Tuần 29 Tiết 109, 110 Đi bộ ngao du – ru xô

Tuần 29 Ngày soạn: 31/ 03/ 2013 Tiết 109, 110 Ngày dạy: 02/ 04/ 2013 ĐI BỘ NGAO DU – Ru xô I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Mục đích, ý nghĩa của việc đi bộ theo quan điểm của tác giả. - Cách lập luận chặt chẽ, sinh động, tự nhiên của nhà văn. - Lối viết nhẹ nhàng có sức thuyết phục khi bàn về lợi ích, hứng thú của việc đi bộ ngao du. 2. Kĩ năng - Đọc – hiểu văn bản nghị luận nước ngoài. - Tìm hiểu, phân tích các luận điểm, luận cứ, cách trình bày vấn đề trong một bài văn nghị luận cụ thể II. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ ? V¨n b¶n thuÕ m¸u ®· thÓ hiÖn mét phong c¸ch viÕt nghÞ luËn ®éc ®¸o cña NAQ ntn? V¨n b¶n ®· gióp em hiÓu g× vÒ b¶n chÊt chÕ ®é thùc d©n vµ sè phËn cña ng­êi d©n ë c¸c n­íc thuéc ®Þa nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX ? - Ch©m biÕm, ®¶ kÝch s¾c s¶o, tµi t×nh.... 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC NỘI DUNG G/v cho h/s xem ch©n dung J – Ru – X«, giíi thiÖu g¾n gän vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm ? Em hiÓu néi dung cña nhan ®Ò lµ g×? G/v H­íng dÉn c¸ch ®äc (giäng râ rµng, døt kho¸t, t×nh c¶m, th©n mËt..) 3 h/s ®äc ? V× sao cã thÓ gäi “§i bé giao du” lµ v¨n b¶n nghÞ luËn ? VËy ë v¨n b¶n nµy t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy vÊn ®Ò b»ng mÊy luËn ®iÓm? Nªu râ tõng luËn ®iÓm? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù lËp luËn nµy? ? T¸c gØa cã vai trß g× trong v¨n b¶n nµy? H/s ®äc ®o¹n 1 : ? H·y cho biÕt ®o¹n 1 t¸c gi¶ sö dông chñ yÕu kiÓu, c©u g×? nh»m môc ®Ých g×? ? VËy nh÷ng ®iÒu thó vÞ nµo ®­îc liÖt kª trong khi con ng­êi ®i bé ngao du ? NhËn xÐt vÒ ng«i kÓ ë ®o¹n 1 ? C¸ch lÆp ®¹i tõ “t«i”, “ta” trong khi kÓ cã ý nghÜa g×? ? C¸c côm tõ : Ta ­a ®i, ta thÝch dõng, ta muèn hµnh ®éng, t«i ­a thÝch, t«i h­ëng thô. XuÊt hiÖn liªn tôc cã ý nghÜa g×? ? Tõ ®ã t¸c gi¶ muèn thuyÕt phôc b¹n ®äc ®iÒu g×? H/s ®äc thÇm ®o¹n 2 ? Theo em th× ta sÏ thu nhËn ®­îc nh÷ng kiÕn thøc g× khi ®i bé ngao du nh­ Ta – LÐt, Pla – T«ng, Pi – Ta – Go ? ? §Ó nãi vÒ sù h¬n h¼n cña c¸c kiÕn thøc thu ®­îc khi ®i bé ngao du, t¸c gi¶ ®· ding so s¸nh kÌm theo lêi b×nh luËn nµo? ? Ý nghÜa cña c¸ch diÔn ®¹t b»ng so s¸nh kÌm