Sáng kiến kinh nghiệm - Rèn kỹ năng làm toán bằng câu hỏi trắc nghiệm

I/ đặt vấn đề Trong quá trình dạy học muốn hình thành cho học sinh thói quen tự học một cách tích cực nắm vững kiến thức cơ bản, giáo viên cần phải có các ví dụ để củng cố luyện tập và kiểm tra khắc sâu kiến thức cơ bản, rèn kỹ năng tư duy cho học sinh theo hướng tự giác, tích cực sáng tạo nhằm đổi mới phương pháp dạy học. Việc kiẻm tra đánh giá sự nhận thức của trò giúp cho thầy kiểm nghiệm được phương pháp giảng dạy của mình mà từ đó có hướng cải tiến phương pháp dạy sao cho phù hợp. Nắm được sự nhận thức của trò thầy có hướng bổ xung vào những phần học sinh hiểu sai, hiểu chưa rõ các phần kiến thức đã lĩnh hội được. Tuỳ theo đặc trưng của bộ môn giáo viên đã đề ra hình thức kiểm tra sao cho phù hợp. Đối với môn toán hình thức kiểm tra trắc nghiệm là một trong những hình thức kiểm tra đánh giá chính xác nhất sự tiếp thu bì của trò qua mỗi phần, mỗi bài học. II/ Giải quyết vấn đề 1/ Yêu cầu: - Kiểm tra đánh giá kết quả môn toán của trò phải đảm bảo về yêu cầu kiến thức và kỹ năng. a/ Về kiến thức : Đánh giá việc nắm kiến thức của học sinh ở 3 mức độ. - Mức độ nhận biết được kién thức cơ bảnnhư: Định nghĩa , định lý, công thức tính chất... - Mức độ hiểu: Nắm được các định lý , tính chât, biến đổi công thức và biết phân tích được phần định lý và chứng minh. - Mức độ vận dụng: Biết vận dụng định lý vào làm bài tập, vận dụng công thức giải toán qua việc sử dụng các kiến thức đã học. b/ Về kỹ năng: - Vận dụng thành thạo các công thức, các định lý qua việc lập luận để chứng minh, vẽ hính chính xác , sử dụng đúng công thức , nhận thức được các hình đặc biệt. 2/ Các hình thức kiểm tra trắc nghiệm khách quan. - Để đảm bảo việc kiểm tra kiến thức, kỹ năng của học sinh, giáo viên cần áp dụng các hình thức sau: Có 4 dạng kiểm tra trắc nghiệm khách quan. - Kiểm tra trắc nghiệm nhiều lựa chọn - Kiểm tra trăc nghiệm điều khuyết - Kiểm tra trắc nghiệm ghép đôi. - Kiểm tra trắc nghiệm đúng sai Các dạng được áp dụng cụ thể: a/ Kiểm tra trắc nghiệm nhiều lựa chọn - Ví dụ: Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng nhất cho tập hợp A= {0} A/ A không phải là tập hợp B/ A là một tập hợp rỗng C/ A là tập hợp có có một phần tử là số 0 D/ A là tập hợp không có phần tử nào - Đứng trước nhiều sự lựa chọn, mỗi học sinh phải có sự tái hiện kiến thức đã học để suy nghĩ tìm ra câu trả đúng nhất cho kiến thức về phần tử của một tập hợp qua đó khắc sâu hơn kiến thức đã học và thông qua đó giáo viên đánh giá được sự nhận thức của học sinh. Ví dụ: Khoanh ròn câu trả lời đúng - Tập hợp nào chỉ gồm các số nguyên tố A. {3,5,11,17} B .{3,10,7,13} C/ {13,15,17,19} D/ {1,2,5,7} b/ Kiểm tra trắc nghiệm điền khuyết - Dạng này đòi hỏi học sinh phải điền thêm từ số hoặc liệt kê một số các số sao cho phù hợp . Ví dụ: Điền số thích hợp vào chỗ trống .... A. Tập hợp A các số tự nhiên chẵn x sao cho 1<x<10 A= {..................