Bài giảng Bài 1: Các định nghĩa (2 tiết)

CHÖÔNG I: VECTÔ BAØI 1: CAÙC ÑÒNH NGHÓA (2 tieát) Soá tieát: Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: Hieåu khaùi nieäm vectô, vectô – khoâng, ñoä daøi vectô, hai vectô cuøng phöông, hai vectô baèng nhau Bieát ñöôïc vectô khoâng cuøng phöông vaø cuøng höôùng vôùi moïi vectô Veà kó naêng: Chöùng minh ñöôïc hai vectô baèng nhau - Döïng ñöôïc ñieåm B sao cho khi cho tröôùc ñieåm A vaø Veà tö duy: Hieåu ñöôïc caùc böôùc chöùng minh hai vectô baèng nhau Bieát quy laï veà quen Veà thaùi ñoä: Caån thaän, chính xaùc Bieát ñöôïc Toaùn hoïc coù öùng duïng trong thöïc tieãn Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc: Thöïc tieãn: Khi hoïc vaät lyù lôùp 8 hoïc sinh ñaõ ñöôïc laøm quen vôùi bieåu dieãn löïc baèng vectô Phöông tieän: Saùch giaùo khoa, saùch baøi taäp Chuaån bò phieáu hoïc taäp Phöông phaùp: Cô baûn duøng phöông phaùp gôïi môû vaán ñaùp thoâng qua caùc hoaït ñoäng ñieàu khieån tö duy, ñan xen hoaït ñoäng nhoùm Tieán trình baøi hoïc vaø caùc hoaït ñoäng: Ngaøy soaïn: Tieát 1 ngaøy daïy: Hoaït ñoäng 1: Khaùi nieäm vectô Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: hoïc sinh hieåu khaùi nieäm vectô Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) Ghi nhaän kieán thöùc * Toå chöùc cho hoïc sinh oân taäp kieán thöùc cuõ 1. Cho bieát ñònh nghóa ñoaïn thaúng AB? 2. Neáu ta gaén daáu “>” vaøo moät ñaàu muùt cuûa ñoaïn thaúng AB thì noù trôû thaønh gì? 3. Caùc muõi teân trong hình 1.1 bieåu dieãn höôùng chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ vaø maùy bay laø hình aûnh caùc vectô. 4. Haõy neâu ñònh nghóa vectô * Cho hoïc sinh ghi nhaän kieán thöùc laø baûng toång keát trong SGK 1. Khaùi nieäm vectô: (SGK trang 4) A B Kí hieäu: Vectô coøn ñöôïc kí hieäu laø , , , , khi khoâng caàn chæ roõ ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái cuûa noù Baøi TNKQ 1: Vôùi hai ñieåm A, B phaân bieät ta coù ñöôïc bao nhieâu vectô coù ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái laø A hoaëc B? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 Hoaït ñoäng 2: Vectô cuøng phöông, vectô cuøng höôùng . Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: Cuûng coá khaùi nieäm cuøng phöông, cuøng höôùng, ngöôïc höôùng cuûa hai vectô thoâng qua caùc hình veõ cuï theå cho tröôùc Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) Ghi nhaän kieán thöùc * Hoïc sinh nhìn hình 1.3 SGK trang 5 vaø cho bieát: 1. Vò trí töông ñoái cuûa caùc giaù cuûa caùc caëp vectô sau: vaø , vaø , vaø * Hai vectô vaø cuøng phöông vaø cuøng höôùng. Ta noùi chuùng laø hai vectô cuøng höôùng * Hai vectô vaø cuøng phöông nhöng coù höôùng ngöôïc nhau. Ta noùi chuùng laø hai vectô ngöôïc höôùng 2. Phöông vaø höôùng cuûa vaø ? 