Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm & hiệu quả qua môn tự nhiên xã hội – khoa học

BiỂU TƯỢNG GiỜ TRÁI ĐẤT Nha Trang TÍCH HỢP GIÁO DỤC SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM & HIỆU QUẢ  QUA MÔN TNXH – KHOA HỌC I. MỤC TIÊU, PHƯƠNG THỨC TÍCH HỢP II. NỘI DUNG, ĐỊA CHỈ, MỨC ĐỘ TÍCH HỢP III. HÌNH THỨC, PHƯƠNG PHÁP, CÁCH DẠY DẠNG BÀI TÍCH HỢP IV. THỰC HÀNH SOẠN GIÁO ÁN DẠNG BÀI TÍCH HỢP Hoạt động 1: Căn cứ vào mục tiêu, nội dung chương trình môn Tự nhiên và Xã hội, môn Khoa học cấp Tiểu học, thầy/cô hãy trao đổi về hai vấn đề sau : Xác định mục tiêu giáo dục SDNLTK&HQ qua Môn Tự nhiên và Xã hội, môn Khoa học. Môn Tự nhiên và Xã hội, môn Khoa học có thể tích hợp giáo dục SDNLTK&HQ theo các phương thức nào ? I. MỤC TIÊU, PHƯƠNG THỨC TÍCH HỢP Thông tin phản hồi cho hoạt động 1. Mục tiêu: - Giáo dục SDNLTK&HQ qua môn Tự nhiên và Xã hội, môn Khoa học ở cấp Tiểu học nhằm giúp học sinh: - Một số kiến thức cơ bản ban đầu về: + Năng lượng, năng lượng sạch (pin nhiên liệu; mặt trời; NL từ đại dương; gió; dầu thực vật phế thải; NL từ tuyết; NL từ sự lên men sinh học; nguồn NL địa nhiệt; mêtan hydrate ). + Các nguồn năng lượng như : mặt trời, gió, nước, điện, than đá, dầu mỏ, khí đốt và vai trò của chúng đối với đời sống và sản xuất. + Một số biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả để phát triển bền vững. - Hình thành và phát triển một số kĩ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong đời sống hàng ngày. Khai thác điện từ năng lượng mặt trời và năng lượng gió ở Trường Sa (giai đoạn thử nghiệm) 2. Phương thức tích hợp GDSDNLTK&HQ qua môn Tự nhiên. Xã hội - Khoa học: 2.1. Khái niệm tích hợp: Tích hợp giáo dục SDNLTK&HQ vào môn TNXH – Khoa học là sự hoà trộn nội dung giáo dục SDNLTK&HQ vào nội dung bộ môn thành một nội dung thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau. 2.2. Các nguyên tắc tích hợp - Nguyên tắc 1: Tích hợp nhưng không làm thay đổi đặc trưng của môn học. - Nguyên tắc 2 : Khai thác nội dung GDSDNLTK&HQ có chọn lọc, có tính tập trung vào bài nhất định, không tràn lan tuỳ tiện. - Nguyên tắc 3 : Phát huy cao độ các hoạt động tích cực nhận thức của học sinh và kinh nghiệm thực tế của các em . 2.3. Các mức độ tích hợp nội dung giáo dục SDNLTK&HQ - Mức độ toàn phần: Mục tiêu và nội dung của bài trùng hợp phần lớn hay hoàn toàn với nội dung giáo dụcSDNLTK &HQ. - Mức độ bộ phận: Chỉ có một phần bài học có nội dung giáo dục SDNLTK&HQ, được thể hiện bằng mục riêng, một đoạn hay một vài câu trong bài học. - Mức độ liên hệ: Các kiến thức giáo dục SDNLTK&HQ không được nêu rõ trong sách giáo khoa nhưng dựa vào kiến thức bài học, giáo viên có thể bổ sung, liên hệ các kiến thức giáo dục SDNLTK&HQ Dựa vào các mức độ tích hợp nêu