Giáo án Đại số 9 năm học 2007- 2008 - Tiết 23 : Đồ thị hàm số y = ax + b

Nguời soạn: Ninh Đình Tuấn Ngày soạn: 25/11/2007 Tiết: 23 Đ3. Đồ thị hàm số y = ax + b Mục Tiêu: Qua bài này học sinh cần : Hiểu được đồ thị hàm số y = ax + b (a ạ 0) là một đường thẳng luôn luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ạ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0 . Kỹ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định 2 điểm thuộc đồ thị. Chuẩn bị của GV và HS: GV: - Bảng phụ ghi kết quả bài tập , câu hỏi, vẽ sẵn hình 7 “tổng quát ”, cách vẽ đồ thị hàm số , bảng phụ (có ô lưới) và kẻ sẵn các hệ trục toạ độ Oxy . - Thước thẳng, phấn màu, ê ke HS : - Ôn tập đồ thị hàm đồ thị hàm số y = ax, cách vẽ đồ thị hàm số y = ax, ê ke, thước thẳng. Tổ chức hoạt động dạy học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Kiểm tra (5 phút) Thế nào là đồ thị hàm số y = f(x)? Đồ thị hàm số y = ax (a0) là gì? Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax (a0) GV gọi HS lên bảng thực hiện. GV cho HS nhận xét đánh giá qua điểm số. - tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ được gọi là đồ thị hàm số y = f(x) -Đồ thị hàm số y = ax (a0) là đường thẳng đi qua gốc toạ độ - HS nêu cách vẽ Hoạt động 2: Đồ thị hàm số y = ax + b (a ạ 0) ( 15 phút) - GV cho học sinh làm ?1 theo nhóm . - GVdùng bảng phụ đã vẽ sẵn hình 6 SGK để cho học sinh đối chiếu kết quả bài làm . - Có nhận xét gì về toạ độ (hoành độ và tung độ) của các điểm A và A', B và B', C và C' . - Có nhận xét gì về vị trí các điểm A, B, C so với vị trí các điểm A', B', C' ? - Các tứ giác AA'BB' và BB'CC' là các hình gì ? và nếu A, B, C thẳng hàng thì ta có thể suy ra được A', B', C' thẳng hàng không ? - Từ các nhận xét trên ta có thể suy ra được điều gì ? - Học sinh thực hiện ?2 theo nhóm . GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị sẵn để hs đối chiếu kết quả ? x - 4 - 3 - 2 - 1 - 0,5 0 0,5 1 2 3 4 y = 2x - 8 - 6 - 4 - 2 - 1 0 1 2 3 6 8 HS1 điền y = 2x + 3 - 5 - 3 - 1 1 2 3 4 5 6 9 11 HS2 điên - Với cùng một giá trị của biến x, giá trị tương ứng của hàm số y = 2x và y = 2x+3 như thế nào ? - Cùng hoành độ x, tung độ của các điểm trên đồ thị của hai hàm số y = 2x và y = 2x+3 có gì khác ? - Đồ thị hàm số y=2x là gì ? Ta suy ra được đồ thị của hàm số y = 2x+3 là gì ? - Đường thẳng y=2x+3 cắt trục tung ở điểm có tung độ bằng mấy ? - GV dùng bảng phụ H7 để minh họa và cho HS phát biểu tổng quat trong SGK - GV nêu và cho HS ghi chú ý trong SGK GV đặt vấn đề cho hoạt động 3 vẽ đồ thị hàm số dạng y = ax + b - GV giới thiệu tổng quát - GV nêu chú ý SGK 1. Đồ thị hàm số y = ax + b (a ạ 0) HS thực hiện ?1 vào vở, 1HS lên bảng làm 9 7 6 5 A' 4 2 y x C' B' B A C 0 1 2 3 Nếu A, B, C ẻ (d) thì A', B', C' ẻ (d') với (d) // (d') HS thực hiện theo nhóm ?2 -1,5 1 x y 3 2 0 Tổng Quát : ẹoà thũ cuỷa haứm soỏ y=ax+b (a # 0) laứ moọt ủửụứng thaỳng -Caột truùc tung taùi ủieồm coự tung ủoọ baống b. -Song song vụựi ủửụứng thaỳng y=ax, neỏu b # 0; truứng vụựi ủửụứng thaỳng y=ax, neỏu b=0. *Chuự yự: ẹoà thũ cuỷa haứm soỏ y=ax+b(a#0) coứn ủửụùc goùi laứ ủửụứng thaỳng y=ax+b; b ủửụùc goùi laứ tung ủoọ goực cuỷa ủửụứng thaỳng Hoạt động 3: Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a ≠ 0) ( 15 phút) - Muốn vẽ đồ thị hàm số y = ax + b ta làm như thế nào ? Dựa vào phần tổng quát, GV hướng dẫn HS xét thành hai trường hợp b=0 và b ạ 0 - Khi b=0 thì hàm số có dạng gì ? (y=ax) Nhắc lại cách vẽ đồ thị hàm số dạng này? Hãy vẽ đồ thị hàm số y = x . - Khi b0,để vẽ đồ thị hàm số y = ax+b ta làm như thế nào ? GV gợi ý xác định giao điểm đồ thị với 2 trục tọa độ và cách xác định hai giao điểm này . - HS ghi các bước vẽ và GV minh hoạ bằng đồ thị hàm số y = x -2 Yêu cầu HS đọc lại hai bước vẽ đồ thị hàm số y = ax + b GV hướng dẫn HS thực hiện ?3 vẽ đồ thị hàm số sau: a) y = 2x - 3 b) y = - 2x + 3 Hai HS lên bảng làm Trong mỗi trường hợp GV vẽ sẵn bảng giá trị và hệ trục toạ độ xOy GV chốt lại : Đồ thị hàm số y = ax + b (a ≠ 0) là một đường thẳng nên muốn vẽ nó ta chỉ cần xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị ?3 a hàm đồng biến; ?3 b hàm nghịch biến 2. Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a ≠ 0) y - Trường hợp b = 0 : Đường thẳng y=ax đi qua O(0;0) và A(1;a) 1 O x -2 y = - 2x - Trường hợp b ạ 0 : Các bước: SGK -Ví dụ: Vẽ đồ thị HS y = x-2 y 0 Đồ thị hàm số y = x - 2 là đường thẳng đi qua hai điểm A(2;0) và B(0;-2) 2 x -2 HS thực hiện ?3 x 0 1,5 y = 2x - 3 - 3 0 y = - 2x + 3 3 0 Hai HS lên bảng làm IV. Hướng dẫn học ở nhà: ( 15 phút) - Bài tập 15, 16 (tr 51 - SGK); 14 (tr 58 - SBT) - Nắm vững kết luận về đồ thị hàm số y = ax + b (a ≠ 0) và cách vẽ đồ thị đó..