Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Tuần 14: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật - Nguyễn Thị Hải

TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH AMGiáo viên: Nguyễn Thị HảiNHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CƠ ĐẾN DỰ M«n: TËp lµm v¨n Ơn bài cũ1. Thế nào là miêu tả?2. Tả một hình ảnh mà em thích trong đoạn thơ “ Mưa ”.* C©y dõa ngoµi ngâ oằn m×nh theo chiỊu giã. L¸ dõa nh­ nh÷ng c¸nh tay ng­êi ®ang s¶i b¬i gi÷a dßng n­íc tr¾ng xo¸, mªnh m«ng. * M­a, tiÕng m­a r¬i ï ï nghe nh­ tiÕng xay lĩa. M­a r¬i trªn nh÷ng tµu l¸, m¸i nhµ nghe lép bép, c¶ ®Êt trêi lµ mét mµu tr¾ng xo¸. 1.Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Cái cối tân Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu.Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng.Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên,người ta nói “ chật như nêm cối ”. Nói đến cối lại phải nói đến cần.Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà.Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù. Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thĩc vàng ươm về. Đổ vào lịng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi một vài hạt thĩc. U gật đầu nĩi: “ Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nĩ xay được thế này là nhất đấy!”. Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tơi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xĩm Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tơi- cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứatất cả, tất cả chúng nĩ đều cất tiếng nĩi: “ Chúng tơi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tơi hồn tồn khơng muốn sống nhờ vả anh cái gì. Chúng tơi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi” Giải nghĩa từ- Tân: mới Nêm: mảnh cứng, nhỏ dùng để chêm cho chặt- Lỏi: sĩt lại Chưa: chưa ( cách nĩi ở một số địa phương Bắc Bộ ) Thuần: quen việca. Bài văn tả cái gì?b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học? d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?a. Bài văn tả cái gì?b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học? d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?Th¶o luËn nhãmb. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?Mở bài: Giới thiệu cái cối (đồ vật được miêu tả) Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.Th¶o luËn nhãmb. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?Kếtû bài:Nêu phần kết thúc của bài ( Tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với bạn nhỏ) Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi - cái võng đay,cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa- tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói:”Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi.Th¶o luËn nhãmc. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài , kết bài nào đã học?Mở bài trực tiếp:Giới thiệu ngay đồ vật sẽ tả là cái cối tân Kết bài mở rộng:Nêu phần kết thúc của bài , bình luận thêm.(Tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với bạn nhỏ) Th¶o luËn nhãmGiống các kiểu mở bài trực tiếp, kết bài mở rộng trong văn kể chuyện.Th¶o luËn nhãmĐoạn 1:Cái vành cái áo ; hai cái tai lỗ tai ; hàm răng cối dăm cối ; cần cối đầu cần cái chốt dây thừngd. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào? Tả hình dáng cái cối. bộ phận lớn bộ phận nhỏtừ ngồi vào trongphần chính phần phụ1. cái vành2. cái áo3. cái tai4. lỗ tai8. cái chốt5. hàm răng6. cần cối7. đầu cần9. dây thừng-Tả công dụng của cái cốiĐoạn 2:- xay lúa, tiếng cối làm vui cả xóm. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh: - chật như nêm cối . - cái chốt bằng tre mà rắn như đanh Các hình ảnh nhân hóa : - cái tai tỉnh táo để nghe ngóng. . - cái cối xay, cái võng đay . . .vv tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói : . . . Bài 2:Theo em, khi tả một đồ vật, ta cần tả những gì ?Khi miêu tảTả bao quát tồn bộ đồ vật.Tả những bộ phận cĩ đặc điểm nổi bật.Thể hiện tình cảm với đồ vật.Ghi nhớBài văn miêu tả đồ vật có ba phần là: mở bài, thân bài và kết bài.2. Có thể mở bài theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp và kết bài theo kiểu mở rộng hoặc không mở rộng.3.Trong phần thân bài, trước hết, nên tả bao quát tòan bộ đồ vật, rồi tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật.Ở phần thân bài tả cái trống trường, một bạn học sinh đã viết: Anh chàng trống này tròn như cái chum,lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ.Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong,nom rất hùng dũng.Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, tôi nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “ Tùng!Tùng!Tùng!” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ vào học.Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại ”cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp”Cắc,tùng! Cắc,tùng!”đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.Luyện tậpTìm câu văn tả bao quát cái trống.b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tảc. Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trốngd. Viết thêm phần mở bài và kết bài để bài văn hoàn chỉnh.Luyện tậpTìm câu văn tả bao quát cái trống.b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tảc. Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trốngd. Viết thêm phần mở bài và kết bài để bài văn hoàn chỉnh.Luyện tậpa) Câu văn tả bao quát cái trống.Anh chàng trống này trịn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê trước phịng bảo vệ. Mình trốngNgang lưng trốngHai đầu trốngb) Tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.a) Câu văn tả bao quát cái trống.Anh chàng trống này trịn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê trước phịng bảo vệ. Hình dáng: Trịn như cái chum. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.Âm thanh: - Tiếng trống ồm ồm giục giã “Tùng ! Tùng ! Tùng !”.- Trống “cầm càng” theo nhịp “Cắc, tùng ! Cắc, tùng !” đều đặn.- Trống “xả hơi” một hồi dài.Mình trốngNgang lưng trốngHai đầu trốngb) Tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.a) Câu văn tả bao quát cái trống.Anh chàng trống này trịn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê trước phịng bảo vệ. c) Những từ ngữ tả hình dáng và âm thanh của trống.Đầu trốngMình trốngNgang lưng trốngd.Hãy viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài văn hoàn chỉnh  Mở bài Anh chàng trống là người bạn thân thiết nhất với tơi trong những năm cắp sách đến trường. Ở trường, cái gì đối với tơi cũng gắn bĩ thân thương nhưng cĩ lẽ anh chàng trống là người bạn mà tơi yêu quý nhất.  Kết bài: Tạm biệt anh trống đám học trị chúng tơi ra về. Kì nghỉ hè đã đến rồi, phải chia tay với anh trống tơi buồn lắm. Tơi mong mỏi ngày tựu trường đến nhanh để gặp lại anh trống, người bạn thân yêu của tơi.Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o cïng toµn thĨ c¸c em häc sinh !