Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Bài 8: Thực hành lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn - Lê Quang Minh

Tuần :19 Tiết : 19 Ngày soạn : 07/01/2008 Ngày dạy: 18/01/2008 Bài 8: THỰC HÀNH: LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN I. MỤC TIÊU : F HS xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. F Lắp đặt được nạch đúng quy trình, đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật. F Làm việc khoa học, cẩn thận và đảm bảo an toàn lao động. III. CHUẨN BỊ : ° GV: + Nghiên cứu nội dung bài, tài liệu về an toàn điện. + Bảng phụ (vẽ sơ đồ mạch điện) ° HS: + SGK và PHT đã được biết trước. ° PP: Thực hành theo nhóm, vấn đáp. IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC : Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. Hoạt động 1: (8 phút) Oån định , chuẩn bị và tìm hiểu mục tiêu bài thực hành. § GV: Nắm sĩ số lớp § HS: Chia lớp thành 4 nhóm (Theo tổ) § GV: Hãy đọc và thảo luận mục tiêu bài học và hỏi: + Khi học xong bài này, các em sẽ hiểu biết gì về mạch đèn huỳnh quang? § HS: Lớp trưởng báo cáo § HS: Thực hiện theo yêu cầu của GV. + Các nhóm trưởng kiểm tra việc chuẩn bị cho bài TH của từng thành viên: Mẫu báo cáo, và các công việc mà GV dặn dò trong giờ học trước § HS: Thảo luận và trả lời: - Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn, - Vẽ được sơ đồ lắp đặt. - Lắp đặt được đèn ống huỳnh quang và đảm bảo an toàn về điện. 2. Hoạt động 2: (25 phút) Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý 1. Tìm hiểu sơ đồ nguyên § GV: Treo sơ đồ nguyên lý hình 8-1 và yêu cầu HS quan sát, thảo luận theo các nội dung sau: - Mạng điện gồm bao nhiêu phần tử, gọi tên và nêu chức năng của các phần tử đó? § HS: Quan sát, thảo luận và trả lời - Mạng điện gồm có các phần tử: + Cầu chì: 2 cái, là thiết bị bảo vệ đối với hiện tượng đoản mạch + Công tắc: 2 cái, để nối, cắt mạch điện với nguồn điện + Hai bóng đèn: là nơi để phát sáng § GV: Theo em hai đèn được mắc với nhau như thế nào? - Nhìn vào sơ đồ 8-1, cầu chì và công tắc được mắc trên dây pha hay dây § HS: Trả lời - Hai đèn được mắc song song với nhau. - Cầu chì và công tắc được mắc trên dây pha trung hoà? - Kết luận: Mạch điện hình 8-1 gồm có 2 cầu chì, hai công tắc và hai đèn. Cầu chì và công tắc được luôn được mắc trên dây pha.\ § GV: Hãy nêu phương án lắp đặt các thiết bị đóng cắt, bảo vệ và phương án đi dây? § GV: Kết luận § HS: Tiếp tục thảo luận và trả lời + Từng nhóm cử thành viên nêu ý kiến của nhóm mình + Trao đổi giữa các nhóm § HS: Lắng nghe và ghi nhớ - Các thiết bị đóng cắt và bảo vệ được lắp trên bảng điện sao cho đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật, an toàn điện, dễ dàng kiểm tra và sửa chữa các thiết bị đó. Các dây dẫn được nối với các thiết bị và đi ra sau bảng điện, sau đó được nối với nhau theo sơ đồ nguyên lý, hai dây nối nguồn được đấu sau cùng (sau khi kiềm tra), các mối nối phải được bọc cách điện cẩn thận. 3. Hoạt động 3: (11 phút) Xây dựng sơ đồ lắp đặt 2. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạng điện: § GV: Hướng dẫn HS hoàn thiện sơ đồ lắp đặt (SGK trang 35) + Theo dõi, giúp đỡ HS vẽ sơ đồ. + Kiểm tra, sửa sai, bổ sung. § GV: Kết luận bằng sơ đồ trên bảng phụ § HS: Thảo luận và thống nhất cách vẽ sơ đồ lắp đặt: + Hoạt động nhóm + Kiểm tra sơ đồ lắp đặt giữa các nhóm A O U U \ ° ° \ ° ° 4. Hoạt động 4: (1 phút) Hướng dẫn ở nhà - Học bài và nắm lại sơ đổ nguyên lý - Chuẩn bị “Bảng dự trù vật liệu, dụng cụ, thiết bị” - Nghiên cứu quy trình lắp đặt - Chuẩn bị phiếu học tập “Bảng mẫu quy trình lắp