Giáo án Công nghệ 10 - Trường THPT Phù cát III

Ngày soạn : 14/08/2013 CHƯƠNG I: TRỒNG TRỌT - LÂM NGHIỆP - ĐẠI CƯƠNG Tiết : 1 Bài 2 : KHẢO NGHIỆM GIỐNG CÂY TRỒNG I .Mục tiêu : 1. Kiến thức : - Mục đích ,ý nghĩa của công tác khảo nghiệm giống cây trồng - Biết được nội dung của từng loại thí nghiệm trong hệ thống khảo nghiệm giống cây trồng 2. Kỹ năng : Rèn luyện kĩ năng phân tích ,khái quát hóa 3 Thái độ : Giáo dục học sinh yêu thích cây trồng II . Chuẩn bị: 1. Chuẩn bị của giáo viên: Bài soạn , SGK, SGV công nghệ 10 2. Chuẩn bị của học sinh : Vở ghi, SGK công nghệ 10 III. Hoạt động dạy học 1. Ổn định tình hình lớp(1p ) : Kiểm tra sĩ số lớp 2. Kiểm tra bài cũ : Không kiểm tra 3. Giảng bài mới Giới thiệu bài mới (2p): Trong sản xuất nông lâm- ngư nghiệp, giống là một yếu tố quan trọng quyết định năng suất chất lượng nông sản. Muốn có giống tốt phù hợp với từng vùng sinh thái nhất thiết phải qua khâu khảo nghiệm giống cây trồng .Vậy khảo nghiệm giống cây trồng có mục đích ,ý nghĩa gì? Tiến trình tiết dạy TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1:Tìm hiểu mục đích ,ý nghĩa của công tác khảo nghiệm giống cây trồng 15p - Gọi HS đọc phần I SGK trả lời câu hỏi - Vì sao các giống cây trồng trước khi đưa vào sản xuất đại trà phải qua khâu khảo nghiệm ? -Khảo nghiệm giống cây trồng nhằm mục đích gì ? - Khảo nghiệm giống cây trồng có ý nghĩa gì? - Đọc SGK phần I thảo luận nhóm trả lời câu hỏi - MQH giữa ngoại cảnh với cây trồng có phù hợp không.Nếu có đem sản xuất đại trà - Chọn ra giống thích hợp nhất cho từng vùng - Cung cấp thông tin về yêu cầu kĩ thuật trồng của giống mới - Đưa giống mới vào sản xuất đại trà I/ Mục đích ,ý nghĩa của công tác khảo nghiệm giống cây trồng -Khảo nghiệm giống cây trồng ở các vùng sinh thái khác nhau để xác định đặc tính ,tính trạng giống ,từ đó chọn ra giống thích hợp nhất cho từng vùng - Nhằm cung cấp thông tin về yêu cầu kĩ thuật trồng của giống mới và hướng sử dụng Tóm lại : Khảo nghiệm giống cây trồng có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa giống mới vào sản xuất đại trà . Hoạt động 2:Tìm hiểu các loại thí nghiệm so sánh giống 8p - Thông báo có 3loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng - Thí nghiệm so sánh giống -Thí nghiệm kiểm tra kĩ thuật -Thí nghiệm sản xuất quảng cáo - Thực chất thí nghiệm so sánh giống ? Nhằm mục đích ? - So sánh giống cần chú ý các chỉ tiêu nào? - So sánh giống cũ và giống mới -> giống vượt trội -> KN ở cấp Quốc gia - So sánh về các chỉ tiêu :Sinh trưởng, phát triển,năng suất, chất lượng II/ Các loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng 1/ Thí nghiệm so sánh giống - So sánh giữa giống cũ và giống mới để chọn ra giống vượt trội ,gửi đi khảo nghiệm ở cấp Quốc gia - So sánh toàn diện về các chỉ tiêu :Sinh trưởng, phát triển,năng suất, chất lượng tính chống chịu với điều kiện ngoại cảnh . Hoạt động 3:Tìm hiểu thí nghiệm kiểm tra kĩ thuật 7p - Yêu cầu HS nghiên cứu mục 2SGK trả lời câu hỏi - Mục đích của thí nghiệm kiểm tra kĩ thuật ? - Nghiên cứu mục 2SGK trả lời câu hỏi - Nhằm kiểm tra đề xuất của cơ quan chọn tạo giống về quy trình kĩ thuật gieo trồng.Chuẩn bị gieo đại trà 2/ Thí nghiệm kiểm tra kĩ thuật -Nhằm kiểm tra đề xuất của cơ quan chọn tạo giống về quy trình kĩ thuật gieo trồng - Xây dựng quy trình kĩ thuật gieo trồng . Hoạt động 4:Tìm hiểu thí nghiệm sản xuất quảng cáo 6p - Thí nghiệm sản xuất quảng cáo nhằm mục đích ? - Làm thế nào để giống mới được đưa vào sản xuất đại trà? - Tuyên truyền đưa giống mới vào sản xuất đại trà - Quảng cáo trên các phương tiện thông tin . 