Bài soạn môn Vật lý lớp 10 (cơ bản) - TrườngTHPT Hoà Vang - Tiết 8, 9: Chuyển động tròn đều

TrườngTHPT Hoà Vang GV: Lê Tài Trí Ngày soạn:. Bài 5 (2 tiết) CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU (tiết 1) I/ Mục tiêu: Kiến thức: Phát biểu được định nghĩa của chuyển động tròn đều. Viết được công thức tính độ lớn của vận tốc dài và trình bày đúng được hướng của vectơ vận tốc của chuyển động tròn đều. Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức và nêu được đơn vị của vận tốc trong chuyển động tròn đều. Viết được công thức liên hệ giữa vận tốc dài và vận tốc góc Nêu được hướng của gia tốc trong chuyển động tròn đều, viết được biểu thức của gia tốc hướng tâm. Kĩ năng: Chứng minh được các công thức (5.4), (5.5), (5.6), (5.7) trong sách giáo khoa. giải được các bài tập đơn giản về chuyển động tròn đều. nêu được một số ví dụ thực tế về chuyển động tròn đều. II/ Chuẩn bị: Giáo viên: Một vài thí nghiệm đơn giản minh hoạ chuyển động tròn đều. Hình vẽ 5.5 trên giấy to dùng cho chứng minh. Học sinh: -Ôn lại các khái niệm vận tốc, gia tốc ở bài 3. NỘI DUNG GHI BẢNG I/ Định nghĩa 1/ chuyển động tròn Định nghĩa (sgk) 2/ Tốc độ trung bình: 3/Chuyển động tròn đều Định nghĩa II)Tốc độ dài và tốc độ góc 1/ Tốc độ dài: Lưu ý : trong chuyển động là tròn đều thì tốc độ dài cảu vật không đổi 2/ Vectơ vận tốc trong chuyển động là tròn đều : là ectơ độ dời Dt : là thời gian chất điểm thực hiện được quảng đường DS Định nghĩa: (Sgk) 3/ Tốc độ góc, chu kì, tần số a/ Tốc độ góc Vẽ hình 5.4 w = w: Tốc độ góc Định nghĩa: (Sgk) b/ Đơn vị đo tốc độ góc w: (rad/s) c/ Chu kì Định nghĩa Đơn vị: T(s) d/ Tần số f = Định nghĩa: (Sgk) Đơn vị f: (vòng/s) 2/ Công thức liên hệ giữa tốc độ dài và tốc độ góc v = r.w III/ Tiến Trình Dạy Học Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ. - Đặc điểm rơi tự do? - Cho biết các chuyển động đã học thuộc dạng quỹ đạo nào? Hoạt động 2 (5 phút): T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Tiến hành các thí nghiệm chuyển động tròn ( đầu cánh quạt quay, đầu kim đồng hồ...) -cho học sinh nhận xét - cho học sinh nêu thêm vài ví dụ về chuyển động tròn - học sinh nhận xét: Các chuyển động trên có quỹ đạo là đường tròn - Hoc sinh cho ví dụ Hoạt động 3 (5 phút): T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - vẽ hình 5.2 - Từ tốc độ trung bình của chuyển động thẳng các em suy ra tốc độ trung bình của chuyển động tròn ? Lưu ý: DS = MM’ Học sinh trả lời Hoạt động 4(5 phút): T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - chuyển động tròn đều là gì? - Yêu cầu học sinh cho ví dụ - TL - Học sinh cho ví dụ Hoạt động 5 (10 phút): T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Xét chất điểm chuyển động trên quỷ đạo tròn trong thời gian Dt<< đi được một cung MM’ (DS nhỏ ) tốc độ trung bình được tính ntn? - Nếu chuyển động là tròn đều thì v không đổi - Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi C2 HS: - HS: trả lời câu hỏi C2 Hoạt đông 6 (5 phút) T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV thông báo: - Vectơ vừa chỉ quảng đường đi được vừa chỉ hướng chuyển động. Khi đó vận tốc được biểu diển bởi Vectơ vận tốc = nằm theo phương tiếp stuyến tại M Hoạt động 7 (10 phút): T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Giả sử chất điểm chuyển động trên quỷ đạo tròn tâm O, bán kính r sau một thời gian Dt thì bán kính nối tâm quỹ đạo với vật quét được một góc Dt - Hỏi: Vậy trung bình trong một đơn vị thời gian bán kính quét được một góc ? - đặt w =: tốc đọ góc - so sánh tốc độ góc trong chuyển động tròn và chuyển động tròn đều - dựa trên đơn vị của Da và Dt yêu cầu - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi C3 - quan sát kim giây, kim phút, kim giờ quay 1 vònh hết thời gian bao nhiêu? - kết luận à định nghĩa - yêu cầu HS chứng minh công thức w = gợi ý: Áp dụng w = Da một vòng = ? thời gian quay một vòng = ? GV: một vòng quay hết thời gian T, vậy 1 giây quay được mấy vòng? Đặt f = gọi là tần số HS trả lời: Dt Da 1giây w w = - trả lời dựa trên mối liên hệ 2 đại lượng Da và Dt - trả lời đơn vị của Da và Dt => w - trả lời câu hỏi C3 - trả lời - chứng minh Hoạt động 8 (5phút) T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Dựa trên kiến thức cũ độ dài cung = bán kính x góc ở tâm chắn cung DS = r . Da = - Yêu cầu HS tính tốc độ góc của chiết xe đạp trong câu 2 Hs làm bài tập Hoạt động 9 (8 phút) T/gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Áp dụng giải bài tập 9, 10, 11 (sgk) - Cũng cố dăn dò HS làm bài tập