. b) Sổớa chổợa caùc hổ hoớng cuớa đồ dùng Vật lí lớp 9: - Âọỳi vồùi các dụng cụ có sử dụng pin “nuùt”. Phaới duỡng õọửng họử õa nàng õóứ kióứm tra pin, hióỷu õióỷn thóỳ 1,5V laỡ õaớm baớo nóỳu suỷt aùp quaù lồùn (1V đến 1,2V) thỗ pin quaù yóỳu cỏửn thay pin mồùi. Vồùi caùc giaù làừp pin bở hoớng hoàỷc tióỳp xuùc õióỷn keùm, ta thổồỡng xuyón duỡng giỏỳy raùp õaùnh boùng phỏửn tióỳp xuùc ồớ cổỷc ỏm vaỡ cổỷc dổồng cuớa giaù làừp, dung mióỳng bỗa nhoớ chóm giổợa hai càỷp pin õóứ pin nàũm cọỳ õởnh trong giaù. Trổồỡng hồỹp caùc chọỳt tióỳp õióỷn bở hoớng thỗ phaới haỡn dỏy vaỡo caùc chọỳt sau õoù duỡng kỗm xióỳt oùc vờt laỷi cho chàỷt. Đối với các dây điện trở bị đứt biện pháp duy nhất là phải hàn nối lại với chốt tiếp điện sau đó dùng keo dán cố định trên giá hình trụ. Khi hàn vì loại dây constantan nên khó dính với thiếc do đó người hàn phải nối với một đoạn dây đồng. Hàn xong, dùng Ôm kế kiểm tra lại một lần nữa., Với hệ thống dây nối và các chốt cắm đơn thường bị tách rời ra khỏi nhau, cách tốt nhất xữ lí mang tính lâu dài là trước khi văn vào chốt cắm phải cho thiếc hàn vào các đầu nối của dây. Cách làm: Dùng mõ hàn tẩm nhựa thông vào các mối nối sau đó cho thiếc vào vừa đủ sau đó vặn dây cố định vào chốt cắm. Đối với các biến trở con chạy thường hay chập chờn khi khi lắp vào mạch điện ta nên dùng Ôm kế kiểm tra lại các mối nối nếu bị hở thì cần dùng kìm xiết chặt lại sau đó dùng cờlê mở trục gắn con chạy tháo con chạy ra dùng giấy ráp đánh sạch lớp bị ô xi hoá ở phần tiếp xúc với cuộn dây sau đó lắp lại và dùng Ôm kế kiểm tra một lần nữa. Đối với nam châm điện nếu không hoạt động được. Trước hết dùng đồng hồ đa năng để đo điện trở cuộn dây, nêu R lớn vô cùng thì cuộn dây bị đứt mà chổ đứt thông thường ở đầu múi dây nối với chốt tiếp xúc. Ta tìm cách hàn lại. Còn nếu R = 0 thì cuộn dây bị chập cần thay thế loại dây có tiết diện tương đương và quấn cùng số vòng sau đó hàn hai mối day với chốt tiếp điện. Các thanh ray và thanh nằm ngang trong thí nghiệm lực điên từ làm bằng đồng nên một số cái một số cái bị ô xi hoá nên tiếp xúc về điện kém, cách tốt nhất ta ta dùng giấy ráp mịn đánh nhẹ lên phần thiếp xúc giữa hai thanh đồng làm ray và thanh đồng lăn nằm ngang, sau đó dùng ôm kế kiểm tra lại sự tiếp xúc. Các máy phát điện bộ phận chổi quét và và cổ góp tiếp xúc kém, nguyên nhân chủ yếu là do phần cổ góp bị ô xi hoá ta nên dùng giấy ráp đánh bóng lại phần cổ góp và dùng kìm nắn lại các chổi quét sao cho tiếp xúc tốt. Một số hộp quan sát ánh sáng tán xạ của các vật màu không hoạt động được, ta phải mở hộp ra tìm vị trí đạt pin “nút” gỡ pin kiểm tra lại, loại pin này thường bị ô xi hoá ta có thể thay pin mới hoặc dùng giấy ráp chùi phần ô xi hoá. Phần III: bài học kinh nghiệm và tổng kết. 1. Kết quả thực hiện: Với việc bắt tay trực tiếp vào sửa chữa đồ dùng dạy học bản thân đã thu được một số kết quả ban đầu khá khả quan. Âoù laỡ: Bước