3/ Thí nghiệm sản xuất quảng cáo - Tuyên truyền đưa giống mới vào sản xuất đại trà - Triển khai trên diện tích rộng ,kết hợp hội nghị đầu bờ. 4. Củng cố (5’): Hãy sắp xếp các hoạt động tương ứng với các thí nghiệm trong công tác khảo nghiệm giống cây trồng Thí nghiệm khảo nghiệm giống Các hoạt động Đáp án 1/ Thí nghiệm so sánh giống 2/ Thí nghiệm kiểm tra kĩ thuật 3/ Thí nghiệm sản xuất quảng cáo Tổ chức hội nghị đầu bờ b. Bố trí sản xuất so sánh giống mới với giống đại trà c. Bố trí sản xuất với các chế độ phân bón . 1b 2c 3a 5. Dặn dò (1 phútt) Học bài và trả lời 4 câu hỏi SGK cuối bài Tham khảo trước bài 3,4: Sản xuất giống cây trồng IV. Rút kinh nghiệm Ngày soạn : 18/08/2013 Tiết 2: Bài 3 : SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG I .Mục tiêu : 1. Kiến thức : -Nắm được quy trình ,trình tự sản xuất giống cây trồng - Hệ thống sản xuất giống cây trồng - Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng 2. Kỹ năng : Rèn luyện kĩ năng quan sát ,phân tích 3.Thái độ : Giúp HS biết cách sản xuất giống cây trồng cho năng suất cao II . Chuẩn bị 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Bài soạn , SGK, SGV công nghệ 10 - Tranh H3.1( Hệ thống sản xuất giống cây trồng)và H3.2 (sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì ở cây tự thụ phấn ) 2. Chuẩn bị của học sinh : Vở ghi, SGK công nghệ 10 III. Hoạt động dạy học 1. Ổn định tình hình lớp (1p) : Kiểm tra sĩ số lớp 2. Kiểm tra bài cũ (5p): GV nêu câu hỏi gọi HS trả lời CH: Để giống mới được đưa vào sản xuất đại trà phải qua các thí nghiệm khảo nghiệm nào ? Mục đích của từng thí nghiệm đó ? Đáp án - Thí nghiệm so sánh giống: Để dánh giá các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển,năng suất, chất lượng tính chống chịu.của giống - Thí nghiệm kiểm tra kĩ thuật : Nhằm xác định quy trình kĩ thuật - Thí nghiệm sản xuất quảng cáo : Để tuyên truyền đưa giống mới vào sản xuất đại trà 3. Giảng bài mới - Giới thiệu bài mới (2p): Trong sản xuất nông lâm- ngư nghiệp, giống là một yếu tố quan trọng quyết định năng suất chất lượng nông sản, xong thực tế cho thấy sau một thời gian sử dụng giống thường bị thoái hóa ..Vì vậy cân phải làm tốt khâu sản xuất giống cây trồng - Tiến trình tiết dạy TL Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1:Tìm hiểu mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng 10p - Nêu một số giống cây trồng ở địa phương có biểu hiện thoái hóa giống ví dụ giống lúa CS1,TH85. - Những giống thoái hóa thì năng xuất như thế nào? Vậy để cho năng xuất cao thì cần phải làm gì? - Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng ? - Tiếp thu kiến thức - Những giống thoái hóa thì năng xuất giảm. - Muốn có năng suất cao thì phải có giống mới đã được khảo nghiệm - Duy trì, củng cố độ thuần chủng của giống - Tạo ra số lượng giống nhiều - Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất I/ Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng. - Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống. - Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà - Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất Hoạt động 2: Tìm hiểu hệ thống sản xuất giống cây trồng. 