Giáo án Công nghệ Lớp 7 - Tuần 3+4 - Dương Thị Thanh Lựu

BÀI 8: THỰC HÀNH : NHẬN BIẾT MỘT SỐ LOẠI Ngày soạn 30/8/2009 Tuần : 3 - Tiết : 5 PHÂN HÓA HỌC THÔNG THƯỜNG I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức : HS phân biệt được một số loại phân hóa học thông thường 2.Kỹ năng : - Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích 3.Thái độ : - Có ý thức bảo đảm an toàn lao động và bảo vệ môi trường II. CHUẨN BỊ : -GV : 2 ống nghiệm thủy tinh đèn cồn và cồn đốt. Kẹp gắp than, diêm - HS : Mỗi nhóm thực hành 4 - 5 mẫu phân bón. III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC : 1. Ổn định tình hình lớp: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ : 6’ Câu 1: Phân bón là gì ? ( Phân bón là thức ăn do con người bổ sung cho cây trồng) Câu 2: Phân bón gồm mấy nhóm chính ?( Có 3 nhóm chính: phân hữu cơ, phân hóa học, phân vi sinh) 3. Thực hành : *Giới thiệu bài thực hành :(3’) Giáo viên nêu mục tiêu bài sau khi thực hành, học sinh phải phân biệt được các loại phân bón thường dùng trong nông nghiệp. - Nêu quy tắc an toàn lao động và vệ sinh môi trường - Giới thiệu quy trình thực hành ® sau đó gọi 1 - 2 học sinh nhắc lại Tiến trình tiết dạy: TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 4’ HĐ 1 Tổ chức thực hành : - GV : Kiểm tra dụng cụ của học sinh - GV : Phân chia nhóm - HS : Đặt dụng cụ lên bàn để giáo viên kiểm tra. - Và các mẫu phân bón đã chuẩn bị sẵn 1. Phân biệt nhóm phân bón hòa tan và nhóm ít hoặc không hòa tan : - Nếu hòa tan là phân đạm và kali - Không hoặc ít hòa tan là phân lân và vôi 23’ HĐ 3 Thực hiện quy trình B1 : Giáo viên thao tác mẫu. B2 : GV quan sát nhắc nhở học sinh thực hiện các thao tác khó. - HS : Quan sát - HS : Thao tác 2. Trong nhóm hòa tan : - Mùi khai là phân đạm - Không mùi khai là ka li 7’ HĐ 4 Đánh giá kết quả : - GV : Cho đáp án để học sinh tự đánh giá kết quả thực hành. - GV : Đánh giá kết quả thực hành của học sinh và nhận xét về sự chuẩn bị, quy trình thực hành, an toàn lao động, vệ sinh môi trường. - HS : Thu dọn dụng cụ, làm vệ sinh nơi mình thực hành. - Ghi kết quả thực hành vào vở theo bảng mẫu trang 19 / SGK - HS : Tự đánh giá kết quả thực hành của mình 3. Trong nhóm ít không hòa tan : - Màu xám : lân Màu trắng bột : Vôi 4. Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo :1’- Đọc trước bài 9 / 20 SGK IV Rút kinh nghiệm, bổ sung : Ngày soạn 30/8/2009 Tuần 3 - Tiết : 6 BÀI 9: CÁCH SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN CÁC LOẠI PHÂN BÓN THÔNG THƯỜNG I. MỤC TIÊU : 1.Kiến thức : - HS hiểu được cách bón phân, cách sử dụng và bảo quản các loại phân bón thông thường 2.Kỹ năng : - Sử dụng và bảo quản các loại phân bón thông thường 3.Thái độ : - Có ý thức tiết kiệm và bảo vệ môi trường khi sử dụng phân bón. II. CHUẨN BỊ : -GV :- Phóng to các hình 7, 8, 9, 10 / 21 SGK - HS : Bài học cũ, vở ghi SGK III. HOẠT DỘNG DẠY - HỌC : 1. Ổn định tình hình lớp :1’ 2. Kiểm tra bài cũ :3’ Kiểm tra bài thưc hành về nhà. 3. Giảng bài mới : *Giới thiệu bài : (2’) Trong các bài 7 và 8 chúng ta đã làm quen với một số loại phân bón thường dùng trong nông nghiệp hiện nay. Hôm nay chúng ta sẽ học cách sử dụng các loại phân bón đó sao cho có thể thu được năng suất cây trồng cao. Chất lượng nông sản tốt và tiết kiệm