3. Haõy neâu ñònh nghóa hai vectô cuøng phöông. * Cho hoïc sinh ghi nhaän kieán thöùc laø baûng toång keát trong SGK * Cho hoïc sinh laøm baøi taäp TNKQ soá 2, soá 3(döôùi ñaây) 2.Vectô cuøng phöông, vectô cuøng höôùng: (SGK trang 5) Baøi TNKQ 2: Cho hình bình haønh ABCD, khaúng ñònh naøo döôùi ñaây laø ñuùng? Hai vectô vaø cuøng phöông Hai vectô vaø cuøng höôùng Hai vectô vaø cuøng phöông Hai vectô vaø ngöôïc höôùng Baøi TNKQ 3: Trong caùc khaúng ñònh döôùi ñaây, khaúng ñònh naøo laø ñuùng? Ba ñieåm phaân bieät A, B, C thaúng haøng khi vaø chæ khi hai vectô vaø cuøng phöông Neáu ba ñieåm phaân bieät A, B, C thaúng haøng thì hai vectô vaø cuøng phöông Neáu ba ñieåm phaân bieät A, B, C thaúng haøng thì hai vectô vaø cuøng höôùng Neáu ba ñieåm phaân bieät A, B, C thaúng haøng thì hai vectô vaø cuøng höôùng Hoaït ñoäng 3: Hai vectô baèng nhau Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: Hieåu vaø chöùng minh ñöôïc hai vectô baèng nhau Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc * Giaùo vieân cho hoïc sinh quan saùt hình aûnh ñaõ chuaån bò saün F1 F2 1. Hoïc sinh quan saùt hai löïc vaø . Sau ñoù cho bieát veà höôùng, ñoä daøi cuûa hai vectô ñoù 2. Döïa vaøo hình aûnh vaø kieán thöùc giaùo vieân vöøa cung caáp ôû treân, hoïc sinh ñònh nghóa hai vectô baèng nhau * Cho hoïc sinh ghi nhaän kieán thöùc laø baûng toång keát trong SGK * Cho hoïc sinh laøm baøi taäp TNKQ soá 4(döôùi ñaây) 3. Hai vectô baèng nhau: (SGK trang 6) Chuù yù: SGK trang 6 Baøi TNKQ 4: Cho hình vuoâng ABCD coù taâm laø O. Vectô naøo döôùi ñaây baèng vectô ? a) b) c) d) ngaøy soaïn: Tieát 2 Ngaøy daïy: Hoaït ñoäng 4: Cho vaø ñieåm A, döïng = Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng:döïng ñöôïc ñieåm B sao cho khi cho tröôùc ñieåm A vaø vectô Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc * Cho vaø ñieåm A nhö hình veõ .A * Höôùng daãn hoïc sinh döïng : 1.Neâu laïi ñònh nghóa hai vectô baèng nhau 2.Ñeå thì höôùng vaø ñoä daøi cuûa nhö theá naøo vôùi höôùng vaø ñoä daøi cuûa ? * Cho hoïc sinh ghi nhaän caùch döïng ñieåm B sao cho khi cho tröôùc ñieåm A vaø * Caùch döïng ñieåm B sao cho khi cho tröôùc ñieåm A vaø : + TH1: A Qua A ta döïng ñöôøng thaúng d truøng vôùi giaù cuûa Treân d laáy ñieåm B sao cho + TH2: A Qua A döïng ñöôøng thaúng d song song vôùi giaù cuûa Treân d laáy ñieåm B sao cho Hoaït ñoäng 5: Vectô – khoâng Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: Hoïc sinh hieåu theá naøo laø vectô – khoâng Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc * Moät vaät ñöùng yeân coù theå coi laø chuyeån ñoäng vôùi vectô vaän toác baèng khoâng. Vectô vaän toác cuûa vaät ñöùng yeân coù theå bieåu dieãn nhö theá naøo khi vaät ôû vò trí A? * Caùc vectô sau ñaây laø vectô –khoâng: 1. Haõy nhaän xeùt veà ñieåm ñaàu, ñieåm cuoái vaø ñoä daøi cuûa caùc vectô treân? 2. Töø ñoù cho bieát theá naøo laø vectô - khoâng? 