9p - Treo tranh H.3.1 Hệ thống sản xuất giống cây trồng. - Hệ thống sản xuất giống cây trồng bắt đầu từ đâu và kết thúc khi nào ? - Hệ thống sản xuất giống cây trồng gồm những giai đoạn nào ? - Thế nào là hạt siêu nguyên chủng ? NC ? XN ? - Tại sao hạt giống SNC-NC cần sản xuất tại các trung tâm chuyên nghiệp ? - Quan sát tranh trả lời câu hỏi. - Bắt đầu từ nhân hạt giống do cơ sở nhân tạo giống nhà nước cung cấp đến khi có được hạt giống xác nhận . - 3 giai đoạn: SNC-NC-XN. - SNC: Là hạt giống có chất lượng và độ thuần khiết cao - NC: Là hạt giống có chất lượng cao và được nhân ra từ hạt giống SNC - XN: Được nhân ra từ hạt nguyên chủng. - Vì đòi hỏi yêu cầu kĩ thuật cao và theo dõi chặt chẽ, chống pha tạp, đảm bảo duy trì và củng cố kiểu gen thuần chủng của giống II. Hệ thống sản xuất giống cây trồng: - Hạt giống SNC - Hạt giống NC - Hạt giống XN- Đại trà. Hoạt động 3: Tìm hiểu qui trình sản xuất giống cây trồng nông nghiệp 12p - Treo tranh H3.2 “ sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì ở cây tự thụ phấn ’ - Qui trình sản xuất giống cây trồng tự thụ phấn thường diễn ra trong mấy năm? Nhiệm vụ từng năm? -Treo tranh H3.3 “ sản xuất giống cây trồng theo phương thức phục tráng ’ -Hãy mô tả qui trình sản xuất giống cây theo phương thức phục tráng ? - Quan sát tranh và trả lời câu hỏi - Diễn ra trong 4 năm Năm thứ 1: Gieo hạt tác giả chọn cây ưu tú Năm thứ 2: Hạt của cây ưu tú gieo thành từng dòng- SNC Năm thứ 3: SNC-NC Năm thứ 4: NC-XN - Quan sát tranh và trả lời câu hỏi - Diễn ra trong 5 năm Năm thứ 1: Gieo hạt của VLKĐ, chọn cây ưu tú. Năm thứ 2: Đánh giá dòng lần 1, gieo hạt cây ưu tú thành dòng chọn hạt của 5- 5 dòng tốt. Năm thứ 3: Đánh giá dòng lần 2. Hạt của dòng tốt chia làm 2, để nhân sơ bộ và so sánh giống. Hạt thu được là hạt SNC. Năm thứ 4: Nhân hạt giống NC từ hạt SNC. Năm thứ 5: Sản xuất hạt giống xác nhận từ hạt giống NC III. Qui trình sản xuất giống cây trồng. 1-Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp a) Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn. - Đối với giống cây trồng do tác giả cung cấp giống hoặc có hạt giống SNC Năm thứ 1: Gieo hạt tác giả chọn cây ưu tú Năm thứ 2: Hạt của cây ưu tú gieo thành từng dòng- SNC Năm thứ 3: SNC-NC Năm thứ 4: NC-XN - Đối với giống nhập nội, các giống bị thoái hóa Năm thứ 1: Gieo hạt của VLKĐ, chọn cây ưu tú. Năm thứ 2: Đánh giá dòng lần 1, gieo hạt cây ưu tú thành dòng chọn hạt của 5- 5 dòng tốt. Năm thứ 3: Đánh giá dòng lần 2. Hạt của dòng tốt chia làm 2, để nhân sơ bộ và so sánh giống. Hạt thu được là hạt SNC. Năm thứ 4: Nhân hạt giống NC từ hạt SNC. Năm thứ 5: Sản xuất hạt giống xác nhận từ hạt giống NC 4/ Củng cố (5p): Trình bày qui trình sản xuất giống cây trồng theo sơ đồ duy trì? Trình bày qui trình sản xuất giống cây trồng theo sơ đồ phục tráng ? 