Giáo án Địa lý lớp 7 bài 22: Hoạt động kinh tế của con người ở đới lạnh

Tuần 12- Tiết 24 Bài 22 Hoạt động kinh tế của con người ở đới lạnh Ngày soạn: 01/11. Ngày dạy: 08/11. I. Mục tiêu: Sau bài học, học sinh cần nắm được: - Đới lạnh có khí hậu khắc nghiệt song cũng là nơi dân cư sinh sống và khai thác kinh tế từ lâu đời. - Các hoạt động kinh tế cổ truyền của các dân tộc xứ lạnh. - Việc nghiên cứu, khai thác môi trường đới lạnh và các vấn đề lớn đặt ra trong việc khai thác kinh tế ở đới lạnh hiện nay. II. Các thiết bị dạy học cần thiết: - Bản đồ tự nhiên các vùng vực. - Bản đồ phân bố dân cư thế giới. - Lược đồ địa bàn cư trú của các dân tộc ở môi trường đới lạnh phương Bắc. - Hình ảnh nghiên cứu khoa học và các hoạt động kinh tế của người ở đới lạnh. III. Hoạt động trên lớp Mở bài: Mặc dù đới lạnh có điều kiện tự nhiên vô cùng khắc nghiệt, song lại có những tài nguyên thiên nhiên phong phú và độc đáo. Việc nghiên cứu, khai thác các tài nguyên thiên nhiên đó như thế nào, chúng ta sẽ nghiên cứu trong bài học hôm nay - bài "Hoạt động kinh tế của con người ở đới lạnh". Hoạt động của GV và HS Nội dung chính 1. Hoạt động kinh tế (cổ truyền) của các dân tộc ở phương Bắc. CH: Dựa vào bản đồ phân bố dân cư thế giới và hình 22.1, em hãy cho biết ở đới lạnh phương Bắc: - Có tình hình phân bố dân cư như thế nào? - Có các dân tộc nào và họ sống bằng nghề gì? HS trả lời, GV chuẩn xác: (Dân cư thưa thớt do khí hậu quá lạnh, băng tuyết phủ quanh năm, thực vật rất nghèo nàn GV nhấn mạnh: chống chọi với điều kiện khô lạnh còn khó khăn hơn nhiều so với điều kiện khô nóng trong các hoang mạc) - Người Lapông ở Bắc Âu, người Chúc, Iakut, Xamôyet ở Bắc á sống bằng chăn nuôi tuần lộc và săn thú có lông quí. (GV cho HS xem hình 22.2 với cảnh người Lapông và đàn tuần lộc) - Người Inut (Exkimoo) ở Bắc Mĩ và đảo Grơnlen sống bằng nghề đánh cá, săn bắn tuần lộc, hải cẩu, gấu trắng để lấy mỡ, thịt và da. (GV giới thiệu một cách khai thác cá rất độc đáo của người Inuc được thể hiện ở hình 22.3) - Có rất ít dân sống trong các đài nguyên ven biển: Bắc Âu, Bắc á, Bắc Mỹ; bờ biển phía Nam và phía Đông đ.Grinlen. - Hoạt động kinh tế chủ yếu là chăn nuôi và săn bắt. 2. Việc nghiên cứu và khai thác môi trường CH: Dựa vào nội dung SGK trang 72 và bản đồ tự nhiên các vùng cực, em hãy cho biết môi trường đới lạnh có các nguồn tài nguyên chính nào? (- Hải sản. - Thú có lông quí. - Khoáng sản: Đồng, uranium, kim cương, kẽm, vàng, dầu mỏ) CH: Tại sao cho đến nay nhiều tài nguyên thiên nhiên ở đới lạnh vẫn chưa được khai thác? (Do khí hậu giá lạnh, mùa Đông kéo dài, mặt đất đóng băng quanh năm; nhân lực, phương tiện vận chuyển và kỹ thuật vô cùng thiếu thốn) a) Hiện đang được đẩy mạnh: - Dân cư vùng cực tăng lên, xuất hiện nhiều đô thị. - Ngành chăn nuôi thú có lông quí phát triển với quy mô lớn trong các trang trại. - Hoạt động khai thác mỏ được đẩy mạnh Chuyển ý và nêu vấn đề: Gần đây việc nghiên cứu, khai thác môi trường đới lạnh đang được đẩy mạnh. Em hãy cho biết điều đó dựa vào những điều kiện nào? (Nhờ các phương tiện vận chuyển hiện đại và kĩ thuật tiên tiến như: - Vận chuyển bằng đường không (trực thăng vận). - Vận chuyển đường biển thuận lợi hơn nhờ tàu phá băng nguyên tử. - Có thiết bị định vị vệ tinh) CH: Nhờ kết quả nghiên cứu khoa học và kĩ thuật tiên tiến, kinh tế - xã hội vùng cực thay đổi như thế nào ? GV giới thiệu ảnh sưu tầm các trang trại nuôi thú lấy lông ở vùng cực và hình 22.4 với hoạt động khai thác dầu mỏ trên biển băng phương Bắc. Chuyển ý và nêu vấn đề: Phương án 2: Trong việc khai thác phát triển kinh tế của các đới nóng, ôn hoà, lạnh đều có các vấn đề nổi cộm về môi trường. Em hãy cho biết vấn đề nổi cộm về môi trường ở đới nóng, ôn hoà mà chúng ta được học là gì? Và theo em vấn đề nổi cộm về môi trường và điều kiện để phát triển kinh tế ở đới lạnh hiện nay là gì? * Vấn đề nổi cộm về môi trường: - ở đới nóng: Xói mòn đất và suy giảm diện tích rừng. - ở đới ôn hoà: Ô nhiễm không khí và nguồn nước. - ở đới lạnh có 2 vấn đề nổi cộm là môi trường và điều kiện để phát triển kinh tế. b) Hai vấn đề lớn hiện nay: - Giải quyết sự thiếu nhân lực. - Bảo vệ các loại động vật bị đe doạ tuyệt chủng. IV. Củng cố, đánh giá: 1. Hãy nêu các hoạt động kinh tế cổ truyền của các dân tộc ở đới lạnh phương Bắc. 2. Đới lạnh có những nguồn tài nguyên quan trọng nào ? Vì sao cho đến nay nhiều tài nguyên của đới lạnh vẫn chưa được khai thác ? Hai vấn đề lớn về môi trường và điều kiện để phát triển kinh tế mà đới lạnh đang phải giải quyết là gì ?