được phân bón. Tiến trình bài dạy: TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 12’ HĐ 1 Cách bón phân : - GV : Y/c HS quan sát hình vẽ 7, 8, 9, 10/ 21 SGK Phân biệt các cách bón phân - Căn cứ vào thời kỳ bón phân người ta chia ra làm mấy cách bón phân ? - Thế nào là bón lót ? - Thế nào là bón thúc ? - Căn cứ vào hình thức bón, người ta chia làm mấy cách bón phân ? - Là những cách nào? Quan sát qua tranh vẽ - Dựa vào các câu trong SGK / 20 HS làm bài tập ghi lại ưu và nhược điểm của từng cách bón phân ? - Giảng giải các hình thức bón phân. - GV : Cho HS chữa bài tập - HS : Quan sát hình vẽ 7, 8, 9, 10/ 21 SGK - HS Trả lời : - Bón lót, bón thúc - Bón trước khi gieo trồng -Bón trong thơi gian sinh trưởng của cây - 4 cách : - Quan sát qua tranh vẽ - HS Trả lời : Bón vãi, bón theo hàng, theo hốc, phun trên lá - HS : Làm bài tập nhanh - HS : Nghe - Theo hàng ưu điểm 1,9 Nhược : 3 - Theo hốc : Ưu điểm 1,9 nhược : 3 - Bón vãi ưu : 6,9 Nhược : 4 - Phun lên lá ưu : 12,5 Nhược 8 I. Cách bón phân : - Căn cứ vào thời kỳ bón phân người ta chia ra : - Bón lót : là bón trước khi gieo trồng. - Bón thúc là bón trong thời gian sinh trưởng của cây. Căn cứ vào hình thứ bón người ta chia thành các cách : - Bón vãi - Bón theo hốc - Bón theo hàng - Phun trên lá 11’ HĐ 2 Cách sử dụng các loại phân bón thông thường : - GV giảng : Khi bón vào đất chất dinh dưỡng trong phân bón ® chất hòa tan cây mới hấp thụ được. Nên các loại phân hữu cơ thành phần phức tạp nên phải bón trước khi gieo trồng để có thời gian chuyển hóa - Đặc điểm chủ yếu của phân hữu cơ - Phân hữu cơ dùng để bón lót hay bón thúc ? - Phân đạm, ka li, hỗn hợp ? - HS : Đọc SGK trang 22 - Làm bài tập / 22 SGK - HS Trả lời - HS Trả lời - Bón lót - Bón thúc II. Cách sử dụng các loại phân thông thường : - Phải chú ý đến đặc điểm, tính chất của chúng. - Phân hữu cơ bón lót. - Phân đạm ka li bón thúc - Phân lân bón lót 8’ HĐ 3 Bảo quản phân bón - GV : Y/c HS đọc SGK. - Vì sao không để lẫn lộn các loại phân bón với nhau ? - Vì sao dùng bùn ao trát kín phân chuồng ? - HS : Đọc trang 22/ SGK - Xảy ra phản ứng làm giảm chất lượng phân bón - Tạo điều kiện vi sinh vật hoạt động phân giải giữ đạm, vi sinh môi trường III. Cách bảo quản phân bón Chu đáo, cẩn thận Kết luận : SGK 7’ HĐ4 Củng cố : - Thế nào là bón lót ? bón thúc ? - Các cách bón phân ? Phân hữu cơ dùng để làm gì ? Tạo sao ? - HS tự trả lời dựa vào phần ghi nhớ SGKù. - HS : Đọc phần ghi nhớ 4. Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo :1’ - HS : Trả lời câu hỏi SGK, đọc trước bài 10 IV Rút kinh nghiệm, bổ sung : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BÀI 10: VAI TRÒ CỦA GIỐNG VÀ PHƯƠNG PHÁP Ngày soạn : 20/9/2009 Tuần 4 - Tiết : 7 CHỌN TẠO GIỐNG CÂY TRỒNG I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức : HS hiểu được vai trò của giống cây trồng và các phương pháp chọn tạo giống cây trồng. 2.Kỹ năng : Rèn kỹ năng chọn tạo giống cây trồng thành thạo. 3. Ý thức Có ý thức quý trọng bảo vệ các giống cây trồng quý hiếm trong sản xuất ở địa phương. II. CHUẨN BỊ : - GV : . Phóng to các hình vẽ 11, 12, 13, 14 / 23, 24, 25 SGK. - HS : Tìm hiểu bài trước ở nhà. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Ổn định tình hình lớp: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra 15’ 3. Giảng bài mới : -Giới thiệu bài: Ơng cha ta thường cĩ câu “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” . nhưng ngày nay con người đã chủ động trong tưới tiêu nước, chủ động tạo và sử dụng phân bĩn, thì giống được đặt lên hàng đầu. Vậy giống cây trồng cĩ vai trị như thế nào trong việc thực hiện nhiệm vụ sản xuất trồng trọt và làm như thế nào để cĩ giống tốt? Ta hãy vào bài mới.(1’) -Tiến trình tiết dạy : Tg Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 5’ HĐ1: Vai trị của giống cây trồng. -GV treo tranh và hỏi: + Giống cây trồng cĩ vai trị gì trong sản xuất trồng trọt? + Nhìn vào hình 11a hãy cho biết thay giống cũ bằng giống mới năng suất cao cĩ tác dụng gì? + Hình 11b sử dụng giống mới ngắn ngày cĩ tác dụng gì đối với các vụ gieo trồng trong năm? + Nhìn hình 11c sử dụng giống mới ngắn ngày cĩ ảnh hưởng như thế nào đến cơ cấu cây trồng? + Giáo viên chốt lại kiến thức, ghi bảng. - HS quan sát và trả lời: . .Cĩ vai trị: + Tăng năng suất. + Tăng vụ. + Thay đổi cơ cấu cây trồng. Giống cây trồng là yếu tố quyết định đối với năng suất cây trồng. Cĩ tác dụng tăng các vụ gieo trồng trong năm. Làm thay đổi cớ cấu cây trồng trong năm. -Học sinh ghi bài. I. Vai trị của giống cây trồng: -Giống cây trồng tốt cĩ tác dụng: + Tăng năng suất. +Tăng chất lượng nơng sản. + Tăng vụ và làm thay đổi cơ cấu cây trồng trong năm. 5’ HĐ 2: Tiêu chí của giống cây trồng. -Y/c HS chia nhĩm, thảo luận 5 tiêu chí để chọn ra những giống cây trồng tốt. + Tại sao tiêu chí 2 khơng phải là tiêu chí của giống cây trồng tốt? -GVgiảng giải từng tiêu chí và hỏi: + Tại sao người ta lại chọn tiêu chí là giống chống chịu sâu bệnh? - Tiểu kết, ghi bảng. - HS thảo luận nhĩm, cử đại diện trả lời, nhĩm khác bổ sung. Đĩ là tiêu chí : 1,3,4,5. Giống cĩ năng suất cao chưa hẳn là giống tốt mà giống cĩ năng suất cao và ổn định mới là giống tốt. -HS lắng nghe và trả lời: Nếu giống khơng chống chịu được sâu bệnh thì sẽ tốn nhiều cơng chăm sĩc, năng suất và phẩm chất nơng sản thấp. -HS ghi bài. II. Tiêu chí của giống cây trồng tốt: -Sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu, đất đai và trình độ canh tác của địa phương. - Cĩ chất lượng tốt. -Cĩ năng suất cao và ổn định. - Chống chịu được sâu bệnh. 12’ HĐ 3: Phương pháp chọn tạo giống cây trồng. _ Y/c HS quan sát hình 12,13,14 và kết hợp đọc thơng tin, thảo luận nhĩm về 4 phương pháp đĩ và trả lời theo câu hỏi: + Thế nào là phương pháp chọn lọc? -Giáo viên nhận xét, ghi bảng. - Y/c HS quan sát H13 và cho biết: + Cây dùng làm bố cĩ chứa gì? + Cây dùng làm mẹ cĩ chứa gì? + Thế nào là phương pháp lai? - GV giải thích hình và ghi bảng. -Y/c 1 HS đọc to và hỏi: + Thế nào là phương pháp gây đột biến? -GV giảng thích rõ thêm, ghi bảng. -Y/c nhĩm thảo luận và cho biết: + Thế nào là phương pháp nuơi cấy mơ? _ Giáo viên giải thích , bổ sung, ghi bảng. + Theo em trong 4 phương pháp trên thì phương pháp nào được ứng dụng rộng rãi nhất hiện nay? - Giáo viên chốt lại kiến thức. - HS quan sát và thảo luận nhĩm. _ Đại diện nhĩm trả lời, nhĩm khác bổ sung. Từ nguồn giống khởi đầu (1) chọn các cây cĩ đặc tính tốt, thu lấy hạt. Gieo hạt của các cây được chọn (2) và so sánh với giống khởi đầu (1) và giống địa phương (3). Nếu tốt hơn thì cho sản xuất đại trà. -HS lắng nghe, ghi bài. -HS quan sát và trả lời: Cĩ chứa hạt phấn. Cĩ chứa nhuỵ. Lấy phân hoa cuả cây dùng làm bố thụ phân cho nhụy hoa của cây dùng làm mẹ. Sau đĩ lấy hạt của cây mẹ gieo trồng ta được cây lai. Chọn các cây lai cĩ đặc tính tốt để làm giống. -HS lắng nghe và ghi bảng. -HS đọc to và trả lời: Sử dụng tác nhân vật lí (tia) hoặc hố học để xử lí các bộ phân của cây (hạt, mầm,nụ hoa, hạt phấn) gây ra đột biến. Gieo hạt của các cây đã được xử lí đột biến, chọn những dịng cĩ đột biến cĩ lợi để làm giống. -HS lắng nghe, ghi bài. - Nhĩm thảo luận và trả lời: Tách lấy mơ (hoặc tế bào) sống của cây, nuơi cấy trong mơi trường đặc biệt. Sau một thời gian, từ mơ ( hoặc tế bào) sống đĩ sẽ hình thành cây mới, đem trồng và chọn lọc ra được giống mới. -Học sinh ghi bải. Đĩ là phương pháp chọn lọc. -Học sinh lắng nghe. III. Phương pháp chọn lọc giống cây trồng: 1. Phương pháp chọn lọc: 2. Phương pháp lai: 3. Phương pháp gây đột biến: 4. Phương pháp nuơi cấy mơ: -Tách lấy mơ (hoặc tế bào) sống của cây, nuơi cấy trong mơi trường đặc biệt. -Sau một thời gian, từ mơ (hoặc tế bào) sống đĩ sẽ hình thành cây mới. -Đem trồng và chọn lọc ra được giống mới. 5’ HĐ4: Củng cố : - Giống cĩ vai trị như thế nào trong trồng trọt? - Cĩ mấy phương pháp chọn tạo giống cây trồng? Hãy cho biết đặc điểm của phương pháp nuơi cấy mơ. Tăng năng suất. + Tăng vụ. + Thay đổi cơ cấu cây trồng. -HS n êu -HS đọc phần ghi nhớ. 4. Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo : 1’ - HS : Trả lời câu hỏi cuối bài trang 25 / SGK - Đọc trước bài 11 / 26 SGK IV. Rút kinh nghiệm, bổ sung : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ngày soạn : 20/9/2009 Tuần 4 - Tiết : 8 Bài 11: SẢN XUẤT & BẢO QUẢN GIỐNG CÂY TRỒNG I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức :- HS biết được quy trình sản xuất giống cây trồng, cách bảo quản hạt giống. 2.Kỹ năng :- Rèn kỹ năng sản xuất giống cây trồng và kỹ năng bảo quản hạt giống 3 Thái độ : - Có ý thức bảo vệ các giống cây trồng nhất là giống quý đặc sản. II. CHUẨN BỊ : - GV : Phóng to sơ đồ 3 / 26 SGK hình 15, 16, 17 / 27 SGK - HS : Vở ghi - Bài học cũ SGK III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Ổn định tình hình lớp : (1’) 2. Kiểm tra bài cũ : (5’) Câu 1: Giống cây trồng có vai trò như thế nào trong trồng trọt ? ( Tăng năng suất, tăng vụ, tăng chất lượng nông sản, thay đổi cơ cấu cây trồng) Câu 2: Có mấy phương pháp tạo giống cây trồng? (Phương pháp chọn lọc, phương pháp lai, phương pháp gay đột biến, phương pháp nuôi cấy mô) 3. Giảng bài mới : *Giới thiệu bài : Ở bài trước chúng ta đã biết rằng giống cây trồng là yếu tố quan trọng quyết định năng suất và chất lượng nông sản. Muốn có nhiều hạt giống tốt, phục vụ sản xuất đại trà chúng ta phải biết quy trình sản xuất giống và làm tốt công tác bảo quản giống cây trồng (1’) TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 12’ HĐ 1 Quy trình sản xuất giống cây trồng bằng hạt : - GV giảng cho học sinh hiểu rằng trong quá trình gieo trồng do nhiều nguyên nhân khác nhau mà đặc tính tốt của hạt giống mất dần đi ® vậy cần phục tráng (phục hồi). - GV : Yêu cầu học sinh quan sát kỹ sơ đồ sản xuất giống bằng hạt. - Quy trình sản xuất giống bằng hạt được tiến hành trong mấy năm ? - Nội dung công việc của năm thứ 1, 2 là gì ? - GV : Gọi HS lên vẽ sơ đồ sản xuất giống cây trồng bằng hạt. - GV giảng giống siêu nguyên chủng có số lượng ít nhưng chất lượng cao (độ thuần khiết cao, không bị sâu bệnh - Hạt giống nguyên chủng là hạt giống chất lượng cao được sản xuất ra từ hạt siêu nguyên chủng - HS : Nghe - HS : Quan sát sơ đồ 3 / 26 SGK 4 năm - Năm thứ nhất qua hạt giống đã phục tráng và chọn cây có đặc tính tốt. - Năm thứ hai. Hạt của mỗi cây tốt gieo thành từng dòng, lấy hạt của các giống tốt nhất - HS : Lên vẽ sơ đồ I. Sản xuất giống cây trồng bằng hạt : -Hạt giống đã phục tráng đem gieo thành từng dịng. -Lấy hạt của các dịng tốt nhất hợp lại thành giống siêu nguyên chủng rồi nhân lên thành giống nguyên chủng. -Sau đĩ đem giống nguyên chủng ra sản xuất đại trà. 10’ HĐ2 Sản xuất giống bằng phương pháp nhân giống vô tính - GV : Yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ 15, 16 / 27 SGK. - Thế nào là giâm cành, ghép mắt, chiết cành. - GV giảng sau đó cho học sinh trả lời - Tại sao giâm cành người ta phải cắt hết lá ? - Tại sao khi chiết cành người ta phải dùng nilon bó kín bầu đất lại ? - Sản xuất giống cây trồng thường áp dụng cho những loại cây nào ? - HS : Quan sát hình 15, 16 / 27 SGK - Giâm cành là từ 1 đoạn cành cắt rời thân mẹ đem giâm vào đất sau một thời gian cành giâm hình thành rễ - Ghép mắt : Lấy mắt ghép (hoặc cành ghép) ghép vào một cây khác (gốc khác) - Chiết cành bóc một khoanh vỏ của cành. Sau đó bó đất khi cành đã ra rễ cắt khỏi cây mẹ trồng xuống đất. - Để giảm bớt cường độ thoát hơi nước ® giữ cho hom giống không bị khô héo. - Để giữ độ ẩm cho đất bó bầu và hạn chế xâm nhập của sâu bệnh - Cây ăn quả, cây hoa, cây cảnh. 2) Sản xuất giống cây trồng bằng phương pháp nhân giống vô tính : -Giâm cành là từ 1 đoạn cành cắt rời khỏi thân mẹ đem giâm vào đất cát, sau một thời gian cành giâm ra rể. - Ghép mắt: lấy mắt ghép ghép vào một cây khác (gốc ghép). _ Chiết cành là bĩc khoanh vỏ của cành sau đĩ bĩ đất. Khi cành đã ra rể thì cắt khỏi cây mẹ và trồng xuống đất. 10’ HĐ 3 Điều kiện và bảo quản hạt giống : - GV giảng cho học sinh hiểu nguyên nhân gây ra hao hụt về số lượng, chất lượng hạt giống trong quá trình bảo quản là do hô hấp của hạt, sâu mọt và bị chim chuột ăn. - Muốn bảo quản tốt hạt giống phải bảo đảm những điều kiện gì ? - Tại sao hạt giống bảo quản phải khô ? - Tại sao hạt đem bảo quản phải sạch không lẫn tạp chất ? - HS : Nghe - HS Trả lời : Điều kiện đã nêu ở trang 27/ SGK - Vì độ ẩm cao ® hô hấp mạnh nên hao hục càng lớn II. Bảo quản hạt giống cây trồng : - Bảo quản tốt mới duy trì được chất lượng hạt. - Bảo quản trong chum vại, bao, túi kín hoặc trong kho lạnh 5’ HĐ 4: Củng cố : - Sản xuất giống cây trồng bằng hạt được tiến hành theo trình tự nào ? - Thế nào là giâm cành, chiết cành, ghép mắt ? - Em hãy nêu điều kiện cần thiết để bảo quản tốt hạt giống ? HS lần lượt trả lời các câu hỏi qua các kiến thức đã học. -Các học sinh khác góp ý bổ sung. HS đọc phần ghi nhớ SGK. 4. Dặn do học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: (1’) - HS : Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 / 27 SGK - Đọc trước bài 12 sâu bệnh hại cây trồng. IV. Rút kinh nghiệm, bổ sung : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .