Giáo án Đại số 9 - Tuần 12 Trường THCS Lê Hoàn

Tuần 12 Tiết: 23 ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y = ax + b (a0) NS: I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Hs hiểu được đồ thị của hàm số y = ax + b (a0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b, song song với đường thẳng y = ax nếu b0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0 2. Kỹ năng: Yêu cầu Hs biết vẽ đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị 3. Thái độ : Giúp Hs phát huy tính năng động và sáng tạo của Hs II. Chuẩn bị: GV: Bảng phụ vẽ sẵn hình 7, vẽ sẵn hệ trục tọa độ Oxy có lưới ô vuông HS: Ôn tập đồ thị hàm số, đồ thị hàm số y = ax và cách vẽ III. các hoạt động dạy học: 1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ: Thế nào là đồ thị hàm số y = f(x) ? Đồ thị hàm số y = ax (a0) là gì ? Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax ? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HỌC SINH NỘI DUNG GHI BẢNG GV: Yêu cầu Hs làm ?1 GV đưa lên màn hình bài ?1 ( Gv vẽ sẵn trên bảng phụ một hệ trục tọa độ và có lưới ô vuông) gọi Hs lên bảng biểu diễn 6 điểm trên một hệ trục tọa độ Từ đồ thị em rút ra nhận xét gì ? GV: Yêu cầu Hs làm ?2 cả lớp dùng bút chì điền vào bảng trong SGK. Gọi Hai em lên bảng điền vào hai dòng GV: Chỉ vào bảng và hỏi: với cùng giá trị của biến giá trị tương ứmg của hàm y = 2x và y = 2x + 3 quan hệ như thế nào ? Gv: Đồ thị hàm số y = 2x là đường như thế nào ? GV: Như vậy theo nhận xét trên thì đường thẳng y = 2x + 3 là đường gì ? Qua ?2 Gv giới thiệu tổng quát như SGK GV giới thiệu chú ý như SGK GV: Nêu cách vẽ đồ thị hàm số. Muốn vẽ một đường thẳng ta cần xác định hai điểm. Thường thì ta cần xác định hai điểm đặc biệt nào ? GV: Trong trường hợp b = 0 thì y = ax à đồ thị là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ. Vậy ta chỉ cần xác định một điểm nữa đó là điểm nào ? Nhận xét: Đồ thị hàm y = 2x – 3 là một đường thẳng đi qua hai điểm là A(0; - 3) và B(1,5; 0) Nhận xét: Đồ thị hàm y = - 2x + 3 là một đường thẳng đi qua hai điểm là A(0; 3)và B(1,5; 0) HS: Lên bảng biểu diễn 6 điểm trên một hệ trục tọa độ, còn các em khác thì làm vào vở Nếu A, B, C cùng nằm trên một đường thẳng (d) thì A’, B’, C’ cùng nằm trên đường thẳng (d’) song song với (d) HS: Với cùng giá trị của biến giá trị của hàm số y = 2x + 3 hơn giá trị tương ứng của hàm y = 2x là 3 đơn vị HS: Đồ thị hàm số y = 2x là đường thẳng đi qua gốc tọa độ O(0; 0) và qua điểm A(1; 2) HS: Đồ thị hàm số y = 2x + 3 là đường thẳng song song với đường thẳng y = 2x Và cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 3 HS: Nhắc lại phần chú ý và tổng quát như SGK HS: Hai điểm đặc biệt đó là A(0; b) B(; 0) HS: A(1; a) HS lên bảng vẽ và nhận xét đồ thị hàm số y = 2x – 3 có a > 0 nên hàm số đồng biến: từ trái sang phải đường thẳng y = ax + b đi lên (nghĩa là x tăng thì y tăng ), còn đồ thị hàm số y = -2x + 3 ( a < 0) nên hàm số nghịch biến: Từ trái sang phải, đường thẳng y = ax + b đi xuống ( nghĩa là x tăng thì y giảm) Sau khi vẽ xong Hs nhận xét đồ thị 1. Đồ thị hàm số y = ax + b (a0) ?1 SGK/ 49 ?2 SGK/ 49 *Tổng quát: SGK/ 50 *Chú ý: SGK/ 50 2. Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a0) + Bước 1: Cho x = 0 à y = b, ta được A(0; b) Cho y = 0 à x = , ta được B(; 0) + Bước 2: Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A, B ta được đồ thị của hàm số y = ax + b * Nếu b = 0 thì y = ax à đồ thị là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ và đi qua điểm A(1; a) Bài tập củng cố: ?3 SGK/ 51 a) Lập bảng x 0 1,5 y = 2x - 3 -3 0 b) Lập bảng x 0 1,5 y = -2x + 3 3 0 4. Củng cố và hướng dẫn tự học: a. Củng cố: xem lại đồ thị hàm số bậc nhất ? b. Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: Học thuộc phần tổng quát trong SGK, cách vẽ đồ thị hàm số y = ax +b (a0) Làm BT 15, 16/ 51 SGK và bài 14/ 58 SBT * Bài sắp học: Luyện tập IV. Rút kinh nghiệm và bổ sung: Tiết: 24 LUYỆN TẬP NS: I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Củng cố đồ thị hàm số y = ax + b (a0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0 2. Kỹ năng: Hs vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định 2 điểm phân biệt thuộc đồ thị (thường là giao điểm của đồ thị với hai trục tọa độ) 3. Thái độ: Giúp Hs phát huy được tính năng động và sáng tạo của Hs II. Chuẩn bị: GV: Bảng phụ HS: Chuẩn bị BT đã cho III. Các hoạt động dạy học: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ: Vẽ đồ thị hàm số y = 2x ; y = 2x + 5 ; y = ; y = + 5 trên cùng một hệ trục tọa độ 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HỌC SINH NỘI DUNG GHI BẢNG Phần kiểm tra bài. Gv gọi một Hs lên bảng làm Gv: Bốn đường thẳng trên cắt nhau tạo thành tứ giác OABC. Tứ giác ABC có là hình bình hành không ? vì sao ? GV: Yêu cầu Hs làm BT 16/ 51 SGK GV: Gọi Hs nhận xét bài làm của bạn à GV: Nhận xét đánh giá điểm GV: Vẽ đường thẳng đi qua B(0; 2) song song với Ox và yêu cầu Hs xác định tọa độ của điểm C. Hãy tính diện tích của rABC GV: Còn có cách tính diện tích tam giác. Đó là cách nào ? GV: Đưa thêm câu d dành cho Hs giỏi. Muốn tính chu vi của rABC ta cần tính gì ? GV: Yêu cầu Hs làm bài 18/ 52 SGK Muốn tìm b ta làm như thế nào ? Gọi HS lên bảng vẽ đồ thị của hàm số vừa tìm được GV: Câu b tương tự cho Hs về nhà làm Hs: Lập bảng giá trị x 0 1 y = 2x 0 2 y = 0 x 0 - 2,5 y = 2x + 5 5 0 x 0 7,5 y = + 5 5 0 Hs: Tứ giác ABC là hình bình hành vì: Đường thẳng y = 2x + 5 song song với đương thẳng y = 2x Đường thẳng y = + 5 song song với đương thẳng y = HS: Làm bài 16/ 51 SGK HS: Nhận xét HS: Làm bài dưới sự hướng dẫn của Gv + Tọa độ của điểm C(2; 2) + Xét rABC: BC = 2cm, AH = 4cm SABC = AH. BC = 4 (cm2) HS: SABC = SAHC – SAHB HS: Tính AB dựa vào định lý Pi ta go trong tam giác vuông AHB Tính AC dựa vào định lý Pi ta go trong tam giác vuông AHC Chu vi PABC = AB + AC + BC HS: Ta thay x = 4, y = 11 vào y = 3x + b, ta sẽ tính được b Một Hs lên bảng vẽ đồ thị của hàm số y = 3x – 1 Cả lớp cùng làm vào vở, Gv chấm một vài HS à Nhận xét HS: Về nhà làm câu b vào vở 1. Bài 15/ 51 SGK Tứ giác ABC là hình bình hành vì: Đường thẳng y = 2x + 5 song song với đương thẳng y = 2x Đường thẳng y = + 5 song song với đương thẳng y = 2. Bài 16/ 51 SGK x 0 1 y = x 0 1 x 0 -1 y = 2x +2 2 0 A(- 2; - 2) c) + Tọa độ của điểm C(2; 2) + Xét rABC: BC = 2cm, AH = 4cm SABC = AH. BC = 4 (cm2) d) Tính chu vi của rABC: ( Hs về nhà làm) Bài 18/ 52 SGK a) Thay x = 4, y = 11 vào y = 3x + b Ta có: 11 = 3. 4 + b b = - 1 . Ta có hàm số y = 3x – 1 * Vẽ đồ thị hàm số y = 3x – 1 x 0 y = 3x - 1 -1 0 b) Tương tụ câu a 4. Củng cố và hướng dẫn tự học: a. Củng cố: b. Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: Xem các BT đã giải, làm BT 17, 19/ 51, 52 SGK và BT 14, 15/ 58, 59 SBT * Bài sắp học: Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau IV. Rút kinh nghiệm và bổ sung.