Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp theo) - Năm học 2020-2021 - Trần Kiều Tran

Cõu 1: Trạng ngữ là gì ? Là thành phần chính trong câu.Là một trong số các từ loại của Tiếng Việt. Là thành phần phụ trong câu.ABCDSai rồi !Ồ ! Tiếc quỏ.Bạn thử lần nữa xem !Chỳc mừng bạn !Là biện pháp tu từ của câu.Câu 2: Có thể phân loại trạng ngữ theo cơ sở nào ? Theo nội dung mà chúng biểu thị. Theo mục đích nói của câu. Theo thành phần chính mà chúng đứng trước hay đứng sau.ABCDSai rồi !Ồ ! Tiếc quỏ.Bạn thử lần nữa xem !Chỳc mừng bạn ! Theo vị trí đứng của chúng trong câu.KIểM TRA BàI Cũ 3. Dòng nào là trạng ngữ trong câu Dần đi ở từ năm chưa mưười hai. Khi ấy đầu nó còn để hai trái đào ? A. Dần đi ở từ năm chưa mưười hai B. Khi ấy C. Đầu nó còn để hai trái đào D. Cả A,B,C đều sai.ĐÚNG RỒI3. Trong câu, trạng ngữ bao giờ cũng được ngăn cách các thành phần chính bằng dấu phẩy. Đúng hay sai ?A. ĐúngB. SaiĐÚNG RỒI10 đKIểM TRA BàI CũGV: Trần Kiều TrangTiết 89: Bài 22:Thêm trạng ngữ cho câu ( tiếp theo )Chú thích:- Biểu tưượng là biểu thị ý nghĩa là học sinh ghi bài.- Biểu tưượng là trọng tâm của bài cần ghi nhớ. - Nắm được cấu tạo và cụng dụng của trạng ngữ. Hiểu được giỏ trị tu từ của việc tỏch trạng ngữ thành cõu riờng.- Cú kĩ năng sử dụng cỏc loại trạng ngữ và kĩ năng tỏch trạng ngữ ra thành cõu riờng.Kết quả cần đạtI  Công dụng của trạng ngữTrạng ngữ không phải là thành phần bắt buộc của câu. Những vì sao trong các câu văn dưới đây, ta không nên hoặc không thể lược bỏ trạng ngữ ?a) Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng giêng (). Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đục như màu pha lê mờ. Sáng dậy,nằm dài nhìn ra của sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên giàn hoa lí, vào con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ, trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột. (Vũ Bằng) Đoạn b: Về mùa đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun.I  Công dụng của trạng ngữ Tìm trạng ngữ của từng câuTrong từng đoạn văn.a) Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng giêng (). Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đục như màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm dài nhìn ra của sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên giàn hoa lí, vào con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ, trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột.b) Về mùa đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun.Các trạng ngữ là: Theo các em vì sao ta không thể lược bỏ trạng ngữđó ?* Ta khụng nờn lược bỏ vỡ:+ Cỏc trạng ngữ bổ sung ý nghĩa về thời gian, không gian giỳp nội dung miờu tả chớnh xỏc hơn.+ Cỏc trạng ngữ cũn cú tỏc dụng liờn kết Nếu bỏ thì câu văn gây khó hiểu vàkhông có tác dụng liên kếtVì trạng ngữ giỳp cho việc sắp xếp cỏc luận cứ trong văn nghị luận theo trỡnh tự thời gian, khụng gian hoặc quan hệ nguyờn nhõn - kết quả. Trong văn nghị luận thì em phải sắp xếp các luận cứ theo một trình tự nhất định (thời gian, không gian). Theo em, trạng ngữ có vai trò gì trong việc thể hiện trình tự lập luận ấy ?Ghi nhớ:Sgk (tr 46) Sau đây là một số bài tập phụDòng nào sau đây nói sai về các loại từ có thể làm trạng ngữ ? ADanh từ, động từ, tính từBCụm danh từ, động t ,tính tCSố từ, lượng từCả B, CDĐÁP ÁNCSố từ , lượng từHết giờ123456789101Trong câu: Trên sông Đà, có rất nhiều nhà máy. Tìm trạng ngữ và cho biết biểu thị ý gì ?ATn: Trên sông Đà / chỉ thời gian Tn: Trên sông Đà / chỉ địa điểmBCTn: Trên sông Đà / chỉ mục đíchDTn: nhiều nhà máy/ chỉ địa điểmĐÁP ÁN BTn: Trên sông Đà / chỉ địa điểmHết giờ123456789102II  Tách trạng ngữ thành câu riêngCâu in đậm sau đây có gì đặc biệt ? Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó. (Đặng Thai Mai)Các em làm bài tập sauCâu in đậm đó có gì đặc biệt ? Câu trên nòng cốt câu chặt chẽ, dễ hiểu Câu trên bị tách điABCDSai rồi !