Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 2 - Bài: 02 - Sự truyền ánh sáng (tiếp)

Tiết : 02 Ngày soạn : .………. Bài: 02 SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: Giúp HS biết thực hiện một thí nghiệm đơn giãn để xác định đường truyền ánh sáng. Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng. Vận dụng ngắm 3 điểm thẳng hàng, nhận biết 3 loại chùm sáng. 2.Kỹ năng: Rèn luyện kỷ năng, biểu diễn tia sáng, chùm sáng. 3.Thái độ: HS có thái độ yêu thích môn học, say mê nghiên cứu khoa học. B. Phương pháp: Nêu & giải quyết vấn đề C. Chuẩn bị: GV : Dụng cụ thí nghiệm như hình 2.1 đến 2.5 SGK HS : M ỗi nh óm 1 đèn pin, 1 ống trụ thẳng đứng, 1 ống cong, 3 màn chắn đục lỗ. D. Tiến trình lên lớp : 1. Ổn định tổ chức - KTSS : 2. Kiểm tra bài cũ: Khi nào nhận biết được ánh sáng ? Ta nhìn thấy vật khi nào ? thế nào là nguồn sáng, vật sáng ? 3. Bài mới: a.Đặt vấn đề: Ta đã biết được nhận biết được ánh sáng khi nào. Vậy ánh sáng truyền tới mắt ta bằng con đường nào ? b.Triễn khai: Hoạt động của thầy và trò Nội dung a- Hoạt động 1: GV phân nhóm HS, phát dụng cụ, yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm như ở SGK, trả lời câu C1& C2 rút ra kết luận. HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm trả lời câu hỏi C1, C2 & rút ra kết luận. GV gọi đại diện nhóm trả lời, cả lớp theo dõi bổ sung. HS trình bày câu trả lời Cả lớp thảo luận đi đến thống nhất chung. GV kết luận trên củng đúng với môi trường trong suốt khác . GV đưa ra định luật về sự truyền thẳng ánh sáng. HS nắm vững và phát biểu được định luật. GV gọi một vài HS nhắc lại nội dung định luật. b- Hoạt động 2: GV đưa ra khái niệm biểu diễn tia sáng, chùm sáng. Làm thí nghiệm về tia sáng, yêu cầu HS quan sát mô tả lại về tia sáng HS quan sát mô tả. GV biểu diễn tia sáng HS nắm được cách biểu diễn tia sáng. GV trình bày hình vẽ 2.5a,b,c SGK, yêu cầu HS quan sát trả lời câu C3 SGK HS quan sát trả lời câu C3 GV gọi 3 HS lên bảng 3 loại chùm sáng : song song, hội tụ, phân kỳ. HS lên bảng biểu diễn. GV tổ chức cả lớp thảo luận nhận xét đi đến thống nhất chung HS thảo luận, nhận xét. I.Đường truyền của ánh sáng 1.Thí nghiệm : 2.K ết lu ận : Đường truyền của ánh sáng trong không khí là đường thẳng. 3. Định luật truyền thẳng ánh sáng : Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng. II.Tia sáng và chùm sáng : 1.Biểu diễn đường truyền của ánh sáng : + Tia s áng : 2.Có 3 loại chùm sáng : + Chùm sáng song song : + Chùm sáng hội tụ : + Chùm sáng phân kỳ : 4.Củng cố : GV chốt lại kiến thức cần nhớ, Hướnh dẫn HS trả lời câu C4 & C5 SGK. 5.Dặn dò : Đọc phần có thể em chưa biết, học bài củ, làm bài tập SBT. Nghiên cứu bài 3. TiÕt : 02 Ngµy so¹n : .../.../200.. vËn tèc A/Môc tiªu : 1.KiÕn thøc : Tõ vÝ dô gióp HS so s¸nh qu·ng ®­êng trong 1s cña mçi chuyÓn ®éng ®Ó rót ra c¸ch nhËn biÕt sù nhanh chËm ®ã. N¾m v÷ng c«ng thøc tÝnh vËn tèc, ý nghÜa kh¸i niÖm vËn tèc, ®¬n vÞ vËn tèc. 2.Kü n¨ng : 3.Th¸i ®é : B/ Ph­¬ng ph¸p : C/ ChuÈn bÞ : GV : HS : D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y : I- æn ®Þnh tæ chøc : II- KiÓm tra bµi cñ : III- Néi dung bµi míi : 1. §Æt vÊn ®Ò : 2. TriÓn khai bµi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trrß Néi dung a. Ho¹t ®éng 1 b. Ho¹t ®éng 2 c. Ho¹t ®éng 3 IV. Cñng cè : V. DÆn dß : TiÕt : 03 Ngµy so¹n : .../.../200.. øng dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng A/Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : Gióp HS nhËn biÕt ®­îc bãng tèi, bãng n÷a tèi vµ gi¶i thÝch v× sao l¹i cã nhËt thùc, nguyÖt thùc. 2. Kü n¨ng : RÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t, kü n¨ng sö dông dông cô thÝ nghiÖm cho häc sinh. 3. Th¸i ®é : Gi¸o dôc thÕ giíi quan khoa häc cho HS, chèng bµi trõ tÖ n¹n mª tÝnh dÞ ®oan. B/ Ph­¬ng ph¸p : Trùc quan, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò C/ ChuÈn bÞ : GV : VÏ to c¸c h×nh 3.3, 3.4 SGK, 1®Ìn pin, mét bãng ®Ìn lín, 1 tÊm b×a, mét mµn ch¾n HS : Mçi nhãm 1®Ìn pin, mét bãng ®Ìn lín, 1 tÊm b×a, mét mµn ch¾n. D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1- æn ®Þnh tæ chøc – KTSS : 2- KiÓm tra bµi cñ : . Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng. . Nªu c¸ch biÓu tia s¸ng. Cã mÊy lo¹i chïm s¸ng ? 3- Bµi míi : a. §Æt vÊn ®Ò : Chóng ta ®· nghiªn cøu ®­êng truyÒn cña ¸nh s¸ng. VËy ®Ó vËn dông c¸c hiÖn t­îng trong thùc tÕ nh­ thÕ nµo ? b. TriÓn khai bµi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trrß Néi dung a. Ho¹t ®éng 1 GV giíi thiÖu dông cô thÝ nghiÖm, h­íng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm, ph©n nhãm HS , yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm tr¶ lêi c©u C1 rót ra nhËn xÐt. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm rót ra nhËn xÐt. GV tæ chøc HS c¶ líp th¶o luËn c©u tr¶ lêi. HS th¶o luËn GV yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh­ ë SGK,tr¶ lêi c©u C2 rót ra nhËn xÐt. HS tiÕn hµnh c©u C2, rót ra nhËn xÐt. GV tæ chøc HS th¶o luËn c©u tr¶ lêi. HS th¶o luËn ®i ®Õn thèng nhÊt chung. b. Ho¹t ®éng 2 GV tr×nh bµy h×nh vÏ 3.2 SGK, giíi thiÖu vÒ hiÖn t­îng vÒ nhËt thùc (nhËt thùc 1 phÇn, nhËt thùc toµn phÇn). HS n¾m ®­îc hiÖn t­îng nhËt thùc. GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C3 SGK HS tr¶ lêi c©u C3 GV tæ chøc HS c¶ líp th¶o luËn th¶o luËn vÒ c©u tr¶ lêi. HS th¶o luËn c©u tr¶ lêi ®i ®Õn thèng nhÊt chung. GV tr×nh bµy h×nh 3.4 SGK giíi thiÖu vÒ hiÖn t­îng nguyÖt thùc. HS quan s¸t vµ n¾m ®­îc hiÖn t­îng nguyÖt thùc. GV yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u C4 SGK. HS tr¶ lêi c©u C4 GV tæ chøc HS c¶ líp th¶o luËn ®i ®Õn thèng nhÊt chung. HS th¶o luËn ®i ®Õn thèng nhÊt chung. I- Bãng tèi bãng n÷a tèi : 1. ThÝ nghiÖm 1 : Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã mét vïng kh«ng nhËn ®­îc ¸nh s¸ng tõ nguån tíi gäi lµ bãng tèi. 2. ThÝ nghiÖm 2 : Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã mét vïng nhËn ®­îc ¸nh s¸ng tõ mét phÇn cña nguån s¸ng tíi gäi lµ bãng n÷a tèi. II. NhËt thùc, nguyÖt thùc : Khi MÆt Tr¨ng n»m trong kho¶ng tõ MÆt Trêi ®Õn Tr¸i §Êt th× trªn Tr¸i §Êt bãng tèi, bãng n÷a tèi. §øng ë chæ bãng tèi kh«ng nh×n thÊy MÆt Trêi, ta gäi cã nhËt thùc toµn phÇn. §øng ë chæ bãng n÷a tèi ta thÊy mét phÇn MÆt Trêi, ta gäi cã nhËt thùc 1 phÇn. MÆt trêi chiÕu s¸ng MÆt tr¨ng. §øng trªn Tr¸i ®Êt vÒ ban ®ªm, ta nh×n thÊy MÆt tr¨ng s¸ng bÞ TrÊi ®Êt che kh«ng ®­îc MÆt trêi chiÕu s¸ng n÷a. Lóc ®ã ta kh«ng nh×n thÊy MÆt tr¨ng, ta nãi cã hiÖ t­îng nguyÖt thùc. 4. Cñng cè : GV chèt l¹i kiÕn thøc cÇn nhí, yªu cÇu HS lµm bµi tËp C5, C6 SGK 5. DÆn dß : Häc bµi, lµm bµi tËp SBT, ®äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. Nghiªn cøu tr­íc bµi míi. TiÕt : 04 Ngµy so¹n : .../.../200.. ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng A/Môc tiªu : 1.KiÕn thøc : Gióp HS biÕt tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó nghiªn cøu ®­êng ®i cña tia s¸ng ph¶n x¹ trªng­¬ng ph¼ng, x¸c ®Þnh tia tíi , tia ph¶n x¹, ph¸p tuyÕn, gãc tíi, gãc ph¶n x¹,ph¸t biÓu ®Þnh luËt, øng dông ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ®Ó thay ®æi h­íng ®i cña tia s¸ng theo ý muèn. 2.Kü n¨ng : RÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t, kü n¨ng sö dông dông cô thÝ nghiÖm cho häc sinh. 3.Th¸i ®é : Gi¸o dôc HS tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, say mª nghiªn cøu, yªu thÝch m«n häc. B/ Ph­¬ng ph¸p : Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò C/ ChuÈn bÞ : GV : Dông cô thÝ nghiÖm nh­ h×nh 4.1, 4.2 SGK, VÏ to h×nh 4.3, 4.4, b¶ng gãc tíi gãc ph¶n x¹ SGK. HS : mçi nhãm Dông cô thÝ nghiÖm nh­ h×nh 4.1, 4.2 SGK. D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1- æn ®Þnh tæ chøc – KTSS : 2- KiÓm tra bµi cñ : GV dïng h×nh vÏ 3.3, 3.4 SGK yªu cÇu HS x¸c ®Þnh vïng bãng tèi, bãng n÷a tèi. 3- Néi dung bµi míi : a. §Æt vÊn ®Ò : GV lµm thÝ nghiÖm ph¶i ®Ët tia s¸ng thÕ nµo ®Ó tia s¸ng h¾t l¹i trªn g­¬ng chiÕu s¸ng ®óng ®iÓm A ë trªn mµn h×nh ? b. TriÓn khai bµi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trrß Néi dung a. Ho¹t ®éng 1 Gv yªu cÇu HS cÇm g­¬ng lªn soi. C¸c em ®· nh×n thÊy g× ë trong g­ong ? HS mÆt, t­êng, bµn... GVyªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1 SGK HS tr¶ lêi c©u C1 GV tr×nh bµy kh¸i niÖm g­¬ng ph¼ng HS ph¸t biÓu ®­îc khÝa niÖm g­¬ng ph¼ng. b. Ho¹t ®éng 2 Gv h­íng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm nh­ h×nh 4.2 SGK. §­a ra kh¸i niÖm ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. HS n¾m ®­îc c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, hiÖn t­îng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. GV Ph©n nhãm häc sinh, yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm. GV dïng h×nh vÏ ®­a ra c¸c kh¸i niÖm tia tãi, tia ph¶n x¹, gãc tíi gãc, ph¶n x¹. HS n¾m v÷ng c¸c kh¸i niÖm tia tíi, tia ph¶n x¹, gãc tíi gãc, ph¶n x¹. GV yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái : Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo ? Ph­¬ng cña tia ph¶n x¹ quan hÖ thÕ nµo víi ph­¬ng cña tia tíi ? So s¸nh gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹ ? HS lµm viÖc theo nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái. GV dÉn d¾t ®i ®Õn ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. HS ph¸t biÓu ®­îc ®Þnh luËt. GV tr×nh bµy h×nh vÏ 4.3 SGK, yªu vÏ tia ph¶n x¹ IR HS biÓu diÔn tia ph¶n x¹ IR. I. G­¬ng ph¼ng : H×nh cña mét vËt quan s¸t ®­îc trong g­¬ng gäi lµ ¶nh cña vËtt¹o bëi g­¬ng. Nh÷ng vËt cã bÒ mÆt ph¼ng, nh½n bãng gäi lµ g­¬ng ph¼ng. II. §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng : 1. ThÝ nghiÖm : tia tíi ph¸p tuyÕn tia ph¶n x¹ S N R i i’ I ®iÓm tíi 2. §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng : Tia ph¶n x¹ n»m trong cïng mÆt ph¼ng chøa tia tíi vµ ®­êng ph¸p tuyÕn cña g­¬ng ë ®iÓm tíi. Gãc ph¶n x¹ b»ng gãc tíi. i = i’ 4. Cñng cè : GV chèt l¹i kiÕn thøc cÇn nhí, tæ chøc HS lµm bµi tËp C4 SGK 5. DÆn dß : Häc bµi, lµm bµi tËp SBT, ®äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. Nghiªn cøu bµi míi. TiÕt : 05 Ngµy so¹n : .../.../....... ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng A/Môc tiªu : 1.KiÕn thøc : Gióp HS bè trÝ ®­îc thÝ nghiÖm ®Ó nghiªn cøu ¶nh cña mét vËt to¹ bëi g­¬ng ph¼ng. Nªu ®­îc tÝnh chÊt cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng. VÏ ¶nh cña mét vËt ®Æt tr­íc g­¬ng ph¼ng. 2.Kü n¨ng : RÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t, kü n¨ng vÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng cho HS. 3.Th¸i ®é : Gi¸o dôc HS cã th¸i ®é say mª nghiªn cøu, yªu thÝch m«n häc. B/ Ph­¬ng ph¸p : Trùc quan, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. C/ ChuÈn bÞ : GV : VÏ to h×nh 5.4 vµ 5.5 SGK HS : (Mçi nhãm) Dông cô thÝ nghiÖm nh­ h×nh 5.3 SGK, g­¬ng ph¼ng mµu. D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1- æn ®Þnh tæ chøc : 2- KiÓm tra bµi cñ : ? Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. VÏ tia ph¶n x¹ khi biÕt tia tíi. 3- Néi dung bµi míi : a. §Æt vÊn ®Ò : V× sao khi ta ®i trªn bê l¹i thÊy bãng cña c©y cèi trªn bê lén ng­îc xuèng d­íi s«ng ? b. TriÓn khai bµi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trrß Néi dung a. Ho¹t ®éng 1 GV h­íng dÉn HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh­ h×nh 5.2SGK, ph©n nhãm HS yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, rót ra kÕt luËn. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, rót ra kÕt luËn. GV tæ chøc HS c¶ líp th¶o luËn ®i ®Õn thèng nhÊt chung. HS th¶o luËn. GV yªu cÇu HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh­ h×nh 5.3 SGK tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, rót ra kÕt luËn. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, rót ra kÕt luËn. GV tæ chøc HS c¶ líp th¶o luËn rót ra rót ra kÕt luËn ®óng. HS th¶o luËn , rót ra kÕt luËn. GV tiÕn hµnh thÝ nghiÖm so s¸nh kho¶ng c¸ch cña vËt ®Õn g­¬ng vµ kho¶ng c¸ch cña ¶nh ®Õn g­¬ng. HS quan s¸t, nhËn xÐt. GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. HS rót ra vµ ph¸t biÓu ®­îc kÕt luËn. b. Ho¹t ®éng 2 GV tr×nh bµy h×nh vÏ 5.4 SGK, yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh c©u C4 SGK. HS lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh c©u C4 GV gäi HS lªn b¶ng hoµn thµnh c©u C4. HS lªn b¶ng. GV tæ chøc c¶ líp th¶o luËn vÒ bµi lµm cña b¹n. HS th¶o luËn ®i ®Õn thèng nhÊt chung. GV dÉn d¾t HS rót ra kÕt luËn. HS rót ra vµ ph¸t biÓu ®­îc kÕt luËn. I. TÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g­¬ng ph¼ng : ThÝ nghiÖm : ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng kh«ng høng ®­îc trªn mµn ch¾n gäi lµ ¶nh ¶o. §é lín cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng b»ng ®é lín cña vËt. §iÓm s¸ng vµ ¶nh cña nã t¹o bëi g­¬ng ph¼ng c¸hc g­¬ng mét kho¶ng b»ng nhau. II. Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh t¹o bëi g­¬ng ph¼ng : S M N J K S’ * KÕt luËn : Ta nh×n thÊy ¶nh ¶o S’ v× c¸c tia ph¶n x¹ lät vµo m¾t ta cã ®­êng kÐo dµi ®i qua ¶nh S’. ¶nh cña mét vËt lµ tËp hîp ¶nh cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm trªn vËt. 4. Cñng cè : GV tr×nh bµy h×nh 5.5 SGK, yªu cÇu HS lµm bµi tËp C5 Chèt l¹i kiÕn thøc cÇn nhí. 5. DÆn dß : Häc bµi, lµm bµi tËp, ®äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. ChuÈn bÞ thùc hµnh : chÐp mÉu b¸o c¸o, tr¶ lêi tr ­íc c¸c c©u hái ë mÉu b¸o c¸o