Đề thi chọn học sinh giỏi cấp trường lớp 10- Môn Địa lý

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÁI NGHUYÊN TRƯỜNG THPT VÕ NHAI ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG LỚP 10- MÔN ĐỊA LÝ NĂM HỌC 2011-2012 Thời gian làm bài 150 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1(2,5 điểm) Trình bày khái niệm của quy luật địa đới. Quy luật địa đới thể hiện qua mạng lưới sông ngòi trên Trái Đất như thế nào? Hãy giải thích sự khác biệt về chế độ nhiệt của Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh theo bảng số liệu dưới đây? Nhiệt độ trung bình thàng và năm (đơn vị 0c) Địa điểm Tháng 1 Tháng 7 Trung bình năm Hà Nội 16,4 28,9 23,5 TP. Hồ Chí Minh 25,8 27,1 27,1 Câu 2(2 điểm) Tại sao ở các nước đang phát triển rất khó đưa ngành chăn nuôi trở thành ngành sản xuất chính? Tại sao các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam phổ biến hình thức khu công nghiệp tập trung? Câu 3 (2,5 điểm) Cho bảng số liệu sau: Diện tích, dân số thế giới và các châu lục Châu lục Diện tích (triệu km2) Dân số (Triệu người) 1995 2005 Châu Đại Dương 8,5 28,5 33 Châu Á 31,8 3.458 3.920 Châu Âu 23,0 727 730 Châu Mĩ 42,0 775 888 Châu Phi 30,3 728 906 Toàn thế giới 135,6 5.716 6.447 Tính mật độ dân số toàn thế giới và từng châu lục và các năm 1995 và 2003. Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện sự thay đổi mật độ dân số của hai năm trên. Câu 4(3,0 điểm) Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy: Trình bày tình hình phát triển dân số nước ta trong thời kì 1960-2007. Nêu hậu quả của việc gia tăng dân số và hướng giải quyết. ...Hết... Họ và tên thí sinh..............................................................SBD.............................. (Thí sinh được sử dụng Atlat địa lý Việt Nam để làm bài) ĐÁP ÁN Câu 1(2,5 điểm) Khái niệm của quy luật địa đới. Quy luật địa đới thể hiện qua mạng lưới sông ngòi trên Trái Đất: Khái niệm của quy luật địa đới: là sự thay đổi có quy luật của tất cả các thành phần địa lí và cảnh quan theo vĩ độ (từ xích đạo về hai cực) (0.25) Quy luật địa đới thể hiện qua mạng lưới sông ngòi trên Trái Đất: Chế độ nước sông cũng phản ánh tính địa đới thông qua nguồn cung cấp nước ở các vành đai như sau: (1.25đ) + Ở vành đai xích đạo, dòng chảy của sông suối nhiều nước quanh năm, phản ánh đùng chế độ mưa quanh năm ở xích đạo. + Ở vành đai nhiệt đới có một mùa mưa và một mùa khô nên sông ngòi ở đây tuy có dòng chảy quanh năm song nước ít (cạn) và mùa lũ vào mùa hạ. + Ở vành đai ôn đới nóng (cận nhiệt đới) tính địa đới phản ánh đầy đủ ở rìa phía Tây của lục địa, ví dụ như dìa phía Tây của lục địa Á – Âu ta thấy được 4 kiểu chế độ nước sông theo nguồn cung cấp nước. + Ở vành đai ôn đới lạnh và cận cực ở rìa phía Bắc của lục địa Á- Âu và bắc Mĩ, vào mùa đông sông cạn kiệt nước ở các vùng băng giá, vào mùa hạ có lũ do băng tan + Vành đai thuộc các vĩ độ cao cận cực nước hầu như ở thể rắn quanh năm. Giải thích sự khác biệt chế độ nhiệt giữa Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.