Ồ ! Tiếc quỏ.Bạn thử lần nữa xem !Chỳc mừng bạn ! Câu trên dễ hiểu. Câu trên ngắn gọn.II  Tách trạng ngữ thành câu riêng Câu trên đặc biệt vì câu trên bị tách đi, không được liền mạch với câu trên mặc dù 2 câu có cùng một ý.II  Tách trạng ngữ thành câu riêngTheo em, việc tách câu đó có tác dụng gì ?- Tỏc dụng: Nhấn mạnh ý, chuyển ý, thể hiện cảm xỳc.II  Tách trạng ngữ thành câu riêngGhi nhớ: SGK (tr 47)Các em làm bài tập phụ sau Làm cho câu văn dễ hiểu. Nhấn mạnh ý, chuyển ýABCDSai rồi !Ồ ! Tiếc quỏ.Bạn thử lần nữa xem !Chỳc mừng bạn ! Để làm cho nòng cốt câu chặt chẽ. Làm cho câu ngắn gọn.Tách thành câu riêng,người nói(viết) nhằm mục đích gì ?ở vị trí nào trong câu thì trạng ngữ có thể tách ra làm câu riêngđể đạt những mục đích tu từ nhất định ?A. Đầu câuB. Giữa chủ ngữ & và vị ngữC. Cuối câuD. Cả A,B, C đều saiC. Cuối câuChính xácTrạng ngữ “Trên dòng sông Đà” trong câu Trên dòng sông Đà, ông xuôi ngược hơn trăm lần rồi, chính tay lái độ sáu chục lần cho những chuyến thuyền then đuôi én sâu chèo biểu thị nội dung gì ?A. Thời gian diễn ra hành động được nói đến.B. Nói chốn diễn ra hành động được nói đến.C. Nguyên nhân của hành động được nói tới.D. Mục đích của hành động được nói tới.ĐÚNG RỒIIII  Luyện tập1. Nêu công dụng của trạng ngữ trong các trạng ngữ sau:Kết hợp những bài này lại, ta được chiêm ngưỡng một bức chân dung tinh thần tự họa rất rõ nét và sinh động của nhà thơ. ở loại bài thứ nhất, người ta thấy trong nhà thơ Hồ Chí Minh có nhà báo Nguyễn ái Quốc hết sức sắc sảo trong bút pháp kí sự, phóng sự và nghệ thuất châm biếm. ở loại bài thứ hai, ta lại thấy ở nhà thơ cách mạng sự tiếp nối truyền thống thi ca lâu đời của phương Đông, của dân tộc, từ Lí Bạch, Đỗ Phủ,đến Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến, ( Theo Nguyễn Đăng Mạnh ) b) Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phảI không ? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không ? Không sao đâu vì (). Lúc còn học phổ thông, Lu-i Pa-xtơ chỉ là học sinh trung bình. Về môn Hóa, ông đứng thứ hạng 15 trong số 22 học sinh của lớp.III  Luyện tậpa. - Ở loại bài thứ nhất - Ở loại bài thứ hai Trạng ngữ chỉ trỡnh tự lập luậnb. - Đó bao lần - Lần đầu chập chững bước đi - Lần đầu tiờn tập bơi - Lần đầu chơi búng bàn - Lỳc cũn học phổ thụng - Về mụn hoỏ Trạng ngữ chỉ trỡnh tự lập luậnIII  Luyện tậpCác trạngngữ là2. Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong các chuỗi câu dưới đây. Nêu trạng ngữ của những câu do trạng ngữ tạo thành.Bố cháu đã hi sinh. Năm 72. (Báo Văn nghệ)Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xõa gối. Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn. (Anh Đức)III  Luyện tập- Cõu a: trạng ngữ được tỏch: Năm 72 Tỏc dụng nhấn mạnh thời điểm hi sinh của nhõn vậtCõu b: trạng ngữ được tỏch “ trong lỳc bồn chồn”  Nhấn mạnh thụng tin ở nũng cốt cõu. III  Luyện tập3. Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về sự giàu đẹp của Tiếng Việt. Chỉ ra các trạng ngữ và giải thích vì sao cần thêm trạng ngữ trong những trường hợp ấyIII  Luyện tậpBây giờ các em tự viết vào vởThời gian viết:5 phútHết giờ12345678910Bài tập bổ sungAChỉ nguyên nhân, mục đích Chỉ thời gian , nơi chốnBCChỉ phương tiện và cách thứcTrạng ngữ không dùng để làm gì ? Chỉ chủ thể của hành độngD DChủ thể để hành độngBài tập bổ sung Dấu chấm Dấu phẩyABCDSai rồi !Ồ ! Tiếc quỏ.Bạn thử lần nữa xem !Chỳc mừng bạn ! Dấu chấm than Dấu chấm hỏiĐể tách giữa chủ ngữ, vị ngữ với trạng ngữ thì người ta thường dùng: Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ chấm để hoàn chỉnh đoạn văn: Trong một số trường hợp, để , chuyển ý hoặc thể hiện những tình huống, cảm xúc nhất định, người ta có thể tách , đặc biệt là trạng ngữ đứng , thành những câu . Từ ngữBài tập bổ sungriêngnhấn mạnh câuchungnhấn mạnh ýchủ ngữvị ngữtrạng ngữđầu câucuối câuBuổi học kết thúcChúc thầy cô và các em có buổi học vui vẻ