theo b×nh luËn nµy? ? Tõ ®ã nh÷ng lîi Ých nµo cña viÖc ®i bé ngao du ®­îc kh¼ng ®Þnh? H/s ®äc ®o¹n 3 ? Nh÷ng lîi Ých cô thÓ nµo cña viÖc ®i bé ngao du ®­îc nãi tíi ? ? Mét lo¹t tÝnh tõ ®­îc sö dông cã ýa nghÜa g×? ? ë ®©y h×nh thøc so s¸nh nµo ®­îc sö dông? Ý nghÜa cña biÖn ph¸p so s¸nh? ? B»ng lý lÏ kÕt hîp thùc tÕ, t¸c gi¶ muèn b¹n ®äc tin vµo nh÷ng t¸c dông nµo cña viÖc ®i bé. ? Ở ®o¹n 3 ngoµi ph­¬ng thøc lËp luËn chøng minh, t¸c gi¶ cßn sö dông ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo nh»m ®¹t hiÖu qu¶ diÔn ®¹t g×? ? Qua v¨n b¶n em hiÓu thªm ®­îc lîi Ých míi nµo cña viÖc ®i bé ngao du? ? Theo em t¸c dông nµo cã ý nghÜa h¬n c¶ H/s tù béc lé ? Nh÷ng biÓu hiÖn h×nh thøc nµo lµm nªn tÝnh hÊp dÉn cña v¨n b¶n ? H/s th¶o luËn nhãm ? V¨n b¶n cho ta hiÓu g× vÒ Ru – X« H/s th¶o luËn I. TÌM HIỂU CHUNG 1. T¸c gi¶, văn bản: sgk - V¨n b¶n trÝch trong £ min hay vÒ gi¸o dôc cu¶ nhµ v¨n Ph¸p J – Ru – X« - §i bé ngao du: D¹o ch¬i ®ã ®©y b»ng c¸ch ®i bé 2. Đọc hiểu văn bản * ThÓ lo¹i: V¨n b¶n nghÞ luËn: Sö dông ph­¬ng ph¸p lËp luËn, sö dông lý lÏ, dÉn chøng ®Ó thuyÕt phôc b¹n ®äc vÒ lîi Ých cña viÖc ®i bé ngao du * Bè côc: 3 phÇn - Tõ ®Çu… nghØ ng¬i : §i bé ngao du ®­îc tù do th­ëng ngo¹n - TiÕp theo… tèt h¬n : §i bé ngao du trau dåi vèn tri thøc. - Cßn l¹i : §i bé ngao du – rÌn luyÖn søc kháe. -> Bè côc, luËn ®iÓm rÊt râ rµng m¹ch l¹c theo c¸ch x¾p xÕp riªng -> T¸c gi¶ : Dïng lÝ lÏ + vèn sèng b¶n th©n ®Ó lµm râ lîi Ých cña viÖc ®i bé ngao du, tõ ®ã thuyÕt phôc ng­êi ®äc muèn ngao du th× nªn ®i bé II. PHÂN TÍCH 1. §i bé ngao du - ®­îc h­ëng tù do th­ëng ngo¹n - C©u trÇn thuËt : KÓ l¹i nh÷ng ®iÒu thó vÞ cña ng­êi ngao du b»ng ®i bé +Lóc nµo thÝch ®i th× ®i, thÝch dõng th× dõng - Thó vị: Quan s¸t kh¾p n¬i, xem xÐt tÊt c¶ (1 dßng s«ng,1 khu rõng rËm) => Xem tÊt c¶ nh÷ng g× cã thÓ xem ch¼ng phô thuéc ai H­ëng thô mäi tù do mµ con ng­êi cã thÓ h­ëng thô - LÆp ®¹i tõ : T«i, ta -> nhÊn m¹nh kinh nghiÖm b¶n th©n trong viÖc ®i bé ngao du, tõ ®ã t¸c ®éng vµo lßng tin cña ng­êi ®äc -> NhÊn m¹nh sù tho¶ m·n c¸c c¶m gi¸c tù do c¸ nh©n cña ng­êi ®i bé ngao du => ThuyÕt phôc b¹n ®äc tin vµo nh÷ng lîi Ých cña ®i bé ngao du (tho¶ m·n nhu cÇu hoµ hîp víi thiªn nhiªn, ®em l¹i c¶m gi¸c tù do th­ëng