5/ Dặn dò ( 1p) - Về nhà học bài và trả lời câu hỏi cuối bài - Tham khảo bài 4 IV/ Rút kinh nghiệm Ngày soạn :24/08/2013 Tiết 3: Bài 4 : SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG ( TT) I .Mục tiêu : 1. Kiến thức : -Nắm được quy trình ,trình tự sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo - Quy trình sản xuất giống ở cây trồng nhân giống vô tính và sản xuất giống cây rừng 2. Kỹ năng : Rèn luyện kĩ năng quan sát ,phân tích ,so sánh 3. Thái độ : Giúp HS biết cách sản xuất giống cây trồng cho năng suất cao II . Chuẩn bị 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Bài soạn , SGK, SGV công nghệ 10 Tranh H4.1( sản xuất giống cây trồng) 2. Chuẩn bị của học sinh : Vở ghi, SGK công nghệ 10 III. Hoạt động dạy học 1. Ổn định tình hình lớp (1p) : Kiểm tra sĩ số lớp 2. Kiểm tra bài cũ (5p): GV nêu câu hỏi gọi HS trả lời Câu 1: Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng? Câu 2: Hệ thống sản xuất giống cây trồng ? Đáp án Câu 1. - Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống. - Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà - Đưa giống tốt phổ biến Câu 2.- Hạt giống SNC - Hạt giống NC - Hạt giống XN- Đại trà 3. Giảng bài mới Giới thiệu bài mới (2p): Trong sản xuất nông lâm- ngư nghiệp, giống là một yếu tố quan trọng quyết định năng suất chất lượng nông sản, xong thực tế cho thấy sau một thời gian sử dụng giống thường bị thoái hóa ..Vì vậy cân phải làm tốt khâu sản xuất giống cây trồng vào bài 4 Tiến trình tiết dạy TL Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1:Tìm hiểu quy trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo 15p - Yêu cầu HS quan sát H 4.1 “sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo” - Hãy mô tả qui trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo ? - Em có nhận xét gì về các hình thức chọn lọc của quy trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo? - Hãy so sánh quy trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo với Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn? - Quan sát tranh và trả lời câu hỏi - Diễn ra 4 vụ Vụ 1: Lựa chọn ruộng sản xuất giống ở khu cách li.Gieo hạt giống SNC Vụ 2: Đánh giá thế hệ chọn lọc . Loại bỏ các hàng không đạt yêu cầu ,thu hạt các cây còn lại , được lô hạt SNC Vụ 3: Nhân hạt giống SNC ở khu cách li loại bỏ các cây không đạt yêu cầu thu hạt của các cây còn lại ,ta được lô hạt NC Vụ 4: Nhân hạt NC để thu hạt xác nhận - Ở vụ 1+2 : tiến hành chọn lọc cá thể Ở vụ 3+4 : Tiến hành chọn lọc hỗn hợp HS: Nêu sự khác nhau về các vụ b) Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo. Vụ 1: Lựa chọn ruộng sản xuất giống ở khu cách li.Gieo hạt giống SNC Vụ 2: Đánh giá thế hệ chọn lọc . Loại bỏ các hàng không đạt yêu cầu ,thu hạt các cây còn lại , được lô hạt SNC Vụ 3: Nhân hạt giống SNC ở khu cách li loại bỏ các cây không đạt yêu cầu thu hạt của các cây còn lại ,ta được lô hạt NC Vụ 4: Nhân hạt NC để thu hạt xác nhận Hoạt động 2:Tìm hiểu quy trình sản xuất giống cây trồng nhân giống vô tính 8p - Yêu cầu HS đọc mục 2 sản xuất giống cây trồng nhân giống vô tính -Nêu quy trình sản xuất giống