Thi chọn giáo viên dạy giỏi cấp trường năm 2011 – 2012 môn Địa lý

SỞ GD&ĐT NGHỆ AN Trường THPT Quỳnh Lưu I THI CHỌN GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP TRƯỜNG NĂM 2011 – 2012 Đề thi lý thuyết môn: Địa lí Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1:(3 điểm). Chuyển động của trái đất: a) Trình bày khái quát chuyển động quay quanh mặt trời của trái đất và hệ quả của nó? (1 đ) b) Tính góc nhập xạ (góc tới) của tia sáng Mặt Trời lúc giữa trưa vào các ngày 22/6 và 22/12 tại các địa điểm (vĩ độ) theo bảng sau? Nêu ý ‎nghĩa của góc tới? (2 đ) Địa điểm Vĩ độ Góc nhập xạ 22/6 22/12 Lũng Cú (Hà Giang) 23023’B Lạng Sơn 21050’B Hà Nội 21002’B Huế 16026’B TP.HCM 10047’B Xóm Mũi (Cà Mau) 8034’B Câu 2 ( 2điểm) So sánh đặc điểm tự nhiên của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ với miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ? Câu 3 (2,0điểm) Cho bảng số liệu sau: Lượng mưa trung bình của Hà Nội và Huế (mm) Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Hà nội 18,6 26,2 43,8 90,1 188,5 230,9 288,2 318,0 265,4 130,7 43,4 23,4 Huế 161,3 62,6 47,1 51,6 82,1 116,7 95,3 104,0 473,4 795,6 580,6 297,4 a. Tính tổng lượng mưa ở 2 địa điểm trên. b. Nhận xét và giải thích chế độ mưa và sự phân hoá mùa mưa ở Hà Nội và Huế Caâu 4 (3 ñieåm). Cho baûng soá lieäu sau ñaây: Toång giaù trò xuaát nhaäp khaåu vaø caùn caân xuaát nhaäp khaåu cuûa nöôùc ta, giai ñoaïn 1988 – 2005 (Ñôn vò: trieäu ruùp – ñoâ la) Naêm Toång giaù trò xuaát nhaäp khaåu Caùn caân xuaát nhaäp khaåu 1988 1990 1992 1995 1999 2002 2005 3795,1 5156,4 5121,4 13 604,3 23 162,0 35 830,0 69 114,0 – 1718,3 – 348,4 + 40,0 – 2706,5 – 82,0 – 2770,0 – 4648 a. Tính giaù trò xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu cuûa nöôùc ta qua caùc naêm. b. Veõ bieåu ñoà theå hieän söï chuyeån dòch cô caáu giaù trò xuaát - nhaäp khaåu ôû nöôùc ta trong giai ñoaïn treân. c. Nhaän xeùt vaø giaûi thích tình hình ngoaïi thöông ôû nöôùc ta trong giai ñoaïn ñoù. ĐÁP ÁN: Câu 1 a) Chuyển động quay quanh mặt trời của trái đất và hệ quả của nó (1,0 đ) + Chuyển động quay quanh mặt trời của trái đất: - Trái đất quay quanh mặt trời theo hướng từ Tây sang Đông. - Thời gian quay một vòng trên quỹ đạo là 365 ngày 06 giờ ( một năm ).