Giáo án Công nghệ 9 - Bài 8 - Thực hành: lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn

Tuần: 20 Ngày soạn: Tiết : 20 Ngày dạy: Bài 8. THỰC HÀNH : LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN I. Mục tiêu: _Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn. _Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. _Làm việc nghiêm túc, khoa học và đảm bảo an toàn điện. II. Chuẩn bị: Mỗi nhóm gồm: _Vật liệu: bảng điện, dây dẫn, băng cách điện _Thiết bị: 2 bóng đèn sợi đốt, đui đèn, 2 contact 2 cực, 2 cầu chì. _Dụng cụ: kìm cắt dây, kìm tuốt dây, khoan, vít, bút thử điện III. Các hoạt động dạy học : Hoạt động 1: Chuẩn bị và nêu mục tiêu bài học. (6’) _GV nêu mục tiêu bài TH và nội quy TH. _Chia nhóm TH, chỉ định nhóm trưởng và giao nhiệm vụ cho từng nhóm. _Các nhóm trưởng kiểm tra việc chuẩn bị TH trong nhóm: mẫu báo cáo TH và các công việc GV đã dặn ở giờ học trước, nhận dụng cụ, thiết bị TH cho nhóm. _Lưu ý HS về nội quy an toàn lao động khi TH. HOẠT ĐỘNG HỌC SINH TG HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN Hoạt động 2: Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý mạch điện. * Hướng dẫn HS quan sát sơ đồ nguyên lý để tìm hiểu và phân tích sơ đồ, GV hỏi. ? Mạch điện gồm các phần tử nào. Nêu tên gọi các phần. ? Hai bóng đèn mắc với nhau như thế nào. ? Cầu chì, công tắc mắc vào dây pha hay dây trung hòa của mạng điện. ? Hãy nêu mối liên hệ điện của các phần tử trong mạch điện. ? Phương án lắp đặt các thiết bị đóng cắt, bảo vệ và cách đi dây như thế nào. 16’ * HS trong nhóm thảo luận trên sơ sơ đồ để trả lời. HS: Mạch điện gồm: +Hai cầu chì. +Hai contact hai cực. +Hai bóng đèn sợi đốt. HS: Hai bóng đèn mắc song song. HS: được mắc vào dây pha. → HS nêu mối liên hệ điện trong mạch. → Các nhóm trình bày phương án của nhóm mình. * GV chỉ định một nhóm trình bày kết quả. * GV nhận xét, kết luận. * Sau khi tìm hiểu, phân tích xong sơ đồ nguyên lý, hướng dẫn HS vẽ sơ đồ lắp đặt * Một nhóm đại diện trình bày kết quả, nhóm khác bổ sung. b. Vẽ sơ đồ lắp đặt. * GV phân công nhiệm vụ cho mỗi nhóm là vẽ sơ đồ lắp đặt dựa vào sơ đồ nguyên lý (hình 8 -1). GV : Từ 1 sơ đồ nguyên lý, ta có thể xây dựng được 1 số sơ đồ lắp đặt, tùy thuộc vào ý định của người sử dụng, do đó mỗi nhóm sẽ có một sơ đồ riêng. ? Yêu cầu HS nhắc lại trình tự vẽ sơ đồ lắp đặt. * GV cho các nhóm tiến hành vẽ sơ đồ lắp đặt. * GV theo dõi HS vẽ sơ đồ. * Sau khi các nhóm là việc xong, yêu cầu các nhóm kiểm tra chéo kết quả. * GV kiểm tra sơ đồ các nhóm, sửa chữa sai sót nếu có. * GV vẽ một sơ đồ mẫu cho HS tham khảo. 15’ * Các nhóm nhận nhiệm vụ do GV phân công. → HS nhắc lại 4 bước vẽ sơ đồ lắp đặt. * HS làm việc theo nhóm, xây dựng sơ đồ lắp đặt mạch điện theo trình tự các