cây trồng nhân giống vô tính ? -Đọc mục 2 sản xuất giống cây trồng nhân giống vô tính trả lời Dự kiến : - Chọn lọc duy trì thế hệ vô tính đạt tiêu chuẩn cấp SNC - Tổ chức sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống cấp nguyên chủng từ SNC - Tổ chức sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống đạt tiêu chuẩn thương phẩm từ NC c) Sản xuất giống cây trồng nhân giống vô tính - Chọn lọc duy trì thế hệ vô tính đạt tiêu chuẩn cấp SNC - Tổ chức sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống cấp nguyên chủng từ SNC - Tổ chức sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống đạt tiêu chuẩn thương phẩm từ NC Hoạt động 3:Tìm hiểu quy trình sản xuất giống cây rừng 11p - Có đặc điểm gì khác với cây lương thực, thực phẩm ? - Nêu quy trình sản xuất giống cây rừng ? - Thời gian sinh trưởng dài , từ khi gieo hạt đến khi ra hoa kết quả phải mất hàng chục năm - Nêu 2 giai đoạn 2/ Sản xuất giống cây rừng - Chọn những cây trội, khảo nghiệm và chọn lấy các cây đạt tiêu chuẩn để xây dựng rừng giống - Lấy hạt giống từ rừng giống để cung cấp cho sản xuất 4/ Củng cố (5p): Trình bày qui trình sản xuất giống cây trồng thụ phấn chéo ? So sánh quy trình sản xuất giống ở 3 nhóm cây trồng Cây tự thụ phấn Cây thụ phấn chéo Cây nhân giống vô tính Giống nhau Khác nhau 5/ Dặn dò ( 1p) -Về nhà học bài và trả lời câu hỏi cuối bài - Tham khảo bài thực hành - Chuẩn bị hạt giống nảy mầm 100-200 hạt IV/ Rút kinh nghiệm Ngày soạn :10/09/2013 Tiết 4: Bài 5 : THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH SỨC SỐNG CỦA HẠT I .Mục tiêu : 1. Kiến thức : Học xong bài này, học sinh cần: - Biết được quy trình thực hành. - Xác định được sức sống của hạt ở 1 số cây trồng 2. Kỹ năng : - Rèn luyện tính cẩn thận, khéo léo. - Quan sát; thao tác, viết thu hoạch. 3. Thái độ : - Có ý thức tổ chức kỹ luật. - Giữ gìn vệ sinh, an toàn lao động. II . Chuẩn bị 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Hạt giống, hộp pêtri, panh, lam kính, lamen, dao, giấy thấm.. - Chuẩn bị thuốc thử: + 1g carmin + 10 ml cồn 960C + 90 ml H2O cấtÞ dd A + 2 ml H2SO4 đặc ( d = 1,84) + 98 ml H20 cất Þ dd B. + Lấy 20 ml dd b + ddA Þ thuốc thử. - GV làm thử thí nghiệm theo đúng các quy trình thực hành để đảm bảo thành công khi hướng dẫn HS. 2. Chuẩn bị của học sinh : Vở ghi, SGK công nghệ 10 III. Hoạt động dạy học 1. Ổn định tình hình lớp (1p) : Kiểm tra sĩ số lớp 2. Kiểm tra bài cũ (5p): -Trình bày quy trình sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn? -Trình bày quy trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo? 3.Giảng bài mới TL Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 37p - Giới thiệu phương tiện thực hành. - GV pha sẵn thuốc thử theo hướng dẫn. - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. - Chia 50 hạt giống / 1 nhóm. - Lọ thuốc thử để trên bàn giáo viên dùng chung cho các nhóm. - Yêu cầu HS kiểm tra lại phương tiện thực hành ; nếu thiếu thì báo ngay. - GV giới thiệu quy trình các bước thực hành ( vừa làm vừa giới thiệu). - Kiểm tra từng nhóm. - Lưu ý: hoá chất ở bước 3 làm cẩn thận nếu không lau sạch thuốc thử còn dính trên hạt thì khi cắt hạt quan sát không