đầu đảm bảo các tiết học đều có dụng cụ thí ngiệm, khắc phục được các hư hỏng cơ bản của đồ dùng dạy học do bộ giáo dục trang cấp và giải quyết được việc thiếu một số thiết bị dạy học trong các bài học. Nhổợng õọử duỡng tổỷ sửa chữa õaợ phỏửn naỡo giaới quyóỳt õổồỹc vióỷc thióỳu õọử duỡng daỷy hoỹc ở mọỹt sọỳ tióỳt hoỹc. Các dụng cụ khi được sửa chữa khi đưa vào giảng dạy đảm bảo tính thành công cao. 2. Bài học kinh nghiệm: - Vật lí là môn học thực nghiệm nên trong dạy học luôn luôn phải đủ các đồ dùng thí nghiệm. - Các tiết học có sử dụng đồ dùng dạy học bao giờ cũng đảm bảo mức độ thành công cao tạo không khí học tập sôi nổi và gây hứng thú học tập cho học sinh. - Phải nghiên cứu định hướng về sử dụng thiết bị Vật lí trong giai đoạn hiện nay và trong tương lai. - Tăng cường sử dụng đồ dùng dạy học và thường xuyên nghiên cứu thí nghiệm Vật lí từ đó tìm ra những nhựơc điểm của thiết bị để tiến hành khắc phục sửa chữa. - Chuẩn bị đầy đủ các yêu cầu khi tiến hành sửa chữa đồ dùng dạy học. - Đọc kỉ tài liệu SGK, SGV, sách bài tập và luôn có ý thức vươn lên trong giảng dạy, nhiệt tình với công việc sửa chữa đồ dùng dạy học. Không ngừng suy nghĩ trăn trở tìm tòi để đúc rút được cái hay cái tốt, cái chưa tốt qua mỗi lần giảng dạy, mỗi lần làm thí nghiệm để có hướng khắc phục bổ sung. 3. Tổng kết: Vồùi nhổợng lỏỷp luỏỷn vaỡ õổa ra mọỹt sọỳ vờ duỷ minh hoỹa vồùi mong muọỳn laỡm phong phuù thóm caùc biện pháp sửa chữa õọử duỡng daỷy hoỹc. Trên đây là những suy nghĩ, những việc đã làm đang làm, đang thực hiện trong quá trình công tác giảng dạy tại trường THCS Hồng Thuỷ. Những kết quả gặt hái được chỉ là bước đầu và tôi tiến hành thực hiện đề tài khi các dung cụ trang cấp mới chỉ được 2 đến 3 năm. Trong tương lai tới các dụng cụ dạy học sẽ tiếp tục xuống cấp cần sửa chữa, vì vậy tôi xin được trình bày để đồng nghiệp tham khảo và mong những góp ý chân thành để bản thân hoàn thiện hơn góp phần nhỏ vào phong trào chung trong sự nghiệp giáo dục hiện nay. Cuối cùng chẳng có gì hơn xin chân thành cảm ơn tập thể giáo viên và học sinh trường THCS Hồng Thuỷ đã giúp đở tôi hoàn thiện đề tài này. Chân thành cảm ơn bạn đọc đã bỏ chút thời gian quý báu để đến với đề tài và xin được tiếp thu ý kiến góp ý của các đồng nghiệp. ý kiến của hội đồng khoa học Hồng Thuỷ, tháng 04 năm 2007 trường THCS hồng thuỷ Người thực hiện: Lê Đình Lý Tài liệu tham khảo: - Sách giáo khoa Vật lí bậc THCS (chương trình đổi mới). - Sách giáo viên Vật lí bậc THCS (chương trình đổi mới). - Sách bài tập Vật lí bậc THCS (chương trình đổi mới). - Tài liệu tập huấn về sử dụng đồ dùng vật lí năm 2002 - Định hướng về chương trình và SGK Vật lí THCS. Mục lục: Phần I: Mở đầu .Trang 1 Phần II: Nội dung Trang 3 I. Cơ sở lí luận Trang 3 II.Thực trạng về việc sửa chữa và làm đồ dùng Trang 5 dạy học Vật lí. III. Các giải pháp cụ thể. Trang 6 Phần III: Bài học kinh nghiệm và tổng kết Trang 10