3. Haõy cho bieát giaù, phöông vaø höôùng cuûa vectô ? * Cho hoïc sinh ghi nhaän kieán thöùc laø baûng toång keát trong SGK 4. Vectô – khoâng: (SGK trang 6) Ngaøy soaïn: TIEÁT 3 Ngaøy daïy: Hoaït ñoäng 1: Giaûi baøi taäp 1 / 7 SGK; 1.6/10 SBT Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: Hoïc sinh hieåu khaùi nieäm hai vectô cuøng phöông, cuøng höôùng, ngöôïc höôùng Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi * Nhaän 3 vectô töø giaùo vieân * Gaén 3 vectô leân baûng theo vò trí maø baøi toaùn yeâu caàu * Coù raát nhieàu vò trí ñeå ñaët ; ñaõ cho saün theo yeâu caàu ñeà baøi. Döôùi ñaây laø caùc tröôøng hôïp minh hoïa: a) + Hai vectô vaø cuøng phöông vì giaù cuûa vaø song song vôùi nhau b) + ngöôïc höôùng vôùi neân cuøng phöông vôùi + höôùng töø traùi sang phaûi + ngöôïc höôùng vôùi neân phaûi höôùng ngöôïc laïi, töùc höôùng töø phaûi sang traùi neân cuøng höôùng * Giaùo vieân ñöa cho hoïc sinh 3 vetô ñaõ chuaån bò saün(coù phaân bieät theo maøu) * Hoïc sinh seõ ñaët vò trí 3 vectô naøy theo yeâu caàu cuûa baøi * Giaùo vieân ñaët saün . Hoïc sinh ñaët : a) cuøng phöông vôùi + Haõy nhaän xeùt phöông cuûa vaø + Sau ñoù haõy giaûi thích vì sao laïi nhaän xeùt nhö vaäy? cuøng ngöôïc höôùng vôùi + Haõy nhaän xeùt höôùng cuûa vaø + Sau ñoù haõy giaûi thích vì sao laïi nhaän xeùt nhö vaäy? Baøi 1/7 SGK Ñuùng cuøng phöông vôùi thì theo ñònh nghóa hai vectô cuøng phöông, giaù cuûa seõ song song hoaëc truøng giaù cuûa . Laäp luaän töông töï cho . Theo tính chaát baét caàu vaø cuøng phöông Ñuùng + Giaû söû höôùng töø traùi sang phaûi + ngöôïc höôùng vôùi neân höôùng töø phaûi sang traùi (1) + ngöôïc höôùng vôùi neân höôùng töø phaûi sang traùi (2) Töø (1) vaø (2) suy ra vaø cuøng höôùng Döôùi ñaây chæ laø moät vaøi tröôøng hôïp minh hoïa: a) A C B A, B, C thaúng haøng b) C A B A, B, C thaúng haøng c) C B A A, B, C thaúng haøng * Haõy veõ , trong caùc tröôøng hôïp sau. Töø ñoù suy ra VTTÑ cuûa 3 ñieåm A, B, C: a) vaø cuøng höôùng, b) vaø ngöôïc höôùng c) vaø cuøng phöông Baøi 1.6/10 SBT a) vaø cuøng höôùng cuøng phöông vôùi . Vì vaø cuøng ñieåm ñaàu A neân 3 ñieåm A, B, C thaúng haøng b) vaø ngöôïc höôùng cuøng phöông vôùi . Vì vaø cuøng ñieåm ñaàu A neân 3 ñieåm A, B, C thaúng haøng c) CM töông töï Hoaït ñoäng 2: Giaûi baøi taäp 3/7 SGK; 1.7/10 SBT Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: Hoïc sinh naém vöõng kieán thöùc hai vectô baèng nhau Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Chöùng minh chieàu : A B D C * ABCD laø hình bình haønh * Chöùng minh chieàu : cuøng höôùng * = * vaø cuøng höôùng AB // CD (1) * AB = CD (2) Töø (1) vaø (2) suy ra ABCD laø hình bình haønh Chöùng minh chieàu : * Veõ hình bình haønh ABCD * ABCD laø hình bình haønh suy ra vò trí töông ñoái vaø ñoä daøi cuûa AB vaø DC? * suy ra moái lieân heä giöõa vaø Chöùng minh chieàu : * Theo ñònh nghóa hai vectô baèng nhau thì = suy ra ñöôïc ñieàu gì? * vaø cuøng höôùng suy ra vò trí töông ñoâí cuûa AB vaø CD? * suy ra ñoä daøi cuûa AB vaø CD? Baøi 3/7 SGK ABCD laø hình bình haønh = Chöùng minh chieàu : * ABCD laø hình bình haønh * Chöùng minh chieàu : * = , cuøng höôùng vaø * vaø cuøng höôùng