Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 67: Văn bản Một thứ quà của lúa non Cốm - Nguyễn Thị Nga

NhiÖt liÖt chµo mõngCác em học sinh lớp 7A7Tiết 67: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐMGiáo viên: Nguyễn Thị Nga? Em h·y kÓ nh÷ng thø quµ b¸nh lµm tõ lóa g¹o mµ em biÕt ?TIẾT 64MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM(Thạch Lam) Tiết 71- Văn bản: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM (Thạch Lam) I. GIỚI THIỆU CHUNG 1. Tác giả: - Thạch Lam (1910-1942) ,Tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh - Quê: Hà Nội. - Là nhà văn nổi tiếng , có sở trường về truyện ngắn, tùy bút.- Lối văn nhẹ nhàng, tình cảm, sâu lắng.Th¹ch Lam 2. Tác phẩm: * Xuất xứ: Văn bản “Một thứ quà của lúa non: Cốm” rút từ tập “Hà Nội băm sáu phố phường”. * Thể loại:Tùy bút:Một thể văn xuôi gần với bút kí, kí sự ở yếu tố ghi chép, miêu tả những hình ảnh , sự việc mà nhà văn quan sát, chứng kiến. Tuy nhiên, tuỳ bút thiên về biểu cảm, chú trọng tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ của tác giả. Ngôn ngữ tùy bút thường giàu hình ảnh và chất trữ tình.* Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, kết hợp với miêu tả, tự sự và bình luận.I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1. Tác giảBố cục: 3 phần+ Phần 1: Từ đầu – thuyền rồng: Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm+ Phần 2: Tiếp – kín đáo và nhũn nhặn: Cảm nghĩ về giá trị của cốm+ Phần 3: Còn lại: Bàn về sự thưởng thức của cốm“ ...khi ®i qua nh÷ng c¸nh ®ång xanh, mµ h¹t thãc nÕp ®Çu tiªn lµm trÜu th©n lóa cßn t­¬i, ngöi thÊy mïi th¬m m¸t cña lóa non kh«ng ? “C¬n giã mïa h¹ l­ít qua võng sen trªn hå, nhuÇn thÊm c¸i h­¬ng th¬m cña l¸”TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966 1. Tác giả (1932)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm- Cách chế biến công phu, nhiều công đoạn và đòi hỏi sự khéo léo của con người.- Hương thơm của lá sen trong làn gió hạ lướt trên hồ- Mùi thơm mát của bông lúa non ->Quan sát tinh tế, ngôn ngữ chọn lọc, sử dụng nhiều, động từ, tính từ.Sự hình thành của cốm: - Người có chuyên môn, - Truyền từ đời này qua đời khác, - Bí mật trân trọng, khắt khe giữ gìnTiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966 1. Tác giả (1932)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm- Cách chế biến công phu, nhiều công đoạn và đòi hỏi sự khéo léo của con người.- Hương thơm của lá sen trong làn gió hạ lướt trên hồ- Mùi thơm mát của bông lúa non ->Quan sát tinh tế, ngôn ngữ chọn lọc, sử dụng nhiều, động từ, tính từ.Sự hình thành của cốm: - Người có chuyên môn, - Truyền từ đời này qua đời khác, - Bí mật trân trọng, khắt khe giữ gìnTiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) I. GIỚI THIỆU CHUNG→ Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê, sự khéo léo của con người .TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966 1. Tác giả (1932)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm- Cô hàng cốm: xinh xinh gọn ghẽ đòn gánh→ duyên dáng, lịch thiệp→ Cốm gắn liền với vẻ đẹp duyên dáng, lịch thiệp của con người → Yêu quí trân trọng cội nguồn trong sạch, đẹp đẽ, giàu sắc thái dân tộc của cốm.→ Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê, sự khéo léo của con người .TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966 1. Tác giả (1932)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốmb. Cảm nghĩ giá trị của cốmCốm là thức quà riêng biệt của đất nước là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam.- Cốm là đặc sản dân tộc.không còn gì hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành như các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôiVà không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn được nữa: màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bềnCâu hỏi thảo luận: Vì sao cốm có giá trị là thứ quà sêu tết?Trả lời: Mang hương vị mộc mạc, giản dị thanh khiết → góp phần tạo nhân duyên tốt đẹp cho con người.TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966 1. Tác giả (1932)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốmb. Cảm nghĩ giá trị của cốm- Cốm là đặc sản dân tộc.- Cốm làm quà sêu tết Trân trọng và giữ gìn Cốm như một vẻ đẹp văn hoá dân tộcTiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966 1. Tác giả (1932)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốmb. Cảm nghĩ giá trị của cốmc. Bàn về sự thưởng thức cốm*Thưởng thức: + ăn cốm + mua cốm I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966 1. Tác giả (1932) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1966Hỡi các bà mua hàng ! Chớ có thọc tay hay mân mê thức quà thần tiên ấy, hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve. Phải nên kính trọng cái lộc của trời, cái khéo léo của người , và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa. Sự thưởng thức của các bà sẽ được trang nhã và đẹp đẽ hơn,và cái vui cũng sẽ tươi sáng hơn nhiều lắm. Cốm không phải là thức quà của người ăn vội ; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy,cái mùi thơm phức của lúa mới,của hoa cỏ dại ven bờ cái tươi mát của lá noncái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc.TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1. Tác giảTiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốmb. Cảm nghĩ giá trị của cốmc. Bàn về sự thưởng thức cốm*Thưởng thức: + Ăn cốm: từng chút ít ,thong thả và ngẫm nghĩ.+ Mua cốm: nhẹ nhàng, nâng niu. Cảm nhận, giữ gìn, nâng niu trân trọng phong tục tập quán tốt đẹp vì đó là nét văn hoá ẩm thực của người Việt. I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1. Tác giả II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốmb. Cảm nghĩ giá trị của cốmc. Bàn về sự thưởng thức cốm- Th­ưëng thøc cèm b»ng : + Khøu gi¸c : Mïi th¬m phøc cña lóa.+ VÞ gi¸c : ChÊt ngät cña cèm+ ThÞ gi¸c : mµu xanh. + xóc gi¸c: T­ư¬i m¸t cña l¸+ Sù suy tư­ëng: C¸i dÞu dµng,thanh ®¹mTiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng) I. GIỚI THIỆU CHUNG 2. Tác phẩm: 1. Tác giảTiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) ( NguyÔn Quang S¸ng)TiÕt 71- V¨n b¶n: chiÕc l­îc ngµ (trÝch) II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, tóm tắt 2. Chú thích 3. Bố cục: 3 phần4. Phân tích a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốmb. Cảm nghĩ giá trị của cốmc. Bàn về sự thưởng thức cốm5. Tổng kết* Ghi nhớ+ Nghệ thuật:- Cảm xúc tinh tế, nhẹ nhàng- Kết hợp mêu tả, kể, bình luận- Ngôn ngữ trong sáng, chọn lọc, đặc sắc.+ Nội dung:- Cốm là món quà riêng biệt của đất nước từ những cánh đồng quê.- Ngợi ca nét đẹp văn hóa dân tộc của sản vật giản dị mà đặc sắc.CỦNG CỐCâu 1: Nét đặc sắc nghệ thuật của văn bản trên là: A. Sử dụng ngôn ngữ tinh tế, gợi cảm. B. Lời văn nhẹ nhàng, giàu chất trữ tình, sâu lắng. C. Kết hợp khéo léo phương thức biểu cảm với miêu tả, nghị luận. D. Cả ba ý trên.Câu 2: Chọn các ý nói đúng về Cốm : A. Cốm là thức quà thanh nhã tinh khiết B. Cốm là thứ quà hào nhoáng cầu kỳ C. Cốm là thứ quà dân dã đậm đà bản sắc dân tộc D. Cần phải thưởng thức cốm có văn hoá E. Chỉ những người giàu mới biết được giá trị của cốm.D.A.C.D.H­Ưíng dÉn vÒ nhµ- ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n (kho¶ng 15 dßng) nãi lªn c¶m xóc s©u s¾c cña em sau khi häc xong v¨n b¶n "Mét thø quµ cña lóa non : Cèm" .- So¹n bµi : “Mïa xu©n cña t«i” . + §äc v¨n b¶n - §äc chó thÝch . + X¸c ®Þnh bè côc, ph­Ư¬ng thøc biÓu ®¹t . + ChuÈn bÞ nh÷ng c©u hái h­Ưíng dÉn trong SGK .Kính chào các thầy cô Chúc các em học giỏi