Giáo án Đại số 8 Tuần 21 Tiết 43 Phương trình bậc nhất một ẩn và cách giải( tiếp)

Ngày soạn:6-01-2012 Ngày dạy: 10-01-2012 Tuần : 21 Tiết 43: PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN VÀ CÁCH GIẢI(tt) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: HS nắm được quy tắc chuyển vế, quy tắc nhân trong việc giải phương trình. 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng vận dụng thành thạo các quy tắc chuyển vế, quy tắc nhân để giải phương trình bậc nhất một ẩn số 3. Thái độ: Giáo dục tính chính xác, linh hoạt cho học sinh khi giải phương trình . II. CHUẨÅN BỊ: 1. Chuẩn bị của thầy: +Phương tiện dạy học: Bảng phụ ghi các bài tập ?1 , ?2 , ?3 , ?4, bài 4sgk Trang 7 +Phương thức tổ chức lớp:Hoạt động cá nhân, hoạt động nhĩm theo kỷ thuật khăn trải bàn 2. Chuẩn bị của trị: + Giáo viên: Giáo án; SGK; SGV; Bảng phụ ghi hai quy tắc biến đổi phương trình và một số bài tập. + Học sinh : Oân tập các quy tắc chuyển vế và quy tắc nhân. Bảng nhóm . III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Ổn định tình hình lớp: : điểm danh học sinh(1’) 2.Kiểm tra bài cũ: (6’) Câu hỏi Dự kiến phương án trả lời Biểu điểm HS1 (TB) - Phát biểu quy tắc chuyển vế. Aùp dụng: Dùng quy tắc chuyển vế giải các phương trình. a. 12 – x = 0 b. x + 9 = 0 HS2:( TB) - Phát biểu quy tắc nhân với một số. Aùp dụng: Dùng quy tắc nhân với một số giải các phương trình. a. 0,1x = 15 b. 4,5 = 0,2 HS1 (TB) - Phát biểu đúng quy tắc. a. x= 12 b. x = -9 HS2 :( TB) - Phát biểu đúng quy tắc. a. x = 150 b. x = 9 4.0 điểm 3.0 điểm 3.0 điểm 4.0 điểm 3.0 điểm 3.0 điểm Nhận xét :........................................................................................................................................................ 3. Giảng bài mới : * Giới thiệu bài :Tiết học hôm nay ta vận dụng quy tắc chuyển vế vàquy tắc nhân với một số để giải phương trình bậc nhất một ẩn. * Tiến trình tiết dạy: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung 9’ HOẠT ĐỘNG 1: CÁCH GIẢI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN -Dùng hai quy tắc trên ta luôn nhận được những phương trình mới tương đương với phương trình đã cho. GV: Ghi ví dụ 1 lên bảng. - Giải phương trình trên người ta làm các bước nào? Quy tắc nào? - Dùng phấn màu để nhấn mạnh kí hiệu . - Ghi ví dụ 2 lên bảng. Bài này sẽ được thực hiện như thế nào? - Ngoài lối trình bày này ta có thể trình bày gọn hơn như sách giáo khoa. (GV yêu cầu cả lớp tham khảo và chép lời giải vào vở ghi.) - Củng cố phương trình đã có dạng ax + b = 0 (a 0) thì có hai bước giải cơ bản là: * Chuyển vế: ax = - b * Chia hai vế cho x = * Kết luận tập nghiệm. - Yêu cầu cả lớp hoạt động nhóm. Nhóm 1, 2: ?3 Nhóm 3, 4: 8b. Nhóm 5, 6: 8d. (GV gợi ý thêm bài 8b; d ở bước chuyển vế) - Treo bảng phụ có sẵn các bài giải và cho cả lớp chấm chéo nhau để rút kinh nghiệm. HS: Tham khảo lời giải SGK. HS1: Diễn đạt. B1: - Chuyển vế. Chuyển - 