đặt” Bài 8: THỰC HÀNH: Tuần :20 Tiết : 20 Ngày soạn : 14/01/2008 Ngày dạy: 25/01/2008 LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN(tt) I. MỤC TIÊU : F HS xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. F Lắp đặt được nạch đúng quy trình, đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật. F Làm việc khoa học, cẩn thận và đảm bảo an toàn lao động. III. CHUẨN BỊ : ° GV: + Nghiên cứu nội dung bài, tài liệu về an toàn điện. + Bảng phụ (vẽ sơ đồ lắp , bảng dự trù, quy trình lắp đặt). + Thiết bị : 2 cầu chì, 2 công tắc. + Vật kiệu: Bảng điện, dây dẫn điện điện, giấy nháp, băng dính cách điện, 2 bóng đèn. + Dụng cụ: Kìm, tua vít, dao thợ điện, bút thử điện khoan tay, thước cưa, ° HS: + SGK và PHT đã được biết trước. ° PP: Thực hành theo nhóm, vấn đáp. IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC : Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. Hoạt động 1: (10 phút) Oån định , kập bảng dự trù vật liệu, dụng cụ và thiết bị điện. § GV: Treo bảng phụ vẽ sơ đồ lắp đặt mạch đèn huỳnh quang. + Yêu cầu: Hãy nghiên cứu quy trình lắp đặt. +Treo bảng phụ để HS bổ sung và sửa chữa bảng của nhóm mình. § HS: Quan sát sơ đồ mạch điện và nghiên cứu quy trình lắp đặt. + Thảo luận nhóm và lập bảng dự trù (trong phiếu học tập) STT Tên DC, VL và TB điện Số lượng Yêu cầu kỹ thuật 1 Dao thợ điện 1 Không mẻ, cách điện tốt 2 Kìm tuốt dây 1 Còn tốt 3 Kìm tròn 1 Còn tốt 4 Kìm điện 1 Còn tốt 5 Bút thử điện 1 Còn tốt 6 Búa 1 Cán chắc chắn 7 Dùi khoan 1 Mũi nhọn, sắc cứng, vững 8 Khoan tay 1 Còn tốt 9 Tuốc nơ vít to 1 Còn tốt 10 Tuốc nơ vít nhỏ 1 Còn tốt 11 Thước 1 Còn tốt 12 Cưa 1 Còn tốt 13 Công tắc hai cực 1 Còn tốt 14 Cầu chì 1 Còn tốt 15 Bảng điện (15x20x1,5cm) 1 Còn tốt 16 Dây dẫn điện (đôi mềm) 2m Không hở cách điện 17 Vít 10 Còn tốt 18 Bóng đèn huỳnh quang 0,6m 1 Còn tốt 19 Chấn lưu 220V – 20W 1 Còn tốt 20 State FS4 1 Còn tốt 21 Đế đèn (đầu đèn) 1 bộ Còn tốt 22 Máng đèn 1 Còn tốt 23 Băng cách điện 1 cuộn Còn tốt 24 Giấy nhám 1tờ Còn tốt 2. Hoạt động 2: (33 phút) Lắp đặt mạch điện § GV: Treo bảng phụ và cho HS nghiên cứu quy trình lắp đặt Kiểm tra Vạch dấu Nối dây mạch điện Khoan lỗ Lắp TBĐ vào BĐ § GV: Cho HS phân tích từng công đoạn trong quy trình (làm việc trong 7 phút) § HS: Thảo luận nhóm và hoàn thành quy trình lắp đặt vào PHT Bảng quy trình lắp đặt: Các bước Nội dung công việc Dụng cụ Yêu cầu kỹ thuật 1. Vạch dấu - Vạch dâu vị trí lắp các thiết bị điện. - Vạch dấu đường đi dây và vị trí lắp đặt bộ dèn huỳnh quang - Thước - Mũi vạch - Bút chì - Bố trí thiết bị điện hợp lý - Vạch dấu chính xác 2. Khoan lỗ bảng điện - Khoan lỗ bắt vít (chọn mũi khoan 2mm) - Khoan lỗ luồn dây (chọn mũi khoan 5mm) - Mũi khoan - Máy khoan - Khoan chính xác lỗ - Lỗ khoan thẳng 3. Lắp thiết bị điện vào bảng điện - Xác định các cực của công tắc. - Nối dây các thiết bị điện trên bảng điện - Vít cầu chì, công tắc vào các vị trí được đánh dấu 6trên bảng điện. - Kìm tuốt dây, kìm tròn, kìm điện, bảng điện, băng keo, tuốc nơ vít. - Lắp thiết bị đúng vị trí - Các thiết bị được lắp chắc, đẹp 4. Nối dây mạch điện - Lằp đặt dây dẫn từ thiết bị ra đèn. - Nối dây vào đui đèn. - Kìm, tuốc nơ vít - Băng dính - Nối dây đúng sơ đồ - Mối nối đúng yêu cầu kỹ thuật. 