Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 3 - Bài 3 : Phân bố dân cư và các loại hình quần cư

Tiết 3 Bài 3 : PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ CÁC LOẠI HÌNH QUẦN CƯ NS:16/8/08 I/ Mục tiêu : -Hiểu và trình bày được đặc điểm mật độ dân số và phân bố dân cư của nước ta. Phân biệt được đặc điểm giữa quần cư nông thôn và quần cư thành thị, quá trình đô thị hóa ở nước ta . - Phân tích lược đồ phân bố dân cư và đô thị Việt Nam . - Ýù thức được sự cần thiết phải phát triển đô thị trên cơ sở phát triển công nghiệp, bảo vệ môi trường nơi đang sống. II/ Chuẩn bị : - Bản đồ phân bố dân cư và đô thị Việt Nam - Tranh ảnh về nhà ở, một số hình thức quần cư ở Việt Nam . - Bảng thống kê mật độ dân số ở một số quốc gia . III/ Tiến trình bài dạy : 1) Ổn định tổ chức lớp . 2) Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra KSCL đầu năm - Những nguyên nhân và hậu quả của việc dân số tăng nhanh ở nước ta ? Ý nghĩa của sự giảm tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên ? ( 10 điểm ). 3) Khởi động : Dân cư nước ta phân bố không đều với các loại hình quần cư khác nhau . Điều đó được thể hiện như thế nào ? Hoạt động của GV và HS Nội dung chính GV đưa số liệu về mật độ dân số của nươc ta giữa các năm 1989 và 2003 so sánh và rút ra nhận xét về mật độ dân số các năm . - So sánh mật độ dân số nước ta với mật độ dân số thế giới ? Cho học sinh quan sát hình 3.1 HS hoạt động theo nhóm với những nội dung sau : + Dân cư tập trung đông ở những vùng nào ? + Thưa thớt ở những vùng nào ? + Nguyên nhân của sự phân bố không đồng đều ? HS so sánh mật độ dân số giữa các vùng và rút ra nhận xét những vùng có mật độ dân số cao nhất ? giữa thành thị và nông thôn ? Củng cố : Trình bày đặc điểm phân bố dân cư của nước ta và giải thích ? Chuyển ý HS quan sát một số tranh ảnh về quần cư nông thôn kêùt hợp với sgk rút ra đặc điểm chung về quần cư nông thôn . -Phân biệt tên gọi các điểm dân cư trong quần cư nông thôn rút ra nhận xét về hoạt động kinh tế chính và giải thích được vì sao các làng bản thường cách xa nhau? GV cho HS liên hệ với nơi mà các em đang sinh sống . - Hãy nêu những thay đổi của quần cư nông thôn mà em biết . Tại sao lại có sự thay đổi này ? HS tham khảo sgk và vốn hiểu biết rút ra đặc điểm của quần cư thành thị . - Sự khác nhau về hoạt động kinh tế và cách thức bố trí nhà ở giữa thành thị và nông thôn ? HS quan sát hình 3.1 nhận xét về sự phân bố các đô thị ở nước ta và giải thích ? Củng cố : Hầu hết các đô thị nước ta tập trung ở : a- Đồng bằng b- Vùng duyên hải c- Câu a đúng, b sai d- Cả 2 đều đúng GV cho HS quan sát bảng số liệu 3.1 và hoạt động theo nhóm với các nội dung sau : -Nhận xét về số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị ? -Sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị đã phản ánh quá trình đô thị hóa ở nước ta như thế nào ? - Lấy ví dụ minh họa về việc mở rộng quy mô các thành phố ? - Những vấn đề đặt ra cho dân cư tập trung quá đông ở các thành phố lớn ? GV cho HS trình bày và chuẩn xác kiến thức . Củng cố : Đặc điểm đô thị hóa của nước ta ? I/ Mật độ dân số và phân bố dân cư : -Nước ta có mật độ dân số cao. (246 người/km2 năm 2003 ). -Dân cư tập trung đông đúc ở đồng bằng, ven biển và các đô thị ; miền núi dân cư thưa thớt . - Phần lớn dân cư nước ta sống ở nông thôn . II/ Các loại hình quần cư : 1) Quần cư nông thôn : Sống tập trung thành từng điểm dân cư với quy mô dân số khác nhau, chủ yếu tham gia sản xuất nông nghiệp . 2) Quần cư thành thị : Có mật đôï dân số cao, chủ yếu tham gia sản xuất công nghiệp, dịch vụ III/ Đô thị hóa : Quá trình đô thị hóa ở nước ta đang diễn ra với tốc độ ngày càng cao . IV/ Đánh giá : từng phần . V/ Hoạt động nối tiếp : a) Bài vừa học : - Phân tích tình hình phân bố dân cư ở nước ta ? - So sánh đặc điểm quần cư nông thôn và quần cư đô thị ? - Quá trình đô thị hóa được diễn ra như thế nào ? b ) Bài sắp học : - Đánh giá nguồn lao động và việc làm nước ta ? VI/ Phụ lục :