(1,0 đ) Tháng 1: (0.25đ) Hà Nội chịu ảnh hưởng trực tiếp của gió mùa Đông Bắc nên nhiệt độ thấp. TP. Hồ Chí Minh không chịu ảnh hưởng của loại gió này nên nhiệt độ cao. Tháng 7 (0.25đ) Cả nước đều chịu tác động của gió mùa Tây Nam và gió Tín phong nên nhiệt độ cao đều trên toàn quốc. Hà Nội nhiệt độ cao hơn TP. Hồ Chí Minh vì nằm gần chí tuyến Bắc lại thêm thỉnh thoảng chịu ảnh hưởng của gió phơn. Giải thích: Nhiệt độ trung bình năm TP. Hồ Chí Minh cao hơn Hà Nội vì TP. Hồ Chí Minh nằm gần Xích đạo quanh năm nhận được lượng nhiệt lớn, còn Hà Nội nằm gần chí tuyến Bắc chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc vào mùa đông nên nhiệt độ trung bình năm thấp. (0.5đ) Câu 2 (2 điểm) Ở các nước đang phát triển rất khó đưa ngành chăn nuôi trở thành ngành chính vì: thiếu vốn đầu tư cho chăn nuôi vì ngành này đòi hỏi vốn lớn cho đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, dịch vụ thú y.... (0.25đ) Sản xuất chất lượng chư cao khó cạnh tranh với thị trường các nước trong khu vực và trên thế giới. Trình độ khoa học kĩ thuật chưa cao.(0.25đ) Thiếu các đồng cỏ tự nhiên, nguồn thức ăn từ ngành trồng trọt cung cấp chưa đủ và không ổn định. Sức mua của người dân chưa cao.(0.25đ) Chủ yếu các nước này tập trung vào ngành trồng trọt để đáp ứng nhu cầu lương thực cho nhân dân.(0.25đ) Các nước đang phát triển Châu Á trong đó có Việt Nam phổ biến là hình thức khu công nghiệp tập trung vì. Các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam đang trong qua trình thực hiện công nghiệp hoá hiện đại hoá (0.5đ) Nhằm thu hút kĩ thuật và khoa học hiện đạicủa các nước tiên tiến(0.5đ). Thu hút vốn đầu tư của nước ngoài.(0.5đ) Trao đổi học hỏi kinh nghiệm quản lí, cách thức tổ chức sản xuất công nghiệp.(0.5đ) Câu 3(2,5 điểm) Mật độ dân số(đơn vị người/ km2) (1,0đ) Các châu lục 1995 2005 Châu Đại Dương 3 4 Châu Á 109 123 Châu Âu 32 32 Châu Mĩ 18 21 Châu Phi 24 30 Toàn thế giới 42 48 Chú ý tính sai hai phép tính trừ 0,25đ, tính lấy số lẻ trừ 0,5 đ. Vẽ biểu đồ cột mỗi châu lục hai cột, yâu cầu chính xác thẩm mĩ, có chú giải, trục tung trục hoành có đơn vị, trên đầu cột có số liệu... sai hoặc thiếu yếu tố trừ 0.25 điểm (1,5đ) Câu 4(3,0 điểm) Tình hình phát triển dân số nước ta: (1,5đ) - Từ năm 1960-2007 tăng dân số nước ta tăng 2,82 lần. Tốc độ tăng dân số không đều giữa các giai đoạn. + 1960 - 1989: tăng nhanh(d/c). + 1999 - 2007: tăng chậm (d/c). Do kết quả của công tác kế hoạch hoá gia đình nên tốc độ tăng dân số đã giảm đi, song trong giai đoạn 1989-1999 dân số tăng thêm 11,9 triêu người. binh quan mỗi năm nứơc ta tăng thêm hơn một triêu người. Hậu quả của việc gia tăng dân số và hướng giải quyết:(1,5đ) Hậu quả Sức ép với việc phát triển kinh tế Dân số tăng nhanh trong khi kinh tế nước ta vẫn tăng chậm Đối với phát triển kinh tế thì tốc độ tăng dân số 1% kinh tế tăng 3-4% lương thực phải tăng trên 4%trong điều kiện kinh tế nước ta còn chậm phát triển thì mức tăng dân số hiện nay vẫn là cao. Vấn đề việc làm luôn là thách thức với xã hội hiện nay. Sự phát triển kinh tế chưa đáp ứng với tiêu dùng và tích luỹ. Tạo nên mâu thuẫn giữa cung và cầu Chậm chuyển dịch cơ cấu ngành và lãnh thổ + Chất lượng cuộc sống + GDP trên đầu người + Các