6. Kiểm tra - Lắp đặt các thiết bị và đi dây đung sơ đồ mạch điện - Nối nguồn, vận hành thử - Bút thử điện - Mạch điện đúng sơ đồ, chắc, đẹp - Mạch làm việc tốt, đúng yêu cầu kỹ thuật. § GV: Nêu lại các bước của quy trình + Làm mẫu và nêu yêu cầu kỹ thuật từng công đoạn. + Công đoạn 4: Chú ý HS phải buộc một nút thắt trong đui đèn để bảo đảm an toàn khi sử dụng. + Yêu cầu HS thực hành § GV: Kiểm tra, hướng dẫn chi tiết cho từng nhóm và giải đáp thắc mắc cho từng HS. + GV lưu ý HS ngoài việc sửa lỗi, thông tin cho từng nhóm, các thao tác mới trong công đoạn đi dây ra đèn. nên có những thông tin trao đổi giữa các nhóm nhằm động viên HS học tập. § GV: Lắng nghe và quan sát + Làm việc theo nhóm, tiến hành thực hiện từng công đoạn. + Nhóm trưởng quản lý các thành viên trong nhóm về an toàn và trật tự. 3. Hoạt động 3: (2 phút) Hướng dẫn ở nhà + Xemvà nhớ lại mạch điện vừa thực hành + Tiết sau sẽ vận hành mạch điện, sửa chữa các sự cố và tổng kết bài học. Bài 8: THỰC HÀNH: Tuần :21 Tiết : 21 Ngày soạn : 21/01/2008 Ngày dạy: 15/02/2008 LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN(tt) I. MỤC TIÊU : F HS xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. F Lắp đặt được nạch đúng quy trình, đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật. F Làm việc khoa học, cẩn thận và đảm bảo an toàn lao động. III. CHUẨN BỊ : ° GV: + Nghiên cứu nội dung bài, tài liệu về an toàn điện. + Bảng phụ (vẽ sơ đồ lắp). + Sản phẩm của tiết trước: Bảng điện hai công tắc hai cực điểu khiển hai đèn. + Bảng sơ đồ có lắp hai đèn đã nối dây dẫn điện, bút thử điện. ° HS: + SGK. ° PP: Thuyết trình, vấn đáp. IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC : Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. Hoạt động 1: (5 phút) Oån định, kiểm tra kiến thức § GV: Kiểm tra sĩ số HS + Đặt câu hỏi: – Hãy cho biết mạch điện của chúng ta vừa lắp đặt ở tiết trước có bao nhiêu phần tử và được kết nối với nhau như thế nào? – Nêu công dụng của mạch điện. § HS: Lớp trưởng báo cáo 2. Hoạt động 2: (20 phút) Kiểm tra và vận hành thử mạch điện. § GV: Treo bảng phụ vẽ sơ đồ lắp đặt + Cho HS quan sát và yêu cầu HS kiểm tra chéo sản phẩm của các nhóm theo các tiêu chuẩn sau: – Mạch điện lắp đặt theo đúng sơ đồ mạch điện – Các mối nối chặt, chắc, đẹp – Bố trí các thiết bị hợp lý , đẹp, thuận tiện cho việc vận hành. + GV kiểm tra lại § GV: Kiểm tra lại và chỉ ra lỗi của HS (nếu có) + Nối nguồn vận hành thử § HS: Quan sát và kiểm tra + Nhóm 1 kiểm tra sản phẩm của nhóm 2. + Nhóm 3 kiểm tra sản phẩm của nhóm 4. § HS: Theo dõi GV nối nguồn và vận hành thử. § GV: Lưu ý khi đóng điện mà đèn không sáng cần kiểm tra: – Bóng đèn có bị đứt hay không: kiểm tra bằng ôm kế, bút thử điện hoặc quan sát bằng mắt thường. – Đường dây có điện hay không: Dùng bút thử điện. – Kiểm tra việc tiếp xúc điện ở công tắc, cầu chì, đui đèn. 3. Hoạt động 3: (18 phút) Tổng kết bài học. § GV: Tổng kết * Các kiến thức cơ bản: Để làm bài thực hành “Lắp mạch điện 2 công tắc hai cực điều khiển hai đèn” cho tốt, HS cần tiến hành theo đủ các bước sau: § HS: Lắng nghe và ghi nhớ để: + Nắm chắc kiến thức + Rút kinh nghiệm những tiết thực hành sau được tốt hơn. – Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý, vẽ sơ đồ lắp đặt – Lập bảng dự trù vật liệu theo mẫu bảng – Lắp các thiết bị vào bảng điện, nối dây vào đui đèn – Lấy dấu đường đi của mạch điện, vị trí bảng điện. – Tiến hành đi dây – Đấu mạch theo sơ đồ: đấu bảng điện, đi các dây xuống bảng điện và đường dây ra đèn. Để lại các đầu dây nối với nguồn sẽ đấu sau cùng. – Kiểm tra lại mạch điện, đưa nguồn điện vào cho mạch hoạt động * Nhận xét, đánh giá giờ thực hành: + Về chuẩn bị, thái độ làm việc, an toàn lao động và – Kết quả thực hành – Quy trình tiến hành – Thời gian hoàn thành 4. Hoạt động 4: (2 phút) Hướng dẫn ở nhà + Xemvà nhớ lại mạch điện vừa thực hành + Đọc trước bài 9, chuẩn bị: – Mẫu “Bảng dự trù ” –Bảng nhóm.