được chính xác. - Yêu cầu các nhóm kiểm tra kết quả: 1 HS cắt hạt; HS khác chú ý ghi nhận và đếm số hạt. - Theo dõi HS, nhắc nhở HS làm đúng quy trình, giữ vệ sinh. - Giải thích các kí hiệu công thức + A%: sức sống của hạt. + B: Số hạt sống. + C: Tổng số hạt thử. - Yêu cầu HS đánh giá về tỉ lệ hạt sống. - Nhận xét về ý thức tổ chức, kỷ luật, vệ sinh phòng học - Yêu cầu HS nộp bài báo cáo. - Lắng nghe. - Tập trung nguyên liệu cần thực hành. - Kiểm tra lại phương tiện; dụng cụ thực hành. - Các tổ nhóm theo dõi tiến trình bài thực hành - Tiến hành thao tác thực hành. - Trong lúc chờ thuốc thử ngấm vào hạt thì HS ghi tóm tắt quy trình thực hành theo mẫu. - Nghe và làm chính xác. - 1 HS cắt hạt; HS khác chú ý ghi nhận và đếm số hạt. - Dựa vào A% để đánh giá sức sống của hạt. - Lên bảng ghi kết quả thực hành của từng nhóm. I. Quy trình thực hành: * Bước 1: lấy mẫu: 50 hạt giống, dùng giấy thấm lau sạch ® đặt vào hộp pêtri sạch. * Bước 2: dùng ống hút lấy thuốc thử cho ngập hạt giống. Ngâm trong 10 – 15 phút. * Bước 3: gắp hạt giống ra giấy thấm; lau thật sạch hạt. * Bước 4: Dùng panh cặp chặt hạt để trên lam kính; dùng dao cắt ngang hạt ® quan sát nội nhũ. + Nếu nội nhũ bị nhuộm màu ® hạt chết. + Nếu nội nhũ không nhuộm màu® hạt sống. * Bước 5: Xác định sức sống của hạt bằng cách: + Đếm số hạt sống và hạt chết. + Tính tỉ lệ hạt sống = A% = B / C * 100% 4/ Củng cố (5p): - Tuy từng nhóm có kết quả A% khác nhau nhưng với cả lớp số hạt đánh giá nhiều hơn, do đó xác suất sai số ít hơn, tỉ lệ chung này rất đáng tin cậy. - Nhận xét, đánh giá bài báo cáo. 5/ Dặn dò ( 1p) - Đọc trước bài 6, tóm tắt quy trình công nghệ nhân giống bằng “NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO. IV/ Rút kinh nghiệm Ngày soạn :11/09/2013 Tiết 5: Bài 6 : ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM, NGƯ NGHIỆP I. Mục tiêu 1. Kiến thức: Học xong bài này, học sinh cần: - Hiểu được khái niệm nuôi cấy mô tế bào, cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào. 2. Kỹ năng Thực hiện được một số thao tác kỹ thuật cơ bản trong quy trình công nghệ nuôi cấy mô tế bào. 3. Thái độ Ham hiểu biết khoa học công nghệ, có ý thức say sưa học tập hơn. II. Chuẩn bị 1. Giáo viên - Sưu tầm một số tranh ảnh giới thiệu phương pháp nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào. - Sơ đồ quy trình nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào. - N/c SGK. - Soạn giáo án - Phương pháp: Vấn đáp tìm tòi, đặt và giải quyết vấn đề kết hợp với phương pháp giải thích minh họa và trực quan. 2. Chuẩn bị của học sinh - Đọc trước nội dung bài mới. - Chú ý trong giờ học. III. Tiến trình lên lớp 1. Ổn định tổ chức lớp học (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ (không KT) 3. Nội dung bài mới TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1:Tìm hiểu khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào 3p 10p -Đặt vấn đề qua câu hỏi: Để tạo ra nhiều giống cây trồng phong phú đa dạng người ta áp dụng biện pháp truyền thống gì? Với thời gian bao lâu? GV: Các phương pháp chọn và nhân giống cây truyền thống thường kéo dài và tốn nhiều vật liệu giống, tốn nhiều diện tích. Ngày nay nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, các nhà tạo giống đã đề ra phương pháp tạo và nhân giống mới vừa nhanh , tốn ít vật liệu, diện tích. Bài hôm nay chúng ta nghiên cứu về phương pháp đó. GV đặt vấn đề vào phần I: - Cơ thể các loài thực vật được cấu tạo như thế nào? - Các tế bào thực vật có thể sống khi tách rời khỏi cây mẹ không? Cần có những điều kiện gì? - Những tế bào được nuôi sống trong môi trường nhân tạo này sẽ phát triển như thế nào? - Vậy thế nào là nuôi cấy mô tế bào? - vận dụng các kiến thức đã học để trả lời: Phương pháp lai tạo, gây đột biến, gây đa bội thể...Với thời gian rất dài. -Đọc phần I trong SGK, kết hợp quan sát tranh ảnh, mẫu vật về nuôi cấy mô tế bào và trả lời các câu hỏi của GV I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào Là phương pháp tách rời mô, tế bào đem nuôi cấy trong môi trường thích hợp và vô trùng để chúng tiếp tục phân bào rồi biệt hóa thành mô cơ quan và phát triển thành cây mới. Hoạt động 2:Tìm hiểu Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô TB 25p GV nêu vấn đề chuyển tiếp sang phần II: HS thảo luận nhóm qua các câu hỏi gợi ý sau: - Tế bào thực vật có các hình thức sinh sản nào? - Vì sao một tế bào có thể phát triển thành một cây hoàn chỉnh? - Em hiểu thế nào về tính toàn năng của tế bào thực vật - Em hãy trình bày quá trình phân chia, phân hóa, phản phân hóa tế bào thực vật? - Em hãy nêu bản chất của kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào ? - HS thảo luận và đọc SKG trả lời các câu hỏi ghi ra giấy . - Tế bào thực vật có tính toàn năng ,chứa hệ gen giống như tất cả những tế bào sinh dưỡng khác đều có khả năng sinh sản vô tính tạo thành cơ thể hoàn chỉnh - HS n/c SGK trả lời câu hỏi II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô TB 1. Cơ sở khoa học - Tính toàn năng tế bào: + TB chứa hệ gen qui định loài đó, mang toàn bộ lượng thông tin của loài. + Có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi trường thích hợp - Khả năng phân chia tế bào. - Sự phân hóa tế bào: Là quá trình từ tế bào phôi sinh biến đổi thành TB chuyên hóa đảm nhận các chức năng khác nhau - Sự phản phân hóa tế bào: Là quá trình chuyển tế bào chuyên hóa về TB phôi sinh và phân chia mạnh mẽ. 2. Bản chất của kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào Là kỹ thuật điều khiển sự phát sinh hình thái của tế bào thực vật một cách định hướng dựa vào sự phân hóa, phản phân hóa trên cơ sở tính toàn năng của tế bào thực vật khi được nuôi cấy tách rời trong điều kiện nhân tạo, vô trùng. 4. Củng cố (5 phút) Chọn phương án trả lời đúng nhất cho các câu hỏi sau: Câu 1: Em hãy trình bày phương pháp nuôi cấy mô TB? -Trả lời: Tách TBTV rồi nuôi cấy trong MT dinh dưỡng thích hợp giống như trong cơ thể sống, giúp TB phân chia, biệt hoá thành mô, cơ quan và phát triển thành cây hoàn chỉnh. C âu 2: Đặc điểm của TBTV chuyên biệt: -Trả lời: Có tính toàn năng, đã phân hoá nhưng không mất khả năng biến đổi và có khả năng phản phân hoá. 5. Dặn dò(1 phút) - Trả lời câu hỏi cuối bài. - Đọc trước phần còn lại của bài 6“ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM, NGƯ NGHIỆP” (tt) IV/ Rút kinh nghiệm Ngày soạn :20/09/2013 