} B. Tập hợp B các số nguyên âm x sao cho -10<x<5 B= {...................} C/ Tập hợp C các số nguyên dương x sao cho 12 < x < 16 C = {..................} D/ Tập hợp D các số nguyên tố x sao cho 2< x <10 D ={.....................} Câu hỏi điền khuyết có khi cho trước số liệu hoặccho sẵn từ. Ví dụ: Cho các số sau2,-2. Điền vào chỗ trống thích hợp. 2 + = 4 -2 + = 4 + (-2) = 4 + 2 = 4 c/ Kiểm tra trắc nghiệm ghép đôi. Câu hỏi này gồm một dãy các phương án lựa chọn được dùng để trả lời hoắc để gắn kết với câu hỏi khác nhau. Ví dụ: Viết các số thứ tự chỉ các tập hợp số nguyên x lấy từ cột A, đặt vào vị trí phù hợp ở cột B. Cột A Cột B Tìm tập hợp các số x thoả mãn 1. x -9 =1 A/ Tập hợp không có phần tử nào 2. x2 =9 B/ Tập hợp có một phần tử 3. Bội của 3 C/ Tập hợp có hai phần tử 4. x2 =-1 D/ Tập hợp có 1 phần tử là 0 5. x +1 = 1 E/ Tập hợp có vô số phần tử Loại câu hởi này có ưu điểm là giúp học sinh liệt kê, chọn lựa kiến thức có liên quan chặt chẽ trong cùng một nội dung để tạo một vấn đề hoàn chỉnh. - Ví dụ: Cột A Cột B a/ Có chữ số tận cùng là chữ số chẵn. 1/ Số chia hết cho 3 b/ Có chữ số tận cùng là 0 hoặc 5. 2/ Chia hết cho 5 c/ Có tổng chữ số chia hết cho 9 3/ Chia hết cho 2 d/ Có tổng chữ số chia hết cho 3 4/ Chia hết cho 9 d/ Câu hỏi đúng sai. - Đây là câu hỏi được lựa chọn một trong hai phương án. Đ(đúng) S (sai) - Ví dụ : Đánh dấu X vào ô trống mà em chọn. Thực hiện phép tính Kết quả Đúng sai 20025 : 20025 1 a6 : a5 a11 22003 : 22002 2 410 : 48 16 - Đây là loại câu hỏi thể hiện cách nhìn nhận đánh giá vấn đề chính xác nhất. Không cho phép học sinh có nhiều phương án lựa chọn trong cùng một vấn đề của câu hỏi. Vì thế nó có tác dụng khắc sâu kiến thức và đặc biệt trong một thời gian ngắn học sinh khẳng định được nhiều kiến thức và nhiều vấn đề. -Ví dụ: Đánh dấu X vào ô trống mà em chọn. Có người nói Đúng Sai - Nếu mỗi số hạng một tổng không chia hết cho 3 thì tổng không chia hết cho 3. - Nếu một thừa số của một tích chia hết cho 7 thì tích đó chia hết cho 7 - Nếu một tổng của hai số chia hét cho 4 và một trong hai số hạng chia hết cho 4 thì số hạng còn lại chia hết cho 4. III/ Kêt luận: Trên đây là một số phương pháp kiểm tra theo hình thức trắc nghiệm khách quan giúp cho học sinh hình thành được thói quen tự học một cách tích cực, hình thành và phát triển năng lực toán học theo hướng phát huy tính tích cực một cách hiệu quả. Tuy nhiên để phù hợp với từng phần kiến thức giáo viên lên lựa chọn các câu hỏi trắc nghiệm phù hợp và kết hợp nhiều loại câu hỏi nói trên để đạt đựơc hiệu quả cao nhất trong quá trình dạy và học bộ môn. Phương pháp này tôi đã áp dụng trong quá trình giảng dạy môn toán cho học sinh, giúp cho trò học tốt và thầy kiểm nghiệm được phương pháp giảng dạy của mình và từ đó có biện pháp cải tiến phương pháp sao cho phù hợp và đạt hiệu quả cao. Giao Hà, ngày 25 tháng 3 năm 2008. Người viết