Chuyên đề Giải bài toán bằng các phương trình ion rút gọn

PHOØNG GIAÙO DUÏC – ÑAØO TAÏO PHUØ MYÕ CHUYEÂN ÑEÀ BOÀI DÖÔÕNG HOÏC SINH GIOÛI HOÙA - THCS Phaàn I : GIẢI BÀI TOÁN BẰNG PHƯƠNG TRÌNH ION RÚT GỌN. - Cần nắm bảng tan hay qui luật tan; điều kiện để phản ứng trao đổi ion xảy ra: Sau phản ứng phải có chất không tan (kết tủa), chất điện li yếu(H2O,CH3COOH…), chất khí. - Khi pha trộn hỗn hợp X(nhiều dung dịch bazơ) với hỗn hợp Y(nhiều dung dịch acid) ta chỉ cần chú ý đền ion OH- trong hỗn hợp X và ion H+ trong hỗn hợp Y và phản ứng xảy ra có thể viết gọn lại thành: OH- + H+ → H2O(phản ứng trung hòa) - Ta luôn có :[ H+][ OH-] = 10-14 và [ H+]=10-a pH= a hay pH=-log[H+] - Tổng khối lượng dung dịch muối sau phản ứng bằng tổng khối lượng các ion tạo muối. Câu 1: Một dung dịch A chứa HCl và H2SO4 theo tỉ lệ mol 3:1. 100ml dung dịch A trung hòa vừa đủ bởi 50ml dung dịch NaOH 0,5M. Nồng độ mol mỗi acid là? A. [HCl]=0,15M;[H2SO4]=0,05M B. [HCl]=0,5M;[H2SO4]=0,05M C. [HCl]=0,05M;[H2SO4]=0,5M D. [HCl]=0,15M;[H2SO4]=0,15M Câu 2: 200ml dung dịch A chứa HCl 0,15M và H2SO4 0,05M phản ứng vừa đủ với V lít dung dịch B chứa NaOH 0,2M và Ba(OH)2 0,1M. Gía trị của V là? A. 0,25lít B. 0,125lít C. 1,25lít D. 12,5lít Câu 3: Tổng khối lượng muối thu được sau phản ứng của dung dịch A và dung dịch B ở trên(câu 22) là? A. 43,125gam B. 0,43125gam C. 4,3125gam D. 43,5gam Câu 4: 200 ml dung dịch A chứa HNO3 và HCl theo tỉ lệ mol 2:1 tác dụng với 100ml NaOH 1M thì lượng acid dư sau phản ứng tác dụng vừa đủ với 50 ml Ba(OH)2 0,2M. Nồng độ mol các acid trong dung dịch A là? A. [HNO3]=0,04M;[HCl]=0,2M B. [HNO3]=0,4M;[HCl]=0,02M C. [HNO3]=0,04M;[HCl]=0,02M D. [HNO3]=0,4M;[HCl]=0,2M Câu 5: Trộn 500 ml dung dịch A chứa HNO3 0,4M và HCl 0,2M với 100 ml dung dịch B chứa NaOH 1M và Ba(OH)2 0,5M thì dung dịch C thu được có tính gì? A. Acid B. Bazơ C. Trung tính D. không xác định được Câu 6: Cho 84,6 g hỗn hợp 2 muối CaCl2 và BaCl2 tác dụng hết với 1 lít dung dịch chứa Na2CO3 0,25M và (NH4)2CO3 0,75M sinh ra 79,1 gam kết tủa. Thêm 600 ml Ba(OH)2 1M vào dung dịch sau phản ứng. Khối lượng kết tủa và thể tích khí bay ra là? A. 9,85gam; 26,88 lít B. 98,5gam; 26,88 lít C. 98,5gam; 2,688 lít D. 9,85gam; 2,688 lít Câu 7: Cho 200 ml dung dịch A chứa HCl 1M và HNO3 2M tác dụng với 300 ml dung dịch chứa NaOH 0,8M và KOH (chưa biết nồng độ) thì thu được dung dịch C. Biết rằng để trung hòa dung dịch C cần 60 ml HCl 1M. Nồng độ KOH là? A. 0,7M B. 0,5M C. 1,4M D. 1,6M Câu 8: 100 ml dung dịch X chứa H2SO4 2 M và HCl 2M trung hòa vừa đủ bởi 100ml dung dịch Y gồm 2 bazơ NaOH và Ba(OH)2 tạo ra 23,3 gam kết tủa. Nồng độ mol mỗi bazơ trong Y là? A. [NaOH]=0,4M;[Ba(OH)2]=1M B. [NaOH]=4M;[Ba(OH)2]=0,1M C. [NaOH]=0,4M;[Ba(OH)2]=0,1M D. [NaOH]=4M;[Ba(OH)2]=1M Câu 9: Dung dịch HCl có pH=3. Cần pha loãng bằng nước bao nhiêu lần để có dung dịch có pH=4. A. 10 B. 1 C. 12 D. 13 Câu 10: Dung dịch NaOH có pH=12 cần pha loãng bao nhiêu lần để có dung dịch có pH=11 A. 10 B. 1 C. 12 D. 13 Câu 11: Trộn 100 ml dung dịch gồm Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M với 400 ml dung dịch gồm H2SO4 0,0375M và HCl 