Giáo án Đại số 10 Tiết 39, 40 Bài 3 Dấu của nhị thức bậc nhất

Số tiết: 2 Tuần: 19 Ngày soạn: / /2010 Ngày giảng: / /2010 TiÕt 1, 2_Bµi_3_ DÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt (TiÕt theo PPCT: 39, 40) I. Mục tiêu. Qua nội dung ôn tập học sinh cần nắm được. 1. Về kiến thức Biết xét dấu một nhị thức bậc nhất và xét dấu một tích, thương những nhị thức bậc nhất. 2. Về kỹ năng Vận dụng giải một số bất phương trình một ẩn đơn giản . 3. Về tư duy, thái độ: + Cẩn thận, chính xác. + Tích cực hoạt động; rèn luyện tư duy khái quát, tương tự. II. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß. +Giáo viên chuẩn bị giáo án, c¸c thiÕt bÞ d¹y häc cÇn thiÕt phôc vô bµi gi¶ng. +Häc sinh häc bµi cò ë nhµ, chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®å dïng häc tËp vµ ®äc tr­íc bµi míi. III. Tiến trình dạy học. 1.Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số: 2. KiÓm tra bµi cò. 3.Nội dung bµi míi. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng c¶u häc sinh Néi dung Ho¹t ®éng 1: I. §Þnh lý vÒ dÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt +Cho biÓu thøc f(x)= ax+b víi a +Gi¶i ph­¬ng tr×nh f(x) = 0? f(x) = 0 ax+b=0 1. NhÞ thøc bËc nhÊt NhÞ thøc bËc nhÊt ®èi víi Èn x lµ biÓu thøc cã d¹ng f(x)= ax+b trong ®ã a, b lµ c¸c sè ®· cho a +Gi¶i ph­¬ng tr×nh 2x+8=0 + HÖ sè a cña x b»ng bao nhiªu? hÖ sè ®ã ©m hay d­¬ng? NÕu ®Æt f(x) = 2x+8 h·y cho biÕt: +f(x) > 0 ( cïng dÊu víi hÖ sè a) víi nh÷ng gi¸ trÞ cña x nh­ thÕ nµo? +f(x) <0 ( tr¸i dÊu víi hÖ sè a) víi nh÷ng gi¸ trÞ cña x nh­ thÕ nµo? + f(x) = 0 khi x =? NhËn xÐt: 2x+8=0 + a=2 d­¬ng. 2x+8>0 x > - 4 2x+8<0 x < - 4 + x = + Víi mäi gi¸ trÞ cña x lín h¬n nghiÖm x= th× f(x) cïng dÊu víi hÖ sè a vµ nhá h¬n nghiÖm x= th× f(x) tr¸i dÊu víi hÖ sè a vµ f(x) = 0 khi x = 2. DÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt +NÕu (hay x) th× nhÞ thøc f(x) = ax+b cïng dÊu víi hÖ sè a. +NÕu (hay x th× nhÞ thøc f(x) = ax + b tr¸i dÊu víi hÖ sè a vµ f(x) = 0 khi x = x f(x) = ax+b Tr¸i dÊu víi hÖ sè a 0 Cïng dÊu víi hÖ sè a Ho¹t ®éng 2: VÝ dô ¸p dông. + XÐt dÊu nhÞ thøc sau: f(x) = -3x + 6 + XÐt dÊu nhÞ thøc sau: f(x) = 2x + 7 + Lªn b¶ng thùc hiÖn. + Häc sinh theo giâi, thùc hiÖn vµ ghi chÐp. Ho¹t ®éng 2: II. XÐt dÊu tÝch, th­¬ng c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt. VÝ dô: xÐt dÊu biÓu thøc : f(x) = + Lªn b¶ng thùc hiÖn. Ph­¬ng ph¸p xÐt dÊu: SGK C¸c b­íc thùc hiÖn. + §iÒu kiÖn f(x) nÕu cã. + X¾p xÕp c¸c nghiÖm cña nhÞ thøc theo chiÒu t¨ng dÇn. +XÐt dÊu cña c¸c nhÞ thøc vµ biÓu thøc f(x) trong cïng mét b¶ng. +KÕt luËn vÒ dÊu cña f(x). Ho¹t ®éng 3: III. ¸p dông vµo gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh. VÝ dô1: Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh. VÝ dô2: Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh. x3 - 4x < 0 + Thùc hiÖn d­íi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn. 1. BÊt ph­¬ng tr×nh tÝch, bÊt ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc. +Giới thiệu một số c¸ch giải bất phương tr×nh chứa gi¸ trị tuyệt đối VÝ dụ 4 : Sử dụng định nghÜa khử dấu gi¸ trị tuyệt đối. (?) (?) XÐt hai trường hợp. (Häc sinh lªn b¶ng gi¶i) Nghiệm bpt ban đầu bằng hợp hai tập nghiệm GV giới thiệu c¸c bpt dạng , HS trả lời nếu nếu HS lêi bảng giải HS ghi theo SGK trang 94 2) Bất phương tr×nh chứa ẩn trong dấu gi¸ trị tuyệt đối : Ví dụ 6 : Giải bất phương tr×nh Giải XÐt hai trường hợp a) Với ta cã hệ bpt Hệ này cã nghiệm b) Với ta cã hệ bpt Hệ này cã nghiệm Kết luận : Bất phưong tr×nh ®· cho cã nghiệm là - 7 < x < 3 hoÆc 4 CỦNG CỐ *Củng cố lý thuyết: 1) Định lý về dấu của nhị thức bậc nhất ; 2) Cách giải bất phương trình dạng tích, thương các nhị thức bậc nhất ; bất phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối ; 3) Một học sinh giải bất phương trình như sau : (*) B1 : TXĐ B2 : (*) B3 : Tập nghiệm Học sinh giải đúng hay sai ? Nếu sai thì sai từ đâu, sửa lại cho đúng. 5. DẶN DÒ : Làm bài 1, 2, 3 SGK trang 94 Số tiết: 1 Tuần: 19 Ngày soạn: / /2010 Ngày giảng: / /2010 TiÕt 3_ Bµi 3_ LuyÖn tËp_DÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt (TiÕt theo PPCT: 41) I. Mục tiêu. Qua nội dung ôn tập học sinh cần nắm được. 1. Về kiến thức Biết xét dấu một nhị thức bậc nhất và xét dấu một tích, thương những nhị thức bậc nhất. 2. Về kỹ năng Thµnh th¹o trong viÖc xÐt dÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt, xÐt dÊu cña tÝch th­¬ng c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt. 3. Về tư duy, thái độ: + Cẩn thận, chính xác. + Tích cực hoạt động; rèn luyện tư duy khái quát, tương tự. II. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß. +Giáo viên chuẩn bị giáo án, c¸c thiÕt bÞ d¹y häc cÇn thiÕt phôc vô bµi gi¶ng. +Häc sinh häc bµi cò ë nhµ, chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®å dïng häc tËp vµ ®äc tr­íc bµi míi. III. Tiến trình dạy học. 1.Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số: 2. KiÓm tra bµi cò. LËp b¶ng xÐt dÊu cña biÓu thøc f(x) = (2x - 4)(3x - 5) 3.Nội dung bµi míi. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Néi dung Ho¹t ®éng 1: RÌn luyªn kü n¨ng xÐt dÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt. Bµi tËp 1: XÐt dÊu cña c¸c biÓu thøc sau: a) + BiÓu thøc f(x) gåm tÝch cña hai nhÞ thøc bËc nhÊt nµo? + T×m nghiÖm cña c¸c nhÞ thøc ®ã? S¾p xÕp c¸c nghiÖm theo chiÒu t¨ng dÇn.? + LËp b¶ng xÐt dÊu cña f(x) Lªn b¶ng gi¶i bµi tËp. + TÝch cña hai nhÞ thøc bËc nhÊt lµ: 2x - 1 vµ x + 3 2x - 1 = 0 cã nghiÖm x = vµ x + 3 = 0 cã nghiÖm lµ x = + C¸c nghiÖm theo chiÒu t¨ng dÇn lµ -3; . Bµi tËp 1: Theo giâi h­íng dÉn vµ ghi chÐp néi dung lêi gi¶i. x -3 2x - 1 - - 0 + x + 3 - 0 + + f(x) + - + Dùa vµo b¶ng xÐt dÊu kÕt luËn.? + f(x) > 0 khi x + f(x)< 0 khi x +f(x) = 0 khi x = -3 hoÆc x = c) f(x) = + §· xÐt dÊu ngay ®­îc biÓu thøc f(x) ch­a? + H·y suy nghÜ ®Ó t×m ra h­íng gi¶i quyÕt. + BiÕn ®æi biÓu thøc f(x) vÒ d¹ng th­¬ng c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt. + Thùc hiÖn c¸c b­íc xÐt dÊu cña biÓu thøc f(x). + f(x) bao gåm c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt nµo? + T×m nghiÖm cña c¸c nhÞ thøc vµ s¾p xÕp chóng theo chiÒu t¨ng dÇn? + LËp b¶ng xÐt dÊu cña f(x)? + Ch­a xÐt dÊu ngay ®­îc. + Suy nghÜ t×m lêi gi¶i. +) f(x) = f(x) = f(x) = + f(x) kh«ng x¸c ®Þnh t¹i x = vµ x = 2 + Bao gåm c¸c nhÞ thøc -5x - 11; 3x +1 vµ 2 - x -5x - 11=0 cã nghiÖm x = ; 3x +1=0 cã ngiÖm x = vµ 2-x = 0 cã nghiÖm x = 2 +C¸c nghiÖm theo chiÒu t¨ng ®Çn: ;;2 +LËp b¶ng xÐt dÊu. x 2 -5x-11 - 0 + + + 3x+1 - - 0 + + 2-x - - - 0 + f(x) - + - + +Dùa vµo b¶ng xÐt dÊu h·y kÕt luËn: +C¸c ý cßn l¹i thùc hiÖn t­¬ng tù. + f(x) > 0 khi x(;)(2; ) + f(x) < 0 khi x(; )(; 2) + f(x) = 0 khi x = + f(x) kh«ng x¸c ®Þnh t¹i x= vµ x=2. +VÒ nhµ thùc hiÖn. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyªn kü n¨ng gi¶i c¸c bÊt ph­¬ng tr×nh dùa vµo xÐt dÊu biÓu thøc. Bµi tËp 2. Gi¶i c¸c bÊt ph­¬ng tr×nh. a) + ChuyÓn vÕ, quy ®ång ta ®­îc bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng nµo. +§Æt f(x) = h·y xÐt dÊu cña f(x)? + H­íng dÉn HS lµm c¸c ý cßn l¹i. 0 +Thùc hiÖn d­íi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn. Bµi tËp 2. Nghe h­íng dÉn vµ thùc hiÖn d­íi líp, mét häc sinh lªn b¶ng gi¶i. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyªn kü n¨ng gi¶i c¸c bÊt ph­¬ng tr×nh chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. +Cách giải BPT chứa GTTĐ ? HD : a) Xét hai trường hợp và b) Xét từng khoảng x -∞ -2 1 +∞ Khử dấu giá trị tuyệt đối bằng định nghóa b) i)Với x < - 2 Ta có Giải giống bài 2 ii)Với – 2 ≤ x < 1 Ta có iii) Với x ≥ 1, Giải 3 trường hợp trên, lấy hợp các tập nghiệm Kết quả Bài 3 SGK trang 94 Giải các bất phương trình 4 Cñng cè bµi to¸n : Điền dấu của các nhị thức trong bảng sau : x -∞ 2 +∞ 2x-3 0 -x+2 0 0 2) Nghiệm của bất phương trình ≥ 0 là (A) (B) (C) (D) 5. DÆn dß. : Lµm c¸c ý cßn l¹i trong SGK vµ lµm c¸c bµi tËp trong SBT