trên và qua phân tích nội dung chương trình, SGK cho thấy mức độ tích hợp môn Tự nhiên và Xã hội, môn Khoa học có thể ở cả 3 mức độ tích hợp là toàn phần, bộ phận và liên hệ. Hoạt động 2: Căn cứ vào nội dung chương trình, SGK môn Tự nhiên và Xã hội lớp 1, 2, 3, thầy (cô) hãy thực hiện nhiệm vụ sau: 1. Xác định các bài có khả năng tích hợp giáo dục SDNL TK&HQ; 2. Nêu nội dung giáo dục SDNLTK&HQ và mức độ tích hợp trong các bài đó. Trình bày kết quả theo bảng dưới đây: II. NỘI DUNG, ĐỊA CHỈ, MỨC ĐỘ TÍCH HỢP Thông tin phản hồi cho hoạt động 2:Gợi ý nội dung, địa chỉ và mức độ tích hợp môn TNXH.1,2,3. Hoạt động 3Căn cứ vào nội dung chương trình, SGK môn Khoa học lớp 4, thầy (cô) hãy thực hiện nhiệm vụ sau: 1. Xác định các bài có khả năng tích hợp GDSDNLTK&HQ; 2. Nêu nội dung giáo dục SDNLTK&HQ và mức độ tích hợp trong các bài đó Trình bày kết quả theo bảng dưới đây: 3. Trao đổi trong nhóm hoặc cả lớp sau khi hoàn thành bảng trên. Thông tin phản hồi cho hoạt động 3Gợi ý nội dung, địa chỉ và mức độ tích hợp môn Khoa học 4 LỚP 5 Hoạt động 4Căn cứ vào nội dung chương trình, SGK môn Khoa học lớp 5, thầy (cô) hãy thực hiện nhiệm vụ sau: 1. Xác định các bài có khả năng tích hợp GDSDNLTK&HQ; 2. Nêu nội dung giáo dục SDNLTK&HQ và mức độ tích hợp trong các bài đó Trình bày kết quả theo bảng dưới đây: 3. Trao đổi trong nhóm (cả lớp) sau khi hoàn thành bảng trên. III. HÌNH THỨC, PHƯƠNG PHÁP VÀ CÁCH DẠY DẠNG BÀI TÍCH HỢP GIÁO DỤC SDNLTK&HQ:  Thông tin cơ bản: Hình thức tổ chức Giáo dục SDNLTK&HQ có thể tổ chức theo hai hình thức tổ chức dạy học trong lớp và ngoài lớp. Tuy nhiên, do học sinh tiểu học còn nhỏ hơn nữa thời gian dành cho việc dạy học nội dung GD. SDNLTK& HQ cũng không nhiều nên hình thức được sử dụng thường xuyên trong quá trình dạy học vẫn là hình thức tổ chức dạy học trong lớp. Để giờ học mang tính thực tiễn và đạt hiệu quả cao giáo viên cũng có thể giao cho các nhóm hoặc cá nhân nhiệm vụ điều tra khám phá ngoài giờ học thông qua sách, báo, trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc quan sát trực tiếp tại nơi các em sinh sống.  2.1. Phương pháp tham quan, khảo sát thực tế Giúp học sinh kiểm nghiệm các kiến thức đã học trên lớp, đồng thời mở rộng tầm hiểu biết thực tế và phát triển kĩ năng quan sát, phân tích, rèn luyện hành vi. Khi giáo dục SDNLTK & HQ cho học sinh tiểu học, cần tổ chức cho học sinh thăm quan, khảo sát thực tế sử dụng tiết kiệm năng lượng trong phạm vi các em có thể tiếp cận được, với sự chỉ dẫn cặn kẽ của giáo viên. 2.2. Phương pháp thảo luận Giúp học sinh có thể huy động trí tuệ của tập thể để tìm hiểu những vấn đề về năng lượng, từ đó cùng nhau đưa ra những những giải pháp phù hợp nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả 2. Phương