AB // CD (1) * AB = CD (2) Töø (1) vaø (2) suy ra ABCD laø hình bình haønh N P A M Q B D C * Döïng + Qua A döïng ñöôøng thaúng d truøng vôùi giaù cuûa vectô vì hai vectô vaø coù chung ñieåm A + Laáy ñieåm M treân ñöôøng thaúng d sao cho * Döïng töông töï * Chöùng minh Theo hình veõ ta thaáy A Q. Theo ñònh nghóa vectô – khoâng suy ra * Veõ hình bình haønh ABCD * Haõy döïng * Töông töï haõy döïng , , * Chöùng minh Baøi 1.7/10 SBT * Döïng + Qua A döïng ñöôøng thaúng d truøng vôùi giaù cuûa vectô vì hai vectô vaø coù chung ñieåm A + Laáy ñieåm M treân ñöôøng thaúng d sao cho * Döïng töông töï * Chöùng minh Theo hình veõ ta thaáy A Q. Theo ñònh nghóa vectô – khoâng suy ra 5. Cuûng coá toaøn baøi: Caâu hoûi : Cho bieát ñònh nghóa vectô Cho bieát ñònh nghóa hai vectô cuøng phöông Cho bieát ñònh nghóa hai vectô baèng nhau Theá naøo laø vectô – khoâng 6. Baøi taäp veà nhaø: Caùc baøi 2, 4 SGK trang 7; caùc baøi 1.4, 1.5 SBT trang 10 Baøi 2: TOÅNG VAØ HIEÄU CUÛA HAI VECTÔ Soá tieát :2 Muïc tieâu: Veà kieán thöùc : Naém ñöôïc ñònh nghóa veà toång vaø hieäu cuûa 2 vectô a & b . Tính chaát cuûa toång 2 vectô , quy taéc hình bình haønh . Veà kyõ naêng : Thaønh thaïo caùc pheùp toùan tìm toång vaø hieäu cuûa 2 vectô. Vaän duïng caùc coâng thöùc : quy taéc 3 ñieåm, quy taéc tröø . quy taéc hình bình haønh, trung ñieåm ,troïng taâm ñeå giaûi toaùn. Veà tö duy : Vaän duïng vaøo caùc baøi toùan veà hôïp löïc cuûa vaät lyù . Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc: Thöïc tieãn : Hai vectô cuøng phöông ,cuøng höôùng . Phöông tieän: Taøi lieäu : saùch giaùo khoa , saùch baøi taäp . Duïng cuï : compa , thöôùc , ñoà duøng ( giaùo cuï tröïc quan ). Gôïi yù veà phöông phaùp daïy hoïc : Gôïi môû vaán ñaùp. Tieán trình baøi hoïc : Ngaøy soaïn: Tieát 4 Ngaøy daïy: Hoïat ñoäng 1 : Ñònh nghóa toång cuûa 2 vectô . Giaùo cuï tröïc quan : moãi baøn chuaån bò 1 vaät ( ví duï caây vieát) coù buoäc 2 sôïi daây ôû 1 ñaàu nhö hình 1.5 sgk. Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung Chuaån bò tröôùc giaùo cuï ôû nhaø . Tieán haønh thí nghieäm. Höôùng cuûa löïc A C Ñeå ñi töø ñieåm xuaát phaùt ôù A ñeán C thay vì phaûi ñi ñöøông voøng, traûi nhöïa töø A ñeán B , roài töø B ñeán C thì xa hôn ñi ñöôøng taét , loä ñaát töØ A ñeán C . Ghi noäi dung vaøo taäp. Yeâu caàu hoïc sinh chuaån bò giaùo cuï tröïc quan tröôùc . Höôùng daãn caùc em laøm thí nghieäm. Ñöa ra 1 soá caâu hoûi veà thí nghieäm treân . Trong böùc tranh con thuyeàn seõ chuyeån ñoäng theo höôùng naøo ? 1 vaät ôû vò trí A di chuyeån theo höôùng A ñeán B, sau ñoù di chuyeån töø B ñeán C thì vaät ñoù chuyeån ñoäng theo höôùng naøo vôùi 1 ñoïan bao nhieâu ? Veõ hình minh hoïa treân baûng, ghi noäi dung can ghi treân baûng. B C A Ñònh nghóa : sgk / 18. B C + A Vaäy vôùi 3 ñieåm baát kyø M,N, P ta luoân coù (quy taéc 3 ñieåm ) Hoïat ñoäng 2 : Quy taéc hình bình haønh . Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung Chuùng cuøng höôùng ,cuøng ñoä daøi. AÙp duïng vecto baèng nhau vaø vecto toång vöøa hoïc . Hoûi hoïc sinh Tìm trong hbh ABCD nhöõng vectô töông öùng baèng nhau? 2 vecto baèng nhau thì chuùng coù tính chaát gì ? Yeâu caàu hs tìm vectô toång Neáu ABCD laø hình bình haønh thì B C A D Hoaït ñoäng 3 : Tính chaát cuûa pheùp coäng caùc vectô. Baûng tính chaát tính chaát cuûa pheùp coäng trang 9/sgk . Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung Nhìn hình 1.5trang 9/sgk. Kieåm tra vecto toång ôû hình 1.5 trang 9/sgk. Hs1 : Hs : = Giao nhieäm vuï & theo doõi hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh, höôùng daãn hs khi caàn thieát. laø vecto toång cuûa nhöõng vecto naøo? laø vecto toång cuûa nhöõng vecto naøo? Toång cuûa ? Toång cuûa ? Keát luaän gì veà & ? Baûng tính chaát tính chaát cuûa pheùp coäng trang 9/sgk . Ngaøy soaïn: Tieát 5 Ngaøy daïy: Hoaït ñoäng 4 : Hieäu cuûa 2 vectô . Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung Veõ hình vaøo taäp . vaø ngöôïc höôùng. Ñoïc ví duï 1, coù theå hoûi giaùo vieân neáu caàn thieát. AÙp duïng pheùp coäng pheùp coäng vecto. (1) (vecto ñoái) (hoaùn vò) Töï ñoïc ví duï 2. Veõ hbh ABCD treân baûng. A B C D Goïi hs nhaän xeùt ñoä daøi vaø höôùng cuûa ? Keát luaän : Neâu ñònh nghóa vecto ñoái. Yeâu caàu hs ñoïc ví duï 1. .Yeâu caàu hs chöùng toû laø vecto ñoái cuûa . Ñaët caâu hoûi vaø goïi hs traû lôøi. Tìm theo heä thöùc (1)? Vecto ñoái: Trang 10/sgk. Ñònh nghóa hieäu cuûa 2 vecto : Ñònh nghóa : sgk/10. Vôùi 3 ñieåm A,B,C tuyø yù ta luoân coù : ( quy taéc 3 ñieåm) A C B Hoaït ñoäng 5 : AÙp duïng :sgk/11. Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Ñoïc ñeà vaø hieåu ñeà. Leân baûng laøm caâu a, b. AÙp duïng vecto toång vaø vecto hieäu ,vecto baèng nhau vaø vecto ñoái, 3 ñieåm thaúng haøng . Yeâu caàu hs ñoïc ñeà phaàn aùp duïng vaø töï chöùng minh , sau ñoù goïi hs leân baûng laøm , höôùng daãn neáu thaáy hs luùng tuùng . Hd : Chöùng minh . Tieát 6 BTVN : 110 sgk/12.. Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung Hoaït ñoäng 1:Ñoïc vaø neâu thaéc maéc veà ñaàu baøi. Ñònh höôùng caùch giaûi baøi toaùn. Tieán haønh giaûi toaùn. Chuù yù caùch giaûi khaùc neáu coù. Leân baûng söûa baøi. Chænh söûa hoaøn thieän neáu coù. Giao nhieäm vuï vaø theo doõi hs, höôùng daãn khi caàn thieát. Ñaùnh giaù keát quaû baøi laøm cuûa hoïc sinh.Chuù yù caùc sai laàm thöôøng gaëp. Ñöa ra lôøi giaûi (ngaén goïn nhaát ). Höùông daãn caùch giaûi khaùc (neáu coù ). Baøi laøm cuûa hoïc sinh, baøi söûa cuûa giaùo vieân . Caùc kieán thöùc caàn aùp duïng. Cuûng coá : Chuù yù : Vôùí 3 ñieåm A,B,C baát kyø ta luoân coù : (quy taéc 3 ñieåm) (quy taéc tröø) I laø trung ñieåm AB G laø troïng taâm Baøi 3 : Tích Veùc Tô Vôùi Moät Soá Ngaøy soaïn: Tieát 7 Ngaøy daïy: I/Muïc tieâu: a) Kieán thöùc : Cho soá k vaø vectô bieát döïng vectô k . Naém ñöôïc caùc tính chaát pheùp nhaân vôùi moät soá . Söû duïng ñieàu kieän caàn vaø