9 từ VT sang VP và đổi dấu. B2: - Chia 2 vế cho 3. HS1: Lên bảng thực hiện: 1- x = 0 Û - x = -1 Û x = (-1) : (-) Û x = Vậy phương trình có nghiệm duy nhất là x = HS: nghe, ghi vở. Các hoạt động thể hiện trên bảng nhóm. Bài 8c: x + x = 3 + 5 Û 2x = 8 Û x = 4 Bài 8c: 7 - 3x = 9 - x Û - 3x + x = 9 – 7 Û -2x = 2 Các nhóm nhận xét: - Các bước giải. - Cách trình bày. 3. Cách giải phương trình bậc nhất một ẩn ax + b = 0 Û ax = - b Û x = - b : a = S = Ví dụ 1 :Giải pt 3x - 9 = 0 Giải : 3x - 9 = 0 Û 3x = 9 (chuyển - 9 sang vế phải và đổi dấu) Û x = 3 (chia cả 2 vế cho 3) 24’ HOẠT ĐỘNG 2: LUYỆN TẬP + CỦNG CỐ Bài14 SBT tr 5 Giải các phương trình a) 7x+21=0 GV giải mẫu câu a ? Ta đã vận dụng quy tắc nào để giải phương trình trên? -Ghi đề câu b và câu c lên bảng Gọi 2 HS lên bảng trình bày Bài tập 2: Ghi đề bài lên bảng. a) 8x -3 = 5x +12 b) 7- (2x+4)= -(x+4) -Em hãy nêu cách giải phương trình trên? -Gọi HS lên bảng trình bày. - Để giải phương trình trên ta làm như thế nào? -Gọi HS lên bảng thực hiện. HS ghi đề bài vào vở Theo dõi GV trình bày câu a và ghi vào vở. HS Quy tắc chuyển vế, quy tắc nhân 2 HS lên bảng trình bày Cả lớp làm vào vở HS Ghi đề bài và trả lời. - Ta chuyển những hạng tử chứa biến về một vế, không chứa biến về một vế rồi giải phương trình. 2HS lên bảng thực hiện . - Ta bỏ dấu ngoặc rồi chuyển những hạng tử chứa biến về một vế, không chứa biến về một vế rồi giải phương trình 1 HS lên bảng trình bày cả lớp làm vào vở Bài14 SBT tr 5 a) 7x+21=0 Û7x = - 21 Û x = -3 Vậy S= b) 5x-2=0 Û 5x = 2 Û x = Vậy S= c) 12 – 6x = 0 Û - 6x = - 12 Û x = 2 Vậy S= Bài tập 2: a) 8x -3 = 5x +12 Û 8x -3x =12 +3 Û 5x = 15 Û x = 3 Vậy: S= b) 7- (2x+4)= -(x+4) Û 7- 2x- 4= -x – 4 Û x = 7 Vậy: S= 4.Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo (2phút ) - Nắm vững định nghĩa phương trình bậc nhất một ẩn và cách giải. Số nghiệm của phương trình bậc nhất một ẩn. Phát biểu hai quy tắc biến đổi tương đương của phương trình. Bài tập về nhà 6 ,9 trang 10 SGK. Bài 10,11,16,17 tr4,5 SBT. Tiết sau luyện tập. IV. RÚT KINH NGHIỆM , BỔ SUNG: .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... Ngày soạn :6-01-2010 Ngày dạy: 13-01-2010 Tuần :22 Tiết 44 PHƯƠNG TRÌNH ĐƯA ĐƯỢC VỀ DẠNG ax + b = 0 I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: Củng cố kĩ năng biến đổi các phương trình bằng quy tắc chuyển vế và quy tắc nhân. 2. Kỹ năng: HS nắm vững phương pháp giải các phương trình mà việc áp dụng quy tắc chuyển vế, quy tắc nhân và phép thu gọn có thể đưa chúng về dạng phương trình bậc nhất. 3. Thái độ: Giáo dục tính cẩn thận , chính xác cho học sinh II. CHUẨN BỊ: 1.Chuẩn bị của Giáo viên: +Phương tiện dạy học: Bảng phụ ghi các bước giải của phương trình, đề bài tập, lời giải của phương trình +Phương pháp dạy học:Nêu và giải quyết vấn đề, phát vấn đàm thoại. +Phương thức tổ chức lớp:Hoạt động cá nhân, hoạt động theo kỷ thuật khăn trải bàn 2.Chuẩn bị của Học sinh : Bút dạ, bảng nhóm, ôn hai quy tắc biến đổi của phương trình .Làm bài tập 6 ,9 trang 10 SGK., 10,11,16,17 tr4,5 SBT III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Ổn định tình hình lớp : điểm danh học sinh(1’) 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) Đ.tượng Câu hỏi Dự kiến phương án trả lời Biểu điểm Tbình Giải phương trình: a) 4x - 20 = 0; b) 7 - 3x = 9 - x a) 4x - 20 = 0 Û 4x = 20 Û x = 20 :4 Û x = 5 Vậy S = {5} b) 7 - 3x = 9 - x Û - 3x +x = 9 -7 Û - 2x = 2 Û x = -1 S = {-1} 5đ 5đ Nhận xét :........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... 3.Giảng bài mới: * Giới thiệu bài: Dựa vào hai quy tắc biến đổi phương trình ta có thể giải được một số “Phương trình đưađược về dạng ax + b = 0”, bài này ta chỉ xét các phương trình là hai vế của chúng là hai biểu thức hữu tỉ của ẩn, không chưá ẩn ở mẫu và có thể đưa được về dạng ax + b = 0 hay ax = - b. Chúng được giải như thế nào? * Tiến trình bài dạy: Thời gian Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung 10’ HOẠT ĐỘNG 1 : CÁCH GIẢI -Viết đề bài ví dụ 1 lên bảng. - Có thể giải phương trình này như thế nào? -Gọi HS lên bảng thực hiện hai bước này ( GV ghi hai bước này vào góc phải của bảng). - Đây là những bước rất cơ bản khi phương trình có 2 vế là những đa thức. 3 bước đầu tiên các em đã làm được nhiệm vụ: Đưa phương trình về dạng ax + b = 0 hay ax = b. - Viết ví dụ 2 lên bảng. - Ví dụ 2 khác ví dụ 1 ở điểm nào? H: Có thể giải phương trình như thế nào? - Yêu cầu cả lớp tham khảo ví dụ 2 trên bảng phụ( các bước viết bằng phấn màu). -Hãy nêu các bước chủ yếu để giải phương trình trong hai ví dụ trên. - Nhận xét và khẳng định: Hai ví dụ vừa làm có thể thực hiện được cách giải những phương trình có hai vế là những hằng số( GV chỉ các dòng đỏ của ví dụ 2 để củng cố các bước giải) HS: Quan sát, nhận xét cách làm. - Bỏ dấu ngoặc. - Chuyển vế. HS: 2x – 3 + 5x = 4x + 12 2x + 5x – 4x = 12 + 3 HS: làm tiếp các khâu còn lại. 3x = 15 x = 15 :3 = 5 Kết luận: HS: Liệt kê lại các bước thực hiện . HS: Quan sát và liệt kê sự khác nhau: Một số hạng tử của phương trình trong ví dụ 2 có ở dưới mẫu. HS: Quan sát đọc cách giải - Quy đồng mẫu 2 vế. - Nhân hai vế với cùng 1 số để khử mẫu. - Tính, chuyển vế. - Thu gọn. - Giải. 1. Cách giải : Ví dụ 1 : Giải phương trình 2x - (3 - 5x) = 4 (x + 3) Û 2x - 3 + 5x = 4x + 12 Û 2x + 5x - 4x = 12 + 3 Û 3 x =15 Û x = 5 Vídụ2:Giảiphươngtrình Û 10x-4 + 6x = 6 + 15 - 9x Û10x+ 6x + 9x = 6 + 15+ 4 Û 25x = 25 Û x = 1 Các bước chủ yếu để giải phương trình : B1 : Thực hiện phép tính để bỏ dấu ngoặc hoặc quy đồng mẫu để khử mẫu : B2 : Chuyển các hạng tử chứa ẩn sang một vế, còn các hằng số sang vế kia ; B3 : Giải phương trình nhận được 10’ HOẠT ĐỘNG 2 : ÁP DỤNG - Viết đề bài ví dụ 3 lên bảng. - Nhân 2 vế với bao nhiêu để khử mẫu ? - Tốt nhất nhân 2 vế với mẫu chung. -Yêu cầu cả lớp tham khảo bài giải trong SGK tr 11 để học tập các bước giải và