vấn đề văn hoá y tế giáo dục. Sức ép về tài nguyên + Sự suy giảm các nguồn tài nguyên thiên nhiên + Ô nhiễm môi trường + Không gian cư trú chật hẹp Hướng giải quyết Đẩy mạnh công tác dân số kế hoạch hóa gia đình. Kết hợp các giải pháp làm giảm tỉ lệ sinh thô và tử thô: + Giải pháp giáo dục dân số + Giải pháp đòn bảy kinh tế + Giải pháp kĩ thuật y tế + Các giải pháp khác. ...Hết.... SỞ GD-ĐT THÁI NGHUYÊN TRƯỜNG THPT VÕ NHAI ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011-2012 MÔN: ĐỊA LÍ - KHỐI 10 Thời gian làm bài 150 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1 (2,0 điểm) Một trận bóng đá bảng A, vòng loại World Cup 2010, giữa Nam Phi và Mê-xi-cô diễn ra lúc 12giờ ngày 11/6/2010 theo giờ Việt Nam(1050). Tính giờ truyền hình trực tiếp tại các quốc gia sau: Vị trí Ấn Độ Trung Quốc LB Nga Ô-xtrây-li-a Hoa Kì Kinh độ 750Đ 1200Đ 450Đ 1500Đ 1200T Giờ Ngày /tháng/ năm Hãy tính góc nhập xạ Mặt Trời lúc 12 giời trưa vào các ngày 21/3 và 23/9 tại các địa điểm sau: Địa điểm Vĩ độ Vĩnh Long 17000,B Quảng Nam 15053,B Ninh Hoà 12030,B Mũi Dinh 11021,B Bình Định 13055,B Câu 2 (2,0 điểm) Vẽ sự phân bố các vành đai khí áp và gió trên Trái Đất. Trình bày đặc điểm phân bố và nguyên nhân thay đổi các đai khí áp trên Trái Đất. b. Dải hội tụ nhiệt đới chi phối gió mậu dịch và gió mùa như thế nào? Câu 3 (2 điểm) a. Tại sao hiện nay cũng như sau này không ngành nào có thể thay thế được sản xuất nông nghiệp? So sánh đặc điểm khác biệt của sản xuất công nghiệp với sản xuất nông nghiệp. Câu 4 (2,5 điểm) Cho bảng số liệu sau: Diện tích, dân số thế giới và các châu lục Châu lục Diện tích (triệu km2) Dân số (Triệu người) 1995 2005 Châu Đại Dương 8,5 28,5 33 Châu Á 31,8 3.458 3.920 Châu Âu 23,0 727 730 Châu Mĩ 42,0 775 888 Châu Phi 30,3 728 906 Toàn thế giới 135,6 5.716 6.447 Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện sự thay đổi cơ cấu dân số của các châu lục. Nhận xét và giải thích. Câu 5 (1,5 điểm) Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam và sự hiểu biết của mình, hãy: Nhận xét tình hình phát triển dân số nước ta trong thời kì 1960-2007. Nêu hậu quả của việc gia tăng dân số tăng nhanh và hướng giải quyết. ...Hết... Họ và tên thí sinh..............................................................SBD.............................. (Thí sinh được sử dụng Atlat địa lý Việt Nam để làm bài) ĐÁP ÁN Câu 1 (2,0 điểm) Một trận bóng đá bảng A, vòng loại World Cup 2010, giữa Nam Phi và Mê-xi-cô diễn ra lúc 12giờ ngày 11/6/2010 theo giờ Việt Nam(1050). Vậy giờ truyền hình trực tiếp tại các quốc gia sau là: Vị trí Ấn Độ Trung Quốc LB Nga Ô-xtrây-li-a Hoa Kì Kinh độ 750Đ 1200Đ 450Đ 1500Đ 1200T Giờ Ngày /tháng/ năm Góc nhập xạ Mặt Trời lúc 12 giời trưa vào các ngày 21/3 và 23/9 tại các địa điểm sau: Địa điểm Vĩ độ Ngày 21/3 Này 23/9 Vĩnh Long 17000,B Quảng Nam 15053,B Ninh Hoà 12030,B Mũi Dinh 11021,B Bình Định 13055,B Câu 2 (2,0 điểm) Vẽ sự phân bố các vành đai khí áp và gió trên Trái Đất. Trình bày đặc điểm phân bố và nguyên nhân thay đổi các đai khí áp trên Trái Đất. b. Dải hội tụ nhiệt đới chi phối gió mậu dịch và gió mùa như thế nào?