pháp: Nội dung GD.SDNLTK&HQ được tích hợp trong nội dung môn học. Vì vậy các phương pháp GD SDNLTK&HQ cũng chính là các PPDH bộ môn. Một số phương pháp để giáo dục SDNLTK&HQ đạt hiệu quả 2.3. Phương pháp đóng vai: . Giúp học sinh thể hiện hành động phản ánh về việc SD NLTK & HQ nào đó và cũng thông qua vai diễn các em được bày tỏ thái độ và củng cố tri thức về giáo dục SD NLTK & HQ. Do đó cần thiết kế những kịch bản về SD NLTK & HQ có nội dung gắn cuộc sống ở gia đình, nhà trường, cộng đồng hay từ những câu chuyện trong sách báo. 3. Dạy các dạng bài có nội dung tích hợp GDSDNLTK&HQ 3.1. Dạng bài học tích hợp nội dung giáo dục SDNLTK&HQ ở mức độ bộ phận: . Đối với dạng bài học này, do một phần bài học có nội dung SDNLTK& HQ nên trong mục tiêu của bài học thường có liệt kê mục tiêu giáo dục SDNLTK&HQ cụ thể. Vì vậy khi chuẩn bị bài dạy, giáo viên cần : + Nghiên cứu kĩ nội dung bài học; xác định nội dung GDSDNLTK& HQ tích hợp vào nội dung bài học là gì ; thông qua hoạt động dạy học nào; cần chuẩn bị thêm tư liệu, đồ dạy học gì để việc GD SDNLTK&HQ đạt hiệu quả. + Khi tổ chức dạy học, giáo viên tiến hành các hoạt động dạy học đảm bảo đúng theo yêu cầu bộ môn đồng thời lưu ý giúp học sinh hiểu, cảm nhận đầy đủ và sâu sắc phần nội dung bài học có liên quan đến GD SDNLTK&HQ một cách nhẹ nhàng, phù hợp và đạt mục tiêu của bài học 3.2. Dạng bài học tích hợp nội dung GDSDNLTK&HQ ở mức độ liên hệ: Đối với dạng bài học này, các kiến thức giáo dục SDNLTK&HQ không được nêu rõ trong SGK nhưng dựa vào kiến thức bài học, giáo viên có thể bổ sung các kiến thức giáo dục SDNLTK&HQ cho phù hợp . Vì vậy: - Khi chuẩn bị bài dạy, GV cần có ý thức tích hợp, đưa ra những vấn đề gợi mở, liên hệ nhằm giáo dục cho học sinh hiểu biết về năng lượng,có kĩ năng sống và học tập trong môi trường phát triển bền vững. - Khi tổ chức dạy học, GV tiến hành các hoạt động dạy học đảm bảo đúng theo yêu cầu bộ môn đồng thời lưu ý liên hệ, bổ sung kiến thức giáo dục SDNLTK&HQ một cách tự nhiên, phù hợp với trình độ nhận thức, khả năng hành động của học sinh. Tránh lan man, sa đà, gượng ép, ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu của bài học. 3.3. Dạng bài học tích hợp nội dung giáo dục SDNLTK&HQ ở mức độ toàn phần. Khi chuẩn bị bài dạy và tổ chức dạy học, giáo viên thiết kế và tiến hành các hoạt động dạy học đảm bảo đúng theo yêu cầu của bộ môn và đạt được mục tiêu của bài học. Hoạt động 5: Thầy/ cô hãy đọc thông tin cơ bản ở trên rồi thực hiện các nhiệm vụ sau: 1. Chọn một số bài trong SGK Tự nhiên và Xã hội, Khoa học có mức độ tích hợp nội dung GDSDNLTK&HQ. 2. Thiết kế giáo án của 3 bài: + Tự nhiên và Xã hội - Lớp 1 – Bài 5 + Tự nhiên và Xã hội - Lớp 3 - Bài 14 + Khoa học lớp 4 – Bài 52 + Khoa học lớp 5 – Bài 68