Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 85: Văn bản Tức cảnh Pác Bó (Hồ Chí Minh) - Năm học 2020-2021

Tiết 85: TỨC CẢNH PÁC BÓHồ Chí MinhBÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) I. Tìm hiểu chung: - Hồ Chí Minh (19-5-1890/2-9-1969) . Quê: Làng Sen, Kim Liên, Nam Đàn, Tỉnh Nghệ An. Bác là nhà chính trị, nhà cách mạng, nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc. Là danh nhân văn hoá thế giới.1. Tác giả:2. Tác phẩm:Bằng sự hiểu biết của mình, em hãy nêu vài nét về con người và sự nghiệp của Hồ Chí Minh?Em hãy cho biết hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ?- Ra đời tháng 2/1941.www.HNGHIA.Info Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 2/9/1969) Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh tại làng Sen, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cha là cụ Nguyễn Sinh Sắc. Mẹ là cụ Hoàng Thị Loan. Năm 1911, Người ra đi tìm đường cứu nước từ Bến cảng Nhà Rồng. Tháng 2 -1941 Người trở về nước. Ngày 2 - 9 - 1945, tại quảng trường Ba Đình, Người đọc Bản Tuyên Ngôn Độc Lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa. Năm 1990, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, UNESCO đã ghi nhận và suy tôn Người là “Anh hùng Giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa lớn”.* Tác giả Tiết 81: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) I/ Đọc – hiểu chú thích : 1. Tác giả:2. Tác phẩm * Tác phẩm Ra đời tháng 2-1941 khi Bác Hồ về nước trực tiếp chỉ đạo cách mạng .- Pác Bó có tên địa phương là :Cốc Bó – tiếng Tày có nghĩa là “đầu nguồn ”. Sáng ra bờ suối, tối vào hangCháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàngBàn đá chông chênh dịch sử ĐảngCuộc đời cách mạng thật là sangĐường vào hang Pác BóCửa hang Pác bóBàn đá – Nơi Bác Hồ làm việclink Dòng suối khởi nguồn Pắc Bó được Bác đặt tên là suối Lê-ninSuối Lê nin nơi Bác Hồ thường ngồi câu cáBÁC HỒ NGỒI LÀM VIỆC TRONG HANG PÁC BÓ3. Đọc, giải thích từ khó. bẹ: ngô Sử Đảng : đây là lịch sử Đảng Cộng sản Liên Xô, được Bác dịch vắn tắt làm tài liệu học tập cho cán bộ cách mạng khi đó . 4. Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt.(viết bằng chữ quốc ngữ) 1. Câu khai: Mở ra đề tài2. Câu thừa: Nâng cao, triển khai ý câu khai.3. Câu chuyển: Chuyển ý.4. Câu hợp: Tổng hợp toàn bộ ý thơ.Hãy giải thích các từ : bẹ; Sử Đảng?Bài thơ được viết theo thể thơ nào?Sáng ra bờ suối, tối vào hangCháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàngBàn đá chông chênh dịch sử ĐảngCuộc đời cách mạng thật là sang.GVHD đọc: Giọng điệu chung của bài thơ là giọng sảng khoái, tự nhiên, hóm hỉnh pha chút vui đùa.BÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) I. Tìm hiểu chung : * Bố cục.Sáng ra bờ suối, tối vào hangCháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàngBàn đá chông chênh dịch sử ĐảngCuộc đời cách mạng thật là sang.2 phần:Phần 1: 3 câu đầu.Nội dung: Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó .Phần 2: câu cuối.Nội dung: Cảm nhận của Bác về cuộc đời cách mạng. Xét về nội dung bài thơ có thể chia làm mấy phần?Nêu nội dung từng phần?BÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) II. Tìm hiểu văn bản. 1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Pó.Sáng ra bờ suối, tối vào hangPhép đối Hoạt động Ra > Thể hiện tinh thần lạc quan, vượt lên trên khó khăn, gian khổ.1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Pó.II. Tìm hiểu văn bản.Cháo bẹ rau măng/ vẫn sẵn sàngCụm từ “vẫn sẵn sàng” thể hiện tư tưởng của Bác như thế nào?- Cháo bẹ, rau măng lúc nào cũng đầy đủ.Cuộc sống vật chất của Bác như thế nào?BÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) Bàn đáchông chênh/ dịch sử Đảng-Nghệ thuật đối :*Đối ý : Điều kiện làm việc > Bác yêu thiên nhiên, yêu công việc cách mạng luôn làm chủ cuộc sống trong bất kỳ hoàn cảnh nào .-Từ láy tạo hình: Chông chênhQua 3 câu thơ, con người cách mạng của Bác hiện lên như thế nào ?