Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Bài 5: Thực hành nối dây dẫn điện - Trường THCS Mạch Kiếm Hùng

Phòng Giáo Dục và Đào Tạo Quận / Huyện 5 Trường Giáo án môn công nghệ 9 Bài số : 05 THỰC HÀNH Thời gian : tiết Tiết : 09à 12 Tuần : 5+6 ( từ ........... đến ............) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : Biết được các yêu cầu của mối nối dây dẫn điện . Hiểu được một số phương pháp nối và cách điện dây dẫn điện Nối và cách điện được các loại mối nối dây dẫn điện . Làm việc kiên trì, cẩn thận, khoa học và an toàn . II. TRỌNG TÂM BÀI : Thực hành nối dây dẫn điện . III. CHUẨN BỊ : Chuẩn bị của giáo viên : Nghiên cứu SGK, SGV, đọc thêm các tài liệu tham khảo . Tranh vẽ qui trrình nối dây dẫn điện . Vật liệu và thiết bị: hộp nối dây, đai ốc nối dây, dây điện lõi một sợi, dây điện mềm lõi nhiều sợi, giấy ráp, băng dính cách điện, nhựa thông, thiếc hàn . Dụng cụ : kìm cắt dây, kìm mỏ nhọn, kìm tròn, tua vít, dao nhỏ, mỏ hàn . Mẫu các mối nối dây dẫn . Chuẩn bị của học sinh : Xem trước bài học trong SGK . Học sinh chuẩn bị trước bảng báo cáo thực hành ở mục IV . Học sinh chuẩn bị các vật liệu và thiết bị . IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY _ HỌC : 1. Ổn định lớp ( thời gian ____ phút ) Điểm danh học sinh . Kiểm tra phần chuẩn bị của nhóm . Giáo viên giao nhiệm vụ cho các nhóm trưởng . 2. Kiểm tra bài cũ ( thời gian ____ phút ) Giáo viên gọi học sinh lên trả lời các câu hỏi sau : Hãy trình bày trình tự đo điện trở bằng đồng hồ đo vạn năng ? Hãy thực hiện đo điện trở của bóng đèn bằng đồng hồ đo vạn năng . Hãy vẽ sơ đồ mạch điện công tơ điện ? Thực hiện nối mạch điện công tơ điện . 3. Bài mới ( thời gian ____ phút ) Thời gian Nội dung kiến thức Phương pháp Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1 : Dụng cụ, vật liệu và thiết bị I. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị : Vật liệu và thiết bị: hộp nối dây, đai ốc nối dây, dây điện lõi một sợi, dây điện mềm lõi nhiều sợi, giấy ráp, băng dính cách điện, nhựa thông, thiếc hàn . Dụng cụ : kìm cắt dây, kìm mỏ nhọn, kìm tròn, tua vít, dao nhỏ, mỏ hàn. Học sinh chuẩn bị trước bảng báo cáo thực hành ở mục IV . GIỚI THIỆU BÀI THỰC HÀNH * * Giáo viên nêu nối qui thực hành . * * Giáo viên giới thiệu bài thực hành . * * Giáo viên nêu mục tiêu, yêu cầu bài thực hành và nôi qui thực hành . * * Giáo viên giới thiệu các mẫu mối nối . * * Giáo viên chia nhóm và yêu cầu của các nhóm kiểm tra việc chuẩn bị thực hành của từng thành viên * * Giáo viên nêu rõ những tiêu chí đánh giá kết quả thực hành của các nhóm . * Học sinh đọc mục tiêu Hoạt động 2 : kiến thức bổ trợ II. Nội dung và trình tự thực hành : 1 . Một số kiến thức bôå trợ . * Trong quá trình lắp đặt, sửa chữa dây dẫn và thiết bị điện của mạng điện thường phải thực hiện các mối nối dây dẫn điện . * Chất lượng các mối nối ảnh hưởng không ít tới sự làm việc của mạng điện . * Một mối nối lỏng lẻo sẽ dể xảy ra sự cố làm đứt mạch hoặc phát sinh tia lửa điện làm chập mạch gây hoả hoạn. a. Các loại mối nối dây dẫn điện + Mối nối thẳng ( nối nối tiếp ) . + Mối nối phân nhánh ( nối rẽ ) + Mối nối dùng phụ kiện ( hộp nối dây, bulông,.. ) b. Yêu cầu mối nối + Dẫn điện tốt . + Có độ bền cơ học cao . + An toàn điện . + Đảm bảo về mặt mĩ thuật . PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN PHƯƠNG PHÁP VẤN ĐÁP PHƯƠNG PHÁP GIẢNG GIẢI * * Giáo viên giao mỗi nhóm 1 bộ 5 loại mối nối mẫu ( mỗi loại gồm cả mối nối đã cách điện và chưa cách điện ) . * * Giáo viên giao nhiệm vụ thực hành cho các nhóm . * * Giáo viên nêu vấn đề : + Ta phải thực hiện mối nối dây dẫn điện trong trường hợp nào ? + Chất lượng của một mối nối có quan trọng hay không ? tại sao ? + Nếu một mối nối lỏng sẽ xảy ra sự cố nào ? * * Giáo viên nhận xét và kết luận * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát tranh hình 5.1 sách giáo khoa, các mẫu mối nối và hỏi : + Hình 5.1a là mối nối gì ? Công dụng của mối nối này ? . + Hình 5.1b là mối nối gì ? Công dụng của mối nối này ? . + Hình 5.1c là mối nối gì ? Công dụng của mối nối này ? . + Hình 5.1d là mối nối gì ? Công dụng của mối nối này ? . + Hình 5.1e là mối nối gì ? Công dụng của mối nối này ? . * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên tiếp tục nêu vấn đề : + Qua hình 5.1, em hãy cho biết có bao nhiêu loại mối nối dây dẫn điện ? Kể tên ? * * Giáo viên nhận xét và kết luận * * Giáo viên hướng dẫn học sinh nhận xét các mối nối mẫu để rút ra kết luận theo nội dung sau : + Em hãy cho biết yêu cầu kĩ thuật của các mối nối như thế nào ? * * Giáo viên nhận xét và kết luận HOẠT ĐỘNG NHÓM * Học sinh quan sát _ _ thảo luận _ trả lời * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát _ _ thảo luận _ trả lời * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát _ _ thảo luận _ trả lời * Học sinh tự ghi Hoạt động 3 : Qui trình chung nối dây dẫn điện II. Nội dung và trình tự thực hành : 2 . Qui trình chung nối dây dẫn điện . a. Bước 1 : Bóc vỏ cách điện + Bóc cắt vát + Bóc phân đoạn b. Bước 2 : làm sạch lõi PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN PHƯƠNG PHÁP VẤN ĐÁP PHƯƠNG PHÁP GIẢNG GIẢI * * Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu qui trình chung nối dây dẫn điện theo nội dung câu hỏi sau : + Để thực hiện một mối nối, em phải thực hiện theo các bước nào ? kể tên các bước? +Em hãy nêu qui trình chung nối dây dẫn điện ? +Có thể đảo thứ tự các bước trong qui trình này được không ? Tại sao ? * * Giáo viên nhận xét và kết luận . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.2, hình 5.3 trang 24, 25 và hỏi :. + Trong qui trình chung nối dây dẫn điện, em hãy cho biết bước 1 là bước gì ? + Những dụng cụ nào dùng để bóc vỏ cách điện ? + Chú ý điều gì khi bóc vỏ cách điện ? + Độ dài lớp vỏ cách điện cần bóc như thế nào ? + Có bao nhiêu bóc vỏ cách điện ?Kể tên ? + Em hãy trình bày cách bóc cắt vát ? + Em hãy trình bày cách bóc phân đoạn ? + Với dây có tiết diện nhỏ thì nên dùng dụng cụ nào để bóc vỏ cách điện ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh bước 1 . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.4 trang 25 và hỏi :. + Trong qui trình chung nối dây dẫn điện, em hãy cho biết sau bước 1 là bước gì ? + Những vật liệu gìï để làm sạch lõi dây dẫn điện ? + Để mối nối tiếp xúc tốt, dùng giấy ráp làm sạch lõi đến khi nào ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh bước 2 . * * Giáo viên nêu vấn đề để chuyển tiếp sang hoạt động khác . Trong qui trình nối dây dẫn điện, sau khi làm sạch lõi thì chúng ta tiếp tục thực hiện bước thú 3 là