0,0125M thu được dung dịch X. Gía trị pH của dung dịch X là? A. 2 B. 1 C. 6 D. 7 Câu 12: Thực hiện 2 thí nghiệm Cho 3,84g Cu phản ứn với 80ml dung dịch HNO3 1M thoát ra V1 lít NO Cho 3,84g Cu phản ứn với 80ml dung dịch HNO3 1M và H2SO4 0,5M thoát ra V2 lít NO. Biết NO là sản phẩm khử duy nhất, các thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Quan hệ giữa V1 và V2 là như thế nào? A. V2=2,5V1 B. V2=1,5V1 C. V2=V1 D. V2=2V1 Câu 13: Cho m gam hỗn hợp Mg và Al vào 250ml dung dịch X chứa hỗn hợp acid HCl 1M và acid H2SO4 0,5M thu được 5,32 lít H2 (đktc) và dung dịch Y (coi thể tích dung dịch không đổi). Dung dich Y có pH là? A. 7 B. 1 C. 2 D. 6 Câu 14: Cho một mẫu hợp kim Na-Ba tác dụng với nước dư thu được dung dịch X và 3,36lít H2 (đktc). Thể tích dung dịch acid H2SO42 M cần dùng để trung hòa dung dịch X là? A. 150ml B. 75ml C. 60ml D. 30ml Câu 15:200 ml dung dịch A chứa HNO3 1M và H2SO4 0,2M trung hòa với dung dịch B chứa NaOH 2M và Ba(OH)2 1M. Thể tích dung dịch B cần dùng là? A. 0,05 lít B. 0,06 lít C. 0,04lít D. 0,07 lít Câu 16: Hỗn hợp X gồm Na và Ba. Hòa tan m gam X vào nước được 3,36lít H2 (ở đktc) và dung dịch Y. Để trung hòa ½ lượng dung dịch Y cần bao nhiêu lít dung dịch HCl 2M? A. 0,15lít B. 0,3 lít C. 0,075lít D. 0,1lít Câu 17: Dung dịch X chứa NaOH 0,06M và Ba(OH)2 0,02M. pH của dung dịch X là? A. 13 B. 12 C. 1 D.2 Câu 18:Trộn dung dịch X chứa NaOH 0,1M; Ba(OH)2 0,2M với dung dịch Y (HCl 0,2M; H2SO4 0,1M) theo tỉ lệ nào về thể tích để dung dịch thu được có pH=13? A. VX:VY=5:4 B. VX:VY=4:5 C. VX:VY=5:3 D. VX:VY=6:4 Câu 19: Có 4 dd mỗi dung dịch chỉ chứa 1 ion (+) và 1 ion (-). Các ion trong 4 dung dịch gồm: Ba2+, Mg2+, Pb2+, Na+, SO42-, Cl-, NO3-, CO32-. Đó là 4 dung dịch nào sau đây? A. BaSO4, NaCl, MgCO3, Pb(NO3)2 B. BaCl2, Na2CO3, MgSO4, Pb(NO3)2 C. Ba(NO3)2, Na2SO4, MgCO3, PbCl2 D. BaCO3, NaNO3, MgCl2, PbSO4 Câu 20: Trộn 150 ml dd MgCl2 0,5M với 50ml dd NaCl 1M thì nồng độ mol/l ion Cl- trong dung dịch là? A. 2 M B. 1,5 M C. 1,75 M D. 1 M Phaàn II : DUNG DÒCH * Ña soá chaát tan khí hoaø tan vaøo nöôùc thì khoái löôïng khoâng ñoåi ví duï : NaCl , HCl , NaOH … * Nhöng cuõng coù chaát khi hoaø tan vaøo nöôùc thì löôïng chaát tan thu ñöôïc giaûm Baøi taäp: Khi hoaø tan a gam CuSO4.5H2O vaøo nöôùc thì gam * Hoaëc khoái löôïng taêng trong tröôøng hôïp chaát ñem hoaø tan taùc duïng vôùi nuôùc taïo thaønh chaát môùi Baøi taäp: Hoaø tan a gam SO3 vaøo nöôùc thì do SO3 + H2O à H2SO4 neân gam * Neáu chaát tan trong dung dòch ñöôïc taïo thaønh töø nhieàu nguoàn khaùc nhau thì löôïng chaát tan trong dung dòch baèng toång khoái löôïng chaát tan cuûa caùc nguoàn Baøi taäp: Hoaø tan a gam tinh theå CuSO4 .5H2O vaøo b gam dd CuSO4 C% thì * Khi moät dung dòch chöùa nhieàu chaát tan thì khoái löôïng chaát tan ñöôïc tình rieâng cho töøng chaát coøn khoái löôïng dung dòch duøng chung cho taát caû caùc chaát Baøi taäp: Hoaø tan 10g NaCl vaø 20g MgCl2 vaøo 200g nöôùc . Tính noàng ñoä % cuûa dd muoái thu ñöôïc Giaûi = 4,35% = 8,70% * Khoái löôïng rieâng cuûa dung dòch laø khoái löôïng cuûa 1 ml dung dòch tính baèng gam: * Neáu baøi toaùn tính C% maø