“Thú lâm tuyền” của Bác có gì khác với người xưa? Người xưa: +Th­ởng thøc thiªn nhiªn,L¸nh ®êi. B¸c: +Th­ởng thøc thiªn nhiªn lµm c¸ch m¹ng.=> Èn sÜ=> ChiÕn sÜ1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Pó.II. Tìm hiểu văn bản.Chông chênh thuộc từ loại nào?Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong câu thơ trên?BÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) -> Niềm vui thích thật sự khi sống giữa núi rừng, phong thái ung dung, tầm vóc lớn lao, niềm say mê cách mạng của HỒ CHÍ MINH2. Cảm nghĩ của Bác về cuộc đời cách mạng.Cuộc đời cách mạng thật là sangCó ý kiến cho rằng: Chữ “sang” kết thúc bài thơ có thể coi là “chữ thần” là “nhãn tự ”, đã kêt tinh toả sáng tinh thần toàn bài? Em hiểu như thế nào về ý kiến đó?* Sang : lạc quan , phong thái ung dung tự tại của người chiến sĩ cách mạng. thể hiện một lối sống, một quan niệmnhân sinh của một người có nhân cách cao cả.Niềm vui trước cái “sang”của một cuộc sống đầy gian khổ cho ta hiểu thêm vẻ đẹp nào trong cách sống của Bác ? BÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) CÂU HỎI THẢO LUẬN- Nhóm 1,2 : Em hiểu chữ “ Sang” trong câu thơ này như thế nào ?- Nhóm 3,4: Vì sao Bác cảm thấy “cuộc đời cách mạng thật là sang” ?Sangsang trọng, cao sang, là một cách nghĩ, một lối sống, một quan niệm .Vượt lên trên gian khổ , chỉ có cháo bẹ, rau măng, chỉ có bàn đá chông chênh...Sang vì được làm việc trên tổ quốc mình, tin tưởng vào con đường cách mạng, vì lý tưởng, vì đời sống tâm hồn phong phú, vì sự ung dung tự tại.Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội Đảng xã hội Pháp họp ở TuaBác suy nghĩ về việc nướcBộ sưu tập Hình Ảnh Bác HồHồ Chí Minh đẹp nhất tên NgườiBộ sưu tập Hình Ảnh Bác Hồ Mùa xuân là tết trồng cây, Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.Bộ sưu tập Hình Ảnh Bác HồHồ Chí Minh đẹp nhất tên NgườiBộ sưu tập Hình Ảnh Bác Hồwww.HNGHIA.InfoHồ Chí Minh đẹp nhất tên NgườiChi đoàn 12B1Hồ Chí Minh đẹp nhất tên NgườiBộ sưu tập Hình Ảnh Bác Hồ“ Học thêm một thứ tiếng nước ngoài coi như có thêm một cái chìa khóa để mở thêm một kho tàng tri thức. Việc học là việc suốt đời.”(Bác Hồ - Con người và phong cách)Bộ sưu tập Hình Ảnh Bác Hồwww.HNGHIA.InfoHồ Chí Minh đẹp nhất tên Người8/29/2021III. Tổng kết.1. Nghệ thuật:Em hãy nêu giá trị nghệ thuật của văn bản?- Có tính chất ngắn gọn, hàm súc.- Vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống vừa có tính chất mới mẻ, hiện đại. - Có lời thơ bình dị pha giọng đùa vui hóm hỉnh.- Tạo được tứ thơ độc đáo, bất ngờ, thú vị và sâu sắc.BÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) III. Tổng kết.1. Nghệ thuật:Ý nghĩa của văn bản này là gì?2. Ý nghĩa:- Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần Hồ Chí Minh luôn tràn đầy niềm tin lạc quan, ttin tưởng vào sự nghiệp cách mạng. BÀI 20: TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh ) Bài thơ “Tức Cảnh Pác Bó” có sự kết hợp hài hoà giữa cổ điển và hiện đại. Em hãy lựa chọn đáp án vào từng cột cho hợp lí.Côm tõCæ ®iÓnHiÖn ®¹i §Ò tµiC«ng viÖc c¸ch m¹ngThi liÖu cæ: Suèi, hang, ®¸.“Thó l©m tuyÒn”Lèi sèng c¸ch m¹ngLêi th¬ nhÑ nhµng, ®ïa vui.ThÓ th¬: tø tuyÖtCh÷ quèc ng÷Đồng ýB. Tinh thần lạc quan, niềm tự hào và phong thái ung dung của Bác . C. Niềm vui được sống giữa cảnh thiên nhiên tươi đẹp của đất nước.D. Đây là cuộc vượt ngục bằng tinh thần của Bác.DDòng nào dưới đây không đúng với nội dung của bài thơ? A. Cảnh sinh hoạt và làm việc đơn sơ tràn đầy niềm vui và sự sống.Tiết 81: TỨC CẢNH PÁC PÓ ( Hồ Chí Minh) IV: HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:- Về nhà học thuộc lòng bài thơ, nắm vững những nội dung đã tìm hiểu trong tiết học.- So sánh, đối chiếu hình thức nghệ thuật của bài thơ với một bài thơ tứ tuyệt tự chọn Soạn bài: Câu cầu khiến + Đọc, tìm hiểu ngữ liệu để bước đầu nắm được đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến. + Chuẩn bị trước bài luyện tập 1, 2, 3, 4 trang 31, 32, 33 SGK.XIN CẢM ƠN THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH