Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Bài 2: Sự truyền ánh sáng

TIẾT 02 Ngày soạn: / / BÀI 2: SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Phat biểu được định luật về sự truyền thẳng của ánh sáng. Nhận biết được ba loại chùm sáng. 2. Kĩ năng : Biết thực hiện một TN đơn giản để xác định đường truyền của ánh sáng. Biết vận dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng để ngắm các vật thẳng hàng. 3. Thái độ : Có tinh thần cộng tác, phối hợp với các bạn trong nhóm PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1. Giáo viên: Tranh phóng to hình 2.5 và 2.6. Một bộ TN của nhóm 2. Học sinh : Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS: - 1 đèn pin - 1 ống trụ thẳng, 1 ống trụ công không trong suốt - 3 màn chắn có đục lổ - 3 cái đinh ghim TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức: + Ổn định lớp: + Kiểm tra sĩ số: II. Kiểm tra bài cũ: Câu 1: Ta nhận biết được ánh sáng khi nào? Khi nào em nhìn thấy một vật? Câu 2: Thế nào là nguồn sáng? Thế nào là vật sáng? Ví dụ. III. Bài mới: Đặt vấn đề: GV chấm 2 điểm lên bảng, yêu cầu 1 HS lên bảng kễ 1 số đường khác nhau có thể đi từ điểm này đến điểm khác. Có bao nhiêu đường? HS: Có vô số đường GV: Vậy ánh sáng đi theo đường nào trong các con đường đó để truyền đến mắt ta? HS: Dự đoán GV: Nêu vấn đề như SGK HS: Đề xuất phương án TN 2. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC TG HOẠT ĐỘNG 1: Nghiên cứu tìm quy luật về đường truyền của ánh sáng GV: Giới thiệu, hướng dẫn cách bố trí và tiến hành TN: Dùng một ống cong và một ống thẳng để quan sát dây tóc bóng đèn và trả lời C1 HS: Hoạt động nhóm + Bố trí và tiến hành TN + Trả lời C1 GV: Hướng dẫn cá nhóm cùng trao đổi thống nhất đáp án. GV: Đề xuất phương án TN để kiểm tra xem khi không dùng ống thì ánh sáng có truyền đi theo đường thẳng không? HS: Đề xuất phương án TN GV: Ghi tóm tắt các phương án của HS lên bảng, phân tích để chỉ ra phương án đúng. Chốt phương án TN theo SGK HS: Hoạt động nhóm + Bố trí và tiến hành TN - Đặt ba tấm bìa thẳng hàng, quan sát bóng đèn. - Đặt ba tấm bìa không thẳng hàng, quan sát bóng đèn. + Nhận xét kết quả TN GV: Hướng dẫn HS: Các nhóm trình bày kết quả TN GV: Trong không khí ánh sáng truyền theo đường nào? HS: Đường thẳng I. Đường truyền của ánh sáng 1. Thí nghiệm 2. Kết luận: Đường truyền của ánh sáng trong không khí là đường thẳng HOẠT ĐỘNG 2: Khái quát hoá kết quả nghiên cứu. Phát biểu định luật GV: Không khí là một môi trường trong suốt và đồng tính. Nghiên cứu sự truyền ánh sáng trong các môi trường trong suốt đồng tính khác như nước, thuỷ tinh, dầu hoả… củng thu được cùng một kết quả. Vì vậy ta có thể phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng như sau (SGK) 3. Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền đi theo đường thẳng HOẠT ĐỘNG 3: GV thông báo từ ngữ mới: tia sáng và chùm sáng GV: Thông bào từ ngữ mới tia sáng và chùm sáng. Dùng hình 2.4 để minh hoạ về tia sáng. HS: Nhận biết các khái niệm mới GV: Làm TN biểu diễn tao ra ba dạng chùm tia sáng: song song, hội tụ, phân kì HS: Quan sát, nhận biết 3 loại chùm sáng GV: Yêu cầu HS dựa vào kết quả vừa quan sát được và hình 2.5(SGK) trả lời C3 HS: Quan sát trả lời C3 GV: Hướng dẫn HS thống nhất kết quả + 3 HS đọc kết quả + HS khác nhận xét và bổ sung + GV chốt HS: Thực hiện theo hướng dẫn của GV II. Tia sáng và chùm sáng Tia sáng: Quy ước biểu diễn đường truyền của ánh sáng bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng. Chùm sáng: Gồm nhiều tia sáng hợp thành. * Ba loại chùm sáng: - Chùm sáng song song gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng. - Chùm sáng hội tụ gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng. - Chùm sáng phân kì gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng IV. Củng cố: HS đọc ghi nhớ, có thể em chưa biết V. Dặn dò : Học bài cũ, nghiên cứu bài mới (bài 3) Câu hỏi soạn bài : Người ta ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng như thế nào?