ñuû cuûa hai vectô cuøng phöông : vaø cuøng phöông = k (≠) Cho hai vec tô khoâng cuøng phöông vaø vaø laø vecto tuøy yù . Bieát tìm hai soá x vaø y sao cho =x+y b) Veà kó naêng: Chöùng minh ba ñieåm thaúng haøng c) Veà tö duy: Hieåu tích 1 soá vôùi moät vec tô Bieát quy laï veà quen d) Veà thaùi ñoä: Caån thaän, chính xaùc Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc: Thöïc tieãn: Khi hoïc vaät lyù lôùp 8 hoïc sinh ñaõ ñöôïc laøm quen vôùi bieåu dieãn löïc baèng vectô Phöông tieän: Saùch giaùo khoa, saùch baøi taäp Chuaån bò phieáu hoïc taäp Phöông phaùp: Cô baûn duøng phöông phaùp gôïi môû vaán ñaùp thoâng qua caùc hoaït ñoäng ñieàu khieån tö duy, ñan xen hoaït ñoäng nhoùm II/ Noäi Dung : Hoaït ñoäng 1: Ñònh Nghóa Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) Ghi nhaän kieán thöùc Cho hs thaûo luaän : Goïi hs leân phaùt bieåu Hs thaûo luaän vaø goïi leân phaùt bieåu . O GV : cho hs thaûo luaän bt giaûi quyeát nhö theá naøo ? Goïi hs Nhaéc laïi tính chaát cuûa pheùp nhaân soá thöïc : Töø ñoù Gv neâu Vec tô cuõng coù tính chaát töông töï . Neáu = k thì hai vec tô vaø coù phöông nhö theá naøo ? BT : cho AB = 2 . Döïng C sao cho AC = 2AB Neáu gaén vectô thì C ? ÑN:( SGK) Qui öôùc : k. == 0. VD : Cho nhö hình veõ . Vaø O döïng : A B 2) Tính chaát : SGK Löu yù : = k thì vaø cuøng phöông . BTTN : Cho G laø troïng taâm tam giaùc ABC , D, E laàn löôït laø trung ñieåm BC , AC . Caùc khaúng sau ñuùng hay sai ? Vì sao ? a) b) c) Baøi taäp : muïc 3 trang 15 SGK I laø trung ñieåm AB G laø troïn gtaâm tam giaùc ABC Hoïat Ñoäng 2 : Ba ñieåm thaúng haøng , phaân tích 1 vec tô thoâng qua hai vec tô khaùc. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Hs thaûo luaän . Caùc caùch cm ba ñieåm thaúng haøng (ñaõ hoïc caáp 2 ) ? Haõy tìm ñieàu kieän 3 ñieåm A,B ,C thaúng haøng ? B A C A,B,C thaúng haøng Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) Ghi nhaän kieán thöùc Nhaän xeùt : Bieãu dieãn thoâng qua hai vec tô nhö hình veõ . Nhaän xeùt : vaø Cuøng phöông neân toàn taïi h sao cho Töông töï ta coù : Vaäy O cho ( khaùc veùc tô khoâng vôùi moïi veùc tô luoân toàn taïi duy nhaát h vaø k : Baøi toùan : cho tam giaùc ABC troïng taâm G , Goïi I laø trung ñieåm ñoïan AG vaø K laø ñieåm treân caïnh AB sao cho AK = 0,2 AB a) Haõy phaân tích theo b) Chöùng minh ba ñieåm C,I ,K thaúng haøng . Giaûi : a) Goïi AD laø trung tuyeán cuûa tam giaùc ABC. . Do ñoù : b) Töø treân . Vaäy C, L , K thaúng haøng Tieát 8 :CAÂU HOÛI VAØ BAØI TAÄP Ngaøy soaïn: ngaøy daïy: Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) Nghe hieåu nhieäm vuï Thöïc hieän nhieäm vuï Trình baøy keát quaû Chænh söûa hoaøn thieän(neáu coù) D C B A Cm : ñaúng thöùc ta laøm nhö theá naøo ? Duøng qui taéc 3 ñieåm chen G . thay theá ñöa veà vaø Töôn gtöï cho caùc vec tô khaùc . C B A Taùch rieâng töøng veá sau ñoù cm töøng ñaúng thöùc . Chen ñieåm A vaøo ruùt goïn . Töø ñoù suy ra caùch döïng K . Töø ñaúng thöùc treân thì vò trí K,A,B nhö theá naøo ? . Ñoä daøi KA vaø BA Ruùt goïn veùc tô baèng caùch goïi C’ laø trung ñieåm AB Cm : hai troïng tam truøng nhau ta laøm nhö theá naøo ? VT chen G vaøo . VP chen G’ vaøo . Cho 2 veá baèng nhau . chuyeán veá ruùt goïn . 