ngo¹n cho con ng­êi) 2. §i bé ngao du sÏ trau dåi ®­îc vèn tri thøc - KiÕn thøc cña mét nhµ khoa häc tù nhiªn, c¸c s¶n vËt ®Æc tr­ng cho khÝ hËu… c¸ch thøc trång trät nh÷ng ®Æc s¶n Êy… , hoa l¸, c¸ ho¸ th¹ch - So s¸nh : KiÕn thøc linh tinh… trong c¸c phßng s­u tËp (vua chóa) víi sù phong phó trong phßng s­u tËp cña ng­êi ®i bé ngao du (lµ c¶ tr¸i ®Êt), h¬n c¶ nhµ tù nhiªn häc §« - B¨ng – T«ng . -> §Ò cao kiÕn thøc thùc tÕ kh¸ch quan xem th­êng kiÕn thøc s¸ch vë gi¸o ®iÒu, ®Ò cao kiÕn thøc thùc tÕ c¸c nhµ khoa häc am hiÓu thùc tÕ, khÝch lÖ mäi ng­êi ®i bé ®Ó më mang ®Çu ãc kiÕn thøc * Lîi Ých cña ®i bé ngao du : - Më mang n¨ng lùc kh¸m ph¸ ®êi sèng - Më réng tÇm hiÓu biÕt - Lµm giµu trÝ tuÖ - Trau dåi vèn tri thøc cña m×nh 3. §i bé ngao du – rÌn luyÖn søc kháe - Søc khoÎ t¨ng c­êng, tÝnh t×nh vui vÎ, khoan kho¸i, hµi lßng víi t×nh c¶m, h©n hoan khi vÒ nhµ, thÝch thó khi vµo bµn ¨n, ngñ ngon… TÝnh tõ ®­îc sö dông liªn tiÕp nh»m nªu bËt c¶m gi¸c phÊn chÊn trong t­ t­ëng cña ng­êi ®i bé ngao du - So s¸nh tr¹ng th¸i tinh thÇn cña ng­êi ®i bé ngao du víi ng­êi ®i xe ngùa -> Kh¼ng ®Þnh lîi Ých t­ t­ëng cña ng­êi ®i bé ngao du => khuyªn mäi ng­êi nÕu buån b¶ nªn ®i bé * T¸c dông ®i bé : N©ng cao søc khoÎ vµ t­ t­ëng, kh¬i dËy niÒm vui cuéc sèng. - KÕt hîp ph­¬ng thøc nghÞ luËn + biÓu c¶m (c©u c¶m th¸n) -> béc lé tr¹ng th¸i trµn ®Çy phÊn chÊn, vui vÎ tin t­ëng cña t¸c gi¶ ë viÖc ®i bé ngao du III. TỔNG KẾT 1. Ý nghÜa v¨n b¶n: §i bé ngao du - Tho¶ m·n nhu cÇu th­ëng ngo¹n tù do - Më réng tÇm hiÓu biÕt cuéc sèng - Nh©n lªn niÒm vui cuéc sèng cho con ng­êi 2. NghÖ thuËt - Chøng cí lÊy tõ kinh nghiÖm c¸ nh©n - §an xen c¸c yÕu tè tù sù + biÓu c¶m trong khi lËp luËn - C©u v¨n tù do, phãng tóng * T¸c gi¶ + Khao kh¸t tù do, häc hái kh«ng ngõng. + T«n träng kinh nghiÖm c¸ nh©n + §an xen c¸c yÕu tè tù sù vµ biÓu c¶m. + Coi träng tù do c¸ nh©n. + Yªu quý ®êi sèng tù nhiªn. + T©m hån gi¶n dÞ 4. Củng cố, dặn dò - GV hệ thống nội dung bài học - Đọc lại văn bản và học phần phân tích - Soạn: Hội thoại (tt) Tuần 29 Ngày soạn: 02/ 04/ 2013 Tiết 111 Ngày dạy: 05/ 04/ 2013 HỘI THOẠI (TT) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Khái niệm lượt lời - Việc lựa chon lượt lời góp phần thể hiện thái độ và phép lịch sự trong giao tiếp 2. Kĩ năng - Xác định được các lượt lời trong các cuộc hội thoại - Sử dụng đúng lượt lời trong giao tiếp II. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ : Vai xã hội là gì ? Cho ví dụ ? 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC NỘI DUNG ? G/v yªu cÇu xem l¹i ®o¹n v¨n ®· dÉn ë sgk trang 92 – 93 ? Trong cuéc héi tho¹i ®ã mçi nh©n vËt nãi bao nhiªu l­ît? ? Bao nhiªu lÇn lÏ Hång ®­îc nãi, nh­ng Hång kh«ng nãi? Sù im lÆng thÓ hiÖn t¸c ®éng g× cña Hång? ? V× sao Hång kh«ng ng¾t lêi ng­êi c« khi bµ nãi nh÷ng ®iÒu Hång kh«ng muèn nghe ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ l­ît lêi trong héi tho¹i ? Trong khi héi tho¹i em cÇn chó ý ®iÒu g×. ? H/s dùa vµo ghi nhí vµ tr¶ lêi. Sau ®ã 1 em ®äc to ghi nhí. ? H/s ®äc yªu cÇu bµi tËp 1a,b; Bt2,3,4 hoạt động nhóm và trình bày I. Kh¸i niÖm l­ît lêi trong héi tho¹i * Ph©n tÝch vÝ dô a, C¸c l­ît lêi cña bµ c« : + Hång ! Mµy… kh«ng? + Sao l¹i… tr­íc ®©u? + Mµy d¹i... tiÒn tµu. + vËy mµy hái c« Th«ng. + mÊy l¹i… cËu mµy. b, C¸c l­ît l­ßi cña Hång + Kh«ng! Ch¸u kh«ng muèn vµo. + Sao c« biÕt… cã con? - Cã 3 lÇn -> sù im lÆng thÓ hiÖn th¸i ®é bÊt b×nh cña Hång tr­íc nh÷ng lêi lÏ thiÕu thiÖn chÝ cña bµ c« - V× lu«n ph¶i kiÒm chÕ ®Ó gi÷ th¸i ®é lÔ phÐp cña ng­êi d­íi ®èi víi ng­êi trªn * Ghi nhí : sgk II. Luyện tập Bµi tËp 1 - Sè “l­ît lời” tham gia héi tho¹i cña chÞ DËu vµ cai lÖ lµ nhiÒu nhÊt - Sè “l­ît lêi” cña ng­êi nhµ Lý tr­ëng Ýt h¬n - Anh DËu nãi Ýt nhÊt - KÎ ng¾t lêi ng­êi kh¸c trong héi tho¹i : Cai lÖ NhËn xÐt : + ChÞ DËu : Th­¬ng chång con, ®¶m ®ang, cã b¶n lÜnh, s½n sµng nhÉn nhÞn, song khi cÇn vÉn vïng lªn quyÕt liÖt. + Anh DËu : Lµ ng­êi cam chÞu + Cai lÖ : Tµn b¹o, hèng h¸ch, mÊt nh©n tÝnh + Ng­êi nhµ Lý tr­ëng : Theo ®ãm ¨n tµn Bµi tËp 2 : a, Ban ®Çu, c¸i TÝ cßn hån nhiªn nãi nhiÒu, cßn chÞ DËu chØ im lÆng. VÒ c¸i TÝ nãi Ýt h¼n ®i, chÞ DËu l¹i nãi nhiÒu b, T¸c gi¶ miªu t¶ diÔn biÕn cuéc héi tho¹i nh­ vËy cã hîp víi t©m lý nh©n vËt kh«ng? V× sao? - RÊt phï hîp víi t©m lý nh©n vËt v×: Lóc ®Çu, c¸i TÝ ch­a biÕt m×nh bÞ b¸n, cßn chÞ DËu thÊy con nh­ vËy cµng ®au lßng , nªn chØ im lÆng. VÒ sau khi ®· biÕt m×nh bÞ b¸n, TÝ ®au ®ín tuyÖt väng nªn nãi Ýt h¼n ®i, cßn chÞ DËu l¹i ph¶i nãi