cách trình bày( thể hiện dấu ). - Dựa vào các ví dụ trên các em hãy làm bài ?2 dưới dạng hoạt động nhóm.Vận dụng kỹ thuật khăn trải bàn . ( đề bài ghi trên bảng) -Chọn hai nhóm bảng phụ có lời giải tốt nhất treo trước lớp và cho cả lớp theo dõi,nhậnxét, rút kinh nghiệm. (tuyên dương nhóm làm tốt). -Viết các đề bài sau lên bảng phụ. Giải các phương trình sau: - Hãy nêu các bước giải các bài toán trên. -Gọi 1HS đọc chú ý a trong SGK. - Đọc đề bài và nêu các bước giải. - Có quy đồng 2 vế. - Có nhân 2 vế. 1HS lên bảng trình bày lời giải. HS: đọc ví dụ. HS: Thảo luận giải trên bảng phụ. Û 12x - 2(5x+2) = 3(7-3x) Û 12x-10x-4=21-9x Û 12x-10x+9x = 21+4 Û 11x = 25 Û x = HS Liệt kê - Quy đồng. - Bỏ dấu ngoặc. - Chuyển vế, thu gọn. HS(khá): Thực hiện câu a. HS(giỏi): Thực hiện câu b. 2. Áp dụng : Ví dụ 3 : Giải pt : Û Û2(3x-1)(x+2)-3(2x2+1) = 33 Û (6x2 + 10x -4)- (6x2 + 3)= 33 Û 6x2 + 10x - 4 - 6x2 - 3 = 33 Û 10x = 33 + 4 + 3 Û 10x = 40 Û x = 4 Pt có tập hợp nghiệm S = {4} ?2 Û 12x - 2(5x+2) = 3(7-3x) Û 12x-10x-4=21-9x Û 12x-10x+9x = 21+4 Û 11x = 25 Û x = 9’ HOẠT ĐỘNG 3: CHÚ Ý - Cho HS đọc chú ý 1 tr 12 SGK Sau đó GV đưa ra ví dụ 4 và hướng dẫn cách giải khác các ví dụ trên. -Gọi HS đọc chú ý 2 tr 12 SGK - Cho HS làm ví dụ 5 ? Phương trình có mấy nghiệm ? - Cho HS làm ví dụ 6 tr 12 SGK -Phương trình có mấy nghiệm 1HS đọc chú ý 1 tr 12 SGK HS nghe giáo viên hướng dẫn cách giải khác trong trường hợp ví dụ 4 1 HS đọc chú ý 2 tr 12 SGK 1 HS làm ví dụ 5 Trả lời : pt vô nghiệm 1 HS Làm ví dụ 6 - Phương trình nghiệm đúng với mọi x * Chú ý : 1) (SGK) Ví dụ 4 : Giải pt : = 2 Û (x - 1)= 2 Û (x-1) = 2Û x -1=3 Ûx =4 2) (SGK) Ví dụ 5 : Giải pt x+1 = x-1 Û x - x = -1-1 Û (1-1)x=-2 Û 0x =-2 pt vô nghiệm ví dụ 6 : Giải pt x+ 1 = x + 1 Û x -x = 1-1 Û ( 1-1)x = 0 Û 0x = 0 Vậy pt nghiệm đúng với mọi x 8’ HOẠT ĐỘNG 4: LUYỆN TẬP + CỦNG CỐ Bài 10 tr 12 SGK - Treo bảng phụ bài 10 tr 12 SGK - Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm -Gọi đại diện nhóm tìm chỗ sai và sửa lại các bài giải trên Bài 11 (c) tr 13 SGK GV gọi 1HS lên bảng giải bài 11(c) GV gọi HS nhận xét và sửa sai HS đọc đề bài HS hoạt động theo nhóm Đại diện nhóm lên bảng trình bày và sửa lại chỗ sai 1 HS lên bảng giải 1 vài HS nhận xét và sửa sai Bài 10 tr 12 SGK a) Chỗ sai : Chuyển - 6 sang vế phải và -x sang vế trái mà không đổi dấu Sửa lại : 3x+x+x =9+6 Û 5x = 15 Û x = 3 b) Chỗ sai : Chuyển -3 sang vế phải mà không đổi dấu. Sửa sai : 2t + 5t - 4t = 12 + 3 Û 3t = 15 Û t = 5 Bài 11 (c) tr 13 SGK Giải pt : 5-(x - 6) = 4(3 - 2x) Û 5 - x + 6 = 12 - 8x Û - x + 8x = 12-6-5 Û 7x = 1 Û x = 4.Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo (2 phút ) - Nắm vững các bước chủ yếu khi giải phương trình - Xem lại các ví dụ và các bài đã giải - Bài tập về nhà : Bài 11 , 12, 13 tr 13 SGK Bài 15, 17, 18 tr 14 SGK IV. RÚT KINH NGHIỆM,BỔ SUNG : ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................