1) = 2) = = = = = 3) 4) a) b) = = 5) Neân Neân 6) 7) Goïi C’ laø trung ñieåm AB . Vaäy M laø trung ñieåm CC’ 8)Goïi G laø troïng taâm MPR Goïi G’ laø troïng taâm NQS Neân: G=G’ 5. Cuûng coá toaøn baøi: Caâu hoûi : Cho bieát ñònh nghóa tích vectô vôùi 1 soá . Cho bieát tinh chaát tích vectô vôùi 1 soá Cho bieát ñieàu kieän ñeå ba ñieåm thaúng haøng . Phaân tích 1 veùc tô theo hai vec tô khaùc khoân gcuøng phöông. Baøi 4: HEÄ TRUÏC TOÏA ÑOÄ Soá tieát : 03 Muïc tieâu : Kieán thöùc : Hieåu ñöôïc khaùi nieäm truïc toaï ñoä; heä truïc toaï ñoä; toaï ñoä cuûa vectô, cuûa ñieåm ñoái vôùi truïc vaø heä truïc. Bieát ñöôïc ñoä daøi ñaïi soá cuûa vectô treân truïc. Bieát ñöôïc bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp toaùn vectô, ñoä daøi vectô, khoaûng caùch giöõa hai ñieåm, toaï ñoä trung ñieåm cuûa moät ñoaïn thaúng vaø troïng taâm cuûa tam giaùc. Kyõ naêng : Xaùc ñònh ñöôïc toaï ñoä cuûa ñieåm, cuûa vectô treân truïc vaø heä truïc. Söû duïng ñöôïc bieåu thöùc toaï ñoä cuûa caùc pheùp toaùn vectô treân heä truïc. Tính ñöôïc ñoä daøi ñaïi soá cuûa moät vectô treân truïc khi bieát toaï ñoä hai ñieåm ñaàu muùt cuûa noù. Xaùc ñònh ñöôïc toaï ñoä trung ñieåm cuûa moät ñoaïn thaúng vaø troïng taâm cuûa moät tam giaùc. Tö duy : Bieát vaän duïng kieán thöùc cuû xaây döïng coâng thöùc veà toaï ñoä trung ñieåm cuûa moät ñoaïn thaúng, toaï ñoä troïng taâm cuûa moät tam giaùc; coâng thöùc veà ñoä daøi cuûa moät vectô, khoaûng caùch giöõa hai ñieåm ñoái vôùi moät heä truïc. Thaùi ñoä : Caån thaän, chính xaùc. Böôùc ñaàu hieåu ñöôïc öùng duïng cuûa toaï ñoä trong tính toaùn. Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc : Thöïc tieãn : Hoïc sinh ñaõ hoïc veà truïc soá thöïc vaø maët phaúng toaï ñoä. Hoïc sinh ñaõ hoïc ñieàu kieän ñeå hai vtô cuøng phöông, caùch phaân tích moät vtô theo hai vtô khoâng cuøng phöông. Phöông tieän : Saùch giaùo khoa, giaùo aùn, thöôùc keû, phaán maøu. Phöông phaùp : cô baûn duøng phöông phaùp gôïi môû vaán ñaùp thoâng qua caùc hoaït ñoäng ñieàu khieån tö duy. Tieán trình baøi hoïc vaø caùc hoaït ñoäng : Kieåm tra baøi cuõ : Hs traû lôøi hai caâu hoûi : Neâu ñieàu kieän ñeå hai vtô cuøng phöông. Neâu meänh ñeà lieân quan ñeán söï phaân tích moät vtô theo hai vtô. Baøi môùi : Ngaøy soaïn: ngaøy daïy: Tieát 10 Hoaït ñoäng 1 : Truïc vaø ñoä daøi ñaïi soá treân truïc. Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng : Hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm truïc toïa ñoä, toïa ñoä cuûa ñieåm, toïa ñoä cuûa veùc tô treân truïc; bieát caùch tính ñoä daøi ñaïi soá cuûa vtô khi bieát toïa ñoä hai ñaàu muùt. Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Noäi dung caàn ghi - Theo doõi söï trình baøy cuûa gv. - Neâu kn truïc toaï ñoä theo nhöõng yeáu toá maø gv ñeà caäp tôùi. - Ghi nhaän kieán thöùc. - Hai vtô,cuøng phöông neân : ,. - Ghi nhaän kieán thöùc. Ruùt ra nxeùt hai vtô cuøng höôùng, ngöôïc höôùng khi naøo. - Laøm BT1. • O - Ñöa ra hình aûnh truïc toïa ñoä vôùi O laø ñieåm goác vaø vectô laø vtô ñôn vò. - Yeâu caàu hs neâu kn veà truïc toïa ñoä. - Nhaän xeùt, ñöa ra kn chính xaùc. - Cho ñieåm M treân truïc (O;), nhaän xeùt gì veà hai vtô vaø? Khi ñoù baèng gì theo? - Daãn vaøo kn toïa ñoä ñieåm treân truïc vaø ñoä daøi ñaïi soá cuûa vtô. - Yeâu caàu hs giaûi BT1 tr26. - Kn truïc toïa ñoä : SGK. - Kn toïa ñoä ñieåm, ñoä daøi ñaïi soá cuûa vtô vaø nxeùt : SGK. Hoaït ñoäng 2 : Heä truïc toïa ñoä, toïa ñoä cuûa vtô vaø ñieåm treân heä truïc. Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng : Hs naém ñöôïc kn heä truïc toïa ñoä, toïa ñoä cuûa vtô, ñieåm treân heä truïc. Bieát caùch tính toïa ñoä cuûa vtô, ñieåm treân heä truïc. Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Noäi dung caàn ghi - Giaûi hñ1. KQ : quaân xe naèm ôû doøng 3, coät f; quaân maõ naèm ôû doøng 5, coät g. - Xaây döïng kn heä truïc toïa ñoä theo söï höôùng daãn cuûa gv. - Ghi nhaän kieán thöùc. - Giaûi hñ2. KQ : - Ptích vtô theo hai vtô,. - Ghi nhaän kieán thöùc. Ruùt ra kl : + . + Hai vtô baèng nhau khi naøo? - Xaây döïng ñoä daøi cuûa vtô. Ghi nhaän kieán thöùc. - Laøm BT3. - Yeâu caàu hs giaûi hñ1 trong SGK. - Höôùng daãn hs xaây döïng kn heä truïc toïa ñoä thoâng qua hñ1 cuûa SGK. - Yeâu caàu hs giaûi hñ2 trong SGK. - Nxeùt kq cuûa hs. O A1 A2 A - Cho vtô baát kyø treân heä truïc Oxy. Yeâu caàu hs phaân tích vtô theo hai vtô,. - Daãn ñeán khaùi nieäm toïa ñoä cuûa vtô treân heä truïc. - Töø ñoù xaây döïng ñoä daøi cuûa vtô thoâng qua vtô baèng ñlí Pitago. - Yeâu caàu hs laøm BT3 tr26. - Cho ñieåm M tuøy yù treân heä truïc Oxy. -Ñònh nghóa heä truïc toïa ñoä : SGK - Khaùi nieäm toïa ñoä cuûa vtô treân heä truïc : SGK - Neáu vtô thì - Tìm toïa ñoä ñieåm M. - Ghi nhaän kieán thöùc. Ruùt ra kl : . - Giaûi hñ3. - Laøm BT4. Yeâu caàu hs xaùc ñònh toïa ñoä cuûa ñieåm M. - Daãn ñeán khaùi nieäm toïa ñoä cuûa ñieåm treân heä truïc. - Yeâu caàu hs giaûi hñ3 trong SGK. - Nxeùt KQ cuûa hs. - Yeâu caàu hs laøm BT4 tr26 coù giaûi thích.(HD neáu caàn) - Khaùi nieäm toïa ñoä cuûa ñieåm treân heä truïc : SGK Ngaøy soaïn: ngaøy daïy: Tieát11 Hoaït ñoäng 3 : Coâng thöùc lieân heä giöõa toïa ñoä ñieåm vaø vtô trong maët phaúng. Toïa ñoä cuûa vtô toång, hieäu, tích cuûa moät soá vôùi moät vtô. Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: Hoïc sinh naém vaø söû duïng ñöôïc coâng thöùc tính toïa ñoä vtô khi bieát toïa ñoä cuûa hai ñaàu muùt, toïa ñoä cuûa vtô toång, hieäu, tích cuûa moät soá vôùi moät vtô. Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Noäi dung caàn ghi - Ptích vtôtheo hai vtô,. KQ : - Ghi nhaän kieán thöùc. Ruùt ra kl : -