- Trong khi chuyển động quanh mặt trời, trục trái đất luôn nghiêng với mặt phẳng hoàng đạo một góc 66033’ và không đổi phương ( gọi là chuyển động tịnh tiến của trái đất quanh mặt trời ). - Trái đất chuyển động tịnh tiến xung quanh mặt trời theo một quỹ đạo hình ellip gần tròn. Khoảng cách giữa 2 tiêu điểm ellip vào khoảng 5 triệu Km. Lúc ở gần mặt trời nhất ( điểm cận nhật – thường vào ngày 03/1) trái đất cách mặt trời 147.166.480Km. Lúc ở xa mặt trời nhất ( điểm viễn nhật - thường vào ngày 05/7 ) trái đất cách mặt trời 152.171.500Km. - Tốc độ chuyển động trung bình của trái đất quanh mặt trời là 29,8Km/s. ( Khi ở gần mặt trời nhất, tốc độ chuyển động của trái đất quanh mặt trời là 30,3Km/s; Khi ở xa mặt trời nhất, tốc độ chuyển động của trái đất quanh mặt trời là 29,3Km/s). + Hệ quả: - Chuyển động biểu kiến hàng năm của mặt trời. - Hiện tượng mùa - Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa. b) Tính góc nhập xạ (góc tới) của tia sáng Mặt Trời lúc giữa trưa vào các ngày 22/6 và 22/12 tại các địa điểm (vĩ độ): (1,5 đ) Địa điểm Vĩ độ Góc nhập xạ 22/6 22/12 Lũng Cú (Hà Giang) 23023’B 89056’ 43010’ Lạng Sơn 21050’B 88023’ 44043’ Hà Nội 21002’B 87035’ 45031’ Huế 16026’B 82059’ 50007’ TP.HCM 10047’B 77020’ 55046’ Xóm Mũi (Cà Mau) 8034’B 75007’ 57059’ Ý nghĩa của góc tới:(0,5 đ) - Cho biết độ cao của Mặt Trời so với mặt đất - Cho biết lượng ánh sáng và lượng nhiệt đem đến mặt đất. Góc tới càng gần vuông, lượng ánh sáng và nhiệt đem tới mặt đất càng lớn. Câu 2 .( 2 đ) Tên miền Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ Phạm vi Ranh giới phía tây – tây nam của miền dọc theo tả ngạn sông Hồng, gồm vùng núi Đông Bắc và đồng bằng Bắc Bộ Từ hữu ngạn sông Hồng đến dãy Bạch Mã Địa hình - Hướng vòng cung của địa hình (4 cánh cung) - Đồi núi thấp. Độ cao trung bình khoảng 600m - Nhiều địa hình đá vôi - ĐB. Bắc Bộ mở rộng. Bờ biển phẳng, nhiều vịnh, đảo, quần đảo - Địa hình núi trung bình và cao chiếm ưu thế, dốc mạnh - Hướng TB – ĐN, nhiều bề mặt sơn nguyên, cao nguyên, đồng bằng giữa núi - Đồng bằng thu nhỏ, chuyển tiếp từ đồng bằng châu thổ sang đồng bằng ven biển - Nhiều cồn cát, bãi tắm đẹp Khoáng sản Giàu khoáng sản: than, sắt, thiếc, vonfram, vật liệu xây dựng, Khoáng sản có: thiếc, sắt, crôm, titan, apatit, Khí hậu - Mùa hạ nóng, mưa nhiều. Mùa đông lạnh, ít mưa - Khí hậu thời tiết có nhiều biến động. - Gió mùa ĐB suy yếu và biến tính. Số tháng lạnh dưới 2 tháng (ở vùng thấp) - BTB có gió phơn Tây Nam, bão mạnh, mùa mưa chậm hơn, vào tháng 8 đến tháng 12, tháng 1. Lũ tiểu mãn tháng 6. Sông ngòi Mạng lưới sông ngòi dày đặc. Hướng TB – ĐN và hướng vòng cung Sông ngòi hướng TB –ĐN (ở BTB hướng T – Đ) sông có độ dốc lớn, nhiều tiềm năng thủy điện. Thổ nhưỡng, sinh vật - Đai cận nhiệt đới hạ thấp - Trong thành phần rừng có các loài cây cận nhiệt (dẻ,re) và động vật Hoa Nam Có đủ hệ thống đai cao: đai nhiệt đới gió mùa, đai cận nhiệt đới gió mùa trên đất muàn thô, đai ôn đới > 2600m. Nhiều