Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Tiết 13: Lắp mạch điện bảng điện (Bản hay)

Ngày soạn....../..../.... Ngày dạy: ....../.../...... Tiết 13: thực hành lắp mạch điện bảng điện (tiết 1) A. Mục tiêu: * Kiến thức:- Hs hiểu được chức năng và quy trình lắp dặt bảng điện. - Xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện * Kĩ năng: - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện gồm 2 cầu chì, 1 ổ cắm, 1 công tắc điều khiển một bóng đèn đúng quy trình và đạt yêu cầu kỹ thuật. * Thái độ: - Làm việc nghiên túc, khoa học và đảm bảo an toàn lao động B. Phương pháp - Nêu vấn đề + Trực quan C. Chuẩn bị : - Gv: Giáo án + dụng cụ tranh mạch điện bảng điện - Hs: Soạn bài mới chu đáo D. Tiến trình lên lớp: I. ổn định tổ chức: (1') II. Kiểm tra bài cũ: (3') Nêu quy trình nối dây dẫn điện? III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: (2') Các tiết trước các em đẫ thực hành nối dây dẫn điện. Vậy lắp đặt mạch điện bảng điện ta sẽ tiến hành như thế nào ? Để biết được ta cùng nhau đi vào tìm hiểu bài 6. Thực hành : Lắp mạch điện bảng điện (tiết 1) 2. Triển khai bài dạy. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: (7') Tìm hiểu dụng cụ, vật liệu và thiết bị cần thiết - Gv:+ Nêu mục tiêu bài thực hành và nội quy thực hành. + Kiểm tra sự chuẩn bị dụng cụ, vật liệu và thiết bị của các nhóm + Nhắc nhở Hs nội quy và an toàn điện I. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị thực hành sgk Hoạt động 2: Nội dung và trình tự thực hành - Gv hướng dẫn Hs quan sát mạng điện trong lớp học: ? Theo em bảng điện dùng để làm gì?. - Hs thảo luận - Gv: bổ sung và kết luận: - Gv: dùng sơ đồ (hình 6-1/ SGK) cho Hs làm quen với sự phân bố bảng điện trong mạng điện trong nhà: O A KWh CD CC ? Mạng điện trên có mấy loại bảng điện. Chức năng của từng loại như thế nào? - Hs quan sát và trả lời: - Gv kết luận: ? Liên hệ mạng điện ở phòng học có mấy bảng điện. Đó là những loại bảng điện gì? - Hs thảo luận - Gv bổ sung và kết luận: ? Theo em bảng điện trong lớp học là bảng điện chính hay nhánh trong hệ thống điện của nhà trường. - Hs thảo luận. -Gv kết luận: Là mạch điện nhánh ? Vậy bảng điện trong mạng điện trong nhà có vai trò và chức năng như thế nào. - Hs thảo luận - Gv kết luận + Dùng để điều khiển và phân phối điện năng cho mạng điện và đồ dùng điện. - Gv cho Hs q/sát một số loại sơ đồ mạch điện & nhận biết: sơ đồ nguyên lý, sơ đồ lắp đặt - Gv: cho Hs quan sát sơ đồ mạch điện (h 6-2) ? Mạch điện gồm có những thiết bị điện nào. Nêu mối liên hệ giữa chúng. - Hs: thảo luận - Gv: bổ sung và kết luận: Mạch điện gồm 2 cầu chì, 1 công tắc,1 ổ cắm, 1 bóng đèn( CC, CT mắc nối tiếp với đồ dùng điện, ổ cắm, bóng đèn mắc // với nguồn điện) - Dựa vào sơ đồ nguyên lý để xây dựng sơ đồ lắp đặt - Gv hướng dẫn và xác định cho Hs một số yếu tố: + Mục đích sử dụng + Vị trí lắp đặt + Phương pháp lắp đặt: - Qua sơ đồ lắp đặt Gv dùng bảng mẫu SGK hướng dẫn cho Hs các bước tiến hành xây dựng sơ đồ lắp đặt. Nội dung và trình tự thực hành 1/ Tìm hiểu chức năng bảng điện Dùng lắp các thiết bị đóng cắt, bảo vệ và lấy điện của mạng điện. 1 2 * Bảng điện chính: cung cấp điện năng có cầu chì, cầu dao, áp tô mát * Bảng nhánh: phân phối điện năng tới đồ dùng điện có cầu dao, cầu chì, áp tô mát, hộp số quạt. 2/ Xây dựng sơ đồ lắp đặt: a/ Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý: O A b/ Xây dựng sơ đồ lắp đặt: Vẽ đường dây nguồn O A Xác định vị trí của bảng điện và bóng đèn O A Xác định vị trí của TBĐ trên bảng điện Vẽ đường dây dẫn theo sơ đồ nguyên lý O A IV. Củng cố. (5') - Gv tổng kết bài học - Nêu câu hỏi củng cố bài học: ? Mạng điện trong nhà có cấu trúc như thế nào? ? Bảng điện có chức năng gì. - Nhận xét buổi học V. Hướng dẫn - dặn dò: (3') - Quan sát và vẽ lại sơ đồ bảng điện trong nhà của gia đình em. - Chuẩn bị mổi tổ + Vật liệu: dây dẫn điện, 1 bảng điện, 2 cầu chì, 1ổ cắm, 1 công tắc + Dụng cụ: kìm, tua vít , dao nhỏ...... E. Bổ sung. ................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. *** ********* Ngày soạn Ngày dạy: Tiết 14: thực hành lắp mạch điện bảng điện (tiết 2) A. Mục tiêu: * Kiến thức: - Hs hiểu được chức năng và quy trình lắp dặt bảng điện. - Xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện * Kĩ năng: Lắp đặt được bảng điện gồm 2 cầu chì, 1 ổ cắm, 1 công tắc điều khiển một bóng đèn đúng quy trình và đạt yêu cầu kỹ thuật. * Thái độ: Làm việc nghiên túc, khoa học và đảm bảo an toàn về điện. B. Phương pháp - Thực hành + Trực quan C. Chuẩn bị : - Gv: Giáo án + dụng cụ : bảng điện, cầu chì, công tác , ổ cắm, đui và bóng đèn... - Hs: Học bài cũ, chuẩn bị tua vít, dao nhỏ, bảng điện, cầu chì, công tắc , ổ cắm, đui và bóng đèn... D. Tiến trình lên lớp: I. ổn định tổ chức: (1') II. Kiểm tra bài cũ: (3') Hãy vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện gồm 2 cầu chì, 1 công tắc, 1 ổ cắm. III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: (2') Mọi hệ thống điện nói chung, mạng điện trong nhà nói riêng dù đơn giản hay phức tạp đều có các bộ điều khiển khác nhau. Bảng cầu dao chính hay bảng phân phối điện năng là bảng điều khiển đầu tiên lấy điện từ nguồn điện đưa tới. Trong phòng ở, các đồ dùng điện được điều khiển bằng công tắc, hộp số lắp trên bảng điện nhánh. Vì vậy, bảng điện là một phần không thể thiếu được của mạng điện trong nhà, nó có chức năng phân phối, điều khiển nguồn điện cho mạng điện và những đồ dùng điện trong nhà. Chúng ta cùng tìm hiểu bài thực hành: “ Lắp mạch điện bảng điện” 2. Triển khai bài dạy: Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: (6') Nội dung và trình tự thực hành - Từ bài cũ: ? Để lắp đặt được mạch điện như vậy ta cần tiến hành ntn. - Hs: nêu các bước tiến hành. - GV dùng sơ đồ quy trình lắp đặt mạch điện hướng dẫn thêm cho Hs . Khoan lỗ Nối TBĐ của BĐ Lắp TBĐ vào BĐ Kiểm tra Vạch dấu - HS làm việc theo nhóm (tổ), nghiên cứu nội dung các công đoạn của quy trình và lập bảng quy trình lắp đặt theo các bước: 3/ Lắp đặt mạch điện bảng điện: Công đoạn Nội dung công việc Dụng cụ Yêu cầu kỹ thuật Vạch dấu - Bố trí TB trên bảng điện - Vạch dấu các lỗ khoan Bút chì - Hợp lý, cân đối - Chính xác Khoan lỗ BĐ - Chọn mũi khoan lỗ luồn dây (F5) và lỗ vít(F2) - Khoan Mũi khoan Khoan tay - Chính xác - Thẳng Nối TBĐ của BĐ Nối dây vào các thiết bị: cầu chì, ổ cắm, công tắc Dao nhỏ tuavít.băng cách điện.. -Đúng vị trí , không có mối dây thừa ra ngoài - Chắc chắn cân đối - An toàn điện... Lắp TBĐ vào BĐ - Định vị cầu chì, công tắc, ổ cắm bằng vít vào các vị trí đã khoan dấu - Luồn dây của TBĐ qua các lỗ của BĐ đã khoan. Kìm, tua vít.. - Chính xác - Chắc chắn - Có tính thẩm mĩ... Hoạt động 2: (15') Thực hành - GV: thao tác mẫu các động tác để HS quan sát - HS: tiến hành làm việc theo 2 công đoạn trên ( vạch dấu và khoan lỗ BĐ và nối dây TBĐ của BĐ) - GV: theo dõi, hướng dẫn cho từng nhóm, từng Hs III. Thực hành IV. Tổng kết đánh giá buổi thực hành: (5') GV nhận xét, đánh giá công việc thực hành 2 công đoạn trên cho từng nhóm theo các tiêu chí: + Tinh thần thái độ làm việc + ýthức giữ gìn vệ sinh chung, chấp hành nội quy tiết thực hành, an toàn lao động. + Kết quả đạt được. V. Hướng dẫn dặn dò: (3') - Bài cũ: Xem lại quy trình lắp mạch điện bảng điện - Bài mới: Xem kĩ 3 bước còn lại. Chuẩn bị dụng cụ TH: bảng điện tiết này đã thực hành lắp + kìm tuavít, bút thử điện, dao nhỏ...... E. Bổ sung: ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... *********** Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 15: thực hành lắp mạch điện bảng điện (tiết 3) A. Mục tiêu: * Kiến thức: - Hs hiểu được chức năng và quy trình lắp đặt bảng điện. - Xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện * Kỹ năng: - Lắp đặt được bảng điện gồm 2 cầu chì, 1 ổ cắm, 1 công tắc điều khiển một bóng đèn đúng quy trình và đạt yêu cầu kỹ thuật. * Thái độ: - Làm việc nghiên túc, khoa học và đảm bảo an toàn lao động B. Phương pháp Thực hành + Trực quan C. Chuẩn bị : - Gv: Giáo án + dụng cụ : bảng điện, cầu chì, công tác , ổ cắm, đui và bóng đèn. - Hs: Học bài cũ, chuẩn bị tua vít, dao nhỏ, bảng điện, cầu chì, công tắc, ổ cắm, đui và bóng đèn... D. Tiến trình lên lớp: I. ổn định tổ chức:(1') II. Kiểm tra bài cũ: (3') ? Hãy nêu yêu cầu kĩ thuật của các công đoạn thực hành. III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: (2') 2.Triển khai bài dạy: Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: ( 5' ) Trình tự thực hành - Hs: Nhắc lại quy trình lắp mạch điện bảng điện. - Gv: Sau khi lắp xong cần kiểm tra lại theo trình tự : + Lắp TB, đi dây đúng sơ đồ chưa + Đảm bảo yêu cầu kỹ thuật chưa, hoạt động tốt không. + Nối nguồn + Vận hành thử mạch điện 3/ Lắp mạch điện bảng điện: Hoạt động 2: (12') Thực hành - Gv: thao tác mẫu để Hs quan sát - Hs :làm việc theo nhóm, tiến hành lắp mạch điện đúng quy trình ( hai bước còn lại: Lắp TBĐ vào BĐ và kiểm tra) - Gv: lưu ý cho Hs về an toàn điện, an toàn lao động. - Khi lắp đặt Hs cần chú ý: + Nối các thiết bị: đầu dây không thừa, ở đui đèn phải vòng nút + Định vị đúng, chặt các TBĐ trên bảng điện + Lắp đúng sơ đồ, bố trí gọn, tiện sử dụng, cầu chì mắc vào dây pha. - Gv: theo dõi, uốn nắn những sai sót (nếu có) - Hs hoàn thành sản phẩm theo nhóm. - Gv:kiểm tra từng nhóm và hướng dẫn cho Hs kiểm tra, đánh giá sản phẩm của các nhóm khác theo các yêu cầu: + Mạch điện lắp đúng sơ đồ + Đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật - Gv cho đóng nguồn điện để vận hành thử - Nếu trong trường hợp đèn không sáng, Gv cho Hs kiểm tra: + Dây tóc bóng đèn +Đườngdây có đoản mạch hay không + Các