nhiÒu ®Ó thuyÕt phôc hai ®øa con cña m×nh. Bµi tËp 3 Trong ®o¹n trÝch cã hai lÇn nh©n vËt “t«i” im lÆng - LÇn 1 : Im lÆng v× ngì ngµng, h·nh diÖn, xÊu hæ - LÇn 2 : Im lÆng v× xóc ®éng tr­íc t©m hån vµ lßng nh©n hËu cña c« em g¸i. Bµi tËp 4 - Trong tr­êng hîp ph¶i gi÷ bÝ mËt, thÓ hiÖn sù t«n träng ng­êi ®èi tho¹i th× “im lÆng lµ vµng” - trong tr­êng hîp cÇn ph¶i ph¸t biÓu chøng kiÕn ®Ó ñng hé c¸i ®óng, phª ph¸n c¸i sai th× im lÆng… sÏ ®ång nghÜa víi hÌn nh¸t 4. Củng cố, dặn dò - GV hệ thống nội dung bài học - Học bài cũ và hoàn thiện các bài tập còn lại - Soạn: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận Tuần 29 Ngày soạn: 02/ 04/ 2013 Tiết 112 Ngày dạy: 05/ 04/ 2013 LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Hệ thống kiến thức về văn nghị luận. - Cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận. 2. Kĩ năng: Xác định cảm xúc và biết cách diễn đạt cảm xúc đó trong bài văn nghị luận II. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC NỘI DUNG LËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn G/v chÐp ®Ò bµi lªn b¶ng ? §øng tr­íc mét ®Ò v¨n nh­ vËy em sÏ lÇn l­ît lµm nh÷ng viÖc g×? ? H/s th¶o luËn c©u hái 1 sgk - Qua ®ã g/v cÇn cho h/s thÊy + DÉn chøng cã vai trß cèt yÕu trong lËp luËn chøng minh, kh«ng cã dÉn chøng th× luËn ®iÓm còng ch¼ng thÓ lµm s¸ng tá ®­îc. Khi ®­a ra dÉn chøng ng­êi viÕt cÇn nªu ra ý kiÕn, quan ®iÓm cña m×nh, tøc lµ ph¶i nªu luËn ®iÓm + C¸c luËn ®iÓm cÇn ph¶i s¾p xÕp rµnh m¹ch, hîp lÝ, chÆt chÏ, ®Ó cã thÓ lµm cho luËn ®iÓm trë nªn s¸ng tá Nh­ vËy cÇn s¾p xÕp l¹i theo dµn bµi sau (g/v chiÕu lªn m¸y chiÕu) ? Theo em, nªn ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo ®o¹n v¨n cô thÓ nµo? (h/s ®äc ®o¹n v¨n ë sgk môc 2a vµ nhËn xÐt theo yªu cÇu sgk) H/s ®äc ®o¹n v¨n b ? Trong ®o¹n v¨n Êy, em thùc sù muèn biÓu hiÖn t×nh c¶m g×? ? Em thÊy ®o¹n v¨n 2b sgk cã biÓu hiÖn thËt ®óng vµ ®ñ nh÷ng t×nh c¶m cña em kh«ng? ? Em cã ®Þnh dïng nh÷ng tõ ng÷ nh÷ng c¸ch ®Æt c©u mµ sgk gîi ý kh«ng? ? Tõ ®ã em h·y viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn cã yÕu tè biÓu c¶m theo ý em? HS viÕt ®o¹n v¨n sau ®ã tr×nh bµy tr­íc líp – líp nhËn xÐt G/v chØ ra ­u, nh­îc ®iÓm mµ líp cÇn cè g¾ng s÷a ch÷a, nh÷ng kinh nghiÖm rót ra vµ nh÷ng ph­¬ng h­íng phÊn ®Êu mµ h/s cÇn noi theo.. H/s ®äc c©u 3 sgk ? T×nh c¶m tha thiÕt cña nhµ th¬ ViÖt Nam ®èi víi thiªn nhiªn qua c¸c bµi th¬ “C¶nh khuya” (Hå ChÝ Minh), “Khi con tu hó” (Tè H÷u), “Quª h­¬ng” (TÕ Hanh) H/s viÕt ®o¹n, 1 c©u ph¸t triÓn luËn cø. §äc tr­íc líp I. LËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn * §Ò bµi : “Sù bæ Ých cña nh÷ng chuyÕn tham quan, du lÞch ®èi víi h/s” - LËp dµn ý c¸c luËn cø vµ luËn ®iÓm cÇn thiÕt. *T×m hiÓu ®Ò : - Bµi cÇn lµm s¸ng tá vÊn ®Ò g×? Cho ai, cÇn ph¶i lµm theo kiÓu lËp luËn nµo * C¸c luËn ®iÓm ë sgk kh¸ phong phó nh­ng thiÕu m¹ch l¹c, s¾p xÕp cã phÇn cßn lén xén * Dµn bµi - Më bµi: Nªu lîi Ých cña viÖc tham quan - Th©n bµi: Nªu c¸c lîi Ých cô thÓ + VÒ thÓ chÊt, nh÷ng chuyÕn tham quan du lÞch cã thÓ gióp chóng ta thªm khoÎ m¹nh. + VÒ t×nh c¶m, nh÷ng chuyÕn tham quan cã thÓ gióp chóng ta : - T×m thªm ®­îc thËt nhiÒu niÒm vui cho b¶n th©n m×nh - Cã thªm t×nh yªu víi thiªn nhiªn, víi quª h­¬ng ®Êt n­íc. + VÒ kiÕn thøc, nh÷ng chuyÕn tham quan du lÞch cã thÓ gióp chóng ta: HiÓu cô thÓ h¬n, s©u h¬n nh÷ng ®iÒu ®­îc häc trong tr­êng líp qua nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe. + §­a l¹i nh÷ng bµi häc cã thÓ cßn ch­a cã trong s¸ch vë cña nhµ tr­êng. - KÕt bµi : Kh¼ng ®Þnh t¸c dông cña ho¹t ®éng th¨m quan. II. TËp ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn - Cã thÓ ®­a vµo c¶ phÇn th©n bµi - C¸c tõ ng÷ biÓu c¶m : NiÒm vui s­íng, t«i th­êng thÊy, m¬ mµng, sung s­íng… khi ®­îc ®i bé ngao du - Nh÷ng chuyÕn tham quan du lÞch cã thÓ gióp chóng ta t×m ®­îc nhiÒu niÒm vui cho b¶n th©n m×nh. - YÕu tè biÓu c¶m ®· thÓ hiÖn kh¸ râ trong ®o¹n v¨n qua c¸c tõ ng÷ c¸ch x­ng h« à vÉn cã thÓ gia t¨ng yÕu tè biÓu c¶m trong tong c©u, ®Ó ®o¹n thªm phong phó, s©u s¾c III. LuyÖn tËp C©u 3 : - Ph¸t triÓn c¸c luËn cø: + §ã lµ c¶nh thiªn nhiªn ®Ñp, trong s¸ng, th¾m ®ù¬m t×nh ng­êi + §ã lµ c¶nh thiªn nhiªn g¾n liÒn víi khao kh¸t tù do, víi nçi nhí vµ t×nh yªu lµng biÓn quª h­¬ng - YÕu tè biÓu c¶m: §ång c¶m, chia sÎ, kÝnh yªu, kh©m phôc, cïng bån chån, r¹o rùc, cïng lo l¾ng. - C¸ch ®­a cã thÓ ë c¶ 3 phÇn 4. Củng cố, dặn dò - GV hệ thống nội dung bài học - Học bài cũ và ôn tập các văn bản đã học ở học kì 2 - Soạn: Kiểm tra văn