thành phần loài cây của cả 3 luồng di cư. Câu 3: (2 đ ) a: Tính tổng lượng mưa: Hà Nội : 1667 mm Huế: 2868 mm b: Về tổng lượng mưa: + Đều có lượng mưa lớn vì nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa + Huế có tổng lượng mưa lớn hơn do bức chắn địa hình dãy Trường sơn và Bạch Mã với gió mùa Đông Bắc, ảnh hưởng của Bão và dải hội tụ nhiệt đới . - Về chế độ mưa: + Mùa mưa ở Hà Nội từ tháng 5 đến tháng 10 nhất là tháng 8 do ảnh hưởng của gió mùa mùa hạ, khô nhất là tháng 1 do ảnh hưởng của gió mùa mùa đông. + Huế có 2 cực đại trong biến trình mưa + Chênh lệch lượng mưa của tháng cao nhất giữa hai địa điểm rất lớn: 2,5 lần - Về mùa mưa: Hà Nội: Mưa vào mùa hạ Huế: Mưa vào thu đông Câu 4 . (3đ) a. Tính giaù trò xuaát nhaäp khaåu vaø nhaäp khaåu theo coâng thöùc Giaù trò nhaäp khaåu = Giaù trò xuaát khaåu = toång giaù trò xuaát nhaäp khaåu – giaù trò nhaäp khaåu. b. Veõ bieåu ñoà: Naêm Xuaát khaåu Nhaäp khaåu 1988 1990 1992 1995 1999 2002 2005 1 038,4 2 404,0 2 580,7 5 448,9 11 540,.0 16 530,0 32 223,0 2 756,7 2 752,4 2 540,7 8 155,4 11 622,0 19 300,0 36 881,0 (0,25 ñieåm) a. Xöû lyù soá lieäu: Cô caáu giaù trò xuaát nhaäp khaåu cuûa nöôùc ta giai ñoaïn 1988 – 2005 (%). Naêm Xuaát khaåu Nhaäp khaåu 1988 1990 1992 1995 1999 2002 2005 27,4 46,6 50,4 40,1 49,8 46,1 46,6 72,6 53,4 49,6 59,9 50,2 53,9 53,4 (0,25 ñieåm) b. Veõ bieåu ñoà mieàn: (0,75 ñieåm) Veõ caùc loaïi bieåu ñoà khaùc khoâng cho ñieåm. 3. Nhaän xeùt: _ Toång giaù trò xuaát nhaäp khaåu cuûa nöôùc ta khoâng ngöøng taêng trong giai ñoaïn 1988 – 2005. Trong ñoù xuaát khaåu taêng nhanh hôn nhaäp khaåu. (0,25 ñieåm). _ Caùn caân xuaát nhaäp khaåu coù söï chuyeån bieán: + Töø 1988 – 1992: caùc caân xuaát nhaäp khaåu tieán tôùi caân ñoái. 1992 nöôùc ta xuaát sieâu. (0,25 ñieåm). + Sau 1992 ñeán nay tieáp tuïc nhaän sieâu do nhaäp nhieàu tö lieäu saûn xuaát. _ Cô caáu xuaát nhaäp khaåu cuõng coù söï thay ñoåi: tyû troïng xuaát khaåu taêng vaø tyû troïng nhaäp khaåu giaûm. (0,25 ñieåm). Giaûi thích: + Ña daïng hoaù caùc maët haøng xuaát khaåu, ñaåy maïnh nhöõng maët haøng xuaát khaåu muõi nhoïn nhö gaïo, caø pheâ, thuyû saûn, daàu thoâ, deät, may, giaøy deùp, ñieän töû. (0,25 ñieåm). + Ña phöông hoaù thò tröôøng xuaát nhaäp khaåu. (0,25 ñieåm). + Ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù hoaït ñoäng ngoaïi thöông. _ Toàn taïi: maát caân ñoái giöõa xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu, nhaäp sieâu laø chuû yeáu. Giaûi thích: + Haøng xuaát khaåu laø noâng saûn sô cheá, khoaùng saûn thoâ. + Haøng nhaäp khaåu laø maùy moùc, thieát bò, vaät tö (0,25 ñieåm).