Tiết 6: Bài 6 : ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM, NGƯ NGHIỆP(tt) I. Mục tiêu 1. Kiến thức: Học xong bài này, học sinh cần: - Biết được nội dung cơ bản của quy trình công nghệ nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào. 2. Kỹ năng Thực hiện được một số thao tác kỹ thuật cơ bản trong quy trình công nghệ nuôi cấy mô tế bào. 3. Thái độ Ham hiểu biết khoa học công nghệ, có ý thức say sưa học tập hơn. II. Chuẩn bị 1. Giáo viên - Sơ đồ quy trình nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào. - N/c SGK. - Soạn giáo án - Phương pháp: Vấn đáp tìm tòi, đặt và giải quyết vấn đề kết hợp với phương pháp giải thích minh họa và trực quan. 2. Chuẩn bị của học sinh - Đọc trước nội dung bài mới. - Chú ý trong giờ học. III. Tiến trình lên lớp 1. Ổn định tổ chức lớp học(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ (5 phút) -Em hay nêu khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào -Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô TB là gì? - Nêu bản chất của kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào ? 3. Nội dung bài mới TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động:Tìm hiểu quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào 33p - treo sơ đồ Quy trình công nghệ nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô tế bào CHỌN VẬT LIỆU NUÔI CẤY KHỬ TRÙNG TẠO CHỒI TẠO RỄ CẤY CÂY VÀO MÔI TRƯỜNG THÍCH ỨNG TRỒNG CÂY TRONG VƯỜN ƯƠM - Quan sát sơ đồ cho biết các bước của quy trình công nghệ nuôi cấy mô tế bào ? - Vật liệu nuôi cấy lấy từ bộ phận nào của cây và phải đảm bảo yêu cầu gì? - Tế bào mô phân sinh sau khi đã khử trùng được nuôi cấy trong môi trường nào ?Nhằm mục đích gì? - Kể tên một số giống cây trồng được nhân lên bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào ? - Cho các nhóm trao đổi, mời đại diện của từng nhóm trình bày một nội dung trong quy trình, gv bổ sung và tóm tắt. - quan sát biểu đồ quy trình công nghệ nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào, đọc SGK phần III thảo luận và mô tả quy trình : Vẽ sơ đồ vào vở - HS thảo luận nhóm. - Đại diện các nhóm trình bày. - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung. III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào 1. Ý nghĩa * Ưu điểm: - Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN - Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền - Hệ số nhân giống cao VD: + 1 củ khoai tây sau 8 tháng nhân giống thu được 2 tỷ mầm giống đủ trồng cho 40 ha. + 1 chồi dứa sau 1 năm tạo được 116.649 cây * Nhược điểm: - Tốn kém kinh phí, công sức - Đòi hỏi trình độ kĩ thuật cao.  2. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào a-Chọn vật liệu nuôi cấy: -Là tế bào của mô phân sinh. -Không bị sâu bệnh (virut) được trồng trong buồng cách li để tránh hoàn toàn các nguồn lây bệnh. b-Khử trùng: -Phân cắt đỉnh sinh trưởng của vật liệu nuôi cấy thành các phân tử nhỏ. -Tẩy rửa bằng nước sạch và khử trùng. c-Tạo chồi trong môi trường nhân tạo: -Mẫu được nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo chồi -Môi trường dinh dưỡng: MS d-Tạo rễ: -Khi chồi đã đạt chuẩn kích thước (về chiều cao) thì