Giáo án Đại số 11 cơ bản Bài 3: Định nghĩa và ý nghĩa của đạo hàm (tiết 1)

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY ˜*™ Trường: THPT Lê Quý Đôn Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Văn Viếng Lớp: 11B2 Môn: Đại số Giáo sinh: Nguyễn Văn Đăng Phương Ngày: 07/03/2008 Tiết: 4 MSSV: 1040204 CHƯƠNG V: ĐẠO HÀM Bài 3: ĐỊNH NGHĨA VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐẠO HÀM (Chương trình cơ bản) A- MỤC TIÊU : * Về kiến thức: Học Sinh phải nắm được định nghĩa đạo hàm tại 1 điểm. * Về kỹ năng: Biết cách tính đạo hàm bằng định nghĩa của một số hàm số. * Về tư duy - thái độ: + Phát triển tư duy lôgic. + Tích cực, hứng thú tham gia xây dựng bài. + Mạnh dạn trình bày ý kiến cá nhân và tập thể về nội dung thảo luận. B- CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : * Chuẩn bị của GV: SGK, giáo án và các tài liệu, phương tiện liên quan. * Chuẩn bị của HS: Kiến thức đã học về giới hạn hàm số. C- PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC : + Ứng dụng CNTT. + Gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm. D- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Thời gian Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS A – KIỂM TRA BÀI CŨ. B – NỘI DUNG BÀI MỚI I. ĐẠO HÀM TẠI MỘT ĐIỂM 1. Các bài toán dẫn đến khái niệm đạo hàm Hoạt động 1 (SGK, trang 146) a. Bài toán tìm vận tốc tức thời Bài toán SGK trang 146, 147 * Định nghĩa: Giới hạn hữu hạn (nếu có) được gọi là vận tốc tức thời của chuyển động tại thời điểm to b. Bài toán tìm cường độ tức thời Bài toán SGK trang 147, 148 * Định nghĩa: Giới hạn hữu hạn (nếu có) được gọi là cường độ tức thời của dòng điện tại thời điểm to 2. Định nghĩa đạo hàm tại một điểm * Định nghĩa Cho hàm số xác định trên khoảng và . Nếu tồn tại giới hạn (hữu hạn) thì giới hạn đó được gọi là đạo hàm của hàm số tại điểm xo và kí hiệu là (hoặc ), tức là 3. Cách tính đạo hàm bằng định nghĩa Cho hàm số . Tính bằng định nghĩa. * Quy tắc + Gọi là số gia của đối số tại xo . Tính + Lập tỉ số + Tìm C – CỦNG CỐ KIẾN THỨC + Phải hiểu rõ định nghĩa đạo hàm tại 1 điểm. + Hiểu đạo hàm tại 1 điểm là giới hạn hữu hạn (số xác định). + Biết cách tính đạo hàm bằng định nghĩa theo 3 bước xác định. D – BÀI TẬP VỀ NHÀ Làm các bài tập từ số 1 đến số 4 SGK trang 156 – Khái quát nội dung chương. – Giới thiệu nội dung giảng dạy – Chia nhóm, yêu cầu các nhóm tính vận tốc trung bình. – Gọi đại diện 1 nhóm báo cáo kết quả. – Gọi 1 nhóm nhận xét kết quả thu được khi t càng gần to = 3. – Trong khoảng thời gian từ to đến t, chất điểm đi được quãng đường nào? – Gợi lại công thức tính vận tốc, xác định vận tốc của chất điểm với quãng đường trong khoảng thời gian – Nếu chất điểm chuyển động đều thì v là 1 hằng số với mọi t. – Đó chính là vận tốc của chuyển động tại mọi thời điểm. – Nếu chất điểm chuyển động không đều thì tỉ số trên là gì ? – Nhận xét về tỉ số trên khi t càng gần to ? – Dẫn định nghĩa vận tốc tức thời – Cường độ dòng điện trong khoảng thời gian là – Nếu càng nhỏ thì sao? – Dẫn định nghĩa cường độ tức thời – Yêu cầu HS nhận xét các bài toán trên có đặc điểm gì chung? – Dẫn định nghĩa đạo hàm tại 1 điểm. – Chú ý: + Đại lượng được gọi là số gia của đối số tại xo (số gia biến). + Đại lượng được gọi là số gia tương ứng của hàm số (số gia hàm). – Như vậy – Cho các nhóm HS tính bằng định nghĩa. – Gọi HS trình bày bằng cách khác. – Yêu cầu HS đề xuất các bước tính – Gọi đại diện nhóm lên trình bày. – Gọi nhóm khác nhận xét. – Nhận xét các câu trả lời của HS. – Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức đã học để làm VD1 – Nhận xét bài làm của HS chính xác hoá nội dung. – Hãy cho biết bài có những nội dung chính gì? – Qua bài học ta cần đạt được điều gì? – Công thức tính vận tốc trung bình vtb = = t + to – Khi t = 2, 2.5, 2.9, 2.99 thì vtb = 5, 5.5, 5.9, 5.99 – Khi t càng gần to thì vtb càng gần 2to = 6 – Là vận tốc trung bình của chuyển động trong khoảng thời gian – Khi t càng gần to hay nói khác hơn khi càng nhỏ thì vận tốc trung bình càng thể hiện chính xác hơn mức độ nhanh chậm của chuyển động tại thời điểm to – Thì Itb càng biểu thị chính xác hơn cường độ dòng điện tại thời điểm to. – Các bài toán đều đưa đến việc tìm giới hạn dạng trong đó là một hàm số đã cho. – Suy ra – Khi thì hay – Gọi là số gia của đối số tại xo – Làm VD1 SGK trang 149. Ngày 04 tháng 03 năm 2008 Giáo viên hướng dẫn duyệt Giáo sinh thực tập Nguyễn Văn Viếng Nguyễn Văn Đăng Phương