tiếp điểm ở cầu chì, công tắc, đui đèn IV. Củng cố, kiểm tra, đánh giá kết quả thực hành: (5') - Gv nhận xét giờ học: + An toàn lao động + Tinh thần thái độ. + Tác phong làm việc + ý thức vệ sinh nơi làn việc. V. Hướng dẫn dặn dò: (2') - Bài cũ: Xem lại toàn bộ nội dung bài thực hành. -Bài mới: Soạn trước bài 7. Thực hành : lắp mạch điện đèn ống huỳnh quang Lập bảng dự trù vật liệu và thiết bị So sánh quy trình lắp mạch điện bảng điện và quy trình lắp mạch điện đèn ống huỳnh quang. Kióứm tra 15 phuùt Tràừc nghióỷm. Haợy khoanh troỡn nhổợng chổợ caùi õỏửu cỏu maỡ em cho laỡ õuùng vaỡ õỏửy õuớ nhỏỳt. Cỏu 1: Vọn kóỳ coù thang õo 200V, cỏỳp chờnh xaùc 1.5 thỗ sai sọỳ tuyóỷt õọỳi lồùn nhỏỳt laỡ: a. 0,3V b. 3V c. !,5V d. 0,03V Cỏu 2: Trón voớ boùng õeỡn coù ghi 220V - 100W. Sọỳ õoù cho bióỳt: a. Cọng suỏỳt õởnh mổùc. b. Hióỷu õióỷn thóỳ õởnh mổùc. c. Cổồỡng õọỹ doỡng õióỷn õởnh mổùc. d.Hióỷu õióỷn thóỳ õởnh mổùc, cọng suỏỳt õởnh mổùc. Cỏu 3: Mọỹt boùng õeỡn coù ghi 220V- 100W thàừp saùng trong 1 giồỡ 30 phuùt, õióỷn nàng maỡ boùng õeỡn tióu thuỷ laỡ: a. 1,5 kwh b. 15 kwh c. 0,015 kwh d. 0.15 kwh Cỏu 4: Trong maỷch õióỷn cỏửu chỗ õổồỹc nọỳi trón : a. Dỏy pha b. Dỏy trung hoaỡ. c. Caớ hai dỏy. d. Dỏy naỡo cuợng õổồỹc tuyỡ tổỡng maỷng õióỷn. B.Tổỷ luỏỷn. Nóu quy trỗnh làừp maỷch õióỷn baớng õióỷn? Khi vaỷch dỏỳu cỏửn chuù yù nhổợng õióửu gỗ? E. Bổ sung..................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ************ Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 16: thực hành lắp mạch điện đèn ống huỳnh quang (tiết 1) A. Mục tiêu: * Kiến thức: - Hs hiểu được chức năng và quy trình lắp đặt bảng điện. - Xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện đèn ống huỳnh quang * Kỹ năng: Lắp đặt được bảng điện ống huỳnh quang gồm 1 cầu chì, 1 công tắc điều khiển bộ đèn ống đúng quy trình và đạt yêu cầu kỹ thuật. * Thái độ: Làm việc nghiên túc, khoa học, theo quy trình B. Phương pháp Nêu và giải quyết vấn đề + Trực quan C. Chuẩn bị : - Gv: Giáo án + Dụng cụ: Kìm, dao nhỏ, tua vít, bút thử điện, bút chì...... + Vật liệu và thiết bị: đền ống huỳnh quang, tắc te, chấn lưu, máng đèn, dây dẫn, băng quấn cách điện... - Hs: Soạn bài mới chu đáo D. Tiến trình lên lớp: I. ổn định tổ chức: (1') II. Kiểm tra bài cũ: (2') Nêu quy trình lắp mạch điện bảng điện? III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: (2') Đèn huỳnh quang là loại đèn thông dụng nhất hiện nay. Tuỳ theo hình dáng, kích thước, màu sắc ánh sáng, công suất mà sử dụng theo mục đích. Để hiểu nguyên lý làm việc của mạch điện, vẽ được sơ đồ lắp đặt và lắp đặt được mạch điện đúng quy trình và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, chúng ta cùng tìm hiểu bài7: Thực hành lắp mạch điẹn bảng điện. 2. Triển khai bài dạy. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: (5') Tìm hiểu dụng cụ, vật liệu và thiết bị cần thiết - Gv: + Nêu mục tiêu bài thực hành(như SGK) + Nội quy thực hành: Làm việc nghiên túc, khoa học và đảm bảo an toàn lao động + Kiểm tra sự chuẩn bị dụng cụ, vật liệu và thiết bị của các nhóm + Nhắc nhở Hs nội quy và an toàn điện I. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị thực hành sgk Hoạt động 2: (27') Tìm hiểu nội dung và trình tự thực hành - Gv cho Hs quan sát tranh sơ đồ nguyên lý (H7.1) + Bộ đèn huỳnh quang bao gồm những bộ phận nào? - Hs có thể trả lời: gồm bóng đèn, tắc te, chấn lưu thế nào? - Hs: State // bóng đèn + Các phần tử được nối với nhau như - Gv: Hướng dẫn Hs vẽ sơ đồ lắp đặt theo các bước. I. .Nội dung và trình tự thực hành 1. Vẽ sơ đồ nguyên lý a.Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý: b. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. Vẽ đường dây nguồn O A Xác định vị trí của bảng điện và bóng đèn O A Xác định vị trí của TBĐ trên bảng điện Xác định những phần tử của bộ đèn Vẽ đường dây dẫn theo sơ đồ nguyên lý O A - Gv: Cho Hs quan sát bảng điện mẩu Hướng dẫn Hs cách lập bảng dự trù vật liệu, thiết bị dựa theo sơ đồ lắp đặt và bảng điện mẩu. - Hs thảo luận và lập dự trù vật liệu, thiết bị và dụng cụ theo bảng mẫu - Gv chỉ định một vài nhóm trình bày dự trù của nhóm mình. - Gv bổ sung bảng dự trù (nếu cần) - Sau khi xây dựng sơ đồ lắp đặt, GV dùng sơ đồ quy trình lắp đặt mạch điện hướng dẫn cho HS . Nối dây mạch điện Kiểm tra Lắp TBĐ vào BĐ Nối dây vào bộ đèn Khoan lỗ Vạch dấu - HS làm việc theo nhóm (tổ), nghiên cứu nội dung các công đoạn của quy trình và lập bảng quy trình lắp đặt theo các bước 2. Lập bảng dự trù vật liệu, thiết bị và lựa chọn dụng cụ. 3. Lắp đặt mạch điện đen ống huỳnh quang. Công đoạn Nội dung công việc Dụng cụ Yêu cầu kỹ thuật Vạch dấu -Vạch dấu vị trílắp đặt các thiết bị điện. - Vạch dấu đường đi dây, vị trí lắp đặt bộ đèn. Bút chì Mũi vạch, thước - Hợp lý, cân đối - Chính xác Khoan lỗ - Khoan lỗ bắt vít. - Khoan lỗ luồn dây. Mũi khoan Khoan tay - Chính xác - Thẳng Lắp TBĐ của BĐ - Nối dây các thiết bị đóng cắt , bảo vệ trên BĐ -Lắp đặt cácTBĐ vào BĐ Kìm tuốt dây, tua vít, .... - Nối đúng theo sơ đồ - Mối nối đảm bảo yêu cầu kỹ thuật Nối dây bộ đèn - Nối dây của bộ đèn theo sơ đồ lắp đặt. - Lắp các phần tử của bộ đèn vào máng đèn. Kìm tuốt dây, tua vít, .... - Nối đúng theo sơ đồ - Mối nối đảm bảo yêu cầu kỹ thuật Nối dây mạch điện Đi dây từ bảng điện ra đèn. Kìm tuốt dây, tua vít, .... Nối đúng theo sơ đồ Kiểm tra - Kiểm tra sản phẩm theo các tiêu chuẩn. -Nối mạch điện vào nguồn điện, vận hành thử Bút thử điện - Lắp đặt đúng theo sơ đồ, chắc chắn. - Các mối nối an toàn điện, đẹp. - Mạch điện đảm bảo thông mạch. IV. Củng cố : (3') - Gv tổng kết bài học theo trình tự trên. ? Quy trình lắp đặt mạch điện bảng điện gồm có mấy bước? - Nhận xét buổi học về tinh thần, thái độ học tập của Hs V. Hướng dẫn dặn dò: (5') - Bài cũ: + Vẽ lại sơ đồ lắp đặt mạch điện đèn ống huỳnh quang. + Học kỹ quy trình lắp đặt mạch điện đèn ống huỳnh quang. - Bài mới: Chuẩn bị + Vật liệu và thiết bị: Bộ bảng điện (cầu chì, công tắc, bảng điện), dây dẫn, băng quấn cách điện...(hs) Bộ đèn ống huỳnh quang ( tắc te, chấn lưu, máng đèn, bóng đèn) (Gv) + Dụng cụ: Kìm, dao nhỏ, tua vít, bút thử điện, bút chì......(hs) E. Bổ sung. : ..................................................................................................................................................................................................................................