bước nối dây . Trong bước này, chúng ta lần lượt tìm hiể và thực hành các dạng mối nối . HOẠT ĐỘNG NHÓM * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát Hoạt động 4 : Nối dây dẫn theo đường thẳng II. Nội dung và trình tự thực hành : 2 . Qui trình chung nối dây dẫn điện . c. Bước 3 : Nối dây dẫn theo đường thẳng ** Nối dây dẫn lõi một sợi + Uốn gập lõi . + Vặn xoắn . + Kiểm tra mối nối . ** Nối dây dẫn lõi nhiều sợi + Bóc vỏ cách điện và làm sạch lõi . + Lồng lõi . + Vặn xoắn . + Kiểm tra mối nối . PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN PHƯƠNG PHÁP VẤN ĐÁP PHƯƠNG PHÁP GIẢNG GIẢI * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.5 trang 25 và hỏi :. + Em hãy trình bày các bước thực hiện nối dây dẫn lõi một sợi ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.6 trang 26 và hỏi :. + Em hãy trình bày các bước thực hiện nối dây dẫn lõi nhiều sợi ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . HOẠT ĐỘNG NHÓM * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát Hoạt động 5 : Nối rẽ ( Nối phân nhánh ) II. Nội dung và trình tự thực hành : 2 . Qui trình chung nối dây dẫn điện . c. Bước 3 : Nối phân nhánh ** Nối dây dẫn lõi một sợi + Uốn gập lõi . + Vặn xoắn . + Kiểm tra mối nối . ** Nối dây dẫn lõi nhiều sợi + Bóc vỏ cách điện và làm sạch lõi . + Nối dây . + Kiểm tra mối nối . PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN PHƯƠNG PHÁP VẤN ĐÁP PHƯƠNG PHÁP GIẢNG GIẢI * * Giáo viên nêu vấn đề : + Khi nào thực hiện nối rẽ ( nối phân nhánh ) ? + Tên gọi của đường dây rẽ? + Tên gọi chỗ nối giữa đường dây trục chính và dây nhánh ? * * Giáo viên nhận xét . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.7 trang 26 và hỏi :. + Em hãy trình bày các bước thực hiện nối dây dẫn lõi một sợi ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.8 trang 27 và hỏi :. + Em hãy trình bày các bước thực hiện nối dây dẫn lõi nhiều sợi ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . HOẠT ĐỘNG NHÓM * Học sinh thảo luận và trả lời * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát Hoạt động 6 : Nối dây dẫn dùng phụ kiện II. Nội dung và trình tự thực hành : 2 . Qui trình chung nối dây dẫn điện . c. Bước 3 : Nối dây dùng phụ kiện ** Nối bằng vít + Làm đầu nối : làm khuyên kín và làm khuyên hở + Nối dây . + Kiểm tra mối nối . ** Nối bằng đai ốc nối dây + Làm đầu nối thẳng + Nối dây dẫn . + Kiểm tra mối nối . PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN PHƯƠNG PHÁP VẤN ĐÁP PHƯƠNG PHÁP GIẢNG GIẢI * * Giáo viên nêu vấn đề : + Các mối nối hình 5.9 được sử dụng khi nào ? * * Giáo viên nhận xét . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.9 trang 27 và hỏi :. + Em hãy trình bày các bước thực hiện nối bằng vít ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.10 trang 28 và hỏi :. + Em hãy trình bày các bước thực hiện nối bằng đai ốc nối dây ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . HOẠT ĐỘNG NHÓM * Học sinh thảo luận và trả lời * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát Hoạt động 7 : Hàn mối nối II. Nội dung và trình tự thực hành : 2 . Qui trình chung nối dây dẫn điện . c. Bước 4 : hàn mối nối Các bước hàn được tiến hành + Làm sạch mối nối + Láng nhựa thông . + Hàn thiếc mối nối PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN PHƯƠNG PHÁP VẤN ĐÁP PHƯƠNG PHÁP GIẢNG GIẢI * * Giáo viên nêu vấn đề : + Tại sao người ta phải hàn mối nối ? * * Giáo viên nhận xét . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.11 trang 28 và hỏi :. + Em hãy trình bày các bước hàn được tiến hành ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . HOẠT ĐỘNG NHÓM * Học sinh thảo luận và trả lời * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát Hoạt động 8 : Cách điện mối nối II. Nội dung và trình tự thực hành : 2 . Qui trình chung nối dây dẫn điện . d. Bước 5 : Cách điện mối nối . Quấn băng cách điện PHƯƠNG PHÁP TRỰC QUAN PHƯƠNG PHÁP VẤN ĐÁP PHƯƠNG PHÁP GIẢNG GIẢI * * Giáo viên nêu vấn đề : + Tại sao người ta phải cách điện mối nối ? * * Giáo viên nhận xét . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.12 trang 28 và hỏi :. + Em hãy cho biết hình 5.12 nói lên điều gì ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình 5.13 trang 29 và hỏi :. + Em hãy cho biết hình 5.13 nói lên điều gì ? * * Giáo viên nhận xét * * Giáo viên thao tác mẫu và hướng dẫn ban đầu cho học sinh . HOẠT ĐỘNG NHÓM * Học sinh thảo luận và trả lời * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát * Học sinh quan sát, thảo luận và trả lời . * Học sinh bổ sung ý kiến * Học sinh tự ghi * Học sinh quan sát Hoạt động 9 : Tổ chức thực hành PHƯƠNG PHÁP THỰC HÀNH * * Giáo viên giao dụng cụ, vật liệu thực hành cho mỗi nhóm . * * Giáo viên giao nhiệm vụ thực hành . + Nối dây dẫn theo đường thẳng : lõi một sợi, lõi nhiều sợi + Nối phân nhánh : lõi một sợi, lõi nhiều sợi + Nối dây dùng phụ kiện + Hàn và cách điện mối nối * * Giáo viên phân các nhóm về vị trí làm việc . * * Chuẩn bị chỗ làm việc, bố trí vật liệu, dụng cụ . * * Giáo viên thường xuyên theo dõi kiểm tra, uốn nắn những sai sót của học sinh trong quá trình thực hành . * Học sinh thực hành Hoạt động 10 : Báo cáo thực hành * * Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện bài thực hành : dán sản phẩm lên bản báo cáo . * Học sinh thực hiện dán sản phẩm lên bản báo cáo Hoạt động 11 : Nhận xét _ đánh giá III . Nhận xét và đánh giá * * Giáo viên nhận xét bài thực hành : + Sự chuẩn bị của học sinh + Quá trình thực hành . + Thái độ học tập . + Sản phẩm * * Giáo viên thu sản phẩm thực hành . * * Giáo viên hướng dẫn học sinh tự nhận xét _ đánh giá chéo giữa các nhóm kết quả thực hành theo các tiêu chí . + Có thực hiện đúng qui trình không ? +Thời gian hoàn thành bao nhiêu phút ? + Các mối nối có đạt tiêu chuẩn kĩ thuật không ? +Thái độ tham gia thực hành như thế nào ? + Có đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh nơi làm việc . Học sinh tự nhận xét và đánh giá 4. Củng cố bài ( thời gian ____ phút ) Tổng kết, nhận xét quá trình học tập của các nhóm và từng học sinh . Học sinh trả lời 4 câu hỏi sau : . + Mối nối dây dẫn điện có những yêu cầu gì ? Những yêu cầu đó thể hiện trong các bước của qui trình nối dây như thế nào ? + Khi bóc vỏ cách điện, nếu lưởi dao cắt vào lõi dây thì đoạn lõi đó có sử dụng được không ? tại sao ? + Tại sao nên hàn mối nối trước khi bọc cách điện ? + Tại sao lại dùng giấy ráp mà không nên dùng lưởi dao để làm sạch lõi dây điện ? 5. Dặn dò _ giao bài ( thời gian ____ phút ) + Học sinh đọc trước bài 6 “ Thực hành : Lắp mạch điện bảng điện “ .