bước. * HS các nhóm đổi sơ đồ cho nhau để kiểm tra. * Các nhóm trình bày sơ đồ cho GV kiểm tra. Hoạt động 3 : Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu và thiết bị. * Hướng dẫn HS quan sát sơ đồ lắp đặt để lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị cần thiết. → GV nhắc lại về yêu cầu kỹ thuật gồm : các số liệu định mức và đặc điểm yêu cầu kỹ thuật của thiết bị, vật liệu. * Sau khi HS lập xong bảng dự trù, GV chỉ định một vài nhóm phát biểu. * GV nhận xét bảng dự trù của các nhóm, bổ sung và kết luận. 8’ → HS các nhóm lập bảng dự trù như bài trước. TT Tên d.cụ, t.bị Số lượng Yêu cầu KT 1 2 . Cầu chì. Đèn sợi đốt. 2 cái 2 cái 220V-5A 220V- 60W * HS các nhóm trình bày nội dung bảng dự trù của nhóm mình, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Tuần: 21 Ngày soạn:18.01.2008 Tiết : 21 Ngày dạy : 23.01.2008 Hoạt động 4: Lắp đặt mạch điện. * GV hướng dẫn HS tiến hành lắp đặt mạch điện. ? Khi lắp đặt mạch điện trên, cần tiến hành theo quy trình thế nào. * Hướng dẫn HS làm việc theo nhóm, nghiên cứu nội dung các công đoạn của quy trình. * Sau khi nghiên cứu nội dung các công đoạn, GV cho HS tiến hành làm 2 công đoạn đầu của quy trình (vạch dấu, khoan lỗ BĐ). * Yêu cầu HS ngồi theo nhóm. * GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS và phát dụng cụ thực hành cho HS. 10’ → HS nêu quy trình. Vạch dấu Khoan lỗ Lắp TBĐ của BĐ Nối dây mạch điện Kiểm tra. → HS làm việc theo nhóm, nghiên cứu nội dung của các công đoạn. * HS ngồi theo nhóm. * Đại diện nhóm lên nhận dụng cụ TH. Hướng dẫn HS vạch dấu GV: Yêu cầu HS lấy sơ đồ lắp đặt của nhóm mình và sắp xếp các thiết bị trên bảng điện. GV: Sau khi bố trí xong sẽ tiến hành vạch dấu các lỗ khoan. ? Chúng ta sẽ khoan những lỗ nào. GV: Khi vạch dấu cần làm dấu riêng để phân biệt các lỗ khoan. * GV quan sát trong lúc HS thực hành. * Sau khi TH xong, GV kiểm tra. 4’ 7’ → HS bố trí các thiết bị trên bảng điện theo đúng sơ đồ. → HS TH vạch dấu các lỗ sẽ khoan. HS: Khoan lỗ bắt vít của các thiết bị và lỗ luồn dây. → HS TH vạch dấu. * HS báo cáo kết quả. Hướng dẫn HS khoan lỗ bảng điện GV: Sau khi vạch dấu xong, tiến hành khoan lỗ theo dấu. GV: Trước khi khoan lỗ, cần chọn mũi khoan thích hợp. ? Lỗ bắt vít khoan mũi khoan mấy, lỗ luồn dây khoan mũi khoan mấy. GV: Yêu cầu HS lắp mũi khoan vào bầu khoan và kiểm tra lại. GV nêu yêu cầu khi khoan lỗ. +Khoan lỗ chính xác. +Lỗ khoan phải thẳng. * Sau khi hướng dẫn xong, cho HS tiến hành khoan lỗ. 5’ 13’ HS: Lỗ bắt vít khoan mũi 2mm, lỗ luồn dây khoan mũi 5mm. → HS lắp mũi khoan chắc chắn và kiểm tra để chúng không bị đảo. * Sau khi TH xong phải đạt các yêu cầu trên. → HS TH khoan lỗ trên bảng điện. Lưu ý: Các lỗ có cùng kích cỡ sẽ khoan xong một lượt rồi mới đổi mũi khoan. * GV theo dõi HS TH, uốn nắn, sửa chữa sai sót. * GV kiểm tra sản phẩm của HS khi hoàn tất công việc. * HS về xem và chuẩn bị trước các bước còn lại để tiết sau TH. → GV yêu cầu HS xem hướng dẫn thao tác buộc nút dây trong đuôi đèn, yêu cầu HS về tập cho thành thạo. 6’ * HS trình bày sản phẩm sau khi thực hành. Tuần: 22 Ngày soạn:25.01.2008 Tiết : 22 Ngày dạy : 30.01.2008 Hướng dẫn HS lắp TBĐ của BĐ ? Trên BĐ gồm những TBĐ nào. * Yêu cầu HS xem lại sơ đồ lắp đặt của nhóm mình để lắp đặt TBĐ lên BĐ. GV: Lưu ý HS khi lắp đặt phải thực hiện đúng theo sơ đồ. * Khi hướng dẫn xong, yêu cầu HS lấy TBĐ để lắp đặt. * GV theo dõi HS TH. * GV kiểm tra sản phẩm khi đã hoàn tất công việc . 7’ HS: Gồm 2 cầu chì và 2 contact. * HS quan sát sơ đồ lắp đặt. → HS lắp chính xác các TBĐ vào các lỗ đã khoan. → HS TH lắp đặt TBĐ lên BĐ. * HS trình bày sản phẩm sau khi thực hành. Hướng dẫn HS nối dây mạch điện GV: Yêu cầu HS quan sát sơ đồ lắp đặt để nối dây mạch điện. * Trong công đoạn này có thao tác buộc nút dây trong đui đèn là mới. Do đó GV thao tác mẫu, phân tích các thao tác và yêu cầu kỹ thuật. ? Vì sao phải buộc nút dây trong đui đèn. * Khi hướng dẫn xong phần buộc nút dây sẽ cho HS TH nối dây mạch điện. * Trong lúc HS thực hành, GV theo dõi, nhắc nhở HS nối dây phải theo đúng sơ đồ, các mối nối phải chắc chắn, an toàn, gọn đẹp. 20’ * Các nhóm xem sơ đồ lắp đặt. * HS quan sát GV thao tác mẫu buộc nút dây. HS: Làm nút để khi có treo hoặc kéo sẽ không ảnh hưởng đến mối nối dây. * HS TH nối dây để hoàn thành mạch điện. Hoạt động 5. Kiểm tra và vận hành thử mạch điện * Hướng dẫn HS kiểm tra lại mạch điện thao các yêu cầu sau: 10’ * HS trong nhóm kiểm tra lại mạch điện theo các yêu cầu GV nêu ra. +Lắp mạch đúng quy trình. +Mạch điện lắp đặt đúng theo sơ đồ lắp đặt. +Các mối nối chắc chắn cà gọn đẹp. +Bố trí thiết bị hợp lý, thuận tiện cho việc vận hành. GV: Sau khi HS kiểm tra xong, GV kiểm tra lại và chỉ ra lỗi cho HS sửa chữa (nếu có). * Khi sản phẩm đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật. GV nối nguồn vận hành thử mạch điện xem có làm việc đúng với yêu cầu thiết kế hay không. * Nếu mạch điện không vận hành đúng theo yêu cầu hiết kế, cần tìm nguyên nhân và sửa chữa lại. * Sau khi kiểm tra, vận hành xong, GV cho điểm các nhóm. " HS trình bày sản phẩm cho GV kiểm tra. * HS quan sát mạch điện làm việc. * Các nhóm sửa lại mạch điện nếu chúng vận hành không đúng theo yêu cầu. Hoạt động 6: Tổng kết, đánh giá giờ thực hành. (8’) _Yêu cầu HS tự đánh giá kết quả TH. _GV tổng kết, nhận xét giờ TH về: kết quả thu được, quy trình tiến hành, thời gian hoàn thành _HS thu gom dụng cụ, dọn vệ sinh. _HS về xem trước bài 9 “TH: Lắp Mạch 2 Công Tắc 3 Cực Điều Khiển 1 Đèn”.