cho bieát theå tích dung dòch thì ta coù : * Noàng ñoä mol ( CM )bieåu thò soá mol chaát tan trong 1 lit dung dòch à à Neâu ñeà baøi cho khoái löôïng dung dòch thì ta coù : * Moái quan heä giöõa CM vaø C% Baøi toaùn: Töø caùc coâng thöùc ñaõ hoïc laäp bieåu thöùc lieân heä giöõa CM , C% vaø d Giaûi Ta coù : à à Aùp duïng : Khoái löôïng rieâng cuûa moät dung dòch CuSO4 laø 1,206g/ml . Ñem coâ caïn 414,594mldung dòch naøy thu ñöôïc 140,625g tinh theå CuSO4 .5H2O Tính noàng ñoä C% vaø CM cuûa dung dòch noùi treân . Giaûi Caùch 1: Töø söï so saùnh coâng thöùc tinh theå CuSO4.5H2O vaø coâng thöùc muoái ñoàng sunfat CuSO4 ta ruùt ra : Soá ml dung dòch laø :0,414594(l) Noàng ñoä mol cuûa dung dòch CuSO4 laø : = 1,35675 M Khoái löôïng CuSO4 laø : Khoái löôïng dung dòch : Noàng ñoä mol cuûa dung dòch CuSO4 laø : Caùch 2: Khoái löôïng cuûa CuSO4 ( chaát tan ) laø : Soá mol CuSO4 laø : Khoái löôïng dung dòch : Noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol cuûa dung dòch laø : = 1,35675 M Hoaëc : * Moái quan heä giöõa ñoä tan (S) vaø noàng ñoä C% cuûa dung dòch baõo hoaø Ví duï : ÔÛ 200C hoaø tan14,36 gam muoái aên vaøo 40g nöôùc thì thu ñöôïc dung dòch baõo hoaø a/ Tính ñoä tan cuûa muoái aên ôû 200C b/ Tính noàng ñoä C% cuûa dung dòch baõo hoaø Giaûi a/ Th eo coâng thöùc tính ñoä tan ta coù : = 35,9 g b/ Noàng ñoä C% cuûa dung dòch baõo hoaø : Daïng 1: Pha troän hai dung dòch khaùc noàng ñoä , cuøng loaïi chaát tan: 1.1 Troän hai dung dòch cuøng loaïi chaát cuøng loaïi noàng ñoä C% Baøi toaùn toång quaùt1 : Cho hai dung dòch chöùa cuøng chaát tan coù noàng ñoä C1% ( dung dòch 1) vaø noàng ñoä C2% ( dung dòch 2) . Xaùc ñònh noàng ñoä C% cuûa dung dòch sau khi pha troän Caùch tieán haønh : Caùch 1: Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : khoái löôïng dung dòch thu ñöôïc sau khi troän baèng toång khoái löôïng hai dung dòch ñem duøng . Khoái löôïng chaát tan sau khi troän baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ñem duøng - Khoái löôïng dung dòch sau khi pha troän laø : Khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän : Noàng ñoä C% cuûa dung dòch sau khi pha troän laø : Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo : m1 C1% C2% - C3% C3% m2 C2% C3% - C1% à ( giaû söû C1% < C2% ) * Chuù yù : C1% < C3% < C2% Ví duï:Troän 50g dung dòch NaOH 8% vaøo 450g dung dòch NaOH 20% . Tính noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol cuûa dung dòch sau khi troän , bieát d=1,1g/ml Giaûi Caùch1: Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : toång khoái löôïng dung dòch thu ñöôïc sau khi troän baèng toång khoái löôïng dung dòch ñem duøng . Khoái löôïng chaát tan sau khi troän baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ñem duøng - Khoái löôïng dung dòch sau khi pha troän laø : = 50+450=500 g Khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän : = Noàng ñoä C% cuûa dung dòch sau khi pha troän laø : 18,8M Noàng ñoä mol cuûa dung dòch laø : = Caùch 2: Goïi C3% laø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch sau khi pha troän Aùp duïng sô ñoà ñöôøng cheùo ta coù : m1 = 50g 8% 20% - C3% C3% m2 = 450g 20% C3% - 8% à Giaûi phöông trình treân ta ñöôïc C3% = 18,8M Baøi toaùn toång quaùt 2 : Cho hai dung dòch chöùa cuøng chaát tan coù noàng ñoä C1% ( dung dòch 1) vaø noàng ñoä C2% ( dung dòch 2) . Hoûi phaûi pha troän chuùng theo tæ leä khoái löôïng nhö theá naøo ñeå thu ñöôïc dung dòch coù noàng ñoä C3% ( dung dòch 3) Caùch tieán haønh : Caùch 1: Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : khoái löôïng dung dòch thu ñöôïc sau khi troän baèng toång khoái löôïng hai dung dòch ñem duøng . Khoái löôïng chaát tan sau khi troän baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ñem duøng Goïi m1 (g) laø khoái löôïng dung dòch 1 noàng ñoä C1% Goïi m2 (g) laø khoái löôïng dung dòch 2 noàng ñoä C2% Khoái löôïng chaát tan trong dung dòch (1) vaø (2) laàn löôït laø : g vaø g Khoái löôïng dung dòch 3 noàng ñoä C3% laø : (m1 + m2) Khoái löôïng chaát tan trong dung dòch 3(sau khi pha troän ) noàng ñoä C3% laø à g Vì pha troän hai dung dòch cuøng loaïi chaát tan neân khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän ( dung dòch 3) baèng toång khoái löôïng chaát tan trong hai dung dòch ban ñaàu . Ta coù : (m1 + m2 ).C3% = m1. C1% + m2.C2% à ( giaû söû C1% < C2% ) Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo : m1 C1% C2% - C3% C3% m2 C2% C3% - C1% à ( giaû söû C1% < C2% ) Ví duï: Caàn phaûi troän dung dòch NaOH 5% vôùi dung dòch NaOH 10% theo tæ leä khoái löôïng theá naøo ñeå thu ñöôïc dung dòch NaOH 8% Giaûi Caùch 1: Goïi x g laø khoái löôïng dung dòch NaOH 5% caàn duøng thì g Goïi y laø khoái löôïng dung dòch NaOH 10% caàn duøng thì g Khoái löôïng dung dòch sau khi pha troän laø : (x+y) g Khoái löôïng chaát tan sau khi pha troän laø : (+ ) = g Noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch sau khi pha troän laø : à à 2.y = 3.x à Vaäy caàn troän dung dòch NaOH 5% vaø dung dòch NaOH 10% theo tæ leä khoái löôïng laø 2 : 3 Caùch 2: Goïi m1 vaø m2 laàn löôït laø khoái löôïng dung dòch NaOH 5% vaø dung dòch NaOH10% caàn duøng . Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù m1 5% 10% - 8% = 2% 8% m2 10% 8% - 5% = 3% à Vaäy caàn troän dung dòch NaOH 5% vaø dung dòch NaOH 10% theo tæ leä khoái löôïng laø 2 : 3 Ví duï : Tính khoái löôïng dung dòch HCl 38% vaø khoái löôïng dung dòch HCl 8% ñeå pha troän thaønh 4lit dung dòch HCl 20% (d= 1,1g/ ml) Giaûi Khoái löôïng dung dòch sau khi troän laø : = 4,4kg Goïi m1 (g) laø khoái löôïng dung dòch HCl noàng ñoä 38% Goïi m2 (g) laø khoái löôïng dung dòch HCl noàng ñoä 8% à m1 + m2 = 4,4 (kg) (*) Theo sô ñoà ñöôøng cheùo ta coù : m1 38% 20% - 8% = 12% 20% m2 8% 38% - 20% = 18% à (**) Giaûi heä phöông trình (*) vaø (**) ta coù : m1 = 1,76 kg vaø m2 = 2,64kg Troän hai dung dòch cuøng loaïi chaát cuøng loaïi noàng ñoä CM Baøi toaùn toång quaùt : Cho hai dung dòch chöùa cuøng chaát tan coù noàng ñoä CM(1) ( dung dòch 1) vaø noàng ñoä CM(2) Hoûi phaûi pha troän theo tæ leä theå tích nhö theá naøo ñeå ñöôïc dung dòch coù noàng ñoä CM(3) ( dung dòch 3) Cacùh tieán haønh : Caùch 1: Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : Soá mol cuûa dung dòch thu ñöôïc sau khi pha troän ( dung dòch 3 ) baèng toång soá mol cuûa caùc chaát coù trong dung dòch 1 vaø dung dòch 2 Goïi V1 (l) laø theå tích dung dòch 1 noàng ñoä CM(1) Goïi V2 (l) laø theå tích dung dòch 2 noàng ñoä CM(2) Giaû söû troän V1 lit dung dòch 1 noàng ñoä CM(1) vôùi V2 lít dung dòch 2 noàng ñoä CM(2) taïo ra ( V1 + V2) lít dung dòch 3 noàng ñoä CM(3) à CM(1) .V1 + CM(2) .V2 = ( V1 + V2). CM(3) à Caùch 2: Aùp duïng quy taùc ñöôøng cheùo : V1 CM(1) CM(2) - CM(3) CM(3) V2 CM(2) CM(3) – CM(1) à Ví duï : Phaûi troän dung dòch HCl 0,2M vôùi dung dòch HCl 0,8M theo tæ leä theå tích nhö theá naøo ñeå thu ñöôïc dung dòch HCl 0,5M? Giaûi Caùch 1: Goïi V1 , V2 laàn löôït laø theå dung dòch HCl 0,2M vaø dung dòch HCl 0,8M caàn duøng ñeå pha cheá dung dòch HCl 0,5M Soá mol HCl coù trong V1 lit dung dòch HCl 0,2M laø : Soá mol HCl coù trong V2 lit dung dòch HCl 0,8M laø : Giaû söù theå tích cuûa dung dòch sau khi troän laø : V3 = V1 + V2 Noàng ñoä mol cuûa dung dòch sau khi troän laø : à 0,2.V1 + 0,8.V2 = 0,5.V1+ 0,5.V2 à 0,8V2 – 0,5V2 = 0,5V1 – 0,2V2 à 0,3V2 = 0,3V1 à V2 = V1 Vaäy tæ leä theå tích caàn troän laø V1 : V2 = 1: 1 Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù : V1 lit dd HCl 0,2M 0,8M – 0,5M = 0,3M 0,5M V2 lít dd HCl 0,8M 0,5M – 0,2M = 0,3M à Vaäy tæ leä theå tích caàn troän laø V1 : V2 = 1: 1 Ví duï : Caàn duøng bao nhieâu ml dung dòch H2SO4 2,5M vaø bao nhieâu ml dung dòch H2SO4 1M ñeå khi pha troän chuùng vôùi nhau ñöôïc 600ml dung dòch H2SO4 Giaûi Caùch 1: Goïi V1 laø theå tích dung dòch H2SO4 2,5M Goïi V2laø theå tích dung dòch H2SO4 1M V3 = V1 + V2 = 0,6 lít Soá mol H2SO4 trong dung dòch 2,5M laø : 2,5V1 Soá mol H2SO4 trong dung dòch 1M laø : 1.(0,6 – V1) Soá mol H2SO4 trong dd sau khi pha troän laø : 2,5V1 + 1.(0,6 –V1) = 1,5V1 + 0,6 (mol) Noàng ñoä mol cuûa dung dòch sau khi pha troän : à à 1,5V1 = 0,6.1,5 -0,6 à 1,5V1 = 0,3 à V1 = 0,2(l) Vaäy caàn duøng 0,2 lit hay 200ml dung dòch H2SO4 2,5M vaø 0,6 – 0,2 = 0,4 l hay 400ml dung dòch H2SO4 1M Caùch 2: Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù : V1 lit dd H2SO4 2,5M 1,5M – 1 M = 0,5M 1,5M V2 lít dd H2SO4 1 M 2,5M – 1,5M = 1M à (*) Maët khaùc : V1 + V2 = 600 ml (**) Giaûi heä phöông trình (*) vaø (**) ta coù : V1 = 200ml vaø V2 = 400ml Vaäy caàn duøng 400ml H2SO4 1M troän vôùi 200ml dung dòch H2SO4 2,5M thu ñöôïc 600ml dung dòch H2SO4 1,5M * Chuù yù : trong moät soá tröôøng hôïp V1 + V2 V3 maø chæ coù : mdd(3) = mdd(1) + mdd(2) Ví duï : Caàn bao nhieâu ml dung dòch NaOH 3% (d= 1,05g/ml ) vaø bao nhieâu ml dung dòch NaOH 10% (d= 1,12g/ml ) Ñeå pha cheá ñöôïc 2 lit dung dòch NaOH 8% ( d= 1,1g/ml) Giaûi Goïi m1 , m2 laàn löôït laø khoái löôïng dung dòch NaOH 3%(d= 1,05g/ml ) vaø khoái löôïng dung dòch NaOH 10% (d= 1,12g/ml ) caàn duøng ñeå pha cheá 2 lit dung dòch NaOH 8% ( d= 1,1g/ml) Aùp duïng sô ñoà ñöôøng cheùo ta coù : m1 3% 10% - 8% = 2% 8% m2 10% 8% - 3% = 5% à (*) Maët khaùc : m1 + m2 = m3 = d3.V3 = 1,1.2000 =2200g (**) Giaûi heä phöông trình (*) vaø (**) ta coù m1 = 628,57 g vaø m2 = 1571,43 g Vaäy theå tích dung dòch V1 vaø V2 caàn tìm laø : Pha loaõng hoaëc coâ caïn dung dòch Khi pha loaõng hoaëc coâ caïn dung dòch thì khoái löôïng chaát tan laø khoâng ñoåi nhöng khoái löôïng dung dòch vaø theå tích dung dòch thay ñoåi do ñoù noàng ñoä dung dòch thay ñoåi theo Sô ñoà 1: dd ñaàu g à dd sau Khoái löôïng dung dòch : m1 m2 = m1 Noàng ñoä % : C1% C2 % Khoái luôïng chaát tan : = Ta coù : m1. C1% = m2 . C2% à Sô ñoà 2: dd ñaàu g à dd sau Theå tích dung dòch V1 V2 = V1 Noàng ñoä CM : CM(1) CM(2) Soá mol chaát tan : CM(1). V1 CM(2).V2 à Chuù yù :- Caùc coâng thöùc treân duøng ñeå giaûi nhanh baøi taäp pha loaõng hoaëc coâ caïn dung dòch - Coù theå giaûi baøi toaùn pha loaõng dung dòch baèng phöông phaùp ñöôøng cheùo neáu giaû söû nöôùc laø dd coù noàng ñoä 0% Ví duï : Coù 30g dung dòch NaCl 20% . Tính noàng ñoä % cuûa dung dòch thu ñöôïc khi : a/ Pha theâm 20g nöôùc b/ Coâ ñaëc dung dòch ñeå chæ coøn 25g Giaûi a/ Noàng ñoä C% cuûa dung dòch thu ñöôïc khi theâm 20g nöôùc laø : Caùch 1: Caùch 2: Xem nöôùc laø dung dòch NaCl 0% . Aùp duïng quy taéc ñöôøng cheùo ta coù : m1 = 30g 20% C2% C2% m2 = 20g 0% 20% - C2% à C2 % = 12% b/Noàng ñoä C% cuûa dung dòch thu ñöôïc khi coâ ñaëc chæ coøn 25g laø Ví duï 2: Phaûi theâm bao nhieâu ml nöôùc vaøo 400ml dung dòch NaOH 0,25M ñeå ñöôïc dung dòch NaOH 0,1M Giaûi Goïi V laø theå tích nöôùc caàn theâm vaøo thì theå tích dung dòch sau khi pha loaõng laø :V2 = 400+ V Aùp duïng coâng thöùc ta coù : à Giaûi phöông trình treân ta thu ñöôïc V = 600ml Tính khoái löôïng tinh theå ngaäm nöôùc caàn theâm vaøo dung dòch cho saün Caùch tieán haønh : Caùch 1: - Aùp duïng ñònh luaät baøo toaøn khoái löôïng ñeå tính khoái löôïng dung dòch taïo thaønh : Khoái löôïng dung dòch taïo thaønh = khoái löôïng tinh theå + Khoái löôïng dung dòch cho saün ; khoái löôïng chaát tan trong dung dòch taïo thaønh = khoái löôïng chaát tan trong tinh theå + khoái löôïng chaát tan trong dung dòch cho saün Caùch 2 : Aùp duïng sô ñoà ñöôøng cheùo ñeå giaûi ( chuù yù : xaùc ñònh noàng ñoä % cuûa chaát tan trong tinh theå ngaäm nöôùc , nöôùc laø dd coù noàng ñoä 0% ) Ví duï : Caàn laáy bao nhieâu gam tinh theå CuSO4.5H2O vaøo bao nhieâu gam CuSO4 8% ñeå ñieàu cheá 56g dung dòch CuSO416% Giaûi Löôïng CuSO4.5H2O coù theå coi nhö dung dòch CuSO4 64% ( vì trong 250g CuSO4 .5H2O coù chöùa 160g CuSO4) m1g CuSO4.5H2O 64% 16% - 8% = 8% 16% m2g CuSO4 8 % 64% - 16% = 48% à (*) Maët khaùc : m1 + m2 = 56g (**) Giaûi heä phöông trình (*) vaø (**) ta coù m1 = 8 g vaø m2 = 48g Ví duï 2: Coù bao nhieâu gam tinh theå Fe(NO3)3 .6H2O keát tinh töø 500ml dung dòch Fe(NO3)3 0,1M Giaûi 0,5. 0,1 = 0,05 mol Töø phaûn öùng : Fe(NO3)3 + 6H2O à Fe(NO3)3 .6H2O 1mol 1mol 0,05 mol 0,05 mol Khoái löôïng chaát keát tinh thu ñöôïc laø : = 17,5g Daïng 2: Tính khoái löôïng chaát tan taùch ra hay theâm vaøo khi thay ñoåi nhieät ñoä cuûa dung dòch baõo hoaø cho saün Caùc buôùc tieán haønh : Tính khoái löôïng chaát tan vaø khoái löôïng dung moâi (H2O) coù trong dung dòch baõo hoaø ôû nhieät ñoä t10C Ñaët a(g) laø khoái löôïng chaát tan caàn theâm vaøo hay ñaõ taùch ra khoûi dung dòch ban ñaàu , sau khi tahy ñoåi nhieät ñoä töø t10C sang t20C ( Chuù yù : Neáu baøi toaùn tính löôïng tinh theå ngaäm nöôùc taùch ra hay theâm vaøo do thay ñoåi nhieät ñoä do dung dòch baõo hoaø cho saün thì ta neân goïi aån soá laø soá mol) Tính khoái löôïng chaát tan vaø khoái löôïng dung moâi (H2O) coù trong dung dòch baõo hoaø ôû nhieät ñoä t20C Aùp duïng coâng thöùc tính ñoä tan S hay noàng ñoä % cuûa dung dòch baõo hoaø ñeå tìm a hoaëc n Ví duï : ÔØ 120C coù 1335 g dung dòch CuSO4 baõo hoaø . Ñun noùng dung dòch ñoù leân 900C . Hoûi phaûi theâm vaøo dung dòch naøy bao nhieâu gam CuSO4 ñeå ñöôïc dung dòch baõo hoaø ôû nhieät ñoä naøy . Bieát ñoä tan vaø Giaûi - ÔØ 120C 100g nöôùc hoaø tan ñöôïc 33,5 g CuSO4 à khoái löôïng cuûa dd CuSO4 baõo hoaø laø : 133,5g à Khoái löôïng cuûa CuSO4 coù trong 1335 g dung dòch baõo hoaø laø : à Khoái löôïng dung moâi (H2O) laø : = 1335-335 =1000g - Goïi a(g) laø khoái löôïng CuSO4 caàn theâm vaøo dung dòch - Khoái löôïng chaát tan vaø dung moâi trong dung dòch baõo hoaø ôû 900C laø : vaø Aùp duïng coâng thöùc tính ñoä tan cuûa CuSO4 ôû 900C ta coù : Giaiû phöông trình treân ta coù : a= 465g Baøi 5 : Xaùc ñònh khoái löôïng NaCl keát tinh trôû laïi khi laøm laïnh 548 g dd muoái aên baûo hoøa ôû 500C xuoáng 00C . Bieát SNaCl ôû 500C laø 37 g ; SNaCl ôû 00C laø 35 g. Phaàn III : BÀI TOÁN XÁC ĐỊNH FexOy. -Xác định công thức FexOy: - Nếu =1 _ FexOy là: FeO - Nếu = _ FexOy là: Fe2O3 - Nếu = _ FexOy là: Fe3O4 - Có thể giải bằng cách xét 3 khả năng của FexOy là: FeO, Fe2O3, Fe3O4 rồi tìm khả năng phù hợp. - Nếu oxit sắt (FexOy) tác dụng với H2SO4 đặc, HNO3 đặc không giải phóng khí đó là Fe2O3. Câu 1: Để hòa tan 4 gam FexOy cần 52,14 ml dd HCl 10%(D=1,05g/ml). Xác định công thức phân tử FexOy. A. Fe2O3 B. FeO C. Fe3O4 D. Fe2O3 và FeO Câu 2: Hòa tan hoàn toàn 1 khối lượng FexOy bằng dung dịch H2SO4 đặc nóng thu được khí A và dung dịch B. Cho khí A hấp thụ hòan toàn bởi dung dịch NaOH dư tạo ra 12,6 gam muối. Mặt khác cô cạn dung dịch B thì thu được 120 gam muối khan. Xác định FexOy A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. Không xác định được Câu 3: Hòa tan 10gam hỗn hợp gồm Fe và FexOy bằng HCl được 1,12 lít H2(đktc). Cũng lượng hỗn hợp này nếu hòa tan hết bằng HNO3 đặc nóng được 5,6 lít NO2(đktc). Tìm FexOy? A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. Không xác định được Câu 4: Hòa tan oxit FexOy bằng H2SO4 loãng dư được dung dịch A. Biết dung dịch A vừa có khả năng làm mất màu dung dịch thuốc tím, vừa có khả năng hòa tan được bột đồng. FexOy là? A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. FeO hoặc Fe3O4 đều được. Câu 5:A là hõn hợp đồng số mol gồm FeO; Fe2O3; Fe3O4. Chia A làm 2 phần bằng nhau: Hòa tan phần 1 bằng V(l) dung dịch HCl 2M (vừa đủ) Dẫn một luồng CO dư qua phần 2 nung nóng được 33,6gam sắt. Chỉ ra giá trị V? A. 1,2 lít B. 0,8 lít C. 0,75 lít D. 0,45 lít. Câu 6: Khử a gam một oxit sắt bằng cacbon õit ở nhiệt độ cao, người ta thu được 0,84 gam sắt và 0,88 gam khí CO2. Xác định công thức oxit sắt. A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. Không xác định được Câu 7: Cho một luồng khí CO đi qua 29gam một oxit sắt. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn người ta thu được một chất rắn có khối lượng 21 gam. Xác địh công thức oxit sắt. A. Không xác định được B. Fe2O3 C. FeO D. Fe3O4 Câu 8: Dùng CO dư để khử hoàn tòan m gam bột sắt oxit (FexOy) dẫn tòan bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm qua 1 lít dung dịch ba(OH)2 0,1M thì vừa đủ và thu được 9,85gam kết tủa. Mặt khác hòa tan tòan bộ m gam bột sắt oxit trên bằng dd HCl dư rồi cô cạn thì thu được 16,25gam muối khan. m có giá trị là bao nhiêu gam? Và công thức oxit (FexOy). A, 8gam; Fe2O3 B. 15,1gam, FeO C. 16gam; FeO D. 11,6gam; Fe3O4 Câu 9: Dùng CO dư để khử hòan tòan m gam bột sắt oxit(FexOy) dẫn tòan bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm qua 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,1M thì phản ứng vừa đủ thu được 9,85gam kết tủa. Số mol khí CO2 thu được là bao nhiêu? A. 0,05mol B. 0,15 mol C. 0,025mol D. 0,05 và 0,075 mol Câu 10: Dùng CO dư để khử hòan tòan m gam bột sắt oxit (FexOy) thành sắt, dẫn tòan bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm qua 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,1M thì phản ứng vừa đủ và thu được 9,85 gam kết tủa . Mặt khác hòa tan tòan bộ sắt kim loại thu được ở trên bằng dung dịch HCl dư rồi cô cạn thì thu được 12,7 gam muối khan. Công thức sắt oxit (FexOy)? A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. FexOy Câu 11: Dùng CO dư để khử hòan tòan m gam bột sắt oxit (FexOy), dẫn tòan bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm qua 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,1M thì vừa đủ và thu được 9,85gam kết tủa. Mặt khác hòa tan tòan bộ m gam bột sắt oxit bằng dung dịch HCl dư rồi cô cạn thì thu được 16,25 gam muối khan. m có gía trị là? A. 8 gam B. 15,1gam C. 16gam D. 11,6gam Câu 12: Hỗn hợp X gồm Fe và oxit sắt có khối lượng 2,6gam. Cho khí CO dư đi qua X nung nóng, Khí sinh ra hấp thụ vào dung dịch nước vôi trong dư thì được 10gam kết tủa. Tổng khối lượng Fe có trong X là? A. 1 gam B. 0,056gam C. 2 gam D. 1,12gam Câu 13: Khi dùng CO để khử Fe2O3 thu đựoc hỗn hợp rắn X. Hòa tan X bằng dung dịch HCl dư thấy có 4,48 lít khí thoát ra (đktc). Dung dịch thu được sau phản ứng tác dụng với NaOH dư được 45g kết tủa trắng. Thể tích khí CO(đktc) cần dùng là? A. 6,72 lít B. 8,96 lít C. 10,08 lít D. 13,44 lít Câu 14: Dẫn 1 luồng CO dư qua ống đựng m gam hỗn hợp X gồm Fe2O3 và CuO nung nóng thu được chất rắn Y; khí ra khỏi ống được dẫn vào bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 40 gam kết tủa. Hòa tan chất rắn Y trong dung dịch HCl dư thấy có 4,48 lít khí H2 bay ra (đktc). Gía trị m là? A. 24 B. 16 C. 32 D. 12 Câu 15: Cho khí CO dư đi qua ống sứ nung nóng đựng hỗn hợp X gồm Al2O3, MgO, Fe3O4, CuO thu được chất rắn Y. Cho Y vào dung dịch NaOH dư khuấy kĩ, thấy còn lại phần không tan Z. Gỉa sử các phản ứng xảy ra hòan tòan. Phần không tan Z gồm: A. MgO, Fe, Cu B. Mg, Fe, Cu C. MgO, Fe3O4, Cu D. Mg, Al, Fe, Cu Câu 16: Cho 4,48 lít khí CO (đktc) từ từ đi qua ống sứ nung nóng đựng 8 gam một oxit sắt đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khí thu đựợc sau phản ứng có tỉ kh