Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 11: Nguồn âm (tiếp theo)

Ngày soạn : 27/10/2013 Ngày giảng : 31/10/2013 TIẾT 11: NGUỒN ÂM I/Mục tiêu: 1. Kiến thức: Nêu được đặc điểm chung của nguồn âm. 2. Kĩ năng: Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp trong cuộc sống. 3. Thái độ: Rèn tính cẩn thận, chu đáo, thực tế, yêu thích bộ môn. II/Chuẩn bị: 1.Giáo viên: + 7 ống nghiệm có đổ nước. + Lá chuối, lá dừa. 2.Học sinh: mỗi nhóm + 1 sợi dây cao su mãnh. + 1 thìa và một cốc thuỷ tinh mỏng. + 1 âm thoa và một búa cao su. + trống và dùi trống III/Tiến trình giảng dạy: 1)Ổn định lớp: 2)Kiểm tra bài cũ: giới thiệu chương mới 3) Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Giới thiệu chương II (SGK). - Đọc thông báo đầu chương II. - Giáo viên nêu 5 vấn đề cần nghiên cứu trong chương. * Giới thiệu bài: HS đọc phần mở bài. - Vậy âm thanh được tạo ra như thế nào ? (âm có đặc điểm gì ? ) Hoạt động 2: Tìm hiểu về nguồn âm - Nhận biết nguồn âm ? – HS đọc C1 và trả lời C1 => Tiếng còi ôtô, tiếng nói chuyện . . . . . . . * Gv: Vậy vật phát ra âm gọi là nguồn âm. - HS cho VD 1 số nguồn âm ? =>Còi xe máy, trống, đàn . . . . . . . . * Tất cả các vật phát ra âm đều được gọi là nguồn âm. Vậy các nguồn âm có chung đặc điểm gì ? chúng ta cùng nghiên cứu sang phần II Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm chung của nguồn âm. a- HS đọc và làm thí nghiệm 1 theo nhóm - Vị trí cân bằng của dây CS là gì ? + HS quan sát sự rung động của dây cao su và lắng nghe âm phát ra. => C3: Dây cao su rung động(dao động) thì âm phát ra. b- Thí nghiệm 2 (theo nhóm): Gõ vào cốc thuỷ tinh hoặc mặt trống. - Phải kiểm tra như thế nào để biết mặt trống rung động ? (để mãnh giấy nhẹ lên mặt trống à giấy nảy lên ; để quả bóng sát mặt trống à quả bóng nảy lên) => C4: Cốc thuỷ tinh phát ra âm, thành cốc thuỷ tinh có rung động – nhận biết như trên. c- Thí nghiệm 3 (theo nhóm): HS đọc thí nghiệm, làm thí nghiệm, lắng nghe, quan sát và trả lời C5 => C5 Âm thoa có dao động Kiểm tra bằng cách: - Đặt con lắc bấc sát 1 nhánh. -Dùng tay giữ chặt 2 nhánh âm thoa -Dùng 1 tờ giấy đặt trên nước. Khi âm thoa phát âm ta chạm 1 nhánh âm thoa vào mép tờ giấy thì thấy nước bắn tung toé lên. - Vậy làm thế nào để vật phát ra âm ? - Làm thế nào để kiểm tra xem vật có dao động không ? à HS rút ra kết luận. Hoạt động 4: Vận dụng (cho HS hoạt động cá nhân) => C6 => Kèn lá chuối, lá dừa à phát ra âm. => C7 => Dây đàn ghita à dây đàn dao độngà phát ra âm ( cả không khí trong hộp đàn dao động cũng phát ra nốt nhạc) * Khi thổi sáo: cột không khí trong sáo dao động à phát ra âm - Nếu các bộ phận đó đang phát ra âmmà muốn dừng lại thì phải làm thế nào ? (giữ cho vật đó không dao động) => C8 : Thổi nắp viết hoặc 1 lọ nhỏ à phát ra âm (huýt được sáo) => C9: + Ống nghịêm và nước trong ống nghiệm dao động + Ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước phát ra âm bổng nhất. + Cột không khí trong ống dao động. + Ống có cột khí dài nhất (ít nước) phát ra âm trầm nhất. Ống có cột khí ngắn nhất (nhiều nước) phát ra âm bổng nhất. I/ Nhận biết nguồn âm: Vật phát ra âm gọi là nguồn âm. II/ Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ? Vị trí cân bằng của dây cao su là vị trí đứng yên, nằm trên đường thẳng - Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc gọi là dao động. - Khi phát ra âm, các vật đều dao động (rung động) III/ Vận dụng: C6, C7, C8, C9 4) Củng cố: Các vật phát ra âm có chung đặc điểm gì ? (các vật phát ra âm đều dao động) HS đọc mục : có thể em chưa biết Bộ phận nào trong cổ phát ra âm ? (dây âm thanh dao động) Phương án kiểm tra: Đặt tay sát cổ họng thấy rung. 5)Hướng dẫn về nhà: Học bài, hoàn chỉnh từ câu C1 -> C9 vào vở bài tập Làm bài tập 10